Михаил Иванович Глинка

1 слайд
Михаил Иванович Глинка ( 1804–1857 ) Орындаған: Смайл М. Куанышбек Ж.

2 слайд
1. Кіріспе 2. Өмір жолы 3. Шығармашылығы 4. Қызықты деректер 5. Глинка шығармашылығы кинофильмдерде Ж о с п а р

3 слайд
1. Кіріспе o Егер ресей ғылымы Михаил Ломоносовтан, поэзия - Александр Пушкиннен басталса, ресей музыкасы - Михаил Глинкадан басталды. Оның шығармашылығы ресей музыкасы үшін бастапқы нүкте болды. o Михаил Иванович Глинка - бұл ресей ұлттық музыкалық мәдениеті үшін көрнекті ғана емес, сонымен бірге өте маңызды тұлға, өйткені ол халық шығармашылығы дәстүрлеріне және еуропалық музыканың жетістіктеріне сүйене отырып, ресей композиторлық мектебінің қалыптасуын жүзеге асырды. o Ресейдегі алғашқы классикалық композитор болған Глинка аз, бірақ әсерлі көркем мұра қалдырды. Патриотизмге малынған керемет туындыларында маэстро ізгілік пен әділеттіліктің салтанатын құруын жырлады, олар бүгінгі күнге дүйім жұртты таң қалдырады.

4 слайд
2. Өмір жолы • 1804 жылдың 20 мамырының таңғы бұлбулдар әуенімен дүниеге Михаил Иванович Глинка келді. Новоспасское ауылындағы қара шаңырақ оның кіші отаны болды. Онда ол алғашқы музыкалық білімін алды. Алғашқы білімін петербург гувернанткасынан фортепиано, скрипка және итальян әндерін үйрену арқылы алды. Глинканың өмірбаянына көз жүгірстек ол 1817 жылы қалалық «Благородный пансионға» түседі, оның жетекшісі В. Кюхельбекер болады. Осы жерде ол інісіне келіп жүрген А. С. Пушкинмен танысады, және достық қарым қатынасты поэттың өмірінің соңына дейін сақтап қалады.

5 слайд
• Санкт – Петербургте ол бар ынтасымен музыкаға беріледі, бірақ әкесінің талабымен пансионды аяқтап, мемлекеттік қызметке кетеді. • 1828 жылдан Глинка өзін толығымен композиторлық жолға бет бұрады. 1830- 1833 ж. Еуропаға саяхаты кезінде өзінің ұлы замандастары – Беллинг, Доницетти және Мендельсонмен танысады, сонымен қатар өзін музыкалық теория жағынан дамытып, композиторлық көзқарасын кеңейтеді. 1835 жылы Глинка Инженерлік сарай шіркеуінде жас Мария Петровна Ивановаға үйленеді. Содан бірден келесі жылы оның «Жизнь за царя» атты операсы жарық көреді, бұл операдан кейін оған Император сарайының капелласындағы қызмет ұсынылады.

6 слайд
• Шығармашылығы тек биікке өрлеген Глинканың, жеке өмірі сәтті болмады. Аздаған жылдардан кейін оның өмірінде басқа әйел – Екатерина Керн пайда болды.Тағдырдың жазуымен А. С. Пушкиннің музасының Анна Керннің қызы Глинканың музасына айналды. Кейіннен Глинка өз әйелін тастап, ажырасуға кіріседі, және Марияның да оған жүрекжарды махаббаты және қарсылығы болмады, тіпті тұрмыста болған ол басқа біреумен некелеседі. Сәтсіз махаббат хикаяларынан кейін Глинка отбасын құрмады, және балалары да жоқ.

7 слайд
• « Руслан – Людмила» сәтсіздігінен кейін музыкант ресей қоғамдық өмірінен алшақтады да, көп саяхаттады, және Испания, Франция, Польша, Германияда тұрды. Арасында Санкт – Петербургке келіп, опера әншілеріне вокал сабағын берді. • 1857 жылдың 9 қаңтарында Берлинде Патша сарайында оның «Жизнь за царя» эпилогынан терцет орындалады. Еуропаның ешбір сарайында н\е залында ресей композиторларының шығармалары орындалмаған еді. Глинка тұңғыш болды! Сол кештен кейін Глинка тұмауратып қалады, апталап тұншығып ауырып, кейіннен жазылғандай болады. Бөстекте отырып, туғандарына хат жазып, тіпті бір фуга құрастырады. Бірақ бір түні жанына батқан аурудан оянып, өзінің сәті келгенін түсінеді. • Композитор Берлинде жерленеді. Бірақ кейіннен мәйітті Петербургке аударады.

8 слайд
2. Шығармашылығы: Михаил Глинка өзінің операларымен және романстарымен танымал. Нақты камералық музыкадан оның шығармашылық – композиторлық жолы басталды. Оның алғашқы – « Не искушай» туындысы өлмес болды. 1830ж Беллинидің опералық музыкасына альт және фортепианоға соната инструменталды шығармалары құрылды. Осы кезде ол өзінің алғашқы жалғыз симфониясын жазды, бірақ оны сол күйі аяқтамады. Европамен саяхаттап Глинка ресей композиторлық шығармашылығы халық мәдениетіне сүйену керек деп білді. Ол опера жазуға сюжет іздей бастады. В. А. Жуковский Иван Сусанин ерлігі сюжетін ұсынды.

9 слайд
• Өкінішке орай, Глинканың жоспарларын тағдыр тоқтатты. Бірақ оның жұмысының арқасында орыс музыкасы айтарлықтай дамыды, елде талантты композиторлардың көптеген ұрпақтары пайда болды, орыс музыка мектебінің негізі қаланды.

10 слайд
Қызықты деректер:

11 слайд
• М.И. Глинка ресей операсының атасы болып саналады. Бұл ішінара шындық - ол опера әлеміндегі ұлттық тенденцияның атасы болды, әдетте ресей опера әнін орындау техникасын жасады. • К.Кавостың «Иван Сусанин» операсы 20 жыл бойы театрларда «Жизнь за царямен» тең дәрежеде көрсетілді. • Михаил Ивановичтің өзі әдемі дауыс, биік тенор болған және романстарын фортепианода орындаған. • Монументалды ескерткіштерге әсерлі көрінетін композитордың бойы шынымен де кішкентай болатын, сондықтан бойын ұзартып көріну үшін басын артқа тастап жүрді. • Музыканттың 10 інісі мен қарындасы болды, бірақ одан тек үшеуі - Мария, Людмила және Ольга апалары тірі қалды. • Глинка әйел қоғамын ерлер қоғамынан артық көретіндігін мойындады, өйткені оның музыкалық таланты ханымдарға ұнады. Ол сүйкімді әйелдерге тәуелді болатын. Жергілікті қызғаншақ күйеулердің ыстық әсері болғандықтан, анасы оны Испанияға жіберуге қорыққан.

12 слайд
Глинка шығармашылығы кинофильмдерде

13 слайд
М.И. Глинка шетелде аз танымал, сондықтан оның музыкасын негізінен отандық кинематограф пайдаланады. Ең танымал фильмдер: • «Русский ковчег» (реж. А. Сокуров, 2002); • «Сирота Казанская» (реж. В. Машков, 1997); • «Большая перемена» (реж. А. Коренев, 1972).

14 слайд
• 1940-50 жылдары Глинканың өмірбаяны негізінде екі фильм шықты. Олардың біріншісі - Глинканы 1946 жылы режиссер Лев Арнштам құрды, басты рөлде Борис Чирков болды. Композитордың бейнесі жанды және шынайы, оның жеке басына және жеке өміріне көп көңіл бөлінеді. • 1952 жылы түсірілген «Композитор Глинка» фильмі, режиссер Г.Александров Борис Смирновпен бірге басты рөлде, музыканттың өмірінің екі операсын жасаудан бастап тар кезеңін қамтиды.