"Ойын арқылы оқушылардың ой-өрісін дамыту"

1 слайд
Ойын арқылы Ойын арқылы оқушылардың оқушылардың ой-өрісін дамыту ой-өрісін дамыту

1 слайд

2 слайд
Ойын дегеніміз не? Ойын дегеніміз - халықтың баланы әдептілікке, сауаттылыққа баулитын құралдың бірі. Ойын -  оқу үрдісіндегі оқытудың әрі формасы, әрі әдісі ретінде дер- бес дидактикалық категория.

2 слайд

3 слайд
Н. Крупская: «Бала жас болғандықтан ғана ойнамайды, балалықтың өзі оған ойнау үшін, яғни жат- тығу арқылы өмірде қажетті дағдыларды игеру үшін бе- рілген»,- деген пікір айтты.

3 слайд

4 слайд
Мектепте оқыту барысында оқушылардың рухани және дене күш қуаттарын дамыту кеңінен қарастырылған. Оқытудан басқа іс-әрекет түрлерінің де баланың таным түсінігін арттыратынын, сапалық қасиеттерін қалыптастыратыны белгілі болған. Олардың бірі - ойын. Ұлы Абайдың «Ойын ойнап ән салмай, өсер бала болама ма?» - деген пікірінен бала өмірінде ойынның маңыздылығын көруге болады. Балалардың жас ерекшеліктеріне орай ойын түрлерінің басымдылығы байқалады. Ойын түрлеріне қарай балалардың көптеген қасиеттерін дамытуға бағытталады. Оқу, қарым-қатынас, ойын және еңбек бұлардың әрқайсысы негізгі әрекет болып табылып, белгілі бір функцияларды атқарып, баланы дамытады. Оқу білім алу мен іскерлік, дағдыны қалыптастырса, қарым-қатынас бұл балалардың бірін-бірі дұрыс қабылдап, сонымен қатар жаңалық алмасуын арттырады. Ойын пәндік әрекеттерді жетілдіріп, бірлесіп жұмыс жасай білуге дағдыландырады. Ал еңбек қолдың қозғалысын жақсартып, практикалық кеңістік және көрнекі ойлауын жетілдіреді. Балалардың бұндай әрекеттерге белсене қатысуы олардың психикалық дамуын арттырады деп түсіндіріледі.

4 слайд

5 слайд
Әлемдік педагогикада ойын ойыншылар арасындағы кез-келген сайыс немесе жарыс түрі деп қарастырылды. Мұнда іс-әрекет белгілі ережелермен шектеледі және жетістікке жету көзделеді. Бәрінен де бұрын ойын оқыту, қатынас құралы және өмір тәжірибесін жинақтаудағы күрделі әлеуметтік-мәдени феномен болып табылады. Ойындағы қиындық оның түрлерінің әртүрлілігімен, қарсыластардың қатысу әдісімен, ойынның жүргізілуімен анықталады. Ойын - оқытудың таптырмайтын элементі. Ойын процесінде: - жүргізудің ережелері меңгеріледі; - әртүрлі үлгідегі экономикалық және әлеуметтік институттардың, фирмалардың, мекемелердің, ұжымдардың, топтардың мүмкіндіктері қарастырылады; - ойындағы белгілі бір мақсатқа жету үшін оған қатысушылар бірлескен ұжымдық іс-әрекет жасауға дағдыланды. Оқушының жеке мінез-құлқы қалыптасады; - мұғалімдер мен оқушылардың және қосымша пайдаланған көрнекі құралдардың ойынға қосқан үлестерінен мәдени дәстүр қалыптасады.

5 слайд

6 слайд
Адамдар ойынды ежелден-ақ оқыту әдісі ретінде, алдыңғы ұрпақтың жастарға беретін тәжірибесі ретінде қолданып келген. Мектепке дейінгі және мектептен тыс мекемелерде, мектепте ойын кең көлемде қолданылады. Қазіргі оқу ісін күшейту мен оқушылардың белсенділігін арттыру жұмысын алға қоятын мектептерде ойын мынандай жағдайларға қолданылады: - тақырыптарды, тіпті оқу пәнінің бөлімдерін, мағлұматтарды меңгеру үшін өзіндік технология ретінде; - жалпы технологияның элементі ретінде; - сабақ немесе оның бөлігі ретінде (кіріспе, бақылау); - сыныптан тыс жұмыс технологиясы ретінде. "Ойындық педагогикалық технологиялар" ұғымына кең көлемді әдістер мен әртүрлі педагогикалық ойындар формасындағы педагогикалық процестерді ұйымдастыру тәсілі енеді. Жалпы ойыннан педагогикалық ойынның айырмашылығы, ол оқу- танымдық бағыттылықпен сипатталады және нақты қойылған оқыту мақсаты мен оған дәлелденген педагогикалық нәтижелерге сәйкес келетін маңызды белгілер тән болады. Оқудың ойындық формасы сабақтарда оқу ісіне талаптандыру, ынталандыру құралы ретінде ойын түрлерінің, әртүрлі ситуациялардың көмегімен іске асады.

6 слайд

7 слайд
Оқудың сабақтық үлгісінде ойын түрлері мен жағдайларын іске асыру мынадай негізгі бағыттарда жүзеге асырылады: - оқушылар алдына ойын тапсырмасы формасындағы дидактикалық мақсат қойылады; - оқу ісі ойын ережелеріне бағынады; - оқу материалдары оның құралдары ретінде қолданылады; -оқу ісіне дидактикалық тапсырмаларды ойын тапсырмаларына ауыстыратын жұмыс элементі енгізіледі; - дидактикалық тапсырмалардың жетістікте орындалуы ойын нәтижесімен байланыстырылады. Ойынның негізгі қызметі. Оқу процесіндегі ойын технологиясының рөлі мен орны мұғалімнің педагогикалық ойын қызметін түсінуі мен ойын элементтерінің үйлесуіне байланысты. Ойын қызметі - оның пайдалылығы. Ойынның әр түрінің өзіндік пайдалы жағы

7 слайд

8 слайд
Ойындармен басқару баланың өзін-өзі тәрбиелеу ісін жүргізуіне қажет. Балалар ойынға педагогикалық-психологиялық қадам жасау үшін, төмендегі бірқатар жағдайлар қажет. Ойын таңдау, бірінші кезекте баланың қандай болуы, оған не қажет, қандай тәрбиелік тапсырмаларды шешу керектігіне байланысты. Ойын ұжымдық болса, онда ойынға қатысушылардың интеллектуалдық дамуын, жас ерекшеліктерін, талпынысын, қызығушылығын, қарым-қатынас жасау деңгейін білу қажет. Ойын білім алуға мүмкіндік береді, оның негізі әр тұлғаның өзіне, алған тапсырмаларына, ойын шығармашылығына байланысты болып табылады. Ойында бала өзара байланысты бірнеше мақсаттарға жетеді. Бірінші мақсат - ойыннан алатын рахат. Бұл мақсатта қуаныш әкелетін кез келген белсенділікке дайын болу. Екінші деңгейдегі мақсат - қызметтік, ол ойын ережелеріне байланысты (көріністерді ойнату). Үшінші деңгейдегі мақсат - ойынның шығармашылық мақсатын көрсетеді (шешу, табу, нәтижеге жету, т.б.).

8 слайд

9 слайд
Ойынды ұйымдастырудың негізгі шарттары: - ойынға қатысу үшін балаларға ешқандай талап қойылмауы; - ойынның әсерлі дамуы; - ойын атмосферасын қолдауы (балалардың шынайы сезімін қолдауы); - ойындағы іс-әрекетті өмірдегі іс-әрекетпен байланыстыруы: психологтар үшін ойындағы негізгі мақсатты балалардың шынайы өміріне кіргізуі; - ойынның жай түрінен күрделі түріне өту формасының жүзеге асырылуы; ойынның жеңіл түрінен күрделі түріне көшу ұғымы біртіндеп тереңдетілген әртүрлі ойын ережелері мен тапсырмаларының мазмұнымен байланысты - еліктеуден - ойынға қатысу, ойын қалпынан - ойын жағдайына.

9 слайд

10 слайд
«ПсихоЛогикалық Дженга» «ПсихоЛогикалық Дженга» ойыныойыныМақсаты : Оқушы зейіні қажет ететін, әдейілеп ұйымдастырылған ойын, олардың ақылын, дүниетанымын кеңейтеді. «ПсихоЛогикалық Дженга» ойыны 54 таяқшалардан тұрады. Ойын жоғарғы сынып оқушыларына арналған. Бұл ойын уақыты 30-40 минут. Ойынға қатысушылар саны – 10-15 адам. Ойын барысында қатысушылар шеңбер құрып отырады, таяқшалардан үстел үстіне дженга қамалын құрастырады. Қатысушылар ойын тасын лақтырып, түскен түске байланысты таяқшаны қамалды бұзбай алу керек. «ПсихоЛогикалық Дженга» ойынның таяқшаларында логикалық және де психологиялық сұрақтар жазылған. Ойын барысында қатысушылар сұрақтарға жауап береді. Ойын үстінде оқушының бойындағы психологиялық ерекшеліктер қалыптасады. Ойын арқылы бала түрлі логикалық жаттығуларды орындауға үйренеді.

10 слайд

11 слайд
Д е п р е с с и я д а ж ү р ге н Д е п р е с с и я д а ж ү р ге н а д а м ға кім кө м е кте с е а д а м ға кім кө м е кте с е а л а д ы ? а л а д ы ? С тр е с с к ү й ін е н қа л а й С тр е с с к ү й ін е н қ а л а й а р ы л у ға б о л а д ы ? а р ы л у ға б о л а д ы ? Д е п р е с с и я к ү й і қ а н ш а Д е п р е с с и я к ү й і қ а н ш а у а қ ы тқ а с о зы л а д ы ? у а қ ы тқ а с о зы л а д ы ? С т р е с с д е ге н ім із н е ? С т р е с с д е ге н ім із н е ?

11 слайд

12 слайд

12 слайд

13 слайд
ҚызықтыҚызықты кубик кубик ойыны ойыны Мақсаты: «Қызықты кубик» ойыны арқылы баланы қызықтыра отырып, зейінін, қиялын дамыту және қозғау белсенділігін арттыру. «Қызықты кубик» ойыны 6 түрлі ойындардан құралған. Кубиктегі ойындар бастауыш сынып оқушыларына арналған. Ойын уақыты – 20-40 минут. Ойынға қатысушылар саны - 15-25 адам. Ойын барысында қатысушылар топ болып бөлініп жарысады. Әр топ капитаны ортаға шығып, кубикты лақтырады. Кубиктын алдыңғы бетіне түскен ойын бойынша топтар өзара ойнап жарысады. Кубикте 4 логикалық ойындар және де 2 іс- қимылдықтар ойындар жазылған. Ойын нәтижесінде көп ұпай жинаған топ «Қызықты кубик жеңімпазы» деген атаққа ие болады.

13 слайд

14 слайд

14 слайд

15 слайд
1. «Жер, су, ауа, от.» Ойын мақсаты : Балалардың ойлау қабілеттерін дамытып, тез жауап беруге дағдыландыру. Ойын шарты : Балалар шеңбер құрып тұрады, допты бір балаға лақтырып «Жер» деген кезде жердегі өсімдіктер, заттар, адам, ұй, жануарларды атап айтады, «су» дегенде суда тіршілік ететін балық аттарын, су көліктерін атайды, «ауа» дегенде ұшақ түрлерін, құстардың атарын, аспан, бұлт, ай, жұлдыздың аттарын атайды. Бұл ойынды екінші бағытпен ойнатуға болады. «Ауа» дегенде кезде балалар қолдарын жоғары көтереді, «Су» дегенде қолдарын алға созып жүзеді, «от» дегенде қолдарын былғайды, «Жер» дегенде қолдарын төмен түсіреді. 2. «Артығын тап.» Ойын мақсаты: Тіл байлықтарын, сөздік қорларын молайту. Тапқырлық қабілеттерін дамытып, ойынға деген қызығушылықтарын дамыту. Ойын шарты: Балалардың алдына аңдардың суреті бар конверт таратылады.Балалар суретті алып ненің артық екенін ажыратып табулары керек.

15 слайд

16 слайд
«Адасқан әріптер» ойыны«Адасқан әріптер» ойыны Мақсаты: Логикалық ойлау қабілеттерін жетілдіру. Ойын шарты : Берілген әріптердің орнын ауыстыра отырып, сөз құрау. Қ,у,о,ы,ш-оқушы Т,п,і,к,а-....................... І,і,б,л,м-........................ М,м,ғ,ұ,а,л,і-................. «Бәйге» ойыны«Бәйге» ойыны Мақсаты: Шапшаң ойлауға, жинақылыққа үйрету, тез, әрі дұрыс жауап бере білуге дағдыландыру. Ойын шарты: Бұл ойынның әр қатардан бір-бірден шабандоз шығады.Ойын белгілі бір тақырыпты өткеннен кейін бекіту мақсатында жургізуге болады. Мұғалім тақырыпқа сай сұрақтарды айтады, шабандозшылар тез әрі дұрыс жауап беру қажет. Әрбір дұрыс жауап- бір қадам алға жылжу.

16 слайд

17 слайд
5. «КӨТЕРІП КЕТ» Ойыншылар екі-екіден арқаларын бір-біріне тақап жүрелеп отырып, қолдарын шынтақтан айқастырып ұстайды. Мұғалім: «1,2,3, ауылым менің жайлауға көш» дегенде, екеуі де алға қарай еңкейіп, бірін-бірі жерден көтеріп тұрып кетуге тырысады. Қарсыласын көтеріп кеткен ойыншы жеңген болып есетеледі. 6. «Ұшты-ұшты» Мақсаты: Балалардың есту және қимыл реакциясын арттырады. Шарты: Жүргізуші ұшақтың, түрлі құстардың атын атап, «ұшты- ұшты» деп қолдарын сермейді, барлық ойыншылар қайталап, қимылдар жасайды. Бір сәт жүргізуші: мысалы «сиыр» дейді. Егер ойыншылардың біреуі қолын былғап қалса, ол қандай да болсын бір тапсырманы орындайды.

17 слайд

18 слайд
Қ a з ip г i заман талаптарына сәйкес мектептен барлық буын оқушыларының білімін дидактикалық ойын түрлері тұрғысынан дамыту, жетілдіру - педагогика ғылымының міндеті болып табылады. Осыған орай білімнің мазмұнын, білім беру жүйесіндегі орнын, оқу-тәрбие процесінің ерекшелігін, оны дұрыс ұйымдастырудың негізг i әдістерін, формаларын жетілдірудің жолдарын білу керек. Оқу-тәрбие процесінде дидактикалық ойынды қолдану барысында әр баланың жеке басының ерекшелігі есепке алынуы тиіс. Қ a з ip г i i згіленд ipy заманында әрбір баланың өз мүмкіндігін, қабілетін, іскерлігін, ойлауын, дидактикалық ойын барысын да байқау қажет, сонда ғана олардың білімге ынтасын арттырып, еңбексүйгіштікке, білімге құштарлық қасиеттерін нәтижелі қалыптастыруға болады.

18 слайд

19 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!

19 слайд