Өзбек әдебиетінің ақын-жазушылары
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
ӨЗБЕК ӘДЕБИЕТІНІҢ
АҚЫН-ЖАЗУШЫЛАРЫ
1 слайд
ӨЗБЕК ӘДЕБИЕТІНІҢ АҚЫН-ЖАЗУШЫЛАРЫ
2 слайд
ЗУЛЬФИЯ ИСРАИЛОВА
2 слайд
ЗУЛЬФИЯ ИСРАИЛОВА
3 слайд
Зульфия , толық аты-жөні Зульфия
Исраилова (14.3.1915, Өзбекстан , Ташкент
қаласы – 1996 , сонда) – Өзбекстанның халық
ақыны ( 1965 ), Социалистік Еңбек Ері ( 1984 ).
Ташкент педагогикалық институтын бітірген (
1935 ). 1938 – 50 жылдары республикалық
көркем әдебиет баспасында редактор, бөлім
меңгерушісі, 1950 – 52 жылдары “Узбекистон
хотин-кизлари” (қазіргі “Саодат”) журналының
бөлім меңгерушісі, 1953 – 85 жылдары бас
редакторы қызметтерін атқарған.
Шығармалары 1930 жылдан жариялана
бастады.
3 слайд
Зульфия , толық аты-жөні Зульфия Исраилова (14.3.1915, Өзбекстан , Ташкент қаласы – 1996 , сонда) – Өзбекстанның халық ақыны ( 1965 ), Социалистік Еңбек Ері ( 1984 ). Ташкент педагогикалық институтын бітірген ( 1935 ). 1938 – 50 жылдары республикалық көркем әдебиет баспасында редактор, бөлім меңгерушісі, 1950 – 52 жылдары “Узбекистон хотин-кизлари” (қазіргі “Саодат”) журналының бөлім меңгерушісі, 1953 – 85 жылдары бас редакторы қызметтерін атқарған. Шығармалары 1930 жылдан жариялана бастады.
4 слайд
Алғашқы өлеңдер жинағы “Өмір беттері” 1932 жылы
жарық көрді. “Қыздар жыры” (1939), “Айрылысқан
күндерде” (1944), “Хулкар” (1947), “Таңды жырлаймын”
(1950), “Құрбылармен сырласу” (1953), “Жаныма жақын
жандар” (1958), “Таңдамалы шығармалар” (1959),
“Лирикалар” (1965), “Ойлар” (1965), “Бастау” (1969),
“Менің көктемім” (1971), “Кездесу” (1972), “Өмір
жолдары” (1974, КСРО Мемлекеттік сыйлығы, 1976),
“Мазалайды махаббат” (1981), т.б. кітаптарында өзбек
халқының салт-дәстүрі, қол жеткен табыстары, Отанға,
туған жерге деген сүйіспеншілігі жырланады. Зульфия
Өзбекстанның Мемлекеттік сыйлығы (1969),
Джавахарлал Неру атындағы сыйлық (1968) лауреаты.
Көптеген шығармалары бірнеше шет ел тілдеріне
аударылған. Шығармалары қазақ тілінде “Өлеңдер”
деген атпен (1960) жеке кітап болып шықты.
4 слайд
Алғашқы өлеңдер жинағы “Өмір беттері” 1932 жылы жарық көрді. “Қыздар жыры” (1939), “Айрылысқан күндерде” (1944), “Хулкар” (1947), “Таңды жырлаймын” (1950), “Құрбылармен сырласу” (1953), “Жаныма жақын жандар” (1958), “Таңдамалы шығармалар” (1959), “Лирикалар” (1965), “Ойлар” (1965), “Бастау” (1969), “Менің көктемім” (1971), “Кездесу” (1972), “Өмір жолдары” (1974, КСРО Мемлекеттік сыйлығы, 1976), “Мазалайды махаббат” (1981), т.б. кітаптарында өзбек халқының салт-дәстүрі, қол жеткен табыстары, Отанға, туған жерге деген сүйіспеншілігі жырланады. Зульфия Өзбекстанның Мемлекеттік сыйлығы (1969), Джавахарлал Неру атындағы сыйлық (1968) лауреаты. Көптеген шығармалары бірнеше шет ел тілдеріне аударылған. Шығармалары қазақ тілінде “Өлеңдер” деген атпен (1960) жеке кітап болып шықты.
5 слайд
5 слайд
6 слайд
МҰХАММЕД РИЗА АГЕХИ
6 слайд
МҰХАММЕД РИЗА АГЕХИ
7 слайд
Мұхаммед Риза Агехи (Мұхаммед Риза
мираб ибн Ер Нийаз бек) ( 1809 , Хиуа — 1874 ,
Хиуа ) — тарихшы, ақын , аудармашы.
7 слайд
Мұхаммед Риза Агехи (Мұхаммед Риза мираб ибн Ер Нийаз бек) ( 1809 , Хиуа — 1874 , Хиуа ) — тарихшы, ақын , аудармашы.
8 слайд
Атақты сарай тарихшысы Мунис (мираб Шир
Мұхаммед) өлгеннен кейін оның аяқтай алмай
кеткен “Бақыт жұмағы” аталатын тарихи
шығармасын жазып бітірді.
Өзі 1825-75 жылдары Хорезмде өткен
оқиғаларды қамтитын бірнеше еңбектер
“ Мемлекетті басқару”
“ Тарихтар қаймағы”
“ Бақыт құсы” жазды.
8 слайд
Атақты сарай тарихшысы Мунис (мираб Шир Мұхаммед) өлгеннен кейін оның аяқтай алмай кеткен “Бақыт жұмағы” аталатын тарихи шығармасын жазып бітірді. Өзі 1825-75 жылдары Хорезмде өткен оқиғаларды қамтитын бірнеше еңбектер “ Мемлекетті басқару” “ Тарихтар қаймағы” “ Бақыт құсы” жазды.
9 слайд
Агехи шығармаларында Хиуаның ішкі саяси
тарихы, оның көршілес елдермен қарым-қатынасы
туралы мәліметтер мол. Қазақтар мен
қарақалпақтардың , түркмендердің , Иран мен
Мауераннахрдың тарихынан құнды деректер
берілген. 1870 жылы көктемде Орынбор
қамалының маңында орыстармен болған ұрыста
қазақтардың сәтті жеңісін баяндайды. Хиуада
болған оқиғаларға қазақ хандары мен
сұлтандарының араласуы, Хиуа билеушілерінің
Сырдария , Каспий мен Арал теңізі арасын
қоныстанған қазақтарға жасаған шапқыншылығы,
қазақ — қарақалпақ қарым-қатынасы туралы
мәліметтер бар.
9 слайд
Агехи шығармаларында Хиуаның ішкі саяси тарихы, оның көршілес елдермен қарым-қатынасы туралы мәліметтер мол. Қазақтар мен қарақалпақтардың , түркмендердің , Иран мен Мауераннахрдың тарихынан құнды деректер берілген. 1870 жылы көктемде Орынбор қамалының маңында орыстармен болған ұрыста қазақтардың сәтті жеңісін баяндайды. Хиуада болған оқиғаларға қазақ хандары мен сұлтандарының араласуы, Хиуа билеушілерінің Сырдария , Каспий мен Арал теңізі арасын қоныстанған қазақтарға жасаған шапқыншылығы, қазақ — қарақалпақ қарым-қатынасы туралы мәліметтер бар.
10 слайд
АУДАРМАЛАРЫ
парсы тілінен Саадидың “ Гүлстан ”
Жәмидің “ Жүсіп - Зылиха ”
“ Баһаристан”
Низамидің “Хафт пейкар” (“Жеті сұлу”)
Хилалидың “Шах уә геда” (“Патша мен кедей”)
Кейкауустың “Кабуснама”
Мирхондтың “Рәузат ас-сафа” (“Тазалық бағы”)
т.б.
10 слайд
АУДАРМАЛАРЫ парсы тілінен Саадидың “ Гүлстан ” Жәмидің “ Жүсіп - Зылиха ” “ Баһаристан” Низамидің “Хафт пейкар” (“Жеті сұлу”) Хилалидың “Шах уә геда” (“Патша мен кедей”) Кейкауустың “Кабуснама” Мирхондтың “Рәузат ас-сафа” (“Тазалық бағы”) т.б.
11 слайд
АБДУЛЛА АВЛОНИ
11 слайд
АБДУЛЛА АВЛОНИ
12 слайд
Абдулла Авлони - әйгілі өзбек жазушысы,
драматург, ағартушы және педагог. Балаларға
арналған шығармалардың авторы ретінде де
танымал. Қазіргі үлгідегі өзбек мектептерін
қалыптастыруға және оның дамуына көп еңбек
сіңірген. 1918 жылдан КОКП мүшсі.
12 слайд
Абдулла Авлони - әйгілі өзбек жазушысы, драматург, ағартушы және педагог. Балаларға арналған шығармалардың авторы ретінде де танымал. Қазіргі үлгідегі өзбек мектептерін қалыптастыруға және оның дамуына көп еңбек сіңірген. 1918 жылдан КОКП мүшсі.
13 слайд
Өмір жолы
1874 жылы 12 шілдеде Ташкент қаласында дүниеге келген.
Медресе анындағы мектепте білім алған.
Жадидизм қозғалысы көшбасшыларының бірі болған.
Мектептерге арналған оқулықтар жазған. 1907 жылы өзбек
тілінде «Шухрат» газетін шығарған.
Абдулла Авлони 1913 жылы Ташкентте алғашқы өзбек
театрының труппасын ұйымдастырады. Труппа атауы -
« Түркістан ».
Кеңес дәуірінде Өзбекстандағы ағарту ісі белсенділерінің
бірі болады. Ұстаздық етіп, өзбек театры үшін кітаптар мен
пьесалар жазған.
1934 жылы 25 тамызда Ташкентте қайтыс болып, Боткин
мазарына жерленген.
13 слайд
Өмір жолы 1874 жылы 12 шілдеде Ташкент қаласында дүниеге келген. Медресе анындағы мектепте білім алған. Жадидизм қозғалысы көшбасшыларының бірі болған. Мектептерге арналған оқулықтар жазған. 1907 жылы өзбек тілінде «Шухрат» газетін шығарған. Абдулла Авлони 1913 жылы Ташкентте алғашқы өзбек театрының труппасын ұйымдастырады. Труппа атауы - « Түркістан ». Кеңес дәуірінде Өзбекстандағы ағарту ісі белсенділерінің бірі болады. Ұстаздық етіп, өзбек театры үшін кітаптар мен пьесалар жазған. 1934 жылы 25 тамызда Ташкентте қайтыс болып, Боткин мазарына жерленген.
14 слайд
ЕҢБЕКТЕРІ
«Жану», « Шегебай», «Үндемес», «Шапалаұ», «Шал»,
«Тәңірдің құлы», «Абдул Фаизий» атты еңбектерімен
кен танылған. Діни мектепте сауатын ашып, кейн
медреседе оқыды.1906 жылдан Туркістан өлкесінде
шығатын «Тараққи», «Хуршиди» газеттерінде үзбей
мақала жазып тұрды. 1919 жылы Түркістан
республикасының Ауғанстандағы елшісі, 1920 жылы
«Кәсіпшілік қозғалысы» журналынығ редакторы
болды. «Қызыл жалау» (1908), «Октябрь мейрамы»
(1923), «Октябрь аясында» (1924) атты
шығармаларында Совет өкіметінің женісін жырлап,
соц, ревалюцияны насихаттады. «Бірінші мұғалім» ,
«Екінші мұғалім», «Жастарға тарту» деген
педагогикалық еңбектерінде елдегі сауатсыздықты
жоюдын жолдарын көрсетіп жастарды оқуға, өнер-
білімге шақырды.
14 слайд
ЕҢБЕКТЕРІ «Жану», « Шегебай», «Үндемес», «Шапалаұ», «Шал», «Тәңірдің құлы», «Абдул Фаизий» атты еңбектерімен кен танылған. Діни мектепте сауатын ашып, кейн медреседе оқыды.1906 жылдан Туркістан өлкесінде шығатын «Тараққи», «Хуршиди» газеттерінде үзбей мақала жазып тұрды. 1919 жылы Түркістан республикасының Ауғанстандағы елшісі, 1920 жылы «Кәсіпшілік қозғалысы» журналынығ редакторы болды. «Қызыл жалау» (1908), «Октябрь мейрамы» (1923), «Октябрь аясында» (1924) атты шығармаларында Совет өкіметінің женісін жырлап, соц, ревалюцияны насихаттады. «Бірінші мұғалім» , «Екінші мұғалім», «Жастарға тарту» деген педагогикалық еңбектерінде елдегі сауатсыздықты жоюдын жолдарын көрсетіп жастарды оқуға, өнер- білімге шақырды.
15 слайд
НАЗАР
АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗ
ҒА РАҚМЕТ !!!
15 слайд
НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗ ҒА РАҚМЕТ !!!