Өзін – өзі тану» рухани- адамгершілік білім беруде мұғалім рөлі

1 слайд
«АЛМАТЫ ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ» ММ «ЕСІК ГУМАНИТАРЛЫҚ - ЭКОНОМИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» МКҚК Арнайы пән оқытушысы : Адаева Балжан Дауренбековна Пәні: Өзін – өзі тану рухани адамгершілік білім беру бағдарламасының теориялық негіздері Мамандығы: 0111000 Негізгі орта білім беру Біліктілігі: 0111053 Өзін- өзі тану мұғалімі Курсы: IV

2 слайд
«Өзін – өзі тану» рухани- адамгершілік білім беру бағдарламасындағы мұғалімнің рөлі

3 слайд
Мақсаты: Өзін –өзі тану пәнінің оқытушыларына арналған ережелермен таныстыру, Поляк педагогы Януш Корчак жайлы мағлұмат беру

4 слайд
Соңғы онжылдықта мұғалімдер, тәрбиешілер және ата-аналар алдында жас жеткіншек ұрпаққа рухани-адамгершілік тәрбие беру мәселесі туындады. Алғашқы рет балалар мен жастарды жалпы адамзаттық құндылықтарға тәрбиелеу міндетін мемлекеттік деңгейде еліміздің Бірінші ханымы – «Өзін-өзі тану» жобасының авторы С.А.Назарбаева ұсынды.

5 слайд
«Өзін-өзі тану» адамгершілік-рухани білім берудің басты мақсаты - жас жеткіншек ұрпақтарды құндылық және адамгершілік идеалдарға баулу, оқушылардың өзін оңды қабылдауын қалыптастыру, адамның жоғарғы мақсаттарын түсінуі іске асырылады.

6 слайд
Өзін-өзі тану мұғалімі, ең алдымен, өзін-өзі тануға, өзін-өзі жүзеге асыруға, өзін-өзі анықтауға қабілетті, оқушыларын қалай тәрбиелегісі келсе, өзі де солай болуға ұмтылатын педагог.

7 слайд
 Өзін-өзі тану мұғалімінің этикасы Педагог өзін-өзі тануға, өзін-өзі жеңуге және өзін-өзін өзгертуге дайын және қабілетті болуы керек; Баланы сөзсіз қабылдау; Баланың тұлғасын және өмірлік тәжірибесін құрметтеу ; Өзінің іс-әрекетін құпиялыққа негіздеу ; Кез-келген жағдайда баланы жақтау, қорғау, өйткені баланың үлкендерге қарағанда қателесу құқығы бар; Жылы, шынайы өзара қарым-қатынастың дамуына ықпал ету ; Баланың сеніміне мұқият қарау.

8 слайд
Балалардың құпияларын сақтай алу ; Балалар мен әріптестеріне мейірімді, сабырлы, шынайы бола білу ; Балалардың оңды көріністерінде жетістік жағдайын құру; Ашық көзқараспен қарап, күлімсіреуді, мақтауды, қолдауды, жылы сөздерді, ақыл айтуды пайдалану ; Баланың мәселесін шешуде басымдылық балаға берілетінін есте сақтау ; Баланың мәселесін ұғынып, жағдайдан шығу үшін лайықты жолдарды іздеуі үшін жағдайлар жасау ; Баланың қайталанбас бірегейлігін мойындау, оның өзекті және ықтималды мүмкіншіліктерін ашуға ықпал ету; Тәрбиешінің мінез-құлқында шынайылықты, ашықтықты, адалдықты сақтау; Тыңдау және мән беру, көру және бақылау қабілеті, бағаламай, сынамай, тек өзінің көзқарасы түрғысынан (мұғалімнің емес) түсіне алу ; зиянын тигізбеу .

9 слайд
 Істеуге болмайды : Қайсы бір ағымға немесе бағытқа жататын белгілері бар ала-құла, ашық-шашық киімдерді киюге болмайды. Киім елеусіз, жылы түстен болуы тиіс ; Сөйлесу кезінде көзіңізге қара көзәйнек кимеңіз – көздер қарым-қатынас жасауда маңызды рөл атқарады ; Танысуды жылдамдатпаңыз, алғашқы кездесуде бала туралы барынша көп біліп алуға тырыспаңыз. Бірден көптеген сұрақтар қоймаңыз – алдымен өзіңіз туралы, өзіңіздің жұмысыңыз туралы әңгімелеңіз; Танысудың алғашқы кезінде отбасы, мектеп, тұратын жері, уыт заттарды пайдалануы, жеке бас мәселелері секілді тақырыпта сұрақтар қоймаңыз. Одан да баланың пікірі бойынша көмекті қажет ететін басқа балалар туралы әңгімелескен жөн;

10 слайд
 Алғашқы кездесуде бірден балаға көмек беруге тырыспаңыз (көмек көрсетем деп қыстамаңыз) - жұмысыңыз бойынша өзіңіз көмек сұрасаңыз жақсы болады; Жасөспірімге аяушылық сезіміңізді көрсетпеңіз, бұл кемсітушілік болып көрініп, сіз бен баланың арасын алшақтатуы мүмкін; Көмектесу қолыңыздан келмесе, уәде етпеңіз; өтірік айтапыңз, алдамаңыз, шынайы емес мәліметтерді ешқашан хабарламаңыз. Өтірік ерте ме, кеш пе, бәрібір ашылып қалады, бұл сіздің беделіңізге нұқсан келтіріп, баламен және оның достарымен арақатынасыңызға кері әсерін тигізеді; Ешқандай «саяси ойындарды» жүргізбеңіз: біреуге қарсы ешкіммен бірікпеңіз, әрқашан бейтарап болуға тырысыңыз; Ешкімді ешқашан кінәламаңыз және сөкпеңіз – баланы осы қалпында қабылдаңыз. Оның көзқарастарына, мінез-құлқына, сыртқы түріне сабырлы болыңыз. Бір нәрсе туралы өзіңіздің пікіріңізді сабырлы және дәлелді айту керек;

11 слайд
Баланың пікірлеріне немқұрайлы қарамаңыз – керісінше, ол сіздің қызығушылығыңызды, оның пікіріне деген құрметіңізді сезінуі керек; Баланың сұрақтары мен тілектерін назарсыз қалдырмаңыз – егер жауабыңыз болмаса, бірден айтыңыз; Баланың сөзін бөлмеңіз, аяғына дейін тыңдауға тырысыңыз; азғыруға бой бермеңіз – ауытқушылық, азғындыру мінез-құлқының себебін түсінуге тырысыңыз; Араларыңызды қысқартпаңыз және алшақтатпаңыз, ол әрқашан орынды болуы тиіс. Баланың сізді басынып алуына жол бермеңіз. Дөрекілікке дөрекілікпен жауап бермеңіз, әрқашан сыпайы және сабырлы болыңыз; Бір сұрақты талқылап отырып алмаңыз. Балаға қызықты болуы мүмкін тақырыптар өте көп;

12 слайд
Ғибрат айтпаңыз – сіз тек бала мен әлеуметтік ортаның арасындағы көпірсіз, баланың таңдау жасауына мүмкіндік беріңіз ; Балаға немесе жасөспірімге өзіңіздің ортаңызды қыстамаңыз. Егер сізбен сөйлескісі келмесе, қинамаңыз. Сіздің оны көруге әлі де уақытыңыз болады ; Қатал бағадан қашыңыз. Сөйлегенде әрқашан сыпайы, әрі әдепті болыңыз (жауласқан топтар, басқа бала, ата-аналар туралы). Сіздің олардың өмірін сынауға құқығыңыз жоқ ; Балалардың арасындағы дау-дамайларда олардың рұқсатынсыз (келісімінсіз) әділқазы рөлін атқармаңыз ; Жұмысыңызға байланысты күйзелістеріңізді жасырмаңыз – мәселелі жағдайларды әріптестеріңізбен талқылауға тырысыңыз ; Балалармен қарым-қатынаста талапты, зілденген дауыспен сөйлепеңіз. Әрқашан ымыраға келуге тырысыңыз, қарым-қатынасты құрылымды диалогқа ауыстырыңыз .

13 слайд
Атақты поляк педагогы, жазушысы, дәрігер әрі қоғам қайраткері ...

14 слайд
Януш Корчак • 1878-1942

15 слайд
Януш Корчактың шын есімі – Генрик Гольдшмит . ". Ол ассимиляцияланған Еврей отбасында дүниеге келген. 1878 жылы 22 шілдеде,  Варшава  қаласында туған.  Атақты поляк педагогі, жазушысы, дәрігер әрі қоғам қайраткері болды. Қаны еврей болғандықтан екінші дүние жүзілік соғыс кезінде қуғындау көреді. Үлкен жүректі педагог туралы Я.Корчактың еңбектерін тауып оқып, нағыз педагог қандай болу керек екенін түсінуге болады.

16 слайд
29 жасында Корчак өзінің жинаған қаражатына Жетімдер үйін салады, өзі күндіз сонда еңбек етіп, түнде балаларға арналған ертегілер мен үлкендерге арнап тәрбиелік кітаптар жазады. Олардың ішінде «Король Матиуш I» және «Король Матиуш на безлюдном острове» — кітаптары ерекше.

17 слайд
Жетімдер үйі

18 слайд
Януш Корчак балалар туралы көп білді және оларды ерекше түсіне алды. Ол балалармен үлкендерше, баласынып та емес, не баланың деңгейіне түсіп те емес, олармен тең дәрежеде, сеніммен, сыйластықпен сөйлесетін. Балалар оны ерекше сүйетін…

19 слайд
Корчактың айтқандарынан: Сіз балалар бізді шаршатады ,- дейсіз. Оныңыз рас. Сіз оны былай деп түсіндіресіз: -Олардың түсіну деңгейіне дейін төмендей білу керек. Төмендеу, түсу, еңкею... Қателесесіз. Біз одан шаршамаймыз. Біз олардың сезімдерін түсінерлік деңгейге жоғарылай алмай шаршаймыз. Жоғарылау, тырмысу, жетуге тырысу. Ренжітпеу үшін.

20 слайд
1939 жыл. Польшаны гитлершілдер басып алды Жетімдер үйін еврей болғандығы үшін геттоға қамады. Я. Корчактың өзі аман қалуына болар еді, оған құтылуға бірнеше рет мүмкіндік болған-ды. Бірақ ол өзіне шексіз сенген адамдарды сатып кете алмады. Алғашқы жолы Януш Польшаны жау басып алған кезде өзгелермен бірге көшіп кетпей, жетімдер үйінің балаларымен бірге қалып қояды.    

21 слайд
• Екінші жолы, көргендердің айтуына қарағанда, ол варшавалық геттодан достарының геттоны тастап қашып кетіп, аман қалуды ұйымдастырмақ болған көмегі мен ұсынысынан бас тартып, балалармен боламын деп жауап берді.

22 слайд
• Ал үшінші рет оның ерекше батылдығын көрсететін оқиға еді. Жетімдер үйінің балаларын лагерьге жеткізу үшін оларды вагондарға тиеп жатады. Сонда жау арасынан бір офицер Янушты бөлек шығарып: "Мен сізді танимын. «Король Матиуш» деген шығарманы сіз жаздыңыз ғой? Мен бұл кітапты бала кезімде оқып, қатты ұнатқам. Сіз боссыз. Мен сізді жіберемін", - дейді. Сонда ол: "Балалар ше?", – деп сұрайды. "Балалар лагерьге кетеді. Ал сіз вагоннан түсіп қалуыңызға болады", –дегенде  «Қателесесіз. Олай ете алмаймын. Барлық адам оңбаған емес, мен үшін бәрінен де маңыздысы- балалар, – деп жауап берген екен.

23 слайд
... Олардың қаза болған жерінде "Януш Корчак және балалар" деп жазылған тас тұр...

24 слайд
1942 ж. 5-тамыз, өлім лагері Треблинкаға айдалып келе жатқан колонна , Корчак балаларымен… Біз оның сол сәттерде балаларға не айтқанын біле қоймаспыз, алайда оның балаларды соңғы минутына дейін қолдағаны хақ… Өлімге балалармен кірген кезде ол екі қолымен екі бөпені ұстап алып, оларды алдандырып ертегі айтып беріп жатып қаза тапқан деген де болжам бар. Мүмкін, солай да болар...  

25 слайд
Гуманист-педагог Януш Корчактың сөзімен айтқанда «Оқушыны ең алдымен көруге, түсінуге және сүюге үйрету қажет, оқуға үйрету одан кейін келеді». Ақиқатында егер оқу мен тәрбие процесі үйлесімді ұштасқанда ғана шәкірттеріміз жеке тұлға ретінде дамитын болады.

26 слайд

27 слайд
Үйге тапсырма: “Мұғалім мамандығы кәсіп пе әлде шығармашылық па?” эссе жазу

28 слайд