паскал тілінде программалау
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!


1 слайд
Ашық
сабақ14 . 12 .2015 ж
1 слайд
Ашық сабақ14 . 12 .2015 ж

2 слайд
Тип Аталуы Мәндер аралығы Ұзындығы
(байт)
SHORTINT Қысқа
бүтін
-32768 – +32767 2
нақты -1.7*10 38
– + 1.7*10 38
BOOLEAN 1
Бір символ, ол бір
тырнақшаға
алынады. ‘а’ 1
STRING (жолдық)
тіркестік Бір тырнақшаға
алынан символдар
тізбегі.
2 слайд
Тип Аталуы Мәндер аралығы Ұзындығы (байт) SHORTINT Қысқа бүтін -32768 – +32767 2 нақты -1.7*10 38 – + 1.7*10 38 BOOLEAN 1 Бір символ, ол бір тырнақшаға алынады. ‘а’ 1 STRING (жолдық) тіркестік Бір тырнақшаға алынан символдар тізбегі.

3 слайд
тип аталуы Мәндер
аралығы Ұзындығы
(байт)
SHORTINT Қысқа бүтін -12 8 – +12 7 1
INTEGER бүтін -32768 – +32767 2
REAL нақты -1.7*10 38
–
+ 1.7*10 38 6
BOOLEAN логикалық True (ақиқат),
False(жалған). 1
CHAR символдық Бір символ, ол бір
тырнақшаға
алынады. ‘а’ 1
STRING (жолдық)
тіркестік Бір тырнақшаға
алынан символдар
тізбегі. ‘мектеп’ 255 символға дейін
1байт, қосылған әр
символға 1 байт
3 слайд
тип аталуы Мәндер аралығы Ұзындығы (байт) SHORTINT Қысқа бүтін -12 8 – +12 7 1 INTEGER бүтін -32768 – +32767 2 REAL нақты -1.7*10 38 – + 1.7*10 38 6 BOOLEAN логикалық True (ақиқат), False(жалған). 1 CHAR символдық Бір символ, ол бір тырнақшаға алынады. ‘а’ 1 STRING (жолдық) тіркестік Бір тырнақшаға алынан символдар тізбегі. ‘мектеп’ 255 символға дейін 1байт, қосылған әр символға 1 байт

4 слайд
Турбо Паскаль біріктірілген ортасы
неше мәзірден тұрады?
10
6 8
9
12
4 слайд
Турбо Паскаль біріктірілген ортасы неше мәзірден тұрады? 10 6 8 9 12

5 слайд
Файлдармен орындалатын негізгі
әрекеттерді орындауға мүмкіндік береді.
FileRun Help
Window Compile
5 слайд
Файлдармен орындалатын негізгі әрекеттерді орындауға мүмкіндік береді. FileRun Help Window Compile

6 слайд
Турбо Паскаль біріктірілген
ортасында файлдың кеңейтілімі...
.PAS
.DOC .PPTX
.JPG .XLSX
6 слайд
Турбо Паскаль біріктірілген ортасында файлдың кеңейтілімі... .PAS .DOC .PPTX .JPG .XLSX

7 слайд
Writeln(‘A,B,C,D manderin engizingder:’);
A, B:integer;
C, D:char;Writeln(A,B,C,D)
Program sim;
VarRead (A,B);
Read(C,D);
BeginБерілген программа жолдарын ретімен
орналастырыңдар.
End.
7 слайд
Writeln(‘A,B,C,D manderin engizingder:’); A, B:integer; C, D:char;Writeln(A,B,C,D) Program sim; VarRead (A,B); Read(C,D); BeginБерілген программа жолдарын ретімен орналастырыңдар. End.

8 слайд
Program sim;
Var
A, B:integer;
C, D:char;
Begin
Writeln(‘A,B,C,D manderin engizingder:’);
Read (A,B);
Read(C,D);
Writeln(A,B,C,D)
End.
8 слайд
Program sim; Var A, B:integer; C, D:char; Begin Writeln(‘A,B,C,D manderin engizingder:’); Read (A,B); Read(C,D); Writeln(A,B,C,D) End.

9 слайд
Writeln(‘Enter pernesin bas’);
Writeln(ch, ‘simboli engizildi’);Writeln(‘simbol engizingder:’);
Program testread; Var
Readln(ch);Берілген программа жолдарын ретімен
орналастырыңдар.
End.
Begin
Readln;ch:char;
9 слайд
Writeln(‘Enter pernesin bas’); Writeln(ch, ‘simboli engizildi’);Writeln(‘simbol engizingder:’); Program testread; Var Readln(ch);Берілген программа жолдарын ретімен орналастырыңдар. End. Begin Readln;ch:char;

10 слайд
Program testread;
Var
ch:char;
Begin
Writeln(‘simbol engizingder:’);
Readln(ch);
Writeln(ch, ‘simboli engizildi’);
Writeln(‘Enter pernesin bas’);
Readln;
End.
10 слайд
Program testread; Var ch:char; Begin Writeln(‘simbol engizingder:’); Readln(ch); Writeln(ch, ‘simboli engizildi’); Writeln(‘Enter pernesin bas’); Readln; End.

11 слайд
Символдық жолдармен жұмыс істеуге
арналған функция
Білімділік. Оқушылардың символдық жолдар туралы
түсінігін нығайта отырып, паскаль тілінде символдық
жолдармен жұмыс істеу тәсілдерін, оларға қолданылатын
функцияларды үйрету.
Тәрбиелік. Оқушыларды ұқыптылыққа, жүйелілікке,
өзара ынтымақтастыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық. Оқушылардың программалау тілі
жайлы білімдерін тереңдету, пәнге деген
қызығушылығын, логикалық ойлау қабылетін дамыту.
11 слайд
Символдық жолдармен жұмыс істеуге арналған функция Білімділік. Оқушылардың символдық жолдар туралы түсінігін нығайта отырып, паскаль тілінде символдық жолдармен жұмыс істеу тәсілдерін, оларға қолданылатын функцияларды үйрету. Тәрбиелік. Оқушыларды ұқыптылыққа, жүйелілікке, өзара ынтымақтастыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу. Дамытушылық. Оқушылардың программалау тілі жайлы білімдерін тереңдету, пәнге деген қызығушылығын, логикалық ойлау қабылетін дамыту.

12 слайд
Жоспар:
1. ұйымдастыру;
2. Үй тапсырмасын тексеру;
3. Жаңа тақырыпты түсіндіру;
4. Тақырыпты бекіту;
5. Қорытындылау;
6. Бағалау
7. Үй тапсырмасын беру.
12 слайд
Жоспар: 1. ұйымдастыру; 2. Үй тапсырмасын тексеру; 3. Жаңа тақырыпты түсіндіру; 4. Тақырыпты бекіту; 5. Қорытындылау; 6. Бағалау 7. Үй тапсырмасын беру.

13 слайд
Program testread2;
Uses CRT;
Var ch:char;
Begin
Write(‘kishi latin
aripterin engizingder
(z – programmadan
shigu): ‘);
Repeat
Ch:Readkey;
Write(UpCase(ch));
Until ch = ‘z’;
End. Program testread;
Var
ch:char;
Begin
Writeln(‘aripti
engizip <Enter> -
di basingiz’);
Readln(ch);
Write(Upcase(ch));
End.
13 слайд
Program testread2; Uses CRT; Var ch:char; Begin Write(‘kishi latin aripterin engizingder (z – programmadan shigu): ‘); Repeat Ch:Readkey; Write(UpCase(ch)); Until ch = ‘z’; End. Program testread; Var ch:char; Begin Writeln(‘aripti engizip <Enter> - di basingiz’); Readln(ch); Write(Upcase(ch)); End.

14 слайд
Перне басылғанда бірден екі код қалыптасады :
символ коды ;
кеңейтілу ( сканерлеу ) коды.
Алфавиттік – цифрлық перне
басылғанда, олардың символ коды
пайдаланылады. Символдық
айнымалыларды енгізу кезінде Shift,
Ctrl, Alt, CapsLock пернелерін
басқанда олар жеке символ ретінде
енгізіліп, мән орнына олардың
сканерлеу кодтары қабылданады.
14 слайд
Перне басылғанда бірден екі код қалыптасады : символ коды ; кеңейтілу ( сканерлеу ) коды. Алфавиттік – цифрлық перне басылғанда, олардың символ коды пайдаланылады. Символдық айнымалыларды енгізу кезінде Shift, Ctrl, Alt, CapsLock пернелерін басқанда олар жеке символ ретінде енгізіліп, мән орнына олардың сканерлеу кодтары қабылданады.

15 слайд
Сканерлеу кодын пайдалану
Турбо Паскаль
программасының CRT
модулінің ReadKey функциясы
арқылы жүзеге асырылады.
ReadKey функциясы – символ
енгізу кезінде курсорды келесі
орынға жылжытпай, сол орынға
кез келген символ бейнесін
шығара алады.
15 слайд
Сканерлеу кодын пайдалану Турбо Паскаль программасының CRT модулінің ReadKey функциясы арқылы жүзеге асырылады. ReadKey функциясы – символ енгізу кезінде курсорды келесі орынға жылжытпай, сол орынға кез келген символ бейнесін шығара алады.

16 слайд
Символдық және сандық мәндерді
енгізгенде EOLN (end of line – жол
соңы) стандартты функциясын
пайдаланылады. Бұл функция мәні
«жолдың соңы болды немесе мәндер
беріліп болды» дегенді білдіретін
Enter пернесі басылғанда ғана
ақиқат(TRUE) , қалған жағдайда
жалған(FALSE) болады. Бұл функция
көбінесе циклдік операторларда
пайдаланылады.
16 слайд
Символдық және сандық мәндерді енгізгенде EOLN (end of line – жол соңы) стандартты функциясын пайдаланылады. Бұл функция мәні «жолдың соңы болды немесе мәндер беріліп болды» дегенді білдіретін Enter пернесі басылғанда ғана ақиқат(TRUE) , қалған жағдайда жалған(FALSE) болады. Бұл функция көбінесе циклдік операторларда пайдаланылады.

17 слайд
Төмендегі программаның жазылуындағы қатені
табыңдар және программа орындалғанда қандай
нәтиже шығатынын атаңдар.
Program SANAU
A,I: integer
Begin
I:=0;
Writeln(‘bos orinmen bolingen butin sandar engizip,
songinan Enter basingdar’);
WHILE NOT EOLN DO
Begin
Read(A)
I:=I+1;
End;
Writeln(‘I= ’,I); ;
Var
;
End .
17 слайд
Төмендегі программаның жазылуындағы қатені табыңдар және программа орындалғанда қандай нәтиже шығатынын атаңдар. Program SANAU A,I: integer Begin I:=0; Writeln(‘bos orinmen bolingen butin sandar engizip, songinan Enter basingdar’); WHILE NOT EOLN DO Begin Read(A) I:=I+1; End; Writeln(‘I= ’,I); ; Var ; End .

18 слайд
18 слайд

19 слайд
Кез келген сөз тіркесі теріліп, оның соңында Enter пернесі басылған.
Енгізілген символдардың санын және сол сөздерде T әрпінің неше
рет кездесетінін есептейтін программа құрайық.
Program T_CAN(input, output);
Var
B: char
N, K: integer;
begin
K:=0; N:=0;
Writeln (‘matin engizingder: ’);
WHILE NOT EOLN DO
begin
read(B);
N:=N+1;
if (B= ‘T’) or (b=‘t’) then K:=K+1
end;
Writeln ;
Writeln(‘matindegi symboldar sani N=’,N:3);
Writeln(‘matindegi T arpining sani K=’,K:3);
End.
19 слайд
Кез келген сөз тіркесі теріліп, оның соңында Enter пернесі басылған. Енгізілген символдардың санын және сол сөздерде T әрпінің неше рет кездесетінін есептейтін программа құрайық. Program T_CAN(input, output); Var B: char N, K: integer; begin K:=0; N:=0; Writeln (‘matin engizingder: ’); WHILE NOT EOLN DO begin read(B); N:=N+1; if (B= ‘T’) or (b=‘t’) then K:=K+1 end; Writeln ; Writeln(‘matindegi symboldar sani N=’,N:3); Writeln(‘matindegi T arpining sani K=’,K:3); End.

20 слайд
20 слайд

21 слайд
C имволдық типтегі мәліметтерге қолданылатын стандартты функциялар
Succ( h )
Close(f)a b s (х )
U p c a se (u )
O
r d (x ) C h r ( x )Sqr(x)
Pred( F )
E o lnReadKey
21 слайд
C имволдық типтегі мәліметтерге қолданылатын стандартты функциялар Succ( h ) Close(f)a b s (х ) U p c a se (u ) O r d (x ) C h r ( x )Sqr(x) Pred( F ) E o lnReadKey

22 слайд
“ А д а с қ а н ә р іптер ”
1) NDLARE ----------
2 CRAH ---------
3) SAUCEP ------------
4) LYBMSO ----------
5) ORGPAMR -------
6) DPER ------------
7) ONLE -------------
8) YERKDAE -------
9) TRWINLE -----------
10) URET----------- 1) READLN
2) CHAR
3) UPCASE
4) SYMBOL
5) PROGRAM
6) PRED
7) EOLN
8) READKEY
9) WRITELN
10) TRUE
22 слайд
“ А д а с қ а н ә р іптер ” 1) NDLARE ---------- 2 CRAH --------- 3) SAUCEP ------------ 4) LYBMSO ---------- 5) ORGPAMR ------- 6) DPER ------------ 7) ONLE ------------- 8) YERKDAE ------- 9) TRWINLE ----------- 10) URET----------- 1) READLN 2) CHAR 3) UPCASE 4) SYMBOL 5) PROGRAM 6) PRED 7) EOLN 8) READKEY 9) WRITELN 10) TRUE

23 слайд
ИНФОРМАТИКАЛЫҚ ДИКТАНТ
1. Сөз тіркестері түрінде берілген мәтін элементтерін …
дейміз.
2. Символдық мәліметтерді пернетақтадан енгізу …
операторы арқылы жүргізіледі .
3. Перне басылғанда қалыптасатын, біріншісі …
коды, ал екіншісі – … коды болады.
4. ... функциясы символ енгізу кезінде курсорды келесі орынға
жылжытпай, сол орынға кез келген символ бейнесін шығара алады.
5. EOLN функциясы мәні ... пернесі басылғанда
ғана ақиқат болады.символдық шамалар
READ (READLN)
символ
кеңейтілу
ReadKey •
EOLN функциясы мәні (Enter) пернесі басылғанда ғана ақиқат болады.
(Enter)
23 слайд
ИНФОРМАТИКАЛЫҚ ДИКТАНТ 1. Сөз тіркестері түрінде берілген мәтін элементтерін … дейміз. 2. Символдық мәліметтерді пернетақтадан енгізу … операторы арқылы жүргізіледі . 3. Перне басылғанда қалыптасатын, біріншісі … коды, ал екіншісі – … коды болады. 4. ... функциясы символ енгізу кезінде курсорды келесі орынға жылжытпай, сол орынға кез келген символ бейнесін шығара алады. 5. EOLN функциясы мәні ... пернесі басылғанда ғана ақиқат болады.символдық шамалар READ (READLN) символ кеңейтілу ReadKey • EOLN функциясы мәні (Enter) пернесі басылғанда ғана ақиқат болады. (Enter)

24 слайд
Паскаль тіліндегі
программа бөлімі
неше бөліктен
тұрады?
ReadKey
функциясы не
үшін керек?
Upcase(ch)
Символдық шама
деген не?EOLN функциясы
мәні қай кезде
жалған болады?
Ескерту: Слайдтың көрсетілуі барысында әрбір доп
үш реттен тышқан көмегімен шертіледі. 1-ші сұрақ
пайда болады, 2-ші сұрақ жойылады, 3-ші доп
қақпаға енеді.
24 слайд
Паскаль тіліндегі программа бөлімі неше бөліктен тұрады? ReadKey функциясы не үшін керек? Upcase(ch) Символдық шама деген не?EOLN функциясы мәні қай кезде жалған болады? Ескерту: Слайдтың көрсетілуі барысында әрбір доп үш реттен тышқан көмегімен шертіледі. 1-ші сұрақ пайда болады, 2-ші сұрақ жойылады, 3-ші доп қақпаға енеді.

25 слайд
Үй тапсырмасы
экранға
“ МӘҢГІЛІК ЕЛ”
деген мәтін
шығаратын
программа
алгоритмін
құру.§4.2.бақылау
сұрақтарын
орындап келу.
25 слайд
Үй тапсырмасы экранға “ МӘҢГІЛІК ЕЛ” деген мәтін шығаратын программа алгоритмін құру.§4.2.бақылау сұрақтарын орындап келу.