Презентация Абай Құнанбайұлы 175 жыл

1 слайд
 «Топқа бөлу»  Абайдың әндерінен қима қағаз арқылы топқа бөліну.  1-топ. «Айттым сәлем, Қаламқас...»  2-топ. «Желсіз түнде жарық ай...»  3-топ. «Көзімнің қарасы...»

1 слайд

2 слайд
 Топтың ережесі:  1. Сабаққа кешікпеу.  2.Ұялы телефонды өшіру.  3.Уақытты тиімді пайдалану.  4.Ұйымшылдық.  5. Бірін- бірі бағалай білу.  6. Тыңдау мәдениетін сақтау.  7. Ортақ шешімге келу.  8. Топ ережесіне бағыну.

2 слайд

3 слайд
 Үй тапсырмасы: Абай Құнанбайұлы өмірі мен шығармашылығы  «Сандарды сөйлет» әдісі арқылы үй тапсырмасын тексеру. 1845 45 157 190426 3 1895 1891

3 слайд

4 слайд
 Абайдың азан шақырып қойған аты – Ибраһим.  Әжесі Зере сүйікті немересін Абай, яғни сүйкімді деп еркелеткен. Осыдан кейін ел арасында шын аты аталмай, Абай атанып кетеді.

4 слайд

5 слайд
 Абайдың әкесі - Құнанбай. Құнанбай Өскенбайұлы 1804 жылы өмірге келеді. Ол халық арасында өте беделді, абыройлы, әділ би болған. Ол 81 жыл ғұмыр кешкен. Құнанбай ел ішінде қажы атанған.  Семей өңірінде Құнанбай қажының мешіті орналасқан.

5 слайд

6 слайд
 Абайдың әжесі - Зере Бала Абайға халық қазынасынан нәр беріп, бойына ізгілік шуағын сепкен, білімге құштар-лығын оятқан ұлы әжесі.  Анасы Ұлжан– ұстамды, мейірімі мен ақылы мол дана кісі болған.

6 слайд

7 слайд
 Зере әже көңілі кең, жүрегі нәзік адам болған. Абай әжесін қатты жақсы көреді. Күндіз де, түнде де ертегі айтқызады.  Абай әжесімен бірге: “ Е-е.. Бұлдыр-бұлдыр күн өткен, Бұрынғыда кім өткен?”– деп бастап, әңгіме сұраған тілегін осылайша бастайтын.

7 слайд

8 слайд
 Абай қоғам өміріне, ел басқару ісіне араласты. Зомбылық, зорлық, жаулыққа жаулық қашанда дайын тұратын түсінген Абай кез келген істің мәнін бейбіт түрде шешуге құлықты болады.

8 слайд

9 слайд
 Абай он екі жасында Семей қаласындағы Ахмет Риза қазіретінің медресесіне түседі. Онда 3 жыл оқиды. Медреседе оқып жүріп 3 айдай орыс мектебінен дәріс алады. Абай араб, түрік, парсы тілдерінде үйренеді.

9 слайд

10 слайд
Ұлы Абай қарапайым пенделерше бір күнін, жылдарын, ауыл аймағын ғана ойлап толғанбайды. Ол өткен заманалар мен болашақ дәуірлерге, тек қазақ емес, күллі адамзат қоғамына ортақ рухани заңдылықтарға көз жібереді.

10 слайд

11 слайд
 Абай орыс әдебиеттерімен атап айтқанда Пушкин, Лермонтов, Достоевский, Бели н ский, Добролюбов шығармаларымен танысады. Әсіресе Пушкин мен Лермонтовтың шығармаларын сүйіп оқыған. • Абай Құнабаев • Н. Долгополов досымен бірге.

11 слайд

12 слайд
ПУШКИННІҢ “ЕВГЕНИЙ ОНЕГИН”ҚАЗАҚ ТІЛІНЕ АУДАРАДЫ, ӘРІ ӨЗІ “ТАТЬЯНАНЫҢ ХАТЫ” АТТЫ ӘН ШЫҒАРДЫ.

12 слайд

13 слайд
 Біржан сал, Ақан сері, Жаяу Мұса, Тәттімбет сияқты сазгерлердің маржан мұраларынан сусындап, әншілік- күйшілік өнерді ерекше бағалаған. Әнге, өнерге жаны құмар болған.  Абай күйлері : “Торы жорға”, “Май түні”, “Абай желдірмесі”.  Абай әндері : “Көзімнің қарасы”, “Айттым, сәлем, Қаламқас”, “Сегіз аяқ”, “Қор болды жаным”, т.б.

13 слайд

14 слайд
А б а й Қ ұ н а н б а е в “ А б а й д ы т а н ы т у а р қ ы л ы б із Қ а з а қ с т а н д ы ә л е м г е т а н ы т а м ы з . А б а й ә р қ а ш а н б із д ің ұ л т т ы қ ұ р а н ы м ы з б о л у ы т и іс ” ... Н .Ә .Н а з а р б а е в

14 слайд

15 слайд
 Сабақтың тақырыбы:  «Абайдың музыкалық мұрасы»

15 слайд

16 слайд
қазақша орысша ағылшынша музыка музыка music мұра наследие heritageҮштілдік - заман талабы Абайдың музыкалық мұрасы Музыкальное наследие Абая Abais musical heritage

16 слайд

17 слайд
 Сабақтың мақсаты:  Білімділік:  Ұлы сазгер Абайдың қазақ музыкасы өмірінде алатын орны, әндерінің ерекшелігі туралы білім беру.  Дамытушылық:  Музыканы тыңдай және түсіне білу, ән айту қабілеттерін жетілдіру. Абай әндерін білім алушының санасына сіңіру.  Тәрбиелік:  Абай әндері арқылы эстетикалық, адамгершілік тәрбие беру. Абайдың қалдырған мұрасын жалғастыратын, саналы, өнерлі, білімді азаматтарды тәрбиелеу .

17 слайд

18 слайд
 Мұғалімнің кіріспе сөзі;  Абайдың музыкалық мұрасы жайында айтар болсақ Ұлы ақын , ағартушы музыка саласында да айтарлықтай мұра қалдырды. Өзінің асыл өлеңдерін, қарасөздерін қағазға түсіріп, кейінгі ұрпаққа жазып қалдырса, музыка жөнінде оның мұндай мүмкіншілігі болмады. Өйткені Абай өмір сүрген кездерде қазақта музыканың жазба мәдениеті жоқ еді, халықтық музыка ауыз дәстүрлік қалыпта еді. Сондықтан Абай әндері де қазақтың басқа ән- күйлерісияқты, ауыздан-ауызға, заманнан- заманға ауыса отырып жеткен 20-ға жуық әндері бар.

18 слайд

19 слайд
 Тапсырма  Әр топқа мәтін таратамын. Білім алушылар «Сканерлеп оқыту» әдісін пайдаланып, оқып шығады.

19 слайд

20 слайд
 1-топ. «Айттым сәлем, Қаламқас…»  Абайдың 1889 жылы жазған өлеңі. Әрқайсысы  4 тармақты, 10 шумақтан тұрады. Шығарма Абайды дүниежүзі  әдебиеттің өресіне көтерген туындыларының бірі. Өлеңде ақын жастықты, сұлулықты, ғашықтықты жырға қосып, бірін-бірі сүйген екі жастың сүйіспеншілігін, ішкі сезімдерін ашып көрсетеді. Кейіпкер монологы арқылы оның жан-жүрегін, кіршіксіз ақ махаббатын сөйлетеді. Туындыдағы сүйген қызына сәлем жолдаушы жігіт–Абай тұсындағы оқыған, өмірден тоқығаны көп жаңа тұрпатты азамат.Өлең  7-8 буынды қара өлең  ұйқасы мен өрнектелген. Алғаш рет 1909 жылы Санкт- Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбайұлының өлеңі»атты жинақта жарияланды. Ақын бұл өлеңіне ән шығарған. Ол негізінен өлеңнің бастапқы 3 шумағы бойынша айтылып жүр. Абай бұл әнмен қазақ халқының әдет-ғұрпына, салт санасына, талғам- танымына, дәстүріне қайшы келмейтін «Сәлем хат»атты жастықты, сұлулықты , махаббатты  жырлайтын жаңа бір поэзиялық музыкалық жанрды дүниеге әкелді.

20 слайд

21 слайд
 2-топ. «Желсіз түнде жарық ай…»  Абайдың 1888 жылы жазған өлеңі.Әрқайсысы 4 тармақты, 5 шумақтан тұрады .Өлең–ақынның табиғат көріністерін, махаббат сырларын кестелі тілмен айшықтаған әлем поэзиясындағы шоқтығы биік туындыларының бірі. Онда пәк,таза махаббаттың белгісіндей жарық айлы,желсіз түн, жан толқынысына үн қосып, сыбырласқандай қалың ағаш жапырағы, жүрексінген көңіл, бұлықсыған сезіммен астасып,көлеңкелі, тереңсайға гүрілдей құлаған өзен дыбысы, осындай сырлы,сұлу түнде,әлдеқайдан естілген сазды ән, сүйгенімен жолығуға  асыққан сұлу қыз жанды бейнедей ерекше лирикалық леппен тамаша суреттеледі. Бір ғажабы,өзгеше сезім құрастыруындағы сұлу қыз жоқ,жай ғана қыз–түн жамылып,сүйгенімен кездесуге шыққан қыз туралы тек өлеңнің 3 шумағында ғана,онда да соңғы тармақтарда айтылады.Ақын оған дейін түнгі табиғаттың әсем көрінісін нәзік поэзия тілімен өрнектейді.

21 слайд

22 слайд
     3-топ.«Көзімнің қарасы…»  Абайдың 1891 жылы жазған өлеңі.Әрқайсысы 4 тармақты, 22 шумақтан тұрады.Ақын шығармашылығының өзекті тақырыбы- махаббат мәселесі бұл өлеңінде ерекше ыстық сезіммен,Абайға тән шеберлікпен өрнектеледі.Өлеңде ақын аз сөзге көп мағына сыйғызу ниетін көздеген.Ғашығына деген ішкі сезімін де ірікпей айтқан,жігіт сөзінен үздіккен жүрек лүпілі,тағат таптырмайтыны шын қашырған, бір ысып,бірсуыған іңкәр ниет,алабұртқан көңіл күйі сезілгендей. Ғашықтық сезім жүрек жарасына айналған, оңайлықпен жазылар емес.Қыз-айтулы сұлу.Бұл ән алғаш рет 1909жылы Санкт-Петербургте жарық көрген«Қазақ ақыны Ибраhим Құнанбайұлының өлеңі»атты жинақта жарияланған.

22 слайд

23 слайд
    Тапсырма  Білім алушылар оқып шыққан мәтіндерін «Топтастыру» әдісін қолдана отырып, қорғайды.

23 слайд

24 слайд
     Қорытынды:  «Маған ұнаған ән» тақырыбында қысқаша эссе жазу.  Бағалау:  «Бағдаршам» әдісін қолдану арқылы бір-бірін бағалау.  Жасыл- «5» деген баға  Сары –«4» деген баға  Қызыл-«3» деген баға  Үйге тапсырма: Әннің сөзін жаттау.  Рефлекция: Стикерлерді жабыстыру.

24 слайд

25 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!

25 слайд