Материалдар / Презентация "Азотты гетероциклді қосылыстар"

Презентация "Азотты гетероциклді қосылыстар"

Материал туралы қысқаша түсінік

азотты гетероциклді қосылыстар тақырыбына слайд

Игілік Айдана Әскерқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

09 Сәуір 2019

3537

115 рет жүктелген

Химия Презентация 11 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 15

Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы

Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
Сабақтың тақырыбы : Азотты гетероциклды қосылыстар туралы түсінік .

1 слайд

Сабақтың тақырыбы : Азотты гетероциклды қосылыстар туралы түсінік .

2 слайд
 Гетероциклді қосылыстар циклге көміртек атомдарынан басқа да элементтердің атомдары кіретін қосылыстар . Ондай атомдарға азот, күкірт, оттек және т.б. элементтердің атомдары жатады.  Көміртекпен бірге цикл құруға қатысатын элемент атомдары гетероатомдар деп аталады.  Гетероциклді қосылыстар мейлінше көп және әр алуан.Олардың санына байланысты моно-, ди-, три-, және т.б. гетероатомды қосылыстар болады.

2 слайд

 Гетероциклді қосылыстар циклге көміртек атомдарынан басқа да элементтердің атомдары кіретін қосылыстар . Ондай атомдарға азот, күкірт, оттек және т.б. элементтердің атомдары жатады.  Көміртекпен бірге цикл құруға қатысатын элемент атомдары гетероатомдар деп аталады.  Гетероциклді қосылыстар мейлінше көп және әр алуан.Олардың санына байланысты моно-, ди-, три-, және т.б. гетероатомды қосылыстар болады.

3 слайд
Гетероциклді қосылыстар табиғатта көп таралған:  витаминдер,  алкалоидтар,  пигменттер  жануарлар мен өсімдіктер клеткаларының құрамды бөліктері .  Азотты гетероциклді қосылыстардың биологиялық процестерде маңызы зор. Бес мүшелі, алты мүшелі қосылыстар тұрақты болады

3 слайд

Гетероциклді қосылыстар табиғатта көп таралған:  витаминдер,  алкалоидтар,  пигменттер  жануарлар мен өсімдіктер клеткаларының құрамды бөліктері .  Азотты гетероциклді қосылыстардың биологиялық процестерде маңызы зор. Бес мүшелі, алты мүшелі қосылыстар тұрақты болады

4 слайд
Пиррол. C 4 H 5 N — бес мүшелі азотты гетероциклді қосылыс: Пиррол — түссіз сұйықтык, суда нашар ериді, ауада тез тотығып, қоңырайып кетеді.

4 слайд

Пиррол. C 4 H 5 N — бес мүшелі азотты гетероциклді қосылыс: Пиррол — түссіз сұйықтык, суда нашар ериді, ауада тез тотығып, қоңырайып кетеді.

5 слайд
• Пиррол жануарлардың сүйектерін қүрғақ айдағанда бѳлініп алынған. • 1834ж. Рунге аз мѳлшерде тас кѳмір шайырында болатынын анықтаған,одан фракциялық айдау арқылы алынады. • Пирролдың құрылымын 1870ж. А. Байер дәлелдеген. • Өндірісте фуран мен аммиакты әрекеттестіріп алады. • Пирролда екіншілік азот атомы (NH тобы) бар, екіншілік аминдерге ұқсас болғанымен, негіздік қасиеті әлсіз, қышқылдармен тұрақты түз түзбейді. Себебі, азот атомының жұп электроны ароматты-электронды жүйе құруға қатысады.

5 слайд

• Пиррол жануарлардың сүйектерін қүрғақ айдағанда бѳлініп алынған. • 1834ж. Рунге аз мѳлшерде тас кѳмір шайырында болатынын анықтаған,одан фракциялық айдау арқылы алынады. • Пирролдың құрылымын 1870ж. А. Байер дәлелдеген. • Өндірісте фуран мен аммиакты әрекеттестіріп алады. • Пирролда екіншілік азот атомы (NH тобы) бар, екіншілік аминдерге ұқсас болғанымен, негіздік қасиеті әлсіз, қышқылдармен тұрақты түз түзбейді. Себебі, азот атомының жұп электроны ароматты-электронды жүйе құруға қатысады.

6 слайд
 Пирролдың туындылары маңызды биогенді қосылыстардың қүрамына кіреді.  Ол гемоглобиннің (қанды бояйтын зат, адам және жануарлар организмінде оттегін тасымалдайды) және хлорофилдің (ѳсімдіктерді жасыл түске бояйды, ѳсімдіктердің жарық энергиясын сіңіреді және ауадағы кѳмірқышқыл газын органикалық қосылыстарға айналдырады) құрамына кіреді.

6 слайд

 Пирролдың туындылары маңызды биогенді қосылыстардың қүрамына кіреді.  Ол гемоглобиннің (қанды бояйтын зат, адам және жануарлар организмінде оттегін тасымалдайды) және хлорофилдің (ѳсімдіктерді жасыл түске бояйды, ѳсімдіктердің жарық энергиясын сіңіреді және ауадағы кѳмірқышқыл газын органикалық қосылыстарға айналдырады) құрамына кіреді.

7 слайд
 Пурин негіздері — табиғи кұрамдар тобы (аденин, гуанин және кіші пурин негіздері) пуриннің гетероциклді азот негіздерінің туындысы.  Рибозамен, не дезоксирибозамен байланыскан пурин негіздері нуклеозидтердің, сонымен бірге нуклеин қышкылдарының нуклеотидтерінің (нуклеозидтердің фосфорлы эфирі) кұрамына кіреді.  ДНҚ-ғы пурин негіздері саны ондағы пиримидин негіздерінің санымен бірдей. Ал РНҚ- да бұлар көбірек.

7 слайд

 Пурин негіздері — табиғи кұрамдар тобы (аденин, гуанин және кіші пурин негіздері) пуриннің гетероциклді азот негіздерінің туындысы.  Рибозамен, не дезоксирибозамен байланыскан пурин негіздері нуклеозидтердің, сонымен бірге нуклеин қышкылдарының нуклеотидтерінің (нуклеозидтердің фосфорлы эфирі) кұрамына кіреді.  ДНҚ-ғы пурин негіздері саны ондағы пиримидин негіздерінің санымен бірдей. Ал РНҚ- да бұлар көбірек.

8 слайд

9 слайд
 Пиридин – C 5 H 5 N т үссіз, иісі жағымсыз сұйықтық, қайнау температурасы 115 ºС,  сумен және органикалық қосылыстардың көбімен араласады, сондықтан органикалық және бейорганикалық заттарға еріткіш болып табылады. Пиридин алғаш рет сүйек майынан (1851 ж), содан кейін тас көмір күйесінен (1854 ж.) бөлініп алынған.  Пиридин сақинасы көптеген табиғи қосылыстардың (алкалоидтар, витаминдер, коферменттер, дәрілік препараттар) құрамында кездеседі.

9 слайд

 Пиридин – C 5 H 5 N т үссіз, иісі жағымсыз сұйықтық, қайнау температурасы 115 ºС,  сумен және органикалық қосылыстардың көбімен араласады, сондықтан органикалық және бейорганикалық заттарға еріткіш болып табылады. Пиридин алғаш рет сүйек майынан (1851 ж), содан кейін тас көмір күйесінен (1854 ж.) бөлініп алынған.  Пиридин сақинасы көптеген табиғи қосылыстардың (алкалоидтар, витаминдер, коферменттер, дәрілік препараттар) құрамында кездеседі.

10 слайд
 Пиридин және оның туындылары әлсіз негіздер, органикалық, минералды қышқылдармен әрекеттесіп, кристалды тұздар түзеді.  Пиридин және оның туындыларын тас көмір шайырынан немесе жануарлар сүйектерін құрғақ айдау арқылы алады.  Синтетикалық пиридинді ацетилен мен көгерткіш қышқылды әрекеттестіру арқылы алады.  Пиридиннің маңызды өкілдерінің бірі РР витамині. Бұл витамин организмде зат алмасу процесінде өте күшті роль атқарады.  Пиридиннің туындысы (сульфидин) медицинада жұқпалы ауруларды емдеуге қолданылады.

10 слайд

 Пиридин және оның туындылары әлсіз негіздер, органикалық, минералды қышқылдармен әрекеттесіп, кристалды тұздар түзеді.  Пиридин және оның туындыларын тас көмір шайырынан немесе жануарлар сүйектерін құрғақ айдау арқылы алады.  Синтетикалық пиридинді ацетилен мен көгерткіш қышқылды әрекеттестіру арқылы алады.  Пиридиннің маңызды өкілдерінің бірі РР витамині. Бұл витамин организмде зат алмасу процесінде өте күшті роль атқарады.  Пиридиннің туындысы (сульфидин) медицинада жұқпалы ауруларды емдеуге қолданылады.

11 слайд
 Химиялық қасиеттері Пиридиннің ароматтылығы айқын байқалады. Ол калий бихроматы мен азот қышқылының әсерінен бұзылмайды, термиялық тұрақты.

11 слайд

 Химиялық қасиеттері Пиридиннің ароматтылығы айқын байқалады. Ол калий бихроматы мен азот қышқылының әсерінен бұзылмайды, термиялық тұрақты.

12 слайд
Пиримидин молекуласында екі азот атомы бар, алты мүшелі гетероцикл.  Оның сақинасы көптеген биологиялық маңызды заттардың құрамына (нуклеин қышқылы, дәрі-дәрмектер, кейбір витаминдер) кіреді.  Пиримидин – түссіз, оңай балқитын (tб=22 ºС, tқ=124ºС), кристалды зат. Суда жақсы ериді, әлсіз негіз .

12 слайд

Пиримидин молекуласында екі азот атомы бар, алты мүшелі гетероцикл.  Оның сақинасы көптеген биологиялық маңызды заттардың құрамына (нуклеин қышқылы, дәрі-дәрмектер, кейбір витаминдер) кіреді.  Пиримидин – түссіз, оңай балқитын (tб=22 ºС, tқ=124ºС), кристалды зат. Суда жақсы ериді, әлсіз негіз .

13 слайд
Пиримидиннің окси- және аминтуындылары – урацил, тимин, цитозиннің биологиялық маңызы өте зор, олар нуклеин қышқылдарының құрамына азотты негіз ретінде кіреді:Бұларды жалпы атаумен пиримидин негіздері деп атайды.

13 слайд

Пиримидиннің окси- және аминтуындылары – урацил, тимин, цитозиннің биологиялық маңызы өте зор, олар нуклеин қышқылдарының құрамына азотты негіз ретінде кіреді:Бұларды жалпы атаумен пиримидин негіздері деп атайды.

14 слайд
Урацил (2,4-диоксопиримидин) — пиримндин негізі. Барлық тірі торшалардағы РНҚ-ның құрамында бар. Углевод алмасуында үлкен орын алады. Тимин , 5-метилурацил – пиримидинді негіздер. Барлық тірі клеткалардағы дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) құрамында, аз мөлшерде тасымалдаушы рибонуклеин қышқылы (тРНҚ) құрамында болады. Цитозин, 2-окси-4-аминопиримидин — пиримидинді азотты негізге жататын табиғи органикалық қосылыс. Барлық тірі клеткалардағы нуклеин қышқылдарының: дезоксирибонуклеин қышқылы және рибонуклеин қышқылының құрамында болады

14 слайд

Урацил (2,4-диоксопиримидин) — пиримндин негізі. Барлық тірі торшалардағы РНҚ-ның құрамында бар. Углевод алмасуында үлкен орын алады. Тимин , 5-метилурацил – пиримидинді негіздер. Барлық тірі клеткалардағы дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) құрамында, аз мөлшерде тасымалдаушы рибонуклеин қышқылы (тРНҚ) құрамында болады. Цитозин, 2-окси-4-аминопиримидин — пиримидинді азотты негізге жататын табиғи органикалық қосылыс. Барлық тірі клеткалардағы нуклеин қышқылдарының: дезоксирибонуклеин қышқылы және рибонуклеин қышқылының құрамында болады