Презентация. ДОМБЫРА - ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ЖҮРЕГІ

1 слайд
ДОМБЫРА-ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ЖҮРЕГІ

2 слайд
БІР ІШЕКТІ ҚАТТЫ ЕКІНШІСІ СӘЛ КЕМ БҰРА НАҒЫЗ ҚАЗАҚ- ҚАЗАҚ ЕМЕС НАҒЫЗ ҚАЗАҚ- ДОМБЫРА Қ.МЫРЗАЛИЕВ

3 слайд
Білімділік: 1. Білім алушыға домбыра аспабының шығу тарихын меңгерту; “Ақсақ құлан”. “Нар идірген” күй – аңыздарымен таңыстыру; білім алушының халық аспаптар, оркестрлер туралы білімін кеңейту. 2. Осы білімдерді тест шығару кезінде қолдана білу дағдыларын қалыптастыру. Дамытушылық: Білім алушыны ансамбльмен ойнауға үйрету, өзара көмегін қалыптастыра отырып, өз біліміне жауапкершілікпен қарауға дағдыландыру, өзін- өзі басқаруға үйрету. Тәрбиелік: Білім алушыны үйрете отырып, ойларын жинақтау, есте сақтау қабілеттерін жетілдіру .

4 слайд
I.Ұйымдастыру кезеңі. II.Ой қозғау – үй тапсырмасын тексеру. III. Ой толғау – жаңа сабақты өту. IV. Ой түйін – сұрақтарға жауап беру. V. Бағалау, қорытындылау. VI. Үйге тапсырма беру.

5 слайд
ІІ.Ой қозғау – Үй тапсырмасын тексеру. Интерактивті тақтада Бейне- сұрақтар: Нота суреттерін дұрыс сөздерге апару: Дұрыс жауабын тап: Музыкалық шығармалардан үзінділер тыңда:

6 слайд
ІІІ.Ой толғау – Домбыраның шығу тарихы. Бейне-ролик.

7 слайд
«Ақсақ құлан» күй туралы аңыз.Бейне- роликДомбыра туралы түсінік: Домбыра — қазақ халқының ең кең тараған екі ішекті, көп пернелі музыкалық аспабы. Ол – қазақтар өмірінде маңызды орын алатын, өзіндік музыкалық сипаты бар аспап. Алғаш эпикалық дәстүр шеңберінде жыр, толғау, термелерді сүйемелдеуге қолданылған домбыра кейін аспаптық шығарма – күй жанрының қалыптасуына ықпал еткен. Қазіргі кезде домбыра жеке әнді сүйемелдеуге, күй тартуға, халықтық-фольклорлық музыкада, классикалық шығармаларды орындауға қолданылатын, мүмкіндігі кең музыкалық аспап болып табылады. Домбыра ежелде қазақтың тарихын баяндаған музыкалық аспаптардың бірі.

8 слайд
«Нар идірген» күй туралы аңыз.Бейне- ролик.

9 слайд
ДОМБЫРАНЫҢ ТҮРЛЕРІ: Арқа домбырасының үлгісі Батыс Қазақстан домбырасының үлгісі

10 слайд
Домбыраның құрылысы:  БАСЫ  МОЙЫНЫ  КЕУДЕСІ  ШАНАҒЫ  ҮЛКЕН ТИЕГІ  КІШІ ТИЕГІ  ІШЕКТЕРІ

11 слайд
Оркестр туралы түсінік. Оркестр(грек. о r с hestra – ежелгі грек театры сахнасы алдындағы шағын алаң) – музыкалық шығарманы әртүрлі аспаптарда қосылып орындайтын музыканттар ұжымы. Оркестрдің қалыптасуы 17 ғасырдың бас кезінде гомофония музыкалық жанрларының (опера, оратория, концерт) пайда болуымен сәйкес келеді. Оркестр аспаптық құрамына (біркелкі немесе аралас) және қолдануына (әскери, эстрадалық, т.б.) қарай топталады. Құрамына қарай оркестр: симфониялық (ішекті ысқылы, ағаш және мыстан жасалған үрмелі аспаптар, соқпалы аспаптар, т.б.), ысқышты (тек қана ысқышты аспаптар), үрмелі (үрлеп ойнайтын және соқпалы аспаптар), бэнд (тек қана мыстан жасалған аспаптар), халықтық музыка аспаптар, камерон, джаз, т.б. түрлерге бөлінеді. Қазақстанда кәсіби халық аспаптар оркестрі 1934 жылы құрылды. Республикада: Халық аспаптар оркестрі, Симфониялық оркестр, Қазақ телевизиясы мен радиосының эстрадалық және камералық оркестрі, “Отырар сазы” фольклорлық- этнографиялық оркестрі, Қазақтың мемлекеттік академиялық опера және балет театрының симфониялық оркестрі, Ұйғыр, Корей музыкалық комедия театрларының оркестрлері, т.б. бар

12 слайд
Домбыраның күмбірі – халқымыздың бірлігі.

13 слайд
І V .Ой түйін – Сұрақтарға жауап бер. 1. Бір нәрсе көлемі үлкен едәуір зор, Айтқаны әп – әдемі өлең мен хор. Әрпі бар доп – домалақ доп сияқты, Оқыса үйренеді оқыған қол. 2.Қалдырмай емге етін, Қақтаған күн бетін Астында төмпештің, Атқарар міндетін. 3.Мінгенім дайым менің бір арғымақ, Бітіпті төбесіне екі құлақ. Тартатын сегіз жерден бедері бар, Кетеді қол тигенде қатты зырлап. 4.Бір нәрсе қараңғыда қаймалайды, Қорқыттың үні болып аңырайды, Тартқанда легізбенен, шын ниетпен, Азнаса көмейінде ел жылайды. 5.Жүректі баурар үні бай, Баршаға ортақ тілі бай. 6.Сызылған үні,сүйкімді, Үрмелі аспаптың бір түрі.

14 слайд
Қай істе де өнер-қолдан Өнерлі адам жеңер болған Ж.Баласағұн. Нағыз қазақ – домбыра. Қ.Мырзалиев.

15 слайд
“ Музыка” 2,3 сыныптарға. (Электронды оқулықтардан) I. Домбыраның шығу тарихы. II. “Ақсақ құлан” аңыз. ІІІ. “Нар идірген”аңыз. А.Жайымов және т.б. “Домбыра үйрену мектебі”3- 12б.б Ө.Спанов “Домбыра үйренейік” 3-5б. ІV. Интернеттен : “Домбыра философиясы”.

16 слайд
Назарларыңызға рахмет!