Презентация “Кенесары - Наурызбай” дастаны

1 слайд

2 слайд
Ұйымдастыру кезеңі 1. Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа дайындықтарын тексеру; 2. Оқушыларды топ аты жазылған қағаздар арқылы топқа бөлу І топ «Зерттеушілер» ІІ топ «Тарихшылар» ІІІ топ «Әдебиетшілер» І V топ «Ғалымдар» 3. Смайликтер арқылы ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. 4. Алтын ережемен таныстыру. 5. Әр топқа бағалау парағын таратып беру. 6. Үй тапсырмасын сұрау.

3 слайд
Үй тапсырмасын сұрау. «Өзіңді тексер, бағала» әдісі. Кестеде берілген мәлімет ШЫНДЫҚ па немесе ЖАЛҒАН ба? № Мәліметтер Шынды қ Жалғ ан 1 Бұқар жырау Қалқаманұлы атақты Абылай ханның ақылшысы. 2 «Бірінші тілек тілеңіз» толғауында айтылған он бір тілектің еш маңызы жоқ. 3 Жыраулар поэзиясындағы өршіл рух Мұрат Мөңкеұлының жырларынан айқын байқалады. 4 Дулат қазақ даласында хандық дәуір жойылып, патша өкіметінің отарлау саясаты кең өріс ала бастаған кезде өмір сүрді. 5 Махамбет Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауданы Бекетай деген жерде 1805 жылы дүниеге келді. 6 Махамбет Орал шекарасынан жасырын өткендігі үшін Калмыков түрмесінде отырды 7 Махамбеттің арманы мен мақсаты –кедейленген халықты байыту. 8 Махамбет өмір сүрген заман – көтеріліс, күрес, жорық, қуғын-сүргін заманы емес. 9 Исатайды жоқтаған жыры – «Мұнар күн». 10 Алға қойған мақсатты орындау үшін қандай қиыншылық болса да шыдап, табанды болуға шақыратын өлеңі – «Ереуіл атқа ер салмай».

4 слайд
№ Мәліметтер Шынды қ Жалғ ан 1 Бұқар жырау Қалқаманұлы атақты Абылай ханның ақылшысы. + 2 «Бірінші тілек тілеңіз» толғауында айтылған он бір тілектің еш маңызы жоқ. + 3 Жыраулар поэзиясындағы өршіл рух Мұрат Мөңкеұлының жырларынан айқын байқалады. + 4 Дулат қазақ даласында хандық дәуір жойылып, патша өкіметінің отарлау саясаты кең өріс ала бастаған кезде өмір сүрді. + 5 Махамбет Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауданы Бекетай деген жерде 1805 жылы дүниеге келді. + 6 Махамбет Орал шекарасынан жасырын өткендігі үшін Калмыков түрмесінде отырды. + 7 Махамбеттің арманы мен мақсаты –кедейленген халықты байыту. + 8 Махамбет өмір сүрген заман – көтеріліс, күрес, жорық, қуғын-сүргін заманы емес. + 9 Исатайды жоқтаған жыры – «Мұнар күн». + 1 0 Алға қойған мақсатты орындау үшін қандай қиыншылық болса да шыдап, табанды болуға шақыратын өлеңі – «Ереуіл атқа ер салмай». +Дұрыс жауап. Өзіңді тексер Бағалау: 10-9 – «5»; 8-7- «4»; 6-5- «3»; 4-1 – «2»

5 слайд
Қызығушылықты ояту . Болжау. «Жасырын сөзді тап» әдісін Апрвнысанбайгоаркева Орипрожыраутибусай Гепмпрокенесарыдишса Рахчинаурызбайэзхерда Мнолпрстдастанхолыс

6 слайд
Апрв нысанбай гоаркева Орипро жырау тибусай Гепмпро кенесары дишса Рахчи наурызбай эзхерда Мнолпрст дастан холыс Бұл аттар таныс па? Нені білдіреді?

7 слайд
Қаңтардың жиырма бесі Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Нысанбай Жаманқұлұлы (1822- 1870) “ Кенесары - Наурызбай” дастаны

8 слайд
Сабақтың білімділік мақсаты: - Нысанбай жыраудың өмірі мен шығармашылығы, «Кенесары - Наурызбай» дастанымен таныстыру, талдау. Сабақтың тәрбиелік мақсаты: - ерлік пен елдікті, батырлықты дәріптеу; - отансүйгіштікке баулу; Сабақтың дамытушылық мақсаты: - ақын шығармаларына деген қызығушылықты арттыру, сүйіспеншілікті ояту; - оқушылардың ізденушілік қабілеттерін дамыту; - ой тұжырымдауға үйрету;

9 слайд
Сабақтың айдары: Бұқардан кейінгі аса ірі жорық жыршысы – Нысанбай жырау Мұхтар Әуезов І топ «Зерттеушілер» Нысанбай жыраудың өмірі мен шығармашылығы ІІ топ «Тарихшылар» Нысанбай жырау өмір сүрген уақыттағы тарихи оқиғалар ІІІ топ «Әдебиетшілер» Тарихи жыр. Дастанға қысқаша шолу ІV топ «Ғалымдар» Жырды зерттеген ғалымдар мен стилі туралы айту. Қалыптастырушы бағалау: «Бағдаршам» әдісі Топтық жұмыс

10 слайд
«Серпілген сауал» әдісі Мәтінмен жұмыс. 1. Мәтін оқылады. (оқушыларға мұқият тыңдау тапсырылады) 2. «Сандардың сырын айт» әдісі. Мұнда оқушылар мәтін ішінде кездескен сандар нені білдіретінін айтады. 3. «Жуан, жіңішке және қисық сұрақтар» әдісі . Мұнда оқушылар мәтін бойынша түрлі сұрақтарға жауап береді. Қалыптастырушы бағалау: «Қол шапалақтау»

11 слайд
Кітаппен жұмыс. Постер қорғау І топ «Зерттеушілер» «Фишбоун» немесе «Балық қаңқасы» арқылы дастанның тақырыбы мен идеясын анықтаңдар. (басы –дастанның аты, кеудесі – тақырыбы мен идеясы, құйрығы – қорытынды) ІІ топ «Тарихшылар» «ВЕНН» диаграммасы. Бұқар жырау Ортақ қасиеттер Нысанбай жырау ІІІ топ «Әдебиетшілер» «Шаңырақ» әдісі Дастанның жанрлық ерекшелігін талдау. ІV топ «Ғалымдар» «Сәйкестендіру» кестесін жасау Қалыптастырушы бағалау: «Екі жұлдыз, бір тілек»

12 слайд
Сұрақ Жауап Нысанбай Жаманқұлұлының туған жері Кенесары мен Наурызбай батыр бейнелері көтерілістің соңғы кезеңін жан-жақты суреттеген. Нысанбайдың аты не себепті халық аузына көп алына бермейтін? Жырау Кенесары Қасымов бастаған ұлт- азаттық көтеріліс, өзі қатысып, куә болған Дастан неліктен «Кенесары - Наурызбай» деп аталды? Қызылорда облысы, Жалағаш ауданы, Аққошқар елді мекені Жырда батырлық эпос үлгісінде жырланған батырлар Кене тархи тұлға,ұлт-азаттық көтерілісші,қазақ хандығын біріктіріп, отарлау саясанына қарсы болған Жырға арқау болған оқиғалар Тәуелсіздік алған жылдарға дейін бұрмаланып, батырлардың есімін атауға тыйым салынған Дұрыс жауап Бұқар жырау Ортақ қасиеттер Нысанбай жырау Абылайдың ақылшысы, сенімді кеңесшісі, данагөй, ақылгөй жырауы Кенесарының сенімді серігі, жақсы көрген ақыны, жырау Екі жырау да сол кездегі хандарымен бірге аумалы- төкпелі заманды басынан өткізді Дастанның жанрлық ерекшелігін талдау. «Шаңырақ» әдісі 1. Тарихи жыр 2. Реалистік сипаттағы жыр 3. Батырлық эпос үлгісінде жазылған 4. Батырларды психологиялық жағынан айқын айшықтаған.Басы- «Кенесары- Наурызбай» дастаны Қанаты (үсті)-тақырыбы: Отанын, елін, жерін қорғау. Идеясы: Қазақ батырларының ерлігін дәріптеу Қанаты (асты) – ресей патшалығының хандықты жойып, отарлау саясатын жүргізуі. Кенесары, Наурызбай т.б қазақ батырларының көтеріліске шығуы Құйрығы – Қорытынды. Қазақ тарихында отаршылыққа қарсы Кенесары мен Наурызбай батырлар бастаған көтеріліс жеңіліс тапқанмен, оның тарихи маңызы ерекше екенін Нысанбай жырау тамаша жырлаған.

13 слайд
Қорытындылау. Жинақтау Заманымыздың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезов Нысанбай жырауды «Бұқардан кейінгі аса ірі жорық жыршысы» деп атаған. «Қайғылы оқиғаның қызығы мен қайғысының ортасында болған ақын дастанды шындыққа ғана құрып, кестелі тілмен суреттей жазған. Кенесары- Наурызбай жорығы туралы кейінгі талай ақын түрлі өлең шығарса да, дәл Нысанбай жеткен өріске жеткен емес», - деген болатын. «РАФТ» әдісі бойынша қорытынды жасау. Мысалы: Рөл Оқушы, Нысанбай, Кенесары, Наурызбай Аудитория Марияш апай, халық, Нысанбай, Ержан Форма ұсыныс ,сұрақ, хат, алғыс, үндеу Тақырып Келесі сабақ... Қалыптастырушы бағалау: «Мадақтау» әдісі

14 слайд
Нысанбай жыраудың бұл күнде өзінен тараған ұрпағы жоқ. Оның Жабық, Жабағы деген екі ағасынан тараған ұрпақ қана бар. Нысанбай жыраудың шығармалары да бізге толық зерттеліп жетпеді. Өздерің қарастырған «Кенесары -Наурызбай» дастаны мен өзі жайлы айтқан толғауы ғана бар.

15 слайд
Оқушыларды бағалау «Жұлдызды баспалдақ» әдісі Өзін –өзі бағалау Мұғалімнің бағалауы Оқушының аты-жөні: Оқушының аты-жөні:

16 слайд
Рефлекция «Білім ағашы» әдісі «Бір ауыз сөз» әдісі. Сабақтан алған әсерің жайлы жүректен шыққан бір ауыз сөзіңді жазып іліңдер.

17 слайд
* 2014 жылғы 11 қарашада Елбасы Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқына жолдаған «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауында «2015 жыл – ұлттық тарихты ұлықтау жылы» деп атап, Қазақ хандығының 550 жылдығын атап өтуді тапсырды. Бұл күнде қазақ елі тәуелсіздік туының астында бақытты ғұмыр кешуде. Ол тәуелсіздік бір күнде келген жоқ. Қазақ хандығы құрылғаннан бері қазақ жерінде жері үшін, елі үшін қаншама қан төгілді. Соның бір куәсі - Кенесары мен Наурызбай бастаған көтеріліс. Ендеше тәуелсіздігіміздің қадірін білейік! * Білімді іздей берсең, толып көбейеді, қанша ғасыр сақтасаң да іріп-шірімейді. Еңселі Қазақстанның білімді де ақылды, патриот азаматы болайық!