Қазақ тілі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Үстеу.
Мекен үстеу
1 слайд
Үстеу. Мекен үстеу
2 слайд
Үй тапсырмасын
бекітуҮй тапсырмасын
бекіту
2 слайд
Үй тапсырмасын бекітуҮй тапсырмасын бекіту
3 слайд
Үстеу дегеніміз не?
3 слайд
Үстеу дегеніміз не?
4 слайд
Үстеуге қандай
сұрақтар қойылады ?
4 слайд
Үстеуге қандай сұрақтар қойылады ?
5 слайд
Үстеу құрамына қарай
бөлінеді?
5 слайд
Үстеу құрамына қарай бөлінеді?
6 слайд
Үстеулер сөйлемде
қандай мүше болады?
6 слайд
Үстеулер сөйлемде қандай мүше болады?
7 слайд
Үстеулер мағыналық
жағынан неше түрге
бөлінеді?
7 слайд
Үстеулер мағыналық жағынан неше түрге бөлінеді?
8 слайд
Құрамына қарай
негізгі туынды күрделі
аса, бұрын, сеніңше, жаздыгүні
қазір, ерте, бұлбұлдайын, бостан -
босқа
әдейі, жоғары орысша, ендігәрі,
кешке ала жаздай
8 слайд
Құрамына қарай негізгі туынды күрделі аса, бұрын, сеніңше, жаздыгүні қазір, ерте, бұлбұлдайын, бостан - босқа әдейі, жоғары орысша, ендігәрі, кешке ала жаздай
9 слайд
Мағыналық жағынан
мезгіл мекен сын-
қимыл
Қашан?
Қашаннан?
жазғытұрым, қыста,
былтыр, жаздай, Қайда? Қайдан?
жолшыбай, жоғары,
төмен, алға, бері,
ілгері Қалай? Қайтіп?
лезде, қолма-қол
9 слайд
Мағыналық жағынан мезгіл мекен сын- қимыл Қашан? Қашаннан? жазғытұрым, қыста, былтыр, жаздай, Қайда? Қайдан? жолшыбай, жоғары, төмен, алға, бері, ілгері Қалай? Қайтіп? лезде, қолма-қол
10 слайд
10 слайд
11 слайд
Есте сақтау сынақсөзі
Көктемде, жазда, күзде, қыста,
кешқұрым, таңертең, биыл, былтыр,
бүгін, бүрсігүні, күздігүні, кеше,
қыстыгүні, жаздыгүні
11 слайд
Есте сақтау сынақсөзі Көктемде, жазда, күзде, қыста, кешқұрым, таңертең, биыл, былтыр, бүгін, бүрсігүні, күздігүні, кеше, қыстыгүні, жаздыгүні
12 слайд
12 слайд
13 слайд
Шығармашылық тапсырма
Сөйлемдердегі сұрақтардың орнына мезгіл үстеуін
қойып жаз.
•
Кейін қайтқаныңды қой, ауылға (қашан?) жүреміз.
•
Еріншекке (қашанғыдан? қашанғы?) оңай.
•
(Қашан?) тұрған жігіттің ырысы артық,
(қашан?) тұрған әйелдің бір ісі артық.
13 слайд
Шығармашылық тапсырма Сөйлемдердегі сұрақтардың орнына мезгіл үстеуін қойып жаз. • Кейін қайтқаныңды қой, ауылға (қашан?) жүреміз. • Еріншекке (қашанғыдан? қашанғы?) оңай. • (Қашан?) тұрған жігіттің ырысы артық, (қашан?) тұрған әйелдің бір ісі артық.
14 слайд
Мерзім өлшемдері:
•
Бір сәт, қас-қағым, ә дегенше – 1 сек.
•
Сүт пісірім – 5-10 мин.
•
Бие сауым – 1,5 сағ.
•
Ет пісірім – 2,5 -3 сағ.
•
Жарты күн, бір күн – тәулік
•
Апта – 7 күн
•
Ай – 30 немесе 31 күн
•
Тоқсан – 3 ай
•
Жыл -365 күн
•
Ғасыр – 100 жыл
14 слайд
Мерзім өлшемдері: • Бір сәт, қас-қағым, ә дегенше – 1 сек. • Сүт пісірім – 5-10 мин. • Бие сауым – 1,5 сағ. • Ет пісірім – 2,5 -3 сағ. • Жарты күн, бір күн – тәулік • Апта – 7 күн • Ай – 30 немесе 31 күн • Тоқсан – 3 ай • Жыл -365 күн • Ғасыр – 100 жыл
15 слайд
Мысалы: елең-алаң, құланиек, таң сәрі, құлқын
сәрі, таң бозара, алакеуім, таң біліне, күн
шыға, күн қызара, күн қыза, күн көтеріле, күн
арқан бойы көтеріле, түске жақын, тал түс,
шаңқай түс, талма түс, сәске түс, түс ауа, түс
қайта, бесін, екінді, кеш, көлеңке басы ұзара,
күн бата, ымырт, іңір, апақ-сапақ, жөпелдеме,
наздыгер, ақшам жамырай, бей уақыт, қас
қарая, ай туа, түн ортасы, жұлдыз сөне
15 слайд
Мысалы: елең-алаң, құланиек, таң сәрі, құлқын сәрі, таң бозара, алакеуім, таң біліне, күн шыға, күн қызара, күн қыза, күн көтеріле, күн арқан бойы көтеріле, түске жақын, тал түс, шаңқай түс, талма түс, сәске түс, түс ауа, түс қайта, бесін, екінді, кеш, көлеңке басы ұзара, күн бата, ымырт, іңір, апақ-сапақ, жөпелдеме, наздыгер, ақшам жамырай, бей уақыт, қас қарая, ай туа, түн ортасы, жұлдыз сөне
16 слайд
•
Жарғант туралы видео
16 слайд
• Жарғант туралы видео
17 слайд
1. Үстеу дегеніміз не?
А) іс әрекеттің мезгілін, мекенін білдіретін сөз
В) Заттың түрін, түсін білдіретін сөз
С) Шылау сөз
Д) Қыстырма сөз
2. Үстеуді тап.
А) Рашид
В) Оның
С) Қазір
Д) Көлеңке
3. Мезгіл үстеу қандай сұраққа жауап береді?
А) Қалай?
В) Қандай?
С) Қайда?
Д) Қашан?
4. Мезгіл үстеуді көрсет?
А) Артқа
В) Шапшаң
С) Кеше
Д) Оңға
5. Ішінде мезгіл үстеуі бар сөйлемді белгіле.
А) Ол мысықша өрмелеп шыңға шықты.
В) Бүгін дем алмаған тек Жүсіпбек қана.
С) Раушан шайды тым асықпай ішетін.
Д) Адамды еңбек асырар, жалқаулық құтын қашырар.
17 слайд
1. Үстеу дегеніміз не? А) іс әрекеттің мезгілін, мекенін білдіретін сөз В) Заттың түрін, түсін білдіретін сөз С) Шылау сөз Д) Қыстырма сөз 2. Үстеуді тап. А) Рашид В) Оның С) Қазір Д) Көлеңке 3. Мезгіл үстеу қандай сұраққа жауап береді? А) Қалай? В) Қандай? С) Қайда? Д) Қашан? 4. Мезгіл үстеуді көрсет? А) Артқа В) Шапшаң С) Кеше Д) Оңға 5. Ішінде мезгіл үстеуі бар сөйлемді белгіле. А) Ол мысықша өрмелеп шыңға шықты. В) Бүгін дем алмаған тек Жүсіпбек қана. С) Раушан шайды тым асықпай ішетін. Д) Адамды еңбек асырар, жалқаулық құтын қашырар.
18 слайд
А
А
А В
В
В С
С Д
С д
А
А С
ВВ
С ДДД
18 слайд
А А А В В В С С Д С д А А С ВВ С ДДД
19 слайд
Зат
есім Сын есім
ҮстеуЕсімдік
Шылау Сан есім
Етістік
Одағай Еліктеуіш
сөздер
19 слайд
Зат есім Сын есім ҮстеуЕсімдік Шылау Сан есім Етістік Одағай Еліктеуіш сөздер
20 слайд
Үстеу қимылдың мезгілін,
мекенін, мақсатын, сынын,
себебін білдіріп, сындық
белгілерін күшейтіп көрсететін
сөз табы.
20 слайд
Үстеу қимылдың мезгілін, мекенін, мақсатын, сынын, себебін білдіріп, сындық белгілерін күшейтіп көрсететін сөз табы.
21 слайд
Үстеудің түрлері:
•
Мекен үстеуі – қайда?
•
Мезгіл үстеуі – қашан?
•
Сын-қимыл үстеуі – қалай? қайтіп?
21 слайд
Үстеудің түрлері: • Мекен үстеуі – қайда? • Мезгіл үстеуі – қашан? • Сын-қимыл үстеуі – қалай? қайтіп?
22 слайд
Сөздік сынақсөз
•
5. Ішінде мезгіл үстеуі бар сөйлемді белгіле.
•
А) Ол мысықша өрмелеп шыңға шықты.
•
В) Бүгін дем алмаған тек Жүсіпбек қана.
•
С) Раушан шайды тым асықпай ішетін.
•
Д) Адамды еңбек асырар, жалқаулық құтын
қашырар.
22 слайд
Сөздік сынақсөз • 5. Ішінде мезгіл үстеуі бар сөйлемді белгіле. • А) Ол мысықша өрмелеп шыңға шықты. • В) Бүгін дем алмаған тек Жүсіпбек қана. • С) Раушан шайды тым асықпай ішетін. • Д) Адамды еңбек асырар, жалқаулық құтын қашырар.
23 слайд
23 слайд