Қўшма гаплар ва кенгайган бирикмали содда гаплар
Қўшма гаплар ва кенгайган бирикмали содда гаплар

#1 слайд
Мавзу: Қўшма гаплар ва
кенгайган бирикмали содда
гаплар
1 слайд
Мавзу: Қўшма гаплар ва кенгайган бирикмали содда гаплар
#2 слайд
Уйга вазифа
Уйга вазифани сўраш
126-машқ. Бадиий адабиёт намуналаридан уч ва ундан
ортиқ содда гаплардан тузилган қўшма гаплар топиб,
улардаги содда гапларни
бир-бирига боғловчи воситаларни
аниқланг.
2 слайд
Уйга вазифа Уйга вазифани сўраш 126-машқ. Бадиий адабиёт намуналаридан уч ва ундан ортиқ содда гаплардан тузилган қўшма гаплар топиб, улардаги содда гапларни бир-бирига боғловчи воситаларни аниқланг.
#3 слайд
Ақлий хужум
1.Қўшма гап деб нимага айтилади?
2.Қўшма гап қисмларини боғловчи воситаларни айтиб беринг.
3.Қўшма гапга мисол келтиринг.
4.Мураккаб қўшма гаплар деб нимага айтилади?
5.Тенг боғловчилар неча турга бўлинади?
6. Тенг боғловчилар воситасида боғланган қўшма гапларга мисол
келтиринг.
7.Эргаштирувчи боғловчили қўшма гаплар қандай ҳосил бўлади?
8.Боғловчи-юкламалар воситасида боғланган қўшма гап қандай
ҳосил бўлади?
9. Нисбий сўзлар воситасида боғланган қўшма гапларга гап тузинг.
3 слайд
Ақлий хужум 1.Қўшма гап деб нимага айтилади? 2.Қўшма гап қисмларини боғловчи воситаларни айтиб беринг. 3.Қўшма гапга мисол келтиринг. 4.Мураккаб қўшма гаплар деб нимага айтилади? 5.Тенг боғловчилар неча турга бўлинади? 6. Тенг боғловчилар воситасида боғланган қўшма гапларга мисол келтиринг. 7.Эргаштирувчи боғловчили қўшма гаплар қандай ҳосил бўлади? 8.Боғловчи-юкламалар воситасида боғланган қўшма гап қандай ҳосил бўлади? 9. Нисбий сўзлар воситасида боғланган қўшма гапларга гап тузинг.
#4 слайд
Мавзу: Қўшма гаплар ва кенгайган
бирикмали содда гаплар
Тўртинчи март
4 слайд
Мавзу: Қўшма гаплар ва кенгайган бирикмали содда гаплар Тўртинчи март
#5 слайд
Феъл шакллари
Равишдош: -б, -иб,-а,
-ай.
Сифатдош: -ётган,
-аётган, -гани, -ган
Ҳаракат номи: -ш, -иш,
-в, -ув, -моқ
Қўшма гапларда боғловчи воситалар:
1.Тенг боғловчилар воситасида боғланган қўшма гаплар.
Ва, аммо, лекин, бироқ, дам...дам, гоҳ...гоҳ, на...на.
2. Эргаштирувчи боғловчилар воситасида боғланган қўшма гаплар.
Чунки, агар, натижада, ҳамда, -ки, зеро, -ким, шу боис.
3. Боғловчи-юкламалар воситасида боғланган қўшма гаплар.
Фақат, ахир, ҳам, худди,-ми,-ку, -у, -ю, -ов, -ёв, -чи, -а, -да.
4. Нисбий сўзлар воситасида боғланган қўшма гаплар.
Ким............. , ўша ............. . Қандай........... , шундай........... .
5.Фақат оҳанг воситасида боғланган қўшма гаплар.
Ёзувда вергул, нуқтали вергул, икки нуқта ва тире.
5 слайд
Феъл шакллари Равишдош: -б, -иб,-а, -ай. Сифатдош: -ётган, -аётган, -гани, -ган Ҳаракат номи: -ш, -иш, -в, -ув, -моқ Қўшма гапларда боғловчи воситалар: 1.Тенг боғловчилар воситасида боғланган қўшма гаплар. Ва, аммо, лекин, бироқ, дам...дам, гоҳ...гоҳ, на...на. 2. Эргаштирувчи боғловчилар воситасида боғланган қўшма гаплар. Чунки, агар, натижада, ҳамда, -ки, зеро, -ким, шу боис. 3. Боғловчи-юкламалар воситасида боғланган қўшма гаплар. Фақат, ахир, ҳам, худди,-ми,-ку, -у, -ю, -ов, -ёв, -чи, -а, -да. 4. Нисбий сўзлар воситасида боғланган қўшма гаплар. Ким............. , ўша ............. . Қандай........... , шундай........... . 5.Фақат оҳанг воситасида боғланган қўшма гаплар. Ёзувда вергул, нуқтали вергул, икки нуқта ва тире.
#6 слайд
130-машқ. Берилган қўшма
гапларни кенгайган бирикмали
содда гапларга айлантиринг .
1.Мингбошининг белида кумуш камари
бўлмаса, ҳеч ким уни амалдор демайди.
2.Кимки ҳалол меҳнат қилса, убехавотир
яшайди.
3.Болани билимли қилмоқчи бўлинса, унга
ёшлигиданоқ билим ўргатиб бориш керак.
Дарслик билан ишлаш
6 слайд
130-машқ. Берилган қўшма гапларни кенгайган бирикмали содда гапларга айлантиринг . 1.Мингбошининг белида кумуш камари бўлмаса, ҳеч ким уни амалдор демайди. 2.Кимки ҳалол меҳнат қилса, убехавотир яшайди. 3.Болани билимли қилмоқчи бўлинса, унга ёшлигиданоқ билим ўргатиб бориш керак. Дарслик билан ишлаш
#7 слайд
Буюк Ғалабанинг
70
йиллиги 1945-
2015
Қозоқ хонлигининг
550 йиллиги
Бу йил қозоқ хонлигининг 550 йиллиги
кенг нишонланади. Шонли сана муно -
сабати билан ўлкамиз тарихини бирга-
ликда ўрганишга, таниқли тарихий шахс -
лар ҳаёти ва фаолияти билан танишиш -
га фурсат етди. Қозоқ хонлиги XVIII аср-
гача ҳукм сурди. Қозоқ давлати икки ярим
аср ичида Ўрта Осиё ҳудудида сезиларли
мавқега эга бўлди.
Қозоғистон халқи Ассамблеясига
20 йил
7 слайд
Буюк Ғалабанинг 70 йиллиги 1945- 2015 Қозоқ хонлигининг 550 йиллиги Бу йил қозоқ хонлигининг 550 йиллиги кенг нишонланади. Шонли сана муно - сабати билан ўлкамиз тарихини бирга- ликда ўрганишга, таниқли тарихий шахс - лар ҳаёти ва фаолияти билан танишиш - га фурсат етди. Қозоқ хонлиги XVIII аср- гача ҳукм сурди. Қозоқ давлати икки ярим аср ичида Ўрта Осиё ҳудудида сезиларли мавқега эга бўлди. Қозоғистон халқи Ассамблеясига 20 йил
#8 слайд
1
2
3
4
5
6
7
8
1.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан бири.
2.Бирор бўлаги тушириб қолдирилган ва нутқ шароитида англашилиб турадиган гап.
3. Тоҳир Маликнинг романларидан бири.
4.Ёрдамчи сўз туркуми.
5.Келишик номи.
6.Гап кесимнинг қўшимчаларидан англашилиб турган шахс-сон маъносини
аниқлаштирувчи бўлак.
7.Грамматик жиҳатдан ҳеч бир бўлакка боғланмай, бош келишикда қўлланадиган гап.
8.Эга рус тилидаги номи
8 слайд
1 2 3 4 5 6 7 8 1.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан бири. 2.Бирор бўлаги тушириб қолдирилган ва нутқ шароитида англашилиб турадиган гап. 3. Тоҳир Маликнинг романларидан бири. 4.Ёрдамчи сўз туркуми. 5.Келишик номи. 6.Гап кесимнинг қўшимчаларидан англашилиб турган шахс-сон маъносини аниқлаштирувчи бўлак. 7.Грамматик жиҳатдан ҳеч бир бўлакка боғланмай, бош келишикда қўлланадиган гап. 8.Эга рус тилидаги номи
#9 слайд
1
2
5
7
4
8
6
10
9
11
12
14
13
3
1.Тақир-туқир, пиш-пиш қандай сўзлар?
2. Отангдан улуғ зот қозоқ тилида.
3.Ҳаракат номи белгисини билдирадиган
сўз.
4.Ёрдамчи сўз туркумиларидан бири.
5.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан
бири.
6.Модал сўзларга мисол.
7. Ҳолнинг тури.
8. Санамай ....... саккиз дема.мақолни
давом эттир.
9.Жодугар сўзининг синоними.
10. Таржимаи ҳолнинг қозоқчаси.
11.Йиртқич ҳайвон номи
12.Ёрдамчи сўз туркумларидан бири
13.Мадал сўзларга мисоллардан бири.
14.Сўз туркумлардан бири.
9 слайд
1 2 5 7 4 8 6 10 9 11 12 14 13 3 1.Тақир-туқир, пиш-пиш қандай сўзлар? 2. Отангдан улуғ зот қозоқ тилида. 3.Ҳаракат номи белгисини билдирадиган сўз. 4.Ёрдамчи сўз туркумиларидан бири. 5.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан бири. 6.Модал сўзларга мисол. 7. Ҳолнинг тури. 8. Санамай ....... саккиз дема.мақолни давом эттир. 9.Жодугар сўзининг синоними. 10. Таржимаи ҳолнинг қозоқчаси. 11.Йиртқич ҳайвон номи 12.Ёрдамчи сўз туркумларидан бири 13.Мадал сўзларга мисоллардан бири. 14.Сўз туркумлардан бири.
#10 слайд
1
2
3
4
5
11
10
9
8
7
6
13
14
15
16
18
12
17
1.Тўлдирувчи тури
2.Сўз туркуми
3.Ҳолнинг русчаси
4.Ундош ҳарфларнинг тури
5.Тўлдирувчининг саволи
6.Планета номи
7.Модол сўзларнинг бири
8.Полиз экини номи
9.Мақолни давом эттиринг.
Тилга ихтиёрсиз, элга ..............
10.Йиртқич ҳайвон.
11 Океан номи.
12. Ёрдамчи сўзлар туркуми
13.Ўзбек тилидаги бўлим
14.Ўғил бола исми
15. Кесимнинг русчаси
16.Ўқувчининг мустақил бажарадиган
иши.
17.Ўзбек тилидаги бўлим
18.Сўз мулкининг султони
10 слайд
1 2 3 4 5 11 10 9 8 7 6 13 14 15 16 18 12 17 1.Тўлдирувчи тури 2.Сўз туркуми 3.Ҳолнинг русчаси 4.Ундош ҳарфларнинг тури 5.Тўлдирувчининг саволи 6.Планета номи 7.Модол сўзларнинг бири 8.Полиз экини номи 9.Мақолни давом эттиринг. Тилга ихтиёрсиз, элга .............. 10.Йиртқич ҳайвон. 11 Океан номи. 12. Ёрдамчи сўзлар туркуми 13.Ўзбек тилидаги бўлим 14.Ўғил бола исми 15. Кесимнинг русчаси 16.Ўқувчининг мустақил бажарадиган иши. 17.Ўзбек тилидаги бўлим 18.Сўз мулкининг султони
#11 слайд
1
2
3
4
5
6
7
8
1.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан бири.
2.Бирор бўлаги тушириб қолдирилган ва нутқ шароитида англашилиб турадиган гап.
3. Тоҳир Маликнинг романларидан бири.
4.Ёрдамчи сўз туркуми.
5.Келишик номи.
6.Гап кесимнинг қўшимчаларидан англашилиб турган шахс-сон маъносини
аниқлаштирувчи бўлак.
7.Грамматик жиҳатдан ҳеч бир бўлакка боғланмай, бош келишикда қўлланадиган гап.
8.Эга рус тилидаги номи
Қ
ў
ш
м
а
г
а
п
л човинА и
т ли сиқ з
лкю
йа татат
а а
қар
а
т ичқ
э
у лманд
жащиеелдо
11 слайд
1 2 3 4 5 6 7 8 1.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан бири. 2.Бирор бўлаги тушириб қолдирилган ва нутқ шароитида англашилиб турадиган гап. 3. Тоҳир Маликнинг романларидан бири. 4.Ёрдамчи сўз туркуми. 5.Келишик номи. 6.Гап кесимнинг қўшимчаларидан англашилиб турган шахс-сон маъносини аниқлаштирувчи бўлак. 7.Грамматик жиҳатдан ҳеч бир бўлакка боғланмай, бош келишикда қўлланадиган гап. 8.Эга рус тилидаги номи Қ ў ш м а г а п л човинА и т ли сиқ з лкю йа татат а а қар а т ичқ э у лманд жащиеелдо
#12 слайд
1
2
5
7
4
8
6
10
9
11
12
14
13
3
1.Тақир-туқир, пиш-пиш қандай сўзлар?
2. Отангдан улуғ зот қозоқ тилида.
3.Ҳаракат номи белгисини билдирадиган
сўз.
4.Ёрдамчи сўз туркумиларидан бири.
5.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан
бири.
6.Модал сўзларга мисол.
7. Ҳолнинг тури.
8. Санамай ....... саккиз дема.мақолни
давом эттир.
9.Жодугар сўзининг синоними.
10. Таржимаи ҳолнинг қозоқчаси.
11.Йиртқич ҳайвон номи
12.Ёрдамчи сўз туркумларидан бири
13.Мадал сўзларга мисоллардан бири.
14.Сўз туркумлардан бири.
тқа ил ид
ұ
й
тс за
л
а
с
с
Ө
й
л
е
м
р
м
а
ва ши
к ачкў
н
и
чилқови
л
б
о
камд
шо
ўл
ичвоғо
брім
сраб
агриҳе
няа
р
аккиз
мқадс
хулас
12 слайд
1 2 5 7 4 8 6 10 9 11 12 14 13 3 1.Тақир-туқир, пиш-пиш қандай сўзлар? 2. Отангдан улуғ зот қозоқ тилида. 3.Ҳаракат номи белгисини билдирадиган сўз. 4.Ёрдамчи сўз туркумиларидан бири. 5.Гапнинг иккинчи даражали бўлаклардан бири. 6.Модал сўзларга мисол. 7. Ҳолнинг тури. 8. Санамай ....... саккиз дема.мақолни давом эттир. 9.Жодугар сўзининг синоними. 10. Таржимаи ҳолнинг қозоқчаси. 11.Йиртқич ҳайвон номи 12.Ёрдамчи сўз туркумларидан бири 13.Мадал сўзларга мисоллардан бири. 14.Сўз туркумлардан бири. тқа ил ид ұ й тс за л а с с Ө й л е м р м а ва ши к ачкў н и чилқови л б о камд шо ўл ичвоғо брім сраб агриҳе няа р аккиз мқадс хулас
#13 слайд
1
2
3
4
5
11
10
9
8
7
6
13
14
15
16
18
12
17
1.Тўлдирувчи тури
2.Сўз туркуми
3.Ҳолнинг русчаси
4.Ундош ҳарфларнинг тури
5.Тўлдирувчининг саволи
6.Планета номи
7.Модол сўзларнинг бири
8.Полиз экини номи
9.Мақолни давом эттиринг.
Тилга ихтиёрсиз, элга ..............
10.Йиртқич ҳайвон.
11 Океан номи.
12. Ёрдамчи сўзлар туркуми
13.Ўзбек тилидаги бўлим
14.Ўғил бола исми
15. Кесимнинг русчаси
16.Ўқувчининг мустақил бажарадиган
иши.
17.Ўзбек тилидаги бўлим
18.Сўз мулкининг султони
с
л
о
ж
н
о
е
п
р
е
д
л
о
ж
е
н
и
е
ов итали
феъ
обстятельс атв
арангсиз
кими
плутн
амд к
иёз
эътибосиз
шр
ҳин
боғовчи
фнетика
шохаоҳн
есказумо
ишо
лекска
АлишрНавоий
13 слайд
1 2 3 4 5 11 10 9 8 7 6 13 14 15 16 18 12 17 1.Тўлдирувчи тури 2.Сўз туркуми 3.Ҳолнинг русчаси 4.Ундош ҳарфларнинг тури 5.Тўлдирувчининг саволи 6.Планета номи 7.Модол сўзларнинг бири 8.Полиз экини номи 9.Мақолни давом эттиринг. Тилга ихтиёрсиз, элга .............. 10.Йиртқич ҳайвон. 11 Океан номи. 12. Ёрдамчи сўзлар туркуми 13.Ўзбек тилидаги бўлим 14.Ўғил бола исми 15. Кесимнинг русчаси 16.Ўқувчининг мустақил бажарадиган иши. 17.Ўзбек тилидаги бўлим 18.Сўз мулкининг султони с л о ж н о е п р е д л о ж е н и е ов итали феъ обстятельс атв арангсиз кими плутн амд к иёз эътибосиз шр ҳин боғовчи фнетика шохаоҳн есказумо ишо лекска АлишрНавоий
#14 слайд
Эл бошилар - биз билан бирга.
14 слайд
Эл бошилар - биз билан бирга.
#15 слайд
Бизнинг бурчимиз шуки,
Ватанимизга содиқ
фарзанд бўлишдир.
Ушбу гап қандай гап
эканлигини ва гаплар ўзаро
қандай боғланганини
тушунтиринг.
Ўзбекистон Республикасининг
президенти
15 слайд
Бизнинг бурчимиз шуки, Ватанимизга содиқ фарзанд бўлишдир. Ушбу гап қандай гап эканлигини ва гаплар ўзаро қандай боғланганини тушунтиринг. Ўзбекистон Республикасининг президенти
#16 слайд
2015 жылы Керей мен Жәнібек Шу
мен Талас өзендеріңің бойына
орналасып, қазақ туының көкке
көтерілгеніне 550 жыл толды.
Құрмалас сөйлем құрамын-
дағы жай сөйлемдердің озара
байланысу тәсілін табыңыз.
Қозоғистон Республикасининг
президенти
16 слайд
2015 жылы Керей мен Жәнібек Шу мен Талас өзендеріңің бойына орналасып, қазақ туының көкке көтерілгеніне 550 жыл толды. Құрмалас сөйлем құрамын- дағы жай сөйлемдердің озара байланысу тәсілін табыңыз. Қозоғистон Республикасининг президенти
#17 слайд
Несмотря на
наступление ночи,
было светло.
Замените простые пред-
ложения сложносочинен-
ными с противительными
союзами.
Россия Федерациясининг
президенти
17 слайд
Несмотря на наступление ночи, было светло. Замените простые пред- ложения сложносочинен- ными с противительными союзами. Россия Федерациясининг президенти
#18 слайд
Кенгайган бирикмали
содда гаплар қандай
ҳосил бўлади?
Гап бўлаклари нечта
ва улар қайсилар?
Қўшма гапга
гап тузинг.
Мураккаб қўшма гап
деб нимага айтилади?
Қўшма гап қозоқ тилида
қандай айтилади ва ми-
соллар асосида тушунти-
ринг
Бу йили Қозоқ
хонлигининг неча
йиллигини нишон-
лаймиз?
Қўшма гапга
гап тузинг
Буюк Ғалабанинг
неча йиллигини
нишонлаймиз? Рус тилида қўшма
гап қандай айти-
лади ва унинг
турларини айтинг.
Кенгайган бирикмали
содда гапларга
мисол келтиринг.
Гуллар теринг
18 слайд
Кенгайган бирикмали содда гаплар қандай ҳосил бўлади? Гап бўлаклари нечта ва улар қайсилар? Қўшма гапга гап тузинг. Мураккаб қўшма гап деб нимага айтилади? Қўшма гап қозоқ тилида қандай айтилади ва ми- соллар асосида тушунти- ринг Бу йили Қозоқ хонлигининг неча йиллигини нишон- лаймиз? Қўшма гапга гап тузинг Буюк Ғалабанинг неча йиллигини нишонлаймиз? Рус тилида қўшма гап қандай айти- лади ва унинг турларини айтинг. Кенгайган бирикмали содда гапларга мисол келтиринг. Гуллар теринг
#19 слайд
Уйга вазифа бериш
“Мен .......... касбини танлайман”
Унда қуйидаги режага асосланг:
1.Танлаган касбингиз.
2.Нега бу касбни танладингиз?
3.Сиз шу касб эгаларидан кимларга ҳавас қиласиз?
4.Танлаган касбингизнинг моҳир устаси бўлиш учун
нималар қиляпсиз ва яна нималарни режалаштиргансиз?
5. Касбингиз орқали оилангизга, Ватанингизга қандай
фойда келтирмоқчисиз?
ижодий матн.
19 слайд
Уйга вазифа бериш “Мен .......... касбини танлайман” Унда қуйидаги режага асосланг: 1.Танлаган касбингиз. 2.Нега бу касбни танладингиз? 3.Сиз шу касб эгаларидан кимларга ҳавас қиласиз? 4.Танлаган касбингизнинг моҳир устаси бўлиш учун нималар қиляпсиз ва яна нималарни режалаштиргансиз? 5. Касбингиз орқали оилангизга, Ватанингизга қандай фойда келтирмоқчисиз? ижодий матн.
#20 слайд
Эътиборларингиз
учун раҳмат!
20 слайд
Эътиборларингиз учун раҳмат!
шағым қалдыра аласыз













