Қылмыстық құқықты материалдық құқықтың іргелі саласы ретінде анықтайды. Қылмыстық жазаны біледі: түсінігі, белгілері мен мақсаттары.

1 слайд
Модуль/пән атауы: БМ 03 ОН 1 Кәсіби қызметте заңнамалық, нормативтік-құқықтық актілерді қолдану Тақырыбы: Қылмыстық құқықты материалдық құқықтың іргелі саласы ретінде анықтайды. Қылмыстық жазаны біледі: түсінігі, белгілері мен мақсаттары.

2 слайд
ЭНЕРГИЗАТОР

3 слайд

4 слайд
Қылмыс немесе теріс қылық зангерлік оқиғалар арқылы топты топтастыру Тапсырмалар  Банктен ақша ұрлау  Ағаштың зақымдануы  Адамға жала жабу  Адамды өлтіру  Құмар ойындар  Өтіп бара жатқан адамды тонау  Қауіпсіздік техникасын бұзу  Террорист ұшақты басып алмақ болды  Жұмысшы жұмысқа келмеді  Қыз бала басқа біреудің баласын ұрлап кетті  Қоғамдық жерде шу шығару  Терроризм актісі туралы жалған хабарлама  Қоғамдық орында ішімдік ішу  Жолдың бағдаршамның қызыл жарығына өтуі

5 слайд
« Заңдар қарапайым адамдар үшін жазылады, сондықтан олар қарапайым ақыл- ой ережелеріне негізделуі керек» Томас Джефферсон

6 слайд

7 слайд
Сабақтың мақсаты мен міндеттерін қалыптастыру

8 слайд
Сабақтың мақсаты:  Оқушылардың қылмыстық құқық пен қылмыстық жазаның мәні, сондай-ақ олардың құқықтық жүйедегі маңызы туралы білімдерін тереңдету. Сабақтың міндеті:  Қылмыстық құқықтың мәнін және оның қоғамдағы рөлін түсіндіріңіз.  Қылмыстық жазаның негізгі ұғымдарын қарастырыңыз: оның түсінігі, белгілері және басқа жаза түрлерінен айырмашылығы.  Қылмыстық жазаның мақсаттарын зерттеу: тәрбие, профилактикалық, жазалау және оңалту.  Қылмыстық жазалардың мысалдарын талдаңыз және оларды ң белгіленген мақсаттарға сәйкестігін бағалаңыз.  Оқушылардың құқықтық жағдайларды талдауға және негізде лген шешімдер қабылдауға қабілетті сыни ойлайтын азаматтар ретінде дамуына ықпал ету.

9 слайд
Сабақ тақырыбы: Қылмыстық құқықты материалдық құқықтың іргелі саласы ретінде анықтайды. Қылмыстық жазаны біледі: түсінігі, белгілері мен мақсаттары. Жоспар: 1. Қылмыстық құқықтың түсінігі, пәні, әдісі, жүйесі, көздері мен принциптері 2. Қылмыстық заң. 3. Қылмыстық құқық бұзушылықтардың түсінігі мен түрлері 4. Қылмыстың құрамы, кезеңдері 5. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне сәйкес жазалар жүйесі мен түрлері

10 слайд
Қылмыстық құқық -мемлекеттік биліктің жоғары органдары белгілеген, қылмыс ұғымы мен белгілерін, қылмыстық жауаптылық пен жазаның негізі мен шектерін, сондай-ақ қылмыстық жауаптылық пен жазадан босатудың негіздері мен тәртібін белгілейтін құқықтық нормалар жүйесі. Қылмыстық құқық көздері: - ҚР Конституциясы; - ҚР Қылмыстық кодексі; - ҚР ратификациялаған халықаралық шарттар. Қылмыстық құқықтың негізгі көзі-2014 жылғы 3 шілдеде қабылданған ҚР Қылмыстық кодексі. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 2-бабында: "осы Кодекстің міндеттері: адамның және азаматтың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, меншікті, ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерін, қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті, қоршаған ортаны, Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысы мен аумақтық тұтастығын, қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін қылмыстық қол сұғушылықтардан қорғау, бейбітшілік пен адамзат қауіпсіздігін қорғау, сондай-ақ қылмыстың алдын алу". Құқықтың көптеген салалары сияқты, қылмыстық құқық екі бөлікке бөлінеді: 1.Жалпы бөлімге қылмыстық құқықтың міндеттерін, принциптерін және негізгі институттарын анықтайтын нормалар жатады. 2.Ерекше бөлімде осы қылмыстардың әрқайсысының түрлері мен жазалану шектері көрсетілген қылмыстардың нақты түрлерінің тізімі мен сипаттамасы берілген.

11 слайд
Қылмыстық заң. Қылмыстық заңның күші Қазақстан Республикасының қылмыстық заңы қылмыстық жауаптылықтың жалпы принциптері мен негіздерін, қылмыс түрлерін, сондай-ақ қылмыс жасаған адамдарға қолданылатын жазаларды айқындайтын мемлекеттік биліктің жоғары органдары белгіленген тәртіппен қабылдаған нормативтік-құқықтық актіні білдіреді. Қылмыстық заң мемлекеттік егемендікті білдіру нысаны бола отырып, Қазақстанның бүкіл аумағында міндетті күшке ие және оны мемлекеттік билік органдары, лауазымды адамдар және оның аумағындағы барлық азаматтар міндетті түрде сақтауға тиіс. Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген Қылмыстық кодексті ҚР Парламенті 2014 жылғы 3 шілдедегі N 226-V қабылдады және 2015 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілді. Бұл қандай әрекеттер қылмыс екенін анықтайтын және олар үшін жазаның түрлері мен мөлшерін белгілейтін негізгі және ерекше нормативтік акт.

12 слайд
Карточкамен жұмыс

13 слайд
Қылмыстық құқық бұзушылықтардың түсінігі мен түрлері қылмыстық құқық бұзушылықтар қоғамдық қауіптілік пен жазалану дәрежесіне қарай қылмыстар мен қылмыстық теріс қылықтарға (10 бап) бөлінеді.       Қылмыстық құқық бұзушылықтар қоғамға қауіптілік және жазаланушылық дәрежесіне қарай қылмыстар және қылмыстық теріс қылықтар болып бөлінеді. 1. Осы Кодексте айыппұл салу, түзеу жұмыстары, қоғамдық жұмыстарға тарту, бас бостандығын шектеу немесе бас бостандығынан айыру түріндегі жазалау қатерімен тыйым салынған айыпты жасалған, қоғамға қауіпті іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік) қылмыс деп танылады. 2. Қылмыстық теріс қылық деп қоғамға зор қауіп төндірмейтін, жеке адамға, ұйымға, қоғамға немесе мемлекетке болмашы зиян келтірген не зиян келтіру қатерін туғызған, оны жасағаны үшін айыппұл салу, түзеу жұмыстары, қоғамдық жұмыстарға тарту, қамаққа алу, шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерге шығарып жіберу түріндегі жаза көзделген, айыпты жасалған іс- әрекет (әрекет не әрекетсіздік) танылады.

14 слайд
Қылмыс санаттары (11-бап) Қылмыстар сипаты мен қоғамға қауiптiлiк дәрежесiне қарай: - онша ауыр емес қылмыстар ,кодексте көзделген ең ауыр жаза бас бостандығынан айыру екi жылдан аспайтын қасақана жасалған іс-әрекеттер, сондай-ақ жасалғаны үшiн осы Кодексте көзделген ең ауыр жаза бас бостандығынан айыру бес жылдан аспайтын абайсызда жасалған іс-әрекеттер онша ауыр емес қылмыстар деп танылады. - ауырлығы орташа қылмыстар, ол ең ауыр жаза бас бостандығынан айыру бес жылдан аспайтын қасақана жасалған іс-әрекеттер, сондай-ақ жасалғаны үшiн бес жылдан астам мерзiмге бас бостандығынан айыру түрiндегi жаза көзделген абайсызда жасалған іс-әрекеттер ауырлығы орташа қылмыстар деп танылады. - ауыр қылмыстар , осы Кодексте көзделген ең ауыр жаза бас бостандығынан айыру он екi жылдан аспайтын қасақана жасалған іс- әрекеттер ауыр қылмыстар деп танылады. - аса ауыр қылмыстар деп,жасалғаны үшiн осы Кодексте он екi жылдан астам мерзiмге бас бостандығынан айыру немесе өмір бойына бас бостандығынан айыру түрiндегi жаза көзделген қасақана жасалған іс- әрекеттер аса ауыр қылмыстар деп танылады.бөлiнедi.

15 слайд
Қылмыстардың белгілері: 1.Бұл әрекеттің қоғамдық қауіптілігі 2. Заңсыздық 3.Кінәлілік дегеніміз, қоғамға қауіпті және заңсыз әрекет 4.Әрекет әрекет немесе әрекетсіздік түрінде жасалған адамның сыртқы мінез- құлқының әрекеті ретінде әрекет етеді. 5.Жазалану 6.Қылмыстық жаза

16 слайд
Қылмыстың құрамы, кезеңдері және қылмысқа қатысушылардың түрлері белгілі бір әлеуметтік қауіпті әрекетті қылмыс ретінде сипаттайтын қылмыстық заңда белгіленген объективті және субъективті белгілердің жиынтығы қылмыстық заңда қылмыстың құрамы деп аталу үшін қабылданған. Қылмыстың әр құрамында оның төрт міндетті элементі бар: 1. объект 2. объективті жағы 3. субъектісі 4. субъективті жағы

17 слайд
Карточкамен жұмыс

18 слайд
Қылмыстық жауаптылыққа жататын адамдар (15-бап).       1. Қылмыстық құқық бұзушылық жасаған уақытта он алты жасқа толған есi дұрыс жеке тұлға қылмыстық жауаптылыққа жатады.       2. Қылмыс жасаған уақытта он төрт жасқа толған адамдардың адам өлтiргенi ( 99-бап ), денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiргенi ( 106-бап ), ауырлататын мән-жайлар кезiнде денсаулыққа қасақана ауырлығы орташа зиян келтiргенi ( 107-баптың  екiншi бөлiгі),зорлағаны ( 120-бап ),сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттерi ( 121-бап ), адам ұрлағаны ( 125-бап ), халықаралық қорғауды пайдаланатын адамдарға немесе ұйымдарға шабуыл жасағаны ( 173-бап ),әлеуметтiк, ұлттық, рулық, нәсiлдiк, тектік-топтық немесе дiни алауыздықты қоздырғаны ( 174-бап ), Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің – Елбасының өміріне қолсұғушылық ( 177-бап ), Қазақстан Республикасы Президентінің өміріне қолсұғушылық ( 178-бап ), диверсия ( 184-бап ), ұрлық ( 188-баптың  екінші, үшінші және төртінші бөліктері), мал ұрлау (188-1-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері), тонау ( 191-баптың  екінші, үшінші және төртінші бөліктері), қарақшылық ( 192-бап ), қорқытып алушылық ( 194-баптың  екінші, үшінші және төртінші бөліктері) ,терроризм актісі ( 255-бап ), терроризмді насихаттағаны немесе терроризм актісін жасауға жария түрде шақырғаны ( 256-бап ),террористік немесе экстремистік әрекетті қаржыландырғаны және терроризмге не экстремизмге өзге де дем берушілік ( 258-бап ) адамды кепiлге алғаны ( 261-бап ) және т.б үшiн қылмыстық жауаптылыққа жатады.       3. Егер кәмелетке толмаған адам осы баптың бiрiншi немесе екiншi бөлiктерiнде көзделген жасқа толған болса, бiрақ психикасының бұзылуына байланысты емес психикалық дамуы жағынан артта қалуы салдарынан қылмыстық құқық бұзушылық жасаған уақытта өзiнiң әрекеттерiнiң (әрекетсiздiгiнiң) iс жүзiндегi сипаты мен қоғамға қауiптiлiгiн толық көлемде ұғына алмаса не оларға ие бола алмаса, ол қылмыстық жауаптылыққа жатпайды.

19 слайд
Есi дұрыс еместi ( 16-бап ) .       1. Қ оғамға қауiптi іс-әрекеттi жасаған уақытта есi дұрыс емес күйде болған, яғни созылмалы психикалық ауруы, психикасының уақытша бұзылуы, ақыл-есінің кемдігі немесе психикасының өзге де дертке ұшырауы салдарынан өзінің әрекеттерiнiң (әрекетсiздiгiнiң) iс жүзiндегi сипаты мен қоғамға қауiптiлiгiн ұғына алмаған немесе оларға ие бола алмаған адам қылмыстық жауаптылыққа жатпайды.       2. Есi дұрыс емес деп танылған адамға сот осы Кодексте көзделген медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдануы мүмкiн.

20 слайд
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне сәйкес жазалар жүйесі мен түрлері сот үкімі бойынша тағайындалатын мемлекеттік мәжбүрлеу шарасы жаза деп танылады, Жаза ұғымы мен оның мақсаттары ( 39-бап ) . Жаза дегенiмiз - сот үкiмi бойынша тағайындалатын мемлекеттiк мәжбүрлеу шарасы. Жаза қылмыстық құқық бұзушылық жасағаны үшін кiнәлi деп танылған адамға қолданылады және ол осы адамды құқықтары мен бостандықтарынан осы Кодексте көзделген айыру немесе оларды шектеу болып табылады.

21 слайд
Жаза түрлерi ( 40-бап ):    1. Қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға мынадай негiзгi жазалар:       1) айыппұл;       2) түзеу жұмыстары;       3) қоғамдық жұмыстарға тарту;       4) қамаққа алу;       5) шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерге шығарып жіберу қолданылуы мүмкiн.        2. Қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға мынадай негізгі жазалар :       1) айыппұл;       2) түзеу жұмыстары;       2-1) қоғамдық жұмыстарға тарту;       3) бас бостандығын шектеу;       4) бас бостандығынан айыру қолданылуы мүмкін.       3. Қылмыстық құқық бұзушылық жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға негізгі жазамен қатар мынадай қосымша жазалар:       1) мүлкін тәркілеу;    2) арнаулы, әскери немесе құрметтi атағынан, сыныптық шенiнен, дипломатиялық дәрежесiнен, бiлiктiлiк сыныбынан және мемлекеттiк наградаларынан айыру;       3) белгiлi бiр лауазымды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан айыру;       3-1) Қазақстан Республикасының азаматтығынан айыру;       4) шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының шегiнен тысқары жерге шығарып жiберу қолданылуы мүмкін.

22 слайд
Карточкамен жұмыс

23 слайд
45-бап. Қамаққа алу       1. Қамаққа алу сотталған адамды тағайындалған жазаның бүкіл мерзімінде қоғамнан қатаң оқшаулау жағдайларында ұстауды білдіреді.       2. Қамаққа алу он тәуліктен елу тәулікке дейінгі мерзімге белгіленеді. Ұстап алу мерзімі қамаққа алу мерзіміне қосылады. 3. Қамаққа алу кәмелетке толмағандарға, жүкті әйелдерге, жас балалары бар әйелдерге, жас балаларын жалғыз өзі тәрбиелеп отырған еркектерге, елу сегіз жастағы және ол жастан асқан әйелдерге, алпыс үш жастағы және ол жастан асқан еркектерге, бiрiншi немесе екiншi топтағы мүгедектігі бар адамдарға тағайындалмайды. 4. Әскери қызметшілер қамақта болуды гауптвахтада өтейді.    

24 слайд
46-бап. Бас бостандығынан айыру 1. Бас бостандығынан айыру сотталған адамды қылмыстық-атқару жүйесінің мекемесіне жіберу арқылы оны қоғамнан оқшаулаудан тұрады. 2. Бас бостандығынан айыруға сотталған, үкiм шығару кезінде он сегiз жасқа толмаған адамдар кәмелетке толмағандарды ұстауға арналған қылмыстық- атқару жүйесінің орташа қауіпсіз мекемелеріне орнал...