Сәулет өнері
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Мына тарихи даталарға сәйкес
келетін тарихи оқиғаларды атаңдар.
1312-1342 ж.ж_________________________
_____________________________________
_____________________________________
1348-1362 жылы _______________________
_____________________________________
_____________________________________
2 слайд
Мына тарихи даталарға сәйкес келетін тарихи оқиғаларды атаңдар. 1312-1342 ж.ж_________________________ _____________________________________ _____________________________________ 1348-1362 жылы _______________________ _____________________________________ _____________________________________
3 слайд
Мына тарихи даталарға сәйкес
келетін тарихи оқиғаларды атаңдар.
XIII ғасыр____________________________
_____________________________________
1348-1362 ж.ж._________________________
_____________________________________
ҮІ-ҮІІІ ғасыр _________________________
_____________________________________
3 слайд
Мына тарихи даталарға сәйкес келетін тарихи оқиғаларды атаңдар. XIII ғасыр____________________________ _____________________________________ 1348-1362 ж.ж._________________________ _____________________________________ ҮІ-ҮІІІ ғасыр _________________________ _____________________________________
4 слайд
Мына тарихи даталарға сәйкес
келетін тарихи оқиғаларды атаңдар.
XIII-ХҮ ғасыр ________________________
_____________________________________
_____________________________________
ХІҮ-ХҮ ғасыр _________________________
_____________________________________
_____________________________________
4 слайд
Мына тарихи даталарға сәйкес келетін тарихи оқиғаларды атаңдар. XIII-ХҮ ғасыр ________________________ _____________________________________ _____________________________________ ХІҮ-ХҮ ғасыр _________________________ _____________________________________ _____________________________________
5 слайд
Тарихи сынақ хат
•Мәдениет түрлері _______________ мәдениет және __________
мәдениет.
•ҮІ-ҮІІІ ғасырлардан бастау алған _________ жырлары
көптеген көріністермен толықтырылып, ХІҮ-ХҮ ғасырларда
__________________ айнала бастады.
•Ауыз әдебиетінде кең тараған
ертегілер________________________________________________
____________________________________________
•ХIV-XV ғ Қазақстанда ру - тайпаларының әдеби
туындылары ____________ таралды, ғылыми тілмен
айтқанда ________________түрінде дамыды.
•Аспаптық музыка туындылары
______________________________________ деген күйлері
белгілі.
5 слайд
Тарихи сынақ хат •Мәдениет түрлері _______________ мәдениет және __________ мәдениет. •ҮІ-ҮІІІ ғасырлардан бастау алған _________ жырлары көптеген көріністермен толықтырылып, ХІҮ-ХҮ ғасырларда __________________ айнала бастады. •Ауыз әдебиетінде кең тараған ертегілер________________________________________________ ____________________________________________ •ХIV-XV ғ Қазақстанда ру - тайпаларының әдеби туындылары ____________ таралды, ғылыми тілмен айтқанда ________________түрінде дамыды. •Аспаптық музыка туындылары ______________________________________ деген күйлері белгілі.
6 слайд
Анықтама беріңдер
•Фольклор –
•Тасаттық –
•Бойтұмар –
•Шамандық –
•Сыңсу -
6 слайд
Анықтама беріңдер •Фольклор – •Тасаттық – •Бойтұмар – •Шамандық – •Сыңсу -
7 слайд
1.Ағаштан жасалған ыдыс – аяқ
түрлері
2.Зергерлік бұйымдар.
Зергер адам – зерлі адам .
3. Ер тоқым.
7 слайд
1.Ағаштан жасалған ыдыс – аяқ түрлері 2.Зергерлік бұйымдар. Зергер адам – зерлі адам . 3. Ер тоқым.
8 слайд
Рухани
мәдениет
8 слайд
Рухани мәдениет
9 слайд
«Ойлан тап»
№ Аты –
жөні
Еңбектері Не айтылады?
1Хорезми
2Дурбек
3Кутб
9 слайд
«Ойлан тап» № Аты – жөні Еңбектері Не айтылады? 1Хорезми 2Дурбек 3Кутб
10 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Қазақстанның ХIV – XV
ғасырлардағы сәулет өнері.
10 слайд
Сабақтың тақырыбы: Қазақстанның ХIV – XV ғасырлардағы сәулет өнері.
11 слайд
Сабақтың мақсаты:
•Білімділік: Қазақстанның ХIV – XV ғасырлардағы
сәулет өнерін, қолданбалы өнер, архитектуралық
құрылыс жүйелері туралы білімдерін арттыру.
•Дамытушылық: Оқушылардың пәнге
қызығушылығын арттыру, өз бетімен жұмыс жасауға
дағдыландыру, ойлау, іскерлік қабілеттерін дамыту.
•Тәрбиелік: Оқушы санасына туған халқына деген
құрмет пен мақтаныш сезімін ұялату, ұлттық рух
енгізу, тіл мен дін мәдениет мұрасын, тарихын
құметтеуге тәрбиелеу.
11 слайд
Сабақтың мақсаты: •Білімділік: Қазақстанның ХIV – XV ғасырлардағы сәулет өнерін, қолданбалы өнер, архитектуралық құрылыс жүйелері туралы білімдерін арттыру. •Дамытушылық: Оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, өз бетімен жұмыс жасауға дағдыландыру, ойлау, іскерлік қабілеттерін дамыту. •Тәрбиелік: Оқушы санасына туған халқына деген құрмет пен мақтаныш сезімін ұялату, ұлттық рух енгізу, тіл мен дін мәдениет мұрасын, тарихын құметтеуге тәрбиелеу.
12 слайд
Жоспары:
•Сәулет өнері.
•Қ.А.Йасауидің кешенді кесенесі.
•Алаша хан кесенесі. Көккесене.
•Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі.
•Отырар.
•Қолданбалы өнер.
•Пысықтау сұрақтары.
12 слайд
Жоспары: •Сәулет өнері. •Қ.А.Йасауидің кешенді кесенесі. •Алаша хан кесенесі. Көккесене. •Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі. •Отырар. •Қолданбалы өнер. •Пысықтау сұрақтары.
13 слайд
Алаша хан кесенесі,
Х-ХІ ғ. Сәулет өнерінің туындысы
Арыстан баб кесенесі
Айша Бибі кесенесі ХІ-ХІІ ғ Йасауидің кесенесі
13 слайд
Алаша хан кесенесі, Х-ХІ ғ. Сәулет өнерінің туындысы Арыстан баб кесенесі Айша Бибі кесенесі ХІ-ХІІ ғ Йасауидің кесенесі
14 слайд
Йасауидің мүрдесі қойылған жай
14 слайд
Йасауидің мүрдесі қойылған жай
15 слайд
Кітапхана төбесі алты
қырлы күмбезбен
көмкерілген шұңғыл
ойықтарының
әсерінен созылыңқы болып
көрінетін шаршы бөлме
Қазандық – кесененің ортасында
орналасқан, 1399 жылы Әмір
Темір құйдырған
15 слайд
Кітапхана төбесі алты қырлы күмбезбен көмкерілген шұңғыл ойықтарының әсерінен созылыңқы болып көрінетін шаршы бөлме Қазандық – кесененің ортасында орналасқан, 1399 жылы Әмір Темір құйдырған
16 слайд
16 слайд
17 слайд
Күйдірілген кірпіш бетіндегі өрнек
17 слайд
Күйдірілген кірпіш бетіндегі өрнек
18 слайд
Ұлытауда Қаракеңгір өзенінің оң жағасында орналасқан. Х-ХІ ғ сәулет өнерінің
туындысы.
Орта Азия сәулет өнерінде кездеспейтін ерекшелік төбесіне баспалдақпен көтеріледі.
Қазақтың дәстүрлі оюы таңдай, жүрекше өрнегі қолданылған.
18 слайд
Ұлытауда Қаракеңгір өзенінің оң жағасында орналасқан. Х-ХІ ғ сәулет өнерінің туындысы. Орта Азия сәулет өнерінде кездеспейтін ерекшелік төбесіне баспалдақпен көтеріледі. Қазақтың дәстүрлі оюы таңдай, жүрекше өрнегі қолданылған.
19 слайд
Көккесене – Ақ Орданың астанасы болған.
Сығанақ қаласының маңында
Төменарық деген жердің солтүстік - батысында
8 км жерде орналасқан.
Ерекшелігі: кілем сияқты өрнек үлгісімен өрілген, төбесі күмбез
секілді. Бүгінгі күнде тек кесененің жұрнағы қалған.
19 слайд
Көккесене – Ақ Орданың астанасы болған. Сығанақ қаласының маңында Төменарық деген жердің солтүстік - батысында 8 км жерде орналасқан. Ерекшелігі: кілем сияқты өрнек үлгісімен өрілген, төбесі күмбез секілді. Бүгінгі күнде тек кесененің жұрнағы қалған.
20 слайд
Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі
Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі - XV ғасырдың
екінші жартысында салынған. А.Йасауи
кесенесінің Шығыс жағынан 60м жерде
орналасқан, 5 бөлмеден тұрады. XIX ғасырдың
соңында қираған. Төбесіндегі күмбезі А.Йасауидың
кесенесінің ішінен табылған. Қалай келгені
белгісіз. 1485 жылы қайтыс болған ол Әмір
Темірдің ұлы Ұлықбектің қызы екені жазылған.
1895 ж қараусыздықтан бұзылып кеткен, қалған
бөлігі 1950- 1957 ж архиологиялық қазба
жұмыстарынан кейін кірпіштері Ахмет Йасауи
кесенесіне жөндеуге жұмсалған деген дерек бар.
Зерттей келе кесененің астыңғы сағанасында 5
адамның мүрдесі табылған. Ортасындағы
Рабиғаның мүрдесі деген болжам бар.
Белгісі болса – жолдан жаңылмас,
Білімі болса – сөзден жаңылмас.
М.Қашқари.
20 слайд
Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі - XV ғасырдың екінші жартысында салынған. А.Йасауи кесенесінің Шығыс жағынан 60м жерде орналасқан, 5 бөлмеден тұрады. XIX ғасырдың соңында қираған. Төбесіндегі күмбезі А.Йасауидың кесенесінің ішінен табылған. Қалай келгені белгісіз. 1485 жылы қайтыс болған ол Әмір Темірдің ұлы Ұлықбектің қызы екені жазылған. 1895 ж қараусыздықтан бұзылып кеткен, қалған бөлігі 1950- 1957 ж архиологиялық қазба жұмыстарынан кейін кірпіштері Ахмет Йасауи кесенесіне жөндеуге жұмсалған деген дерек бар. Зерттей келе кесененің астыңғы сағанасында 5 адамның мүрдесі табылған. Ортасындағы Рабиғаның мүрдесі деген болжам бар. Белгісі болса – жолдан жаңылмас, Білімі болса – сөзден жаңылмас. М.Қашқари.
21 слайд
“Отырар – даналардың отаны”.
“Рухы өр, тәні бекем, қайсар қала Отырар”.
Отырар – археологиялық зерттеу нәтижесінде табылған мешіт, монша
сияқты қоғамдық құрылыс орындарының орны табылған, оларды түрлі
– түсті әйнек сырлы кірпіштермен безендірілген. Моншалар назар
аударарлықтай болған Х ІV- XV ғ. салынған моншалар 13,5х16,5 м болса,
кейін 17х15,5 м болған. Астынан қыздырылатын Шығыс моншасы
үлгісімен салынған. Түркістан, Тараз, Отырар
қалаларында табылған.
21 слайд
“Отырар – даналардың отаны”. “Рухы өр, тәні бекем, қайсар қала Отырар”. Отырар – археологиялық зерттеу нәтижесінде табылған мешіт, монша сияқты қоғамдық құрылыс орындарының орны табылған, оларды түрлі – түсті әйнек сырлы кірпіштермен безендірілген. Моншалар назар аударарлықтай болған Х ІV- XV ғ. салынған моншалар 13,5х16,5 м болса, кейін 17х15,5 м болған. Астынан қыздырылатын Шығыс моншасы үлгісімен салынған. Түркістан, Тараз, Отырар қалаларында табылған.
22 слайд
22 слайд
23 слайд
Ескі Отырар
23 слайд
Ескі Отырар
24 слайд
24 слайд
25 слайд
25 слайд
26 слайд
Қолданбалы өнер
•Қолданбалы өнер- өнер атаулының ішіндегі ең күрделісі,үлкен
шығармашылықты қажет етеді. Кез келген сәулеттік құрылысты жасаған соң
әрленуіне көңіл бөлу керек, болмаса шыққан шығын зая кетеді.сондықтан
құрылысшылар әдемілеуде қолдынбалы өнерді пайдаланған.Жаңа үлгілері
қалыптаса бастады, күмбез шатыр пайда болды. Күйген кірпіштен бір жағын
түрлі- түсті әйнек сыр жағылған кірпішті пайдаланды. Оның сыры әлі күнге
ашылмаған. Орта ғасырдағы құрылыс материалдарының сапалы жасалуынан
сәулет өнерінің жоғары деңгейде болғанын көреміз.
26 слайд
Қолданбалы өнер •Қолданбалы өнер- өнер атаулының ішіндегі ең күрделісі,үлкен шығармашылықты қажет етеді. Кез келген сәулеттік құрылысты жасаған соң әрленуіне көңіл бөлу керек, болмаса шыққан шығын зая кетеді.сондықтан құрылысшылар әдемілеуде қолдынбалы өнерді пайдаланған.Жаңа үлгілері қалыптаса бастады, күмбез шатыр пайда болды. Күйген кірпіштен бір жағын түрлі- түсті әйнек сыр жағылған кірпішті пайдаланды. Оның сыры әлі күнге ашылмаған. Орта ғасырдағы құрылыс материалдарының сапалы жасалуынан сәулет өнерінің жоғары деңгейде болғанын көреміз.
27 слайд
XX – XXI ғ. Сәулет өнері. Астана қаласы.
27 слайд
XX – XXI ғ. Сәулет өнері. Астана қаласы.
28 слайд
№ Кесене аты Кесене қай жерде
орналасқан
Кесене туралы мәлімет
1Қожа Ахмет
Иассауи кесенесі
2 1228 ж. Тұрғызылуы
мүмкін, жасы 700-ден
асты, жобаның аумағы
-69,5 шаршы метр
3 Жамбыл қаласынан 18
шақырым жерде
Қазақстан жеріндегі белгілі ескерткіштердің қайда
орналасқанын анықта
Жаңа сабақты бекіту
28 слайд
№ Кесене аты Кесене қай жерде орналасқан Кесене туралы мәлімет 1Қожа Ахмет Иассауи кесенесі 2 1228 ж. Тұрғызылуы мүмкін, жасы 700-ден асты, жобаның аумағы -69,5 шаршы метр 3 Жамбыл қаласынан 18 шақырым жерде Қазақстан жеріндегі белгілі ескерткіштердің қайда орналасқанын анықта Жаңа сабақты бекіту
29 слайд
Кім ұшқыр?
О
Т
Ы
Р
А
Р
1.ХIV – XV ғасырдағы ертегі?
2.Қ.А.Йасауи кесенесі орналасқан қала?
3.Көккесене қай қаланың маңында орналасқан?
4.ХIV – XV ғасырда салынған кесене?
5.Түрік дәуірінен бастау алған әдебиет?
6.Шығыс елдеріне еліктетіп салынған монша қай қалада табылған?
29 слайд
Кім ұшқыр? О Т Ы Р А Р 1.ХIV – XV ғасырдағы ертегі? 2.Қ.А.Йасауи кесенесі орналасқан қала? 3.Көккесене қай қаланың маңында орналасқан? 4.ХIV – XV ғасырда салынған кесене? 5.Түрік дәуірінен бастау алған әдебиет? 6.Шығыс елдеріне еліктетіп салынған монша қай қалада табылған?
30 слайд
• Сәулет өнері деген қандай өнер?
•Алаша хан кесенесі қай жерде, қандай ерекшелігі
бар?
•Қ.А.Йасауи кесенесін кім салдырған, құрылыс
жүйесі?
•Археологиялық зерттеуде қандай сәулет өнерінің
ескерткіштері белгілі болды?
•Отырар қаласынан табылған қоғамдық құрылыс
орындарын ата?
•Қолданбалы өнер қандай өнер?
Сұрақ-жауап
30 слайд
• Сәулет өнері деген қандай өнер? •Алаша хан кесенесі қай жерде, қандай ерекшелігі бар? •Қ.А.Йасауи кесенесін кім салдырған, құрылыс жүйесі? •Археологиялық зерттеуде қандай сәулет өнерінің ескерткіштері белгілі болды? •Отырар қаласынан табылған қоғамдық құрылыс орындарын ата? •Қолданбалы өнер қандай өнер? Сұрақ-жауап
31 слайд
Үйге тапсырма
§33 Қазақстанның ХIV – XV
ғасырлардағы сәулет өнері.
а) Қожа Ахмет кесенесіне әңгіме жазу
ә) Отырар ойранының зардаптары
туралы реферат жазу
31 слайд
Үйге тапсырма §33 Қазақстанның ХIV – XV ғасырлардағы сәулет өнері. а) Қожа Ахмет кесенесіне әңгіме жазу ә) Отырар ойранының зардаптары туралы реферат жазу
32 слайд
Құм астындағы тарихты сілкіп тастап
өткеннен сыр шертер уақыт жеткені
қашан, міне сол ата бабаның тарихын
ашып зерттеп зерделеу жас ұрпақ
сенің қолыңда, елің үшін еңбек ет.
Іске сәт!
32 слайд
Құм астындағы тарихты сілкіп тастап өткеннен сыр шертер уақыт жеткені қашан, міне сол ата бабаның тарихын ашып зерттеп зерделеу жас ұрпақ сенің қолыңда, елің үшін еңбек ет. Іске сәт!