Материалдар / "Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілері"

"Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілері"

Материал туралы қысқаша түсінік

Материал қазақ тілі және әдебиеті пәнінің мұғалімдеріне қажет

Өмірбекова Арай Құмарбекқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

16 Мамыр 2021

501

0 рет жүктелген

Қазақ тілі Презентация 7 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 7

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
Қиял – ғажайып ертегілер. Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілері Бүгін сабақта:  Ғылыми фантастиканың бастауы – ертегілер жайында ақпарат аламыз;  Ондағы кейіпкерлерді сипаттау арқылы көркем сөйлеуді дамытамыз;  Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілері ережесімен танысамыз.

1 слайд

Қиял – ғажайып ертегілер. Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілері Бүгін сабақта:  Ғылыми фантастиканың бастауы – ертегілер жайында ақпарат аламыз;  Ондағы кейіпкерлерді сипаттау арқылы көркем сөйлеуді дамытамыз;  Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілері ережесімен танысамыз.

2 слайд

3 слайд

4 слайд

5 слайд
СӨЙЛЕМ ІШІНДЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТЫНЫС БЕЛГІЛЕРІ Сөйлем құрамында кездесетін тыныс белгілері сөйлем ішіндегі кей сөздердің мағынасын, қызметін, қолданылу себебін даралап, ерекшелеп көрсету үшін қойылады. Ойдың кімге бағытталғанын немесе автордың көзқарасын, белгілі жайтты санамалап, дәлелдеп, түсіндіре отырып жеткізу мақсатын көздейді. Оларға үтір (,), сызықша (-), нүктелі үтір (;), жақша (), тырнақша («»), жатады. Сөйлем ішіндегі ең көп қолданылатын тыныс белгісі – үтір. Ол біріңғай мүшелердің арасында, қаратпа, қыстырма, одағай сөздер мен құрмалас сөйлем құрамындағы жай сөйлемнің арасына қойылады.

5 слайд

СӨЙЛЕМ ІШІНДЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТЫНЫС БЕЛГІЛЕРІ Сөйлем құрамында кездесетін тыныс белгілері сөйлем ішіндегі кей сөздердің мағынасын, қызметін, қолданылу себебін даралап, ерекшелеп көрсету үшін қойылады. Ойдың кімге бағытталғанын немесе автордың көзқарасын, белгілі жайтты санамалап, дәлелдеп, түсіндіре отырып жеткізу мақсатын көздейді. Оларға үтір (,), сызықша (-), нүктелі үтір (;), жақша (), тырнақша («»), жатады. Сөйлем ішіндегі ең көп қолданылатын тыныс белгісі – үтір. Ол біріңғай мүшелердің арасында, қаратпа, қыстырма, одағай сөздер мен құрмалас сөйлем құрамындағы жай сөйлемнің арасына қойылады.

6 слайд
БІРЫҢҒАЙ МҮШЕЛЕРГЕ БАЙЛАНЫСТЫ ҚОЙЫЛАТЫН ҮТІР Бірыңғай мүшелер жалғаусыз келгенде араларына үтір қойылады. Мысалы: Байдалы, Байсал, Сүйіндіктер Абайдың өзін ендігі ақылдыларының ішіне ала отырып сөйлесті. да, де, әрі, яки, немесе, не, әлде жалғаулық шылаулар бірыңғай мүшелермен қайталанып келсе, араларына үтір қойылады. Мысалы: Ашық түсті бояулары да, ұсақ шебер өрнектері де үйдің ішіне қызыл, жасыл көрік беріп тұр. мен, және жалғаулық шылаулары бірыңғай мүшелерді жинақтау мәнін білдіруі керек болғанда үтір жұптасқан бірыңғай мүшелердің ең соңғысынан кейін қойылады. Мысалы: Ақан мен Орынбай, Алма Күміс Жеңістің отыз жылдығын өздерінше тойлады. да, де шылаулары етістен болған бірыңғай баяндауыштардың арасында қайталанбай келсе, шылаудан соң үтір қойылады. Мысалы: Базаралы үндеместен түйілді де, қатып қалды.

6 слайд

БІРЫҢҒАЙ МҮШЕЛЕРГЕ БАЙЛАНЫСТЫ ҚОЙЫЛАТЫН ҮТІР Бірыңғай мүшелер жалғаусыз келгенде араларына үтір қойылады. Мысалы: Байдалы, Байсал, Сүйіндіктер Абайдың өзін ендігі ақылдыларының ішіне ала отырып сөйлесті. да, де, әрі, яки, немесе, не, әлде жалғаулық шылаулар бірыңғай мүшелермен қайталанып келсе, араларына үтір қойылады. Мысалы: Ашық түсті бояулары да, ұсақ шебер өрнектері де үйдің ішіне қызыл, жасыл көрік беріп тұр. мен, және жалғаулық шылаулары бірыңғай мүшелерді жинақтау мәнін білдіруі керек болғанда үтір жұптасқан бірыңғай мүшелердің ең соңғысынан кейін қойылады. Мысалы: Ақан мен Орынбай, Алма Күміс Жеңістің отыз жылдығын өздерінше тойлады. да, де шылаулары етістен болған бірыңғай баяндауыштардың арасында қайталанбай келсе, шылаудан соң үтір қойылады. Мысалы: Базаралы үндеместен түйілді де, қатып қалды.