Сыныптан тыс іс-шара, Ұрпақты Қазақтың ұлттық ойындарына баулу.
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Жасөспірімдерді
қазақтың ұлттық
ойындарына баулу
Қазақтың ұлттық ойындарының түрлері:
1.Асық ойыны
2.Аударыспақ
3.Жекпе-жек ( өгіз тартысы )
4.Теңге алу
5.Қыз қуу
6.Арқан тартысы
1 слайд
Жасөспірімдерді қазақтың ұлттық ойындарына баулу Қазақтың ұлттық ойындарының түрлері: 1.Асық ойыны 2.Аударыспақ 3.Жекпе-жек ( өгіз тартысы ) 4.Теңге алу 5.Қыз қуу 6.Арқан тартысы
2 слайд
Сабақтын мақсаты
1. Оқушыларға «Қазақтың ұлттық ойындары»
туралы мәлімет беру, насихаттау.
2. Қазақтың ұлттық ойындарын жүргізу
арқылы оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту
Ойын арқылы сабаққа деген қызығушылықтарын
ояту
3. Қазақтың ұлттық ойындарын жүргізу
арқылы оқушыларды қазақ халқының салт
дәстүрін, әдет ғұрпын, туған елге, жерге, өз
отанына деген сүйіспеншілік сезімінің
қалыптасуына ықпал ету, ұлттық ойындар
ерекшелігін ұқтыру
2 слайд
Сабақтын мақсаты 1. Оқушыларға «Қазақтың ұлттық ойындары» туралы мәлімет беру, насихаттау. 2. Қазақтың ұлттық ойындарын жүргізу арқылы оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту Ойын арқылы сабаққа деген қызығушылықтарын ояту 3. Қазақтың ұлттық ойындарын жүргізу арқылы оқушыларды қазақ халқының салт дәстүрін, әдет ғұрпын, туған елге, жерге, өз отанына деген сүйіспеншілік сезімінің қалыптасуына ықпал ету, ұлттық ойындар ерекшелігін ұқтыру
3 слайд
1.Асық ойыны
3 слайд
1.Асық ойыны
4 слайд
2.Аударыспақ
4 слайд
2.Аударыспақ
5 слайд
3.Жекпе-жек ( өгіз тартысы )
5 слайд
3.Жекпе-жек ( өгіз тартысы )
6 слайд
4.Теңге алу
6 слайд
4.Теңге алу
7 слайд
5.Қыз қуу
7 слайд
5.Қыз қуу
8 слайд
6.Арқан тартысы
8 слайд
6.Арқан тартысы
9 слайд
Асық иірімінің түрлеріне кішігірім шолу
9 слайд
Асық иірімінің түрлеріне кішігірім шолу
10 слайд
Асық ойынының терминдері
Асық — төрт түлік малдың тілерсегінде болатын, қызметі аса күрделі, буынға біткен шымыр сүйек. Қой, ешкі,
сиыр, түйе асығы үлкен-кішілігіне қарамастан бір пішіндес, мүсіндес келеді. Ал жылқы асығы басқа пішінде
болады.
Алшы — асықтың иірілгенде тегіс табаны жерге тиіп, тұрық түсуі. Ойын кезінде оған бірінші дәрежелі
мән беріледі.
Тәйке (тәуекел сөзінен шыққан) — асықтың иірілгенде шұңқырлау табаны жерге тиіп, тұрық түсуі. Ол екінші
дәрежелі мәнге ие.
Бүге (бүк түсіп жатуы) — асықтың иірілгенде дөңес жоны үстіне қарап, етпетінен жатық түсуі. Ол үшінші
дәрежелі мәнге ие.
Шіге (шік) — асықтың иірілгенде шұңқыр құрсақ жағы үстіне қарап, шалқасынан жатық түсуі. Ол төртінші
дәрежелі мәнге ие.
Тұрық — асықтың алшы не тәйке түсуі.
Омпы — асықтың тұмсығымен жер тіреп, тік шаншылып түсуі.
Сомпы — асық тұмсығының көкке қарап, тік шаншылып шоңқая түсуі.
Табан — асықтың тәйке жағы.
Оңқай — асықтың бүгесі алақанға қарап, тәйкесі оң қол бас бармағына басылып ыңғайлы ұсталуы.
Оңқай асық малдың сол жақ аяғының тілерсегінде болады.
Солақай — асықтың шігесі сыртқа қарап, алшысы оң қол бас бармағына басылып ыңғайлы ұсталуы.
Солақай асық малдың оң жақ аяғының тілерсегінде болады.
Сақа — қолдағы бар асықтың үлкенінен, ірісінен, салмақтысынан, оңқайынан белгіленеді. Сақа деп арқардың
асығын атайды.
Құлжа — арқардың аталығының асығы
Жабайт — еліктің асығы
Шүкімайт — қозы мен лақтың асығы
10 слайд
Асық ойынының терминдері Асық — төрт түлік малдың тілерсегінде болатын, қызметі аса күрделі, буынға біткен шымыр сүйек. Қой, ешкі, сиыр, түйе асығы үлкен-кішілігіне қарамастан бір пішіндес, мүсіндес келеді. Ал жылқы асығы басқа пішінде болады. Алшы — асықтың иірілгенде тегіс табаны жерге тиіп, тұрық түсуі. Ойын кезінде оған бірінші дәрежелі мән беріледі. Тәйке (тәуекел сөзінен шыққан) — асықтың иірілгенде шұңқырлау табаны жерге тиіп, тұрық түсуі. Ол екінші дәрежелі мәнге ие. Бүге (бүк түсіп жатуы) — асықтың иірілгенде дөңес жоны үстіне қарап, етпетінен жатық түсуі. Ол үшінші дәрежелі мәнге ие. Шіге (шік) — асықтың иірілгенде шұңқыр құрсақ жағы үстіне қарап, шалқасынан жатық түсуі. Ол төртінші дәрежелі мәнге ие. Тұрық — асықтың алшы не тәйке түсуі. Омпы — асықтың тұмсығымен жер тіреп, тік шаншылып түсуі. Сомпы — асық тұмсығының көкке қарап, тік шаншылып шоңқая түсуі. Табан — асықтың тәйке жағы. Оңқай — асықтың бүгесі алақанға қарап, тәйкесі оң қол бас бармағына басылып ыңғайлы ұсталуы. Оңқай асық малдың сол жақ аяғының тілерсегінде болады. Солақай — асықтың шігесі сыртқа қарап, алшысы оң қол бас бармағына басылып ыңғайлы ұсталуы. Солақай асық малдың оң жақ аяғының тілерсегінде болады. Сақа — қолдағы бар асықтың үлкенінен, ірісінен, салмақтысынан, оңқайынан белгіленеді. Сақа деп арқардың асығын атайды. Құлжа — арқардың аталығының асығы Жабайт — еліктің асығы Шүкімайт — қозы мен лақтың асығы
11 слайд
Асық ойынының
түрлері:
1.Тақталық ойыны
2. Аландық ойын
11 слайд
Асық ойынының түрлері: 1.Тақталық ойыны 2. Аландық ойын
12 слайд
Асық ойынының «тақталық" түріне:
— «Хан» немесе «Ханталапай»,
— «Хан ату»,
— «Құлжа ату»;
— «Құмар»;
— «Қақпақыл»;
— «Қаржу» немесе «Қаржымақ«;
— «Сасыр»;
— «Төрт асық«;
— «Бес тас»;
— «Бес асық«;
— «Иірмекіл» т.б. жатады.
12 слайд
Асық ойынының «тақталық" түріне: — «Хан» немесе «Ханталапай», — «Хан ату», — «Құлжа ату»; — «Құмар»; — «Қақпақыл»; — «Қаржу» немесе «Қаржымақ«; — «Сасыр»; — «Төрт асық«; — «Бес тас»; — «Бес асық«; — «Иірмекіл» т.б. жатады.
13 слайд
Асық ойынының «алаңдағы» түріне:
— «Арқаласпақ«;
— «Алты атар»;
— «Омпа»;
— «Кетсін бір»;
— «Шыр»;
— «Бәйге»;
— «Алшы»;
— «Бес табан»;
— «Көтеріспек (Атбақыл)» т.б. жатады
13 слайд
Асық ойынының «алаңдағы» түріне: — «Арқаласпақ«; — «Алты атар»; — «Омпа»; — «Кетсін бір»; — «Шыр»; — «Бәйге»; — «Алшы»; — «Бес табан»; — «Көтеріспек (Атбақыл)» т.б. жатады