Тәрбие сағаты Баланың құқығын қорғау 8 сынып

1 слайд
Білімі: Арнаулы орта Санаты: 2 санат Жалып өтілі: 14 жыл Педагогикалық өтілі: 6 жыл

2 слайд
«БАЛАНЫҢ ҚҰҚЫҒЫН ҚОРҒАУ” ТӘРБИЕ САҒАТЫ 8 СЫНЫП

3 слайд
Бала көңілдің гүлі, көздің нұры

4 слайд
Мақсаты:  Оқушылардың адам құқығы, оның ішінде бала құқығы жөнінде түсінігін кеңейту,әрбір адам өз құқығын біліп, өзгенің құқығын бұзбауға үйрету, құқықтық тәрбие беру.

5 слайд

6 слайд
Мақсатымыз білім алу Міндетіміз еңбектену Әр оқушы өз құқығын білу, Оны өмірде пайдалану.

7 слайд
Бала құқықтары туралы халықаралық Конвенциядан

8 слайд
Қазақстан Республикасының «Балалар құқығы туралы заңы» енгізілді. Қазақстанда балалардың құқығын қорғау туралы атаулы күн берілген. 1 – маусым Балаларды қорғаудың халықаралық күні  

9 слайд
§        Мемлекет әрбір баланың аман – сау өсіп, жан – жақты дамуын қамтамасыз етеді; §        Бала өмірге келе салысымен тіркеуге алынады және өзіне есім мен азаматтық алуға құқылы; §        Әрбір бала өз отбасында, ата – анасымен бірге өмір сүруге құқылы;

10 слайд
§       Отбасында әкесі мен анасы өз алдына дербес өмір сүрумен, баланы ата – анасымен ажыратуға ешкім құқықты емес; §       Бала мектепте кінәлі болғанда да оны ешкімнің ұрып жазалауға, кемсітіп қорлауға құқығы жоқ; §       Бала тынығуға және мәдени демалуға құқылы;

11 слайд
§       Әрбір баланың ой – пікір, ар-ождан және дін еркіндігіне құқығы бар; §        Бала өзі қалаған спорт түрімен шұғылдануға құқылы; §       Бала денсаулығын сақтауға, емделуге құқылы; §        Бала өз ойын еркін айтуға құқылы.

12 слайд
Мен адаммын Менің де өз құқықтарым бар!

13 слайд
Осы көріністен кейін балаларға қойылатын сұрақтар: • « Менің құқығым » деген ұғымды қалай түсінесіңдер? • Осы екі оқушының арасындағы дауды сендер қалай шешкен болар едіңдер?

14 слайд
Сендерге   бала құқығының қандай түрлері таныс?

15 слайд
«Менің құқығым бар» деген сөзден не ұғасыңдар?

16 слайд
  «Не істеуге болмайды?» -Үлкендердің алдынан кесіп ……….. -Кішкене баланы ………… - Қыз баланы  ………….. -Сабақтан ……………………… - Сыныпта ……………………. - Дөрекі, былапыт сөздерді ………………….

17 слайд
«Не істеу керек?» -Үлкен кісіні  …… ( ) - Үлкеннің  ………( ) - Үлкендерге …………….( ) - Кішілерге ………………( )   -Аналарды, апаларды…….... ( )   - Оқу құралдарын  …………..( )

18 слайд
• Аты-жөні, ұлты болу құқығы • Өз ата-анасын білу құқығы Тегін емделуге Демалуға Білім алуғаӨз пікірін білдіруге Отбасында өмір сүругеӘрбір бала құқылы

19 слайд
Оқушылар: Жолтай Әлихан, Қайркен Темірлан

20 слайд
• Әрбір бала тегін емделуге құқылы

21 слайд
Әрбір бала дұрыс тамақтануға құқылы

22 слайд
Барлық бала тең құқылы

23 слайд
Оқушылармен жұмыс

24 слайд
• Отбасында өмір сүріп, тәрбиелену құқығы • Ата-анасымен, басқа да туыстарымен қарым-қатынас жасау құқығы•Ө з-өзін қорғауға, заңм ен қорғалу құқы ғы •Ө з пікірін білідруге • Аты-жөні, ұлты болу құқығы •А зам атты ққа құқы ғы • Дұрыс тамақтану, тұрғын үй және медициналық көмек алу құқығы •Тегін білім алу құқы ғы •С абақтан ты с уақы тта еңбек ету құқы ғы , өз ж алақы сы м ен стипендиясы н ж арату құқы ғы •С алы м дар салы п, оны пайдалану құқы ғы • Авторлық құқықты жүзеге асыру құқығы • Балалар қоғам бірлестігіне қатысу құқығы • Сыйлыққа, мұраға алған заттарға жеке меншік құқығы • Ө м ір сүру құқы ғы • Ө з ата-анасы н білу құқы ғы• Сөз, ар-ождан бостандығы •Ж еке өм ір сүру құқы ғы • Адамдық қадір-қасиетіне қолсұғушылықтан қорғану құқығы • Мәдени және шығармашылық өмірге жан-жақты қатысу құқығы • Эксплуатацияның барлық түрінен қорғану құқығы • М ам анды қ таңдау құқы ғы

25 слайд
Отбасы - қоғамның бастапқы ұясы

26 слайд
1. Баланы тәрбиелеу – ата-ананың құқығы ғана емес сонымен қоса олардың міндеті дейміз неге? Ө Р заңы бойынша орта білім алуға балалар міндетті болса, оларға оқу үшін жағдай жасап, қамқорлық көрсету – ата-аналардың міндеті. Яғни, ер жеткенше киіндіру, асырау оқыту баріне тәрбиелеуге аса көңіл бөлу – ата-ананың міндеті. 2. Балаңызға үлгі болатындай бойыңызда қандай қасиеттер бар? 3. Келешекте балаңыз қандай адам болғанын қалайсыз? 4. Өнегелі отбасы дегенді қалай түсінесіз?

27 слайд
Жағдаяттан шығу

28 слайд
Жағдаяттарды шешу үстінде

29 слайд
1) Ерасыл сабақта болғанда анасы оның бөлмесін жинап жүріп, қажетсіз деген заттарының бірқатарын қоқысқа лақтырып тастады. Ерасылдың қандай құқығы бұзылды? 2) Асқардың үйдегі інісін қарайтын адам болмағандықтан, оны анасы сабаққа жібермеді. Асқардың қандай құқығы бұзылды, – деп ойлайсыңдар? 3)  Әсел мен Айжан дос еді. Әсел  жақсы оқитын. Ал, Айжан нашарлау оқитын. Бір күні екеуі ренжісіп қалды. Әсел Айжанды екіліксің деп, — келеке етті. Айжанның қандай құқығы бұзылды? Балалар, жағдаят барысында қандай мәселені қозғадық?

30 слайд
ОЙЫН ӨТКІЗУ “ Қызыл, сары, көк ауыл ” ойыны  Жер енді ғана жаратылған, адамдар бір- бірімен дос, бауыр болыпты, бір-бірінен еш нәрсені аямапты. Бір күні аспаннан әр түрлі ленталар түсіпті де адамдар үлгергенінше бірі қызылын, бірі көгін, енді бірі сарысын алыпты Күндердің күнінде қатты жел тұрыпты да қызыл лента алғандар қызыл, көк лента алғандары көк ауыл болып бөлініпті. Әр ауыл бөлек-бөлек қорған тұрғызыпты. Біраз уақыттан соң әр ауыл достықты ұмытады. Көк ауылда су бар, азық жоқ, қызыл ауылда азық бар, су жоқ, Сары ауылда азық та, суда бар, от жоқ. Енді қалай өмір сүруге болады, не істейсіңдер?

31 слайд
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ АТМОСФЕРА

32 слайд
ЖҮРЕКТЕН ЖҮРЕККЕ Денсаулық және салауатты өмір салтын қалыптастырудың гигиеналық негіздері Салауатты өмір салты - белгілі популяцияның денсаулығын сақтап, нығайтуға, салауаттандыруға арналған мінез-құлқы, тәрбиесі. Салауатты өмір салты - тек медициналық емес, сонымен қатар өндіріс пен өндірістік қатынастардың дамуына байланысты болып келетін әлеуметтік-экономикалық категория. Салауатты өмір салты жеке адамның тіршілік жағдайын денсаулығына сәйкес таңдауы, яғни жеке әлеуметтік топтар мен жалпы қоғамның жоғары гигиеналық мәдениеті. Организмнің қорғаныш қабілетін жоғарылатуға жағдай жасайтын тәртіптер және организмге зиянын тигізетін әдеттерге қарсы тәртіптер - гигиеналық дұрыс тәртіп болып саналады. Организмнің қорғаныш қабілетін жоғарылатуға әр түрлі іс-әрекеттер мен демалысты дұрыс пайдалану, рационалды тамақтану, жақсы қимыл- қозғалыс белсенділігі, денешынықтыру, шынығу, жеке бас гигиенасын сақтау, өзінің денсаулық жағдайына ерекше көңіл бөлу, жақсы экологиялық жағдай т.с.с. әсер етеді. Бұл жағдайда балалардың өзіне қажетті тіршілік ортасын қалыптастыра алмайтындығын ескеру керек. Сондықтан бұндай жағдайларды қалыптастыру негізінен ата-аналарға, ағарту жұмыстарын ұйымдастырушыларға, педагогтарға байланыстыі. Яғни, баланың болашақтағы мінез-құлқы оның сәби кезінен бастап тіршілік ортасына байланысты болады. Салауатты өмір зиянды әдеттермен үйлеспейді. Алкоголь және басқадай маскүнемдікке әкелетін заттар, анаша, шылым шегу салауатты өмір салтын қалыптастыруға жан-жақты кедергі келтіреді. Зиянды әдеттер көптеген аурушаңдықтың қауіптілік факторы болып саналады және балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайына кері әсер етеді. Қазіргі кезде, жоғарғы сынып оқушыларына жүргізілген эпидемиологиялық тексерулер шылым шегу, шарап ішу, анаша пайдалану жастардың арасында кеңірек таралып бара жатқанын көрсетеді. Әсіресе маскүнемдік бірінші орынға шығады екен. Маскүнемдікке бейім келетін ең қиын кезең - жасөспірім кезеңі. Бұл кезеңде жасөспірімдер тіршілігінде бірқатар маңызды өзгерістер болып жатады. Біріншіден, организмнің психо-эндокриндік қайта құрылуы қалыптасады, екіншіден жаңа көзқарас, қажеттіліктер қалыптаса бастайды. Психологиялық қайта құрылу дискамфорттық жағдайлардың пайда болуының себебінен қиын қалыптасады. Жасөспірімдердің мінез-құлқы тұрақсыздықпен, жылдам жәбірленгіш, өкпешілдікпен сипатталады. Осы кезеңде жолдастар тауып, топ құрып жүру қажеттілігі жоғары болады. Сонымен қатар, жасөспірімдер тобында өздерінің бағалайтын бағыт, пікірлері, демалыс уақыттарын өткізу, көптеген қиын жағдайларды шешу тәсілдері қалыптасады. Сондықтан бұл кезеңде топтармен бірге арақ-шарапқа үйрену қауіпі артып, ата- аналары мен педагогтардың ескертпелері оның еркіндігіне, құқығына қарсылық көрсету сияқты қабылданып, көбінесе олардың мінез-құлқына кері әсер етуі мүмкін. Сондықтан, оларды бір жақты тыңдауға мәжбүр ету олардың қарсылығын туғызып, өз бетімен кетуіне әкеліп соғады. Бұл жағдайлардың бәрі алкогольдік ішімдіктерді оңай табуға болатындықтан және алкогольдік әдет-ғұрыптар мен дәстүрлердің кең таралуынан туындайды. Әсіресе, ішімдікті жаңа бастап жүрген өте араласқыш, әзілқой, әрнәрсенің түйінін жылдам шеше білетін, өжет бастығы бар алкогольдік топтарға, жылдам үйір болады. Шынайы өмірдің қиыншылығынан қашу да балаларды алкогольдік топтарға әкелуі мүмкін. Яғни, негізгі іс-әрекеттеріне (оқу- жұмыс) қанағаттанбау, істеген жұмыстардың нәтижесінің шықпауы т.с.с. Осындай жағдайлардан өте маңызды психологиялық механизм жасауға болады: тіршілік түйткілдері мазасыздандырып, күткен жетістіктеріне жете алмаған жасөспірімдер алкогольдік топтарға «ауысуң арқылы қалыптасқан нормалар мен құндылықтарға өзінің қарсылығын көрсетеді. Сонымен қатар, ішімдікке қойылған қарсы талаптарды да бұзады. Зиянды әдеттердің алдын алудағы маңызды бағыт - жасөспірімнің жеке адам болып қалыптасуына, оның қажеттілігінің, сұраныстарының жоғарылауына, адамзат баласының қастерлейтін мәдени құндылықтарына көзқарасын, яғни жасөспірімнің рухани денсаулығын қалыптастыруға ерекше көңіл бөлінуі тиіс. Жасөспірімдер арасында алкогольге қарсы ағартушылық, тәрбиелік жұмыстар жүргізу - ішімдікке қарсы арнаулы профилактикалық тәсілге жатады. Мектептерде алкогольге қарсы тәрбие жүргізген кезде төмендегі принциптерді басшылыққа алған дұрыс: - Мектеп оқушыларын ерте жастан алкогольге қарсы тәрбиелеп, қалыптастыру. Алкогольге жеке көзқарас 9-10 жастың өзінде қалыптаса бастайтындықтан, ішімдікке қарсы тәрбиені бастауыш сыныптардан басталғаны жөн; - Алкогольге қарсы тәрбие мен ағартушылық бір бағытта, бірізділікпен жүруі қажет; мұнда оқушының жас мөлшеріне сәйкес қарапайым мысалдан бастап, ішімдікке байланысты қоғамға да, өзіне де келтіретін зор кесапатты түсінідіру арқылы ішімдіктің зиянын ашып беру керек; - Ішімдікке қарсы жұмысты балалар арасында қойылған фазалар мен кезеңдерге сәйкес жоспарлау; - Ішімдікке қарсы жүргізілген жұмыстарда оқушылардың әр түрлі жас топтарының психикалық ерекшеліктерін ескеру; - Оқушыларды ішімдікке қарсы тәрбиелеп, қалыптастыру жұмыстары гигиеналық және әдет-ғұрыптық, эмоционалдық және мазмұндық аспектерге сәйкес келуі тиіс; - Балаларды әлеуметтік-гигиеналық пайдалы белсенділігін жоғарылату, толыққұнды демалыстар ұйымдастыру; - Алкогольге қарсы жұмыстарды кешенді жүргізу. Педагогикалық ұжымдар мұндай жұмыстарды жанұялармен, маман дәрігерлермен, соның ішінде наркологтармен, мемлекеттік емес ұйымдармен бірлесіп жүргізгені тиімді. - Жоғарғы сынып оқушыларын алкогольге қарсы жұмыстарға белсене араластыру. Оларға ішімдікке қарсы ағарту жұмыстарын жасату. Мұндай жұмыстар жоғарғы сынып оқушыларымен қатар бастауыш сынып оқушыларына да пайдалы болады. Өйткені бастауыш сынып оқушылары өзінің ата- анасымен, мұғалімдерінен гөрі жоғарғы сынып оқушыларына көбірек сенеді. Жасөспірімдер аудиториясында алкогольдің ішкі ағзаларға тигізетін зияны туралы дәрістер онша тиімді емес. Мұндай орталарда алкогольге қарсы жұмыстар балалар мен жасөспірімдер үшін қажетті құндылықтарға, яғни оның қабілетін, мүмкіндігін ашу, олардың жанұядағы, балалар арасындағы, қоғамдағы орнын тауып беруге бағытталғаны дұрыс. Ішімдікке қарсы жұмыстың мазмұны мәнді, түсінікті, адамзат баласының қажеттіліктерін дұрыс қамтитын терең ұғымға негізделуі керек. Балалардың салауатты өмір салты көбінесе ата-аналарының тіршілігіне, өзі тәрбиеленіп отырған ортасына байланысты болып келеді. Балалар мен жасөспірімдердің салауатты өмір салтын қалыптастыруды, олардың белгілі жас-жыныс, ұжымдық ерекшеліктерін ескере отырып жүргізген тиімді болады.

33 слайд

34 слайд

35 слайд
Сабақ аяқталды, сау болыңыздар!

36 слайд

37 слайд