Тұмау презентация

1 слайд
«Біздің мектеп аумағындағы тұмау және жіті респираторлық вирустық инфекциялар эпидемиясының ерекшеліктерін анықтау және оңтайлы алдын-алу шараларын зерттеу»Шымкент қаласының білім басқармасының « Al-Farabi academialyq mektebi» КММ Орындағандар: 8 сынып оқушы c ы, Жарқынбек Нұрару Жомартқызы Ғылыми жетекшісі: биология пәні мұғалімі Оразова Турсынай Мухтаровна

1 слайд

2 слайд
Ғылыми зерттеу жұмысымның мақсаты мен міндеттері:  Тұмау ауруы туралы негізгі түсінік беру, ақпараттар жинау;  Тұмау ауруының түрлері туралы ақпараттар жинау;  Тұмау ауруының емдік шаралары мен алдын-алу шараларын анықтау;  Тұмау ауруы туралы ақпарттардан хабардар ма екенін сауалнама әдісі арқылы анықтау;  Тұмау ауруының алдын-алу шараларын дұрыс жасау туралы үгіт- насихат жүргізу.

2 слайд

3 слайд
Зерттеу гипотезасы: Егер сіз тұмау ауруының алдын-алу шараларын дұрыс жасасаныз онда сіз аурудың алдын алар едіңіз. Зерттеу объектісі Мектеп оқушылары, тұмау ауруы. Зерттеу пәні: биология, химия, математика, информатика, медицина Зерттеу әдістері: теориялық (талдау, салыстыру, нәтижелерді жалпылау), эмпирикалық (сауалнама, бақылау, эксперимент). Тәжірибелік маңызы: ұсынылатын зерттеу нәтижелерінің болашақта балалар мен жасөспірімдердің тұмау ауруының алдын алу арасында өздігінен дұрыс тіс күтімін жасай алуды қалыптастырады. Ғылыми жаңалығы: Сауалнама әдісі арқылы мектебіміздің оқушыларының тұмаудың алдын алу шаралары туралы қаншалықты білетіндігін анықтау және оқушыларға тұмаудың алдын-алу туралы үгіт насихат жүргізу. Ұсынылынған тиімді шараларды жасау арқылы тұмаудын алдын-алатындыған дәлелдеу.

3 слайд

4 слайд
Тұмау – жұқпалы ауру Тұмау немесе грипп (лат. gr і ppus, фр. gr і pper, ағылш. influenza – “ бас салу, шап беру”) – тыныс жолдарының жұқпалы вирустық ауруы. Аурудың қоздырғышы – ортомиксовирустар, олардың үш типі: А, В, С бар. Өте жұқпалы ауру.

4 слайд

5 слайд
Тұмау вирусының сыртқы қабыршағының құрамында гемагглютицин (оны Н әрпімен белгіленеді) және нейраминидаза ( N әрпімен белгіленеді) болады. Олар әр түрлі факторлардың әсерінен өзгеріп, тұмау вирусының жаңа вариантын түзуі мүмкін.

5 слайд

6 слайд
 Кейде ол асқынып кетіп тыныс жолын, нерв жүйесін, қан тамырды, жүректі ауруға шалдықтырады. Тұмауды қоздыратын вирустар (микробтар) тыныс жолының кілегей қабығында өсіп-өнеді. Тұмау тиген адам аурудың микробын жөтелгенде, түшкіргенде және қақырығы арқылы ауаға таратады. Сондай-ақ тұмау вирусы науқастың ыдысы, сүлгісі, қол орамалы, кітабы және т.б. арқылы жұғады.

6 слайд

7 слайд
Таралуы Бір мезгілде бір болыс, өлке, тіпті бүкіл жер жүзі адамдарының жаппай ауруы мүмкін. Бір ауырған адам бір-екі жылға дейін қайтып тұмаумен ауырмайды. Тұмау салқын кезде жиі, ыстықта сирек кездеседі. Кейде адамға суық тиіп, тыныс жолының жоғарғы бөліктері қабынып, оның тұмауға ұқсауы да мүмкін. 

7 слайд

8 слайд
Алдын алу шаралары Тұмауға нақтылы диагноз қойып, науқасты оқшаулап, ауруханаларда не басқа тиісті мекемелерде карантин жарияланады. Тұмауға қарсы вакцина егіледі, оның ішіндегі ең тиімдісі – тазартылған вириондық вакцина. Алдын-ала организмді шынықтыратын емдер жасап, спортпен шұғылданған дұрыс.

8 слайд

9 слайд
Ауру белгісі  Тұмау басталғанда адамның денесі дел-сал болып, көңіл-күйі нашарлайды және тағамға тәбеті шаппайды. Бір-екі күннен кейін дене қызуы көтеріледі, басы ауырады, бұлшық еттері сыздап, буын-буыны сырқырайды, мұрны бітеді, дауысы қарлығып, жөтеледі, тамағы қызарып, жұтынғанда ауырады, көзі қызарып жасаурайды. Адам дереу дәрігерге көрініп, емделсе, үш- бес күннен кейін дене қызу төмендеп, сауыға бастайды.

9 слайд

10 слайд
Зерттеу б өлімі  Мектеп оқушыларының денсаулығына, өмір сүру сапасына тұмау ауруларының әсерін анықтауға арналған сауалнама нәтижелері.  Теориялық бөлімнің деректерін практикалық тұрғыдан дәлелдеу, ұштастыру, тұжырым жасау мақсатында зерттеу жұмысымның бірінші бөлімі өзіміздің мектеп оқушыларының тұмау ауруы туралы және оның алдын алу шаралары туралы қаншалықты білетіндіген, тұмау ауруының оқушылардың өміріне қалай әсер ететінін сауалнама әдісі арқылы анықтадық. Біз Күндей апай үшеуміз сауалнама дайындап, анықтау мақсатында төмендегідей сауалнама жүргіздік.

10 слайд

11 слайд
Мен Шымкент қаласының білім басқармасының « Al-Farabi academialyq mektebi» КММ мектеп оқушыларының 5-11 сыныбынан сауалнама алдық. Сауалнамаға әр сыныптан 20 оқушы қатысты. Менің сұрақтарым төмендегідей болдыАты жөніңіз___________________ 1. Сіз биыл тұмау ауруымен ауырдыныз ба? А) И ə Ә) Жоқ Б) Бірнеше рет 2. Сіз тұмауға қарсы екпе биыл жасаттыныз ба? А) И ə Ә) Жоқ 3. Сіз тұмауға қарсы екпе былтырғы жылы жасаттыныз ба? А) И ə Ә) Жоқ 4. Сіз тұмауға қарсы дәрі дәрмек қолдандыңыз ба? А) И ə Ә) Жоқ 5. Сіз тұмауға қарсы жеміс-жидектерді, дәрумендерді жиі пайдаланса адамның иммундық жүйесі жақсарып, тұмаудың алдын алатынын білесіз бе, қаншалықты жиі пайдаланасыз? А) Күнделікті Ә) аптасына Б) 2-3 күнде В) айына 6. Тұмау ауруымен ауырып сабақтан қалдыныз ба? А) И ə Ә) Жоқ 7. Тұмау ауруымен ауырған кезде, сабақтан қалсаныз – ол сіздің сабақ түсінбей қалуыңызға әсер етті ме? А) И ə Ә) Жоқ Б) Білмеймін 8. Тұмаудың алдын-алу үшін қайсысы дұрыс деп ойлайсыз? А) екпе Ә) жемістер мен көкеністер Б) ауырған адамға жоламау В) дәрі-дәрмектер

11 слайд

12 слайд
Сауалнама нәтижесін төм ендегідей диаграмммалар құрып, сараптама жасадық. 1-диаграмма Сауалнама нәтижесі бойынша сіз биыл тұмау ауруымен ауырдыныз ба деген сұраққа 3% бірнеше рет ауырғанын , 2 4% пайызы биылдыққа бір рет ауырғанын , 73 % биылдыққа әлі ауырмағанын анықтады қ. Сіз биыл тұмау ауруымен ауырдыныз ба? Ия Жоқ Бірнеше рет

12 слайд

13 слайд
. 2-диаграмма Сауалнама нәтижелері бойынша, Сіз тұмауға қарсы биыл екпе жас аттыңыз ба ? - деген сұраққа 77 % жоқ деп биыл жасатпағандарын айтты , 2 3% ия деп екпе жасатқандарын анықтады қ. 0 20 40 60 80 Сіз тұмауға қарсы екпе биыл жасаттыңызба? ия жоқ

13 слайд

14 слайд
Ал сіз тұмауға қарсы б ылтыр екпе жасаттыңыз ба? - деген сұраққа 82 % жоқ деп былтыр жасатпағандарын айтты, 12 % ия деп екпе жасатқандарын анықтадық. 3-диа грамма Сіз тұмауға қарсы былтыр екпе жасаттыңыз ба? Ия Жоқ

14 слайд

15 слайд
Сауалнама нәтижелері бойынша, Сіз тұмауға қарсы дәрі -дәрмек қолдандыңыз ба ? - деген сұраққа 47 % ия пайдаландық деп , 53 % жоқ пайдаланбадық деп жауап берді . 4-диаграмма Сіз тұмауға қарсы дәрі -дәрмек қолдандыңыз ба? Ия Жоқ

15 слайд

16 слайд
Сауалнама нәтижелері бойынша, Сіз тұмауға қарсы жеміс -жидектердің, дәрумендерді жиі пайдаланылса адамның иммундық жүйесі жақсарып, тұмаудың алдын алатынын білес із, қаншалықты жиі пайдаланасыз ? - деген сұраққа 28% аптасына , Күнделікті 22 % пайдаланамыз , 37% 2-3 кунде пайдаланатынын , 13 % айыны пайдаланатынын анықтадық. 5-диаграмма 0 20 40 Сіз иммундық жүйені көтеріп отыру үшін қаншалық жеміс - жидек жейсіз? аптасына Күнделікті 2-3 күнде айыны бір рет

16 слайд

17 слайд
Біздің мектептің оқушылары арасында сауалнама жүргізіп, нәтижелерді өңдеп, біз барлық нәтижелерді саралай анықтадық: 1.2019-2020 жылы оқу жылында сауалнама нәтижесі бойынша сіз биыл тұмау ауруымен ауырдыныз ба деген сұраққа 3% бірнеше рет ауырғанын, 24% пайызы биылдыққа бір рет ауырғанын, 73 % биылдыққа әле ауырмағанын анықтадық. 2.Тұмауға қарсы сауалнама нәтижелері бойынша, Сіз тұмауға қарсы биыл екпе жасаттыңыз ба? - деген сұраққа 77%жоқ деп биыл жасатпағандарын айтты, 23% ия деп екпе жасатқандарын анықтадық. 3. Ал сіз тұмауға қарсы былтыр екпе жасаттыңыз ба? - деген сұраққа 82%жоқ деп биыл жасатпағандарын айтты, 12% ия деп екпе жасатқандарын анықтадық. Өткен жылы 22 адам тұмаумен ауырған, бұл 24% құрайды. Осылайша, биылғы жылы 3% - ға аз ауырады. 4.Егілгендердің ішінен биыл 8 адамның 4-і тұмаумен ауырған, бұл 50% - ды құрайды, өткен жылы 33 адамның 12-і 36% - ды құрайды. Тұмаудың алдын алудың ең басты шарасы – вакцинация, ең тиімді емес. 5.Жұқтырудың алдын алу шаралары ретінде 90 адамның 17-сі маска киіп, яғни 19 %, оның ішінде 5 адам тұмаумен ауырған, бұл 29% құрайды. 8.Вирусты инфекциялардың алдын алу дәрі-дәрмек құралдарын 33 адам пайдаланды, яғни 37 %. Оның ішінде 6 адам ауырған, бұл 18 % құрайды. 9.Сонымен қатар, 33 адам (37%) тұмаудың алдын алудың ұлттық құралдарын пайдаланды, оның ішінде 4 адам ауырған, бұл 12% құрайды. 10. Сұралғандардың 67 % - ы тамаққа жеткілікті мөлшерде жаңа піскен көкөністер мен жемістерді қолданған. 11.Оқушылардың 32 % синтетикалық дәрумендер қабылдадғанын анықтадық.

17 слайд

18 слайд
www.ZHARAR.com

18 слайд

19 слайд
www.ZHARAR.com 3.2. Зерттеу жұмысымның екінші бөлімінде С дәруменінің Йод ерітіндісіне әсері арқылы әртүрлі жеміс жидек құрамындағы С дәруменін анықтадым. С дәруменін анықтау үшін біз 1.Киви; 2. Апелсин 3. Лимон 4. Алма 5. Итмұрын тұнбасын алдық. Бұл жұмысқа біз тағыда химиялық лаботорториялық ыдыстарды қолдандық.

19 слайд

20 слайд
Жұмыс барысы: 1. О сы зертханалық жұ мысымызға дистерленген су алдық , 5% пайызды йод ертіндісі алдық және де айта кетерлігі йод ертіндісін дайындаған кезде ол міндетті түрде қара ыдыста болу керек, себебі йод ертіндісі ұшып кетеді . С ондықтан жасалған тәжербиелеріңіз дұрыс шық пай қалады. 2. Ал енді құрал жабдықтармен танысып өттік ,ендігі біз өзімізге жемістердің шырындарын сығып алдық. 3. Біз арнайы итмұрынды қайнатып итмұрын тұнбасын дайындадық . 4. аскорбин қ ышқылын ертінідісін дайындадық . 5. Әртүрлі жеміс жидектердің 10 мг сығындысын сынауықтарға құйып алдық .

20 слайд

21 слайд
Бәріне бірдей мөлшерде 5% йодтың ертіндісінен 3 тамшыдан пипеткамен тамыздық . Жақсылап араластыру арқылы тотықсыздану процесі іске асты. 1. №1 үлгі бойынша лимонда 70% 2. №2 үлгі бойынша апелсин 80% 3. №3 үлгі бойынша киви 90% 4 №4 үлгі бойынша алма 60% С дәрумені бар екені анықталды м . С дәрумені көп киви , ең азы алмада екенін анықталды . Осылай ша менің ғылыми зерттеу жұмысы м жасадым.

21 слайд

22 слайд
Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, біз тұмауға қарсы негізгі құрал - и ммундық жүйені жақсы жағдайда ұстау болып табылады деген қорытынды жасадық. Ол үшін табиғи дәрумендерге бай жеміс -жидектер жеп дене жаттығуларын жасау , теңдестірілген тамақтануды, таза ауада жүруді және алдын алу ретінде гигиена шараларын сақтауды пайдалан у қажет. Тұмауға қарсы екпелердің әсері әлі жеткіліксіз. Егуді жасау немесе жасамау, бұл әркімнің өз еркі . Сонымен қатар, біздің зерттеу материалдары бойынша вакцинацияның төзімділігі мен нәтижелілігі жоғары емес. Сонымен қатар, сұралғандардың көпшілігінде тұмауға қарсы вакцинацияға сенімсіз, ал кейде күрт теріс көзқарас бар. Мүмкін, бұл жанама әсерге, төмен тиімділікке және басқа да факторларға байланысты. Дегенмен, бүкіл әлемнің мамандары тұмаудың алдын алуда екпенің маңызы зор деп танылды. Тұмауға қарсы егу -жыл сайын жүргізілетін алдын алу екпелерінің ұлттық күнтізбесін енгізу керек . Егер сіз вакцинациялау туралы шешім қабылдасаңыз, онда иммунитет қалыптастыру үшін эпидемияға дейін жақсы істеу керек, сондай -ақ адам сау вакцинациялау кезінде болуы керек. С ондай -ақ, вакцинаны тауық ақуызына аллергиясы бар адамдарға енгізуге болмайды. Ол кей адамдаға аллергия беруі мүмкін. Бұл жағдайда басқа алдын алу шараларын қолдану керек. О қушыларға әр жыл сайын үгіт -насихаттау шараларын үйретіп отыруды ұйғардық.

22 слайд

23 слайд
Қорытынды. «Денсаулық – зор байлық» деп атамыз қазақ бекер айтпаған болар. Әр адамның өмірінде денсаулықтың орны бөлек. Сондықтан денсаулығымызға көңіл бөліп, дұрыс сақтанғанымыз жөн. Жақын және қымбат адамдармен кездескенде және қоштасқанда біз оларға мықты және зор денсаулық тілейміз, өйткені ол – бақытты және толымды өмірдің кепілі және негізгі шарты. Денсаулық бізге жоспарларымызды орындау, өмірдің негізгі мәселелерді табысты шешу, қиыншылықтардан өту кезінде керек болса, едәуір ауыртпалықтарды көтеруге көмектеседі. Адамның ақылымен нығайтылып және сол қалпында сақталып отырған, зор денсаулығы, оған ұзақ және белсенді өмірді қамтамасыз етеді. Ғылыми деректер, көпшілік адамдардың гигиена ережелерін сақтауы оларға 100 және одан да ұзақ өмір сүруге мүмкіндігін беретінін куәландырады. Өкінішке орай, көп адамдар қарапайым, ғылым дәлелдеген салауатты өмір салтының ережелерін сақтамайды. Ғылыми жұмысымызды қорытындылай келе, жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, біз тұмауға қарсы негізгі құрал-иммундық жүйені жақсы жағдайда ұстау болып табылады деген қорытынды жасадық. Ол үшін табиғи дәрумендерге бай жеміс-жидектер жеп дене жаттығуларын жасау, теңдестірілген тамақтануды, таза ауада жүруді және алдын алу ретінде гигиена шараларын сақтауды пайдалану қажет. Дегенмен, бүкіл әлемнің мамандары тұмаудың алдын алуда екпенің маңызы зор деп танылды. Тұмауға қарсы Вакцинация 1,5-6 есе тұмау вирусын жұқтырғанда клиникалық симптомдардың пайда болуын төмендетеді, сондай-ақ асқынулардың пайда болуынан қорғайды және өлім көрсеткішін айтарлықтай төмендетеді.

23 слайд

24 слайд
Күнделікті тағам рационына С дәрумені бар тағамдарды қосу керек және компоттарға итмұрын қосып дайындау керек. Салауатты өмір салтын ұстанып, дені сау ұлт болып қалыптасайық ағайын! Иммундық жүйемізді С дәрум...

24 слайд