11-сынып Бас жиын және таңдама

Сабақ: №46

Күні:3.11.21ж

Топ:ТМ-1-21, ЭГД-1-21

№8 Мойынқұм колледжі

Мұғалімнің аты-жөні: Дәнен Толғанай Маратқызы

Сабақтың тақырыбы

Бас жиын және таңдама

Қол жеткізілетін оқу мақсаттары:

11.2.2.1 - математикалық статистиканың негізгі терминдерін білу және түсіну;

Ойлау дағды деңгейі

Білу, түсіну, қолдану

Сабақтың типі

аралас

Сабақтың түрі

дәстүрлі

Алдыңғы білім

Дискретті кездейсоқ шамалардың сандық сипаттамалары. Дискретті кездейсоқ шамалардың үлестірімінің түрлері. Үлкен сандар заңы.

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Жоспарланған тапсырмалар

Деректер, ресурстары

Сабақтың басы

І.Ұйымдастыру

білімгерлермен амандасу

б) білімгерлерді түгендеу

в) білімгерлердің назарын сабаққа аудару

Психологиялық ахуал туғызу

«Бес тілек» әдісі. Балалар бірінші іштерінен өздеріне 5тілек тілейді сосын сол тілектерді жанындағы жолдасына тілейді.

Сабақтың ортасы

Жаңа материалды меңгертуге студенттерді дайындау

Жаңа материалды хабарлау

Алған білімді бекіту

Ықтималдықтар теориясы мен статистиканың ұқсастықтары мен айырмашылықтары туралы ақпарат беріңіз. Ықтималдықтар теориясы кездейсоқ құбылыстар мен сол құбылыстарды басқаратын заңдарға іс-әрекет жасауды қарастырады. Кездейсоқ оқиғалар мен құбылыстардың қасиеттерін оқып білу әдістерін әзірлеумен статистика айналысады.

Статистика ғылымы:

1. статистикалық бақылау, яғни мәліметтерді жинау;

2. жиналған мәліметтерді топтау, өңдеу және жинақтау;

3. жиналған, өңделген мәліметтерді талдау және қорытынды жасаумен айналысады.

1) Статистикалық зерттеудің бірінші кезеңін белгілі бір жоспарға сәйкес ұйымдастырылған қандай да бір статистикалық деректер жинаудан тұратын үрдісті статистикалық байқылау деп атайды.

Оқушылармен бас жиын, кездейсоқ таңдалым, вариациялық қатар және варианта ұғымдарын қайталаңыз. Статистикалық бақылауға әлеуметтік сауалнамалар жатады.

2) Сипаттау статистикасы берілен статистикалық ақпараттарды алғашқы өңдеуден өткізеді: оны оңай оқылатын кестелер түрінде көрсету, диаграммаларда бейнелеу және ең маңызды сандық сипаттамаларды есептеу.

3) Математикалық статистика зерделі түрде жұмысты талап ететін зерттеулермен байланысты - белгісіз параметрлерді бағалау, гипотезаларды тексеру және статистикалық қатынастарды және тәуелділікті зерттеу. Жиналған және жүйеленген статистикалық деректер талдануы керек. Осы талдаулардың арқасында жүргізіліп жатқан зерттеулердің қорытындылары шығады. Тұжырымдарды дұрыс талдау және сенімді қорытынды алу үшін сипаттау және математикалық статистика әдістерін жақсы білу керек.

Оқушылармен бақылау және сипаттау статистикаларын білетіндері туралы әңгіме қозғаңыз. Осы оқу жылында статистикалық зерттеудің үшінші бөлімі математикалық статистиканы өтетіні туралы айтыңыз.

Математикалық статистика - бұл ғылыми және практикалық тұжырымдар үшін статистикалық деректерді жүйелеу мен пайдаланудың математикалық әдістерін дамытатын ғылым.

Математикалық статистика, статистикалық деректердің негізінде жасалған қорытындылардың анықтығы мен дұрыстығын бағалауға мүмкіндік беретін ықтималдықтар теориясына сүйенеді (мысалы, таңдалып алынған зерттеу кезінде талапқа сай анық нәтижені алу үшін жеткілікті таңдалымның алынуын бағалау).

Қорытындылай келе, оқушылармен бірге осы бөлімге байланысты жоспар құрыңыз:

1. статистикалық зерттеудің алғашқы екі кезеңін қайталау.

2. Ықтималдықтар теориясының элементтерін қайталау.

3. Математикалық статистика элементтеріне өту.

Статистиканың әр түрлі функциялары бар: ақпараттық, болжамдық және аналитикалық.

Статистиканың ақпараттық функциясы зерттеліп жатқан құбылыс туралы уақытылы, анықтығы тексерілген ақпаратты жинақтап, жалпылап және барлық мүдделі тұлғаларға ұсынудан тұрады. Кейде зерттеуге мыңдаған нысандар (детальдар, таңдаушылар, оқушылар және т.с.с.) алынуы мүмкін, көптеген көрсеткіштер бойынша жалпы оқып үйренуден іріктелгенге өту қажетті болып табылады. Сондықтан сол немесе басқа үдеріс туралы жалпыланған ақпаратты өңдеу үшін бастапқы деректердің ішінара ақпараттық мүмкіндіктерін пайдалануға жағдай туғызатын деректерді жинақтау, өңдеу және талдау технологиялары маңызды мәнге ие болады.

Статистиканың болжамдық функциясы оқып үйреніп жатқан үдерісте іске асатын сол немесе басқа кездейсоқ шамаларды бағалаудан, осы үдеріспен байланысты сол немесе басқа кездейсоқ шамалар көрсеткіштерінен тұрады. Бұл функция басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін негіз болып қызмет етеді. Бұл функция көмегімен оқып үйреніп жатқан үдерісте дағдарыстық құбылыстар мүмкіндігі туралы дабыл белгісін алуға болады.

Статистиканың аналитикалық функциясы, біріншіден, үдеріс дамуының үрдістерін сандық зерттеуден; екіншіден, бұл үдерісті өзгеру барысында оқып үйренуден; үшіншіден, үдеріске әсер ететін әр түрлі факторлар мен оның нітижелері арасындағы байланыстарды өлшеуді қолданудан тұрады.

Кей кезде жиынның әр обьектісін қажет белгісіне қатысты зерттеп, жаппай зерттеу жүргізеді. Алайда, практикада мұндай жаппай зерттеу салыстырмалы түрде сирек қолданылады.

Таңдама деп кездейсоқ таңдап алынған обьектілер жиынын айтады.

Бас жиынтық деп ішінен таңдама жүргізілетін обьектілер жиынын айтады. Жиынтық көлемі деп осы жиынтықтың обьектілер санын айтады.

Практикада таңдаманың түрлі әдістері қолданылады. Бұл әдістерді 2 түрге топтауға болады.

І. Бас жиынтықты бөлшектеп бөлуді қажет етпейтін таңдама, оған:

а) жай кездейсоқ қайталанымсыз таңдама;

ә) жай кездейсоқ қайталанбалы таңдама.

Жұппен жұмыс

№1. Х дискретті кездейсоқ шаманың – тиынды екі рет лақтырғанда «елтаңба» жағымен көріну санының үлестірім заңын жазыңыз. кездейсоқ шамасы қандай заңмен үлестірілгенін анықтаңыз.

№2. Құрылма тәуелсіз істейтін үш элементтен тұрады. Әрбір элементтің әрбір сынақта істен шығу ықтималдығы 0,1. Бұл сынақта істен шығатын элементтер саны Х-тің үлестірім заңын жазыңыз.
№3. Қалада 4 комерциялық банк бар. Олардың әрқайсысының бір жыл ішінде банкроттық қаупі 20%. Келесі жыл бойы банкротқа ұшырайтын банктердің санының үлестірім заңын құрастырыңыз.
№4.Бақылау жұмысы 3 сұрақтан тұрады.Әр сұраққа жауаптың 4 нұсқасы берілген, олардың біреуі дұрыс. Қарапайым болжау арқылы дұрыс жауаптар санының үлестірім заңын жазыңыз. Математикалық күтім мен дисперсиясын табыңыз.

№5. Бір партия детальдардың 75% бірінші сортты детальдар. Х дискретті кездейсоқ шама – 5 алынған детальдың ішіндегі бірінші сортты детальдар саны. Х дискретті кездейсоқ шаманың Биномдық үлестірім заңын құрастырыңыз. Х шамасының математикалық күтімін, дисперсиясын,орташа квадраттық ауытқуын табыңыз.

№6.Таңдалып алынған бір пария бұйымдардың 10 пайызы сапасыз бұымдар. Кез –келген 4 бұйым алынды. Осы 4 бұйым ішінде сапасыз бұйымдардың пайда болу санының үлестірім заңын жазу керек. Сандық сипаттамаларын есептеңіздер.

Жеке жұмыс

Оқушылар жеке жұмыс жасау арқылы анықтамалар мен статистикалық мәліметтерді сәйкестендіреді

Бас жиынтық	бас жиынтықтың кездейсоқ таңдалған бөлігі
Кездейсоқ таңдалым	статистикалық мәліметтер алу үшін қарастырылған барлық элементтердің жиынтығы
Жиынтық көлемі	деп тең шамалы, бір-бірінен тәуелсіз, кездейсоқ шамаларды кему ретімен орналастырудан алынған қатарды айтамыз
Нұсқалық	сан қатарының мүшелерінің саны
Вариациялық қатар	бұл жиынтық тобының немесе жеке бірліктің арнайы мәні

Тест

Бірнеше таңдауы бар тапсырмалар

А1. Сандар қатарының арифметикалық ортасын табыңыз: 3; 2; 0; 1; 4; 0; 5; 1.

1. 1,27

2. 1,50

3. 2,00

4. 2,67

А2. Садар қатарының өзгеру ауқымын табыңыз: -4; 2; 0; -5; 2; 0; 3.

1. -5

2. -4

3. 3

4. 8

А3. 152; 154; 160; 161; 152; 160; 169 іріктеуі сыныптағы жеті қыздың өсу ақпаратын береді (сантиметр). Сан қатарының модасын табыңыз.

1. 152 және 152

2. 152 және 160

3. 160 және 160

4. Модасы жоқ

А4. Кестеде аптаның әртүрлі күндерінде балалар саябағына келушілер саны көрсетілген.

Көрсетілген мәліметтер қатарының медианасын табыңыз.

1. 35

2. 40

3. 45

4. 60

А5. Егер оның медианасы он бесінші және он алтыншы шарттардың арифметикалық ортасына тең болса, мәліметтер сериясында қанша сандар бар?

1. 30

2. 31

3. 32

4. 33

Бағалау критерийі:  берілген қатардың модасын , медианасын, арифметикалық ортасын табады; 770 ₸ - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы

Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

Жариялау

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

Жариялау

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

• Жүктелуде...

Бағыт

• Жүктелуде...

Сынып

• Жүктелуде...

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған.

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Алгебра пәні бойынша барлық материалдарды көру

Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз

Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз

Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады

Толығырақ