11 сынып Дүние жүзі тарихынан емтиханға дайындық материалдары

Қорытынды аттестаттау емтихан материалдары
Пән: Дүниежүзі тарихы
Бағыты:
жаңартылған
білім
мазмұны
бойынша
жаратылыстану-математикалық
Білім беру ұйымының атауы:___________________________
Сынып: 11 Литер:___
Білім алушылардың аты-жөні___________________________
А бөлімі
Әр тапсырма бойынша бес: A, B, C, D және E жауап нұсқасы берілген. Өзіңіз дұрыс деп
санайтын бір нұсқаны таңдаңыз.
1.

Ежелгі Египет өркениеті пайда болған өзен аңғарын анықтаңыз.
A

Ганг

B

Евфрат

C

Ніл

D

Тигр

E

Үнді
A

2.

B

D

E

[1]

Батыс Африка аймағында қалыптасқан ең ежелгі мемлекеттік құрылымды анықтаңыз.
A

Гана

B

Мали

C

Марокко

D

Нубия

E

Сонгай
A

3.

C

B

C

D

E

[1]

Негізгі қызметтерінің бірі ақша айырбастау курстарын тұрақтандыру болып
табылатын халықаралық ұйымды анықтаңыз.
A

Дүниежүзілік сауда ұйымы

B

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы

C

Халықаралық валюта қоры

D

Мұнай экспорттаушы елдер ұйымы

E

Дүниежүзілік банк
A

B
1

C

D

E

[1]

4.

Табиғи сұрыпталуды эволюцияның негізгі күші деп санаған ғалымды анықтаңыз.
A

Г. Мендель

B

Д. Ванини

C

Ж. Ламарк

D

К. Линней

E

Ч. Дарвин
A

5.

B

D

E

[1]

1961 жылы Белград конференциясында құрылған «Қосылмау қозғалысының» негізгі
идеясын анықтаңыз.
A

дүниежүзілік соғысқа жол бермеу

B

әскери блоктарға кіруден бас тарту

C

ядролық қарудан бас тарту

D

көмірқышқыл газын шығару мәселесін шешу

E

ядролық қалдықтарды жою мәселесін шешу
A

6.

C

B

C

D

E

[1]

К. Маркс тұжырымы бойынша қоғамдық-экономикалық формациялардың тарихи үш
түрін анықтаңыз.
A

архаикалық, феодалдық, капиталистік

B

бірінші, екінші, коммунистік

C

бірінші, экономикалық, үшінші

D

архаикалық, алғашқы қауымдық, коммунистік

E

феодалдық, капиталистік, экономикалық
A

B

2

C

D

E

[1]

7.

Нарықтық экономикалық жүйенің басты кемшіліктерінің бірін анықтаңыз.
A

экономиканы монополияландыру деңгейінің жоғарылығы

B

экономиканы әлемдік техникалық прогрестен шеттету

C

ресурстарды тиімсіз пайдалану

D

еркін бәсекелестіктің болмауы

E

азаматтардың әлеуметтік жағынан қорғаусыз қалуы
A

8.

B

D

E

[1]

Мемлекет пен азаматтық қоғамды тәуелсіз институттар ретінде қарастырған XIX
ғасырдағы неміс философын атаңыз.
A

И. Кант

B

И. Фихте

C

Г. Гегель

D

Л. Фейербах

E

Ф. Шеллинг
A

9.

C

B

C

D

E

[1]

Пайдалы іс-әрекеттер өз нәтижесін береді деп есептейтін философиялық бағытты
анықтаңыз.
A

либерализм

B

марксизм

C

позитивизм

D

прагматизм

E

экзистенциализм
A

B

3

C

D

E

[1]

10. «Қытай реформаларының атасы» саналатын қытайлық саяси қайраткерді атаңыз.
A

Дэн Сяопин

B

Ли Куан Ю

C

Мао Цзэдун

D

Сунь Ятсен

E

Юань Шикай
A

B

C

D

E

[1]

11. Елдің даму бағдарламасында «бірінші әлем» үшін «үшінші әлем» аймағында оазис
қалыптастыруды мақсат етіп қойған саясаткерді анықтаңыз.
A

Дэн Сяопин

B

Ли Куан Ю

C

Махатхир Мохаммад

D

Нельсон Мандела

E

Пак Чон Хи
A

B

C

D

E

[1]

12. Б.з.б. 387 жылы Платон негізін қалаған ежелгі Грекиядағы философиялық оқу орнын
анықтаңыз.
A

академия

B

институт

C

гимнасия

D

лицей

E

палестра
A

B

4

C

D

E

[1]

В бөлімі
1. Ұсынылған А, В ресурстарын талдап, сұрақтарға жауап беріңіз.
А ресурсы
«ХХ ғасырдың басында Батыс капитализмінің жаңа аумақтар мен тауар өткізу
нарықтарын басып алу арқылы даму мүмкіндіктері сарқылды. Әлем «ұлы» империалистік
алпауыттар арасында бөлінді. Алайда «жас» капиталистік мемлекеттер ықпал ету
аймақтарын қайта бөлуге, бәсекелестерді нарықтан шығаруға тырысып бақты. Бұл
мемлекетаралық қатынастардың шиеленісуіне себеп болды. 1882 жылы Германияның
Австрия-Венгрия және Италиямен біріккен одағы құрылды. Сол уақыттан бастап
Австрия-Венгрияның Ресеймен қарым-қатынасы нашарлады. Австрия-Венгрия күшті
Германияның қолдауымен Балқан түбегін алуға ұмтыла бастады. Австрия-Венгрия Эгей
теңізіне шығу үшін грек Салоникасы арқылы өтетін теміржол салуды қолға алды. ХХ
ғасырдың басында Осман империясы неміс несиелері арқылы Балқандағы ұлт-азаттық
қозғалыстарды басып, Германияға толық экономикалық тәуелділікке тап болды. Осыған
орай, Германияның православиелік балқанмен, демек Ресеймен қарым-қатынасы
шиеленісе түсті».
И.Н. Ионов. «ХІХ -ХХ ғасырдың басындағы орыс өркениеті»
«Империялық Германия 1914 жылға дейін 10 жыл ішінде өзінің әскери-теңіз күштерін
құра отырып, Ұлыбританияның теңіз үстемдігіне қарсы шықты. Германияның негізгі
мақсаты Англия мен Ресейдің одақтасуына жол бермеу және орыс-француз коалициясын
әлсірету болатын. Алайда Германияның бұл әрекеттері соғыс өртін тұтандырып қана
қоймай, Германияға қарсы үш елдің одаққа бірігуін жеделдетті».
АҚШ мемлекеттік хатшысы Г. Киссинджер
В ресурсы
Пайыз бойынша өнеркәсіп өндірісіндегі мемлекеттердің үлесі
Мемлекет
АҚШ
Германия
Ұлыбритания
Франция
Ресей
АвстрияВенгрия
Италия

1880 ж.
14,6
8,5
22,9
7,8
7,6
4,4

1900 ж.
23,6
13,2
18,5
6,8
8,8
4,7

1913 ж.
32,0
14,8
13,6
6,1
8,2
4,4

2,5

2,5

2,4

1.1 Халықаралық қатынастар жүйесінде державалардың қарама-қарсы 2 әскери-саяси
одаққа (блокқа) бірігуіне қандай себептер әсер етті?
a)
Үштік
одақ:

b) Антанта:
[2]

5

1.2 Бірінші дүниежүзілік соғыстың себептері қандай? А және В ресурстарын
пайдаланып, төрт себебін көрсетіңіз.

[4]
2. Ұсынылған А, В ресурстарын талдап, сұрақтарға жауап беріңіз.
А ресурсы
80-ші жылдары
Шығыс Еуропа мемлекеттерінің басшылары сөз жүзінде
экономикалық және саяси реформалардың қажеттігін мойындағанымен, іс жүзінде
алдыңғы саясатты өзгертетіндей мардымды әрекеттер жасамады. Шығыс Еуропа
елдерінде экономиканың өсуі баяулады, азық-түлік тауарларының бағасы айтарлықтай
өсті. Экономикалық тоқырау қоғамдағы наразылықтың өсуіне әкелді. Билік жүйесіне
өзгерістер қажет болды. Революциялық көңіл-күй азаматтардың санасын жаулап,
жұмысшылардың ел басшылығының саясатына қарсы демонстрациялары басталды.
Революция нәтижесінде билікке зиялы қауым өкілдерін, кәсіпкерлерді, жекеменшік
иелерін біріктірген оппозициялық партиялар келді. Шығыс Еуропа елдеріндегі бірқатар
революциялық оқиғалар қоғамда резонанс тудырды. Шығыс Еуропа елдеріндегі
революциялар бір блокқа біріккен бірнеше елдерде бір мезетте саяси режимді өзгертудің
бірегей мысалы болып табылады».
Краснова Т. «Қырғи қабақ соғыс»
В ресурсы

Чехословакиядағы наразылық қозғалысы. 1989 жылдың күзі.

6

2.1

80-ші жылдардың аяғында Шығыс Еуропа елдерін қамтыған революциялар
тарихта қандай атауға ие болды? Бұлай аталуына не себеп?

[2]
2.2 Шығыс Еуропадағы бұл революциялардың КСРО-дағы оқиғалармен
байланысы бар? Өз жауаптарыңызды негіздеңіз.

қандай

[2]
2.3 Шығыс Еуропадағы революциялар қандай нәтиже берді? Кемінде екі дәлел
келтіріңіз.

[2]
3.

Ұсынылған А, В ресурстарын талдап, сұрақтарға жауап беріңіз.

А ресурсы
Дэн Сяопиннің қанатты сөздері:
1. Экономикалық жаңғыру ісін жүзеге асыру барысында Қытайдың нақты әлеуетіне
сүйеніп, марксизм тәжірибесі мен нарықтық реттеу механиздерін ұштастыра отырып, өз
жолымызбен жүруіміз керек.
2. Реформалау қадамдары ой-сөз бостандығымен бірге жүруі тиіс.
3. Ғылыми технологиялар – бастапқы өндірістік күш.
4. Біздің тегіміз – социализм, капитализм емес.
5. Қытай қоғамының тыныштығы, экономиканың дамуы, ең алдымен, ауылдық жерлердің
дамуы мен шаруалардың әл-ауқатына байланысты.
6. Білімге қатысты мәселелерді дұрыс шешпеу үлкен зардаптарға әкеледі.

7

В ресурсы

Шетел капиталының
қатысуымен құрылған алғашқы
еркін экономикалық аймақтар,
1980 жыл

«Теңгерімдеу». Дэн Сяопинге арналған
батыстық карикатура

3.1 ХХ ғасырдың 70-ші жылдарының соңында Дэн Сяопиннің идеялары негізінде
қалыптасқан Қытай компартиясының ресми идеологиясы қалай аталды?

[1]
3.2 Бұл идеологияның басты ерекшелігі неде?

[1]
3.3 Елдің экономикасын өркендету үшін Дэн Сяопин қандай маңызды міндеттер
қойды? Себебін түсіндіріңіз.
Кемінде екі міндетті жазып, өз жауабыңызды түсіндіріңіз.
№
1

Міндеттер

Түсіндірмелер

2

[4]

8

4.

Ұсынылған А, В ресурстарын талдап, сұрақтарға жауап беріңіз.

А ресурсы
Сингапурдың табиғи ресурстарының тапшылығы соншалықты, тіпті қарапайым
ауызсу мен құрылысқа қажетті құм да Малайзиядан тасымалданатын.
Сингапурдың өз халқы болған жоқ. Халықтың төрттен үш бөлігін қытайлар, 15
пайызын малайлар құрайды, сондай-ақ үнділердің де саны артып келеді. Бұл этникалық
топтар арасындағы қарым-қатынастар әрдайым жақсы болды деуге келмейді.
Ли халықтың баспаналы болуын және кедей аудандардың жойылуын құп көрді.
Премьер-министрдің айтуынша, қауіпсіздіктің кепілі – баспана. Сондықтан Сингапурда
барлық адамның үйі болуы керек деп санады.
Тәуелсіздік алғаннан кейін Сингапурда ағылшын тілі барлық мектептерде міндетті
пән болып енгізілді. Ағылшын тілі қарым-қатынас құралына айналып, басқа тілдердің
үстемдік құруына жол бермеді.
Ағылшын тілінің таралуы инвестицияның өсуін қамтамасыз етті.
1968 жылы америкалық әйгілі Texas Instruments компаниясы Сингапурда электроника
өндірісі бойынша өз бөлімшелерін ашты. Бұл оң өзгеріс басқа да жоғары технологиялық
компаниялардың Сингапурға көптеп келуіне жол ашып, болашақта Сингапур трансұлттық
компаниялар шоғырланған жетекші елге айналды.
https://www.rbc.ru/ins/politics/23/03/2015/550ff3569a79473e26caaee0 сайтынан алынған
В ресурсы
Сингапурдың 1960-2014 жылдар аралығындағы экономикалық дамуы

ЖІӨ, млрд АҚШ доллары Жан басына шаққандағы Тікелей инвестициялардың
таза ағымы, млн АҚШ
ЖІӨ, АҚШ доллары
доллары

4.1 В ресурсындағы диаграммада
жауабыңызды негіздеңіз.

көрсетілген

тарихи

үдерісті

анықтаңыз.

Өз

[2]

9

4.2 А ресурсын қолданып, тәуелсіздік алғаннан кейін Сингапур тап болған күрделі
мәселелер мен оларды шешу жолдарын анықтаңыз.
№
1

Мәселелер

Шешу жолдары

2

[4]
5.

Ұсынылған ресурсты талдап, сұрақтарға жауап беріңіз.

Аралас экономика нарықтық, жоспарлы және тіпті дәстүрлі экономиканың
элементтерін үйлесімді түрде біріктіреді және осылайша әрқайсысының кемшіліктерін
жоя отырып, олардың жағымсыз салдарын азайтады. Аралас экономика көпқырлы, оның
негізі мемлекеттік меншікпен өзара әрекеттесетін жеке меншік болып табылады. Әртүрлі
елдер мен аймақтарда аралас экономиканың өзіндік үлгілері қалыптасуда. Олар бірбірінен меншіктің, нарықтың және мемлекеттік реттеудің әртүрлі формаларына
негізделген шаруашылықты жүргізу жүйесімен ерекшеленеді. Аралас экономиканың даму
кезеңдерінің өзіндік ерекшеліктері бар. АҚШ-тағы аралас экономикаға мемлекеттік
реттеудің басқа елдерге қарағанда, әлдеқайда азырақ қатысуы тән. Кейбір Еуропа
елдеріндегі аралас экономикада демократиялық жолмен сайланған билікке әлеуметтікэкономикалық өмірді реттеу бойынша ауқымды өкілеттіктер жүктеледі.
Ошуркова Т. «Аралас экономиканың типтері, түрлері, модельдері».
5.1 Неліктен аралас экономика моделі барлық елдер үшін әмбебап бола алмайды?

[1]
5.2 АҚШ пен Еуропа елдеріндегі аралас экономика үлгілерінің қандай айырмашылығы
бар?

[1]
5.3 Аралас экономикалық жүйенің артықшылықтары қандай деп ойлайсыз? Кемінде екі
дәлел келтіріңіз.

[2]

10