"№254 локомотив краны" лекция

Шарт. № 254 қосымша тежеуіш краны (КВТ) локомотив
тежеуіштерін басқаруға арналған. Ол өзіне келесі бөліктерді қамтиды:
жоғарғы (реттеуіш), ортаңғы (қайталағыш реле) және төменгі (аялдау
тақтайы).
Жоғарғы бөлігі сол жақ екікірмелі бұрандасы бар реттеуіш стақан 1,
реттеуіш серіппесі 6 және реттеуіш бұрандасы 2 орналасқан корпустан
5 (4.12-сурет) тұрады. Стақанның төменгі бөлігінде тоқтатқыш
сақинамен 9 тіреу тығырығы 8 бекітілген.
93
ГР
Рис. 4.12. Кран вспомогательного локомотивного тормоза уел. № 254:
4.12-сурет. Шарт. № 254 қосымша локомотив тежеуішінің краны:
1 – реттеуіш стақан; 2 – реттеуіш бұранда; 3, 7 – орталықтандырушы (тіреу)
тығырықтары; 4 – стақандағы тұтқаны бекіту бұрандасы; 5 – жоғарғы бөлігінің корпусы;
6 – реттеуіш серіппе; 8, 17 – тіреу тығырықтары; 9 – тоқтатқыш сақина; 10 –
бағыттаушы диск; 11 – жоғарғы поршень; 12 – төменгі (қосарлы) поршень; 13 – орталық
бөлігінің корпусы; 14 – бағыттаушы төлке; 15 – қосершікті клапан; 16 – төменгі
бөлігінің корпусы; 18 – көлемі 0,3 л камера; 19 – ажыратып-қосқыш поршенінің ершігі;
20 – ажыратып-қосқыш поршень; 21 – босату буферінің төлкесі; 22 – босату клапаны; 23
– тұтқа
94
Тұтқа 23 стақанда бұрандамен 4б екітілген. Реттеуіш серіппе
орталықтандыратын (тіреу) тығырықтарында 3 және 7 қысылған.
Жоғарғы бөлігі корпусының артуында босату буфері орналасқан, ол
атмосфералық саңылаулары бар жылжымалы төлкеден 21 және сәйкес
серіппелермен жүктелген босату клапанынан 22 тұрады.
Орталық бөлігінің корпусында 13 резеңке манжеттермен
тығыздалған жоғарғы жалғыз поршень 11, бағыттаушы диск 10 және
төменгі қосарлы поршень 12бар. Кран тұтқасының пойыздық
жағдайында жоғарғы поршеннің артқы ілмегі мен орталықтандырушы
тығырықтың 7 (тіреуішпен бағытталатын) арасында саңылау бар.
Төменгі поршеннің қуыс сояуышы және дискілерінің арасында
бірқатар радиалды саңылаулар бар. Төменгі поршеннің дискілерінің
арасындағы қуыс атмосфарамен байланыстырылған. Төменгі
поршеннің астындағы қуыс ТЦ байланыстырылған.
Төменгі поршеннің астында 12 қосершікті алапан 15бар, онда
екңнші ұшымен тығырыққа 17 жанасатын төменнен серіппе әсер
етеді.Клапанның жоғарғы (шығару) бөлігі төменгі поршеннің артқы
ілмегімен ысылған. Клапанның төменгі конус тәріздес бөлігі енгізу
бөлігі болып табылады.
Орталық бөлігінің корпусының артуында ершікте 19серіппемен
жүктелген және резеңке манжетпен тығыздалған ажыратып-қосатын
поршень 20 орналастырылған.
Кранның төменгі бөлігінің корпусында16 (аялдау тақтайда) көлемі
0,3 л қосымша камера және ГР басты резервуарларынан
құбыржолдарды, ауа таратқышты Вр және тежеу цилиндрлерін қосуға
арналған жалғастықтар орналастырылған.
Ажыратып-қосқыш поршенінің үстіндегі және поршендердің
арасындағы қуыстар және көлемі 0,3 л қосымша камера диаметрі 0,8
мм калибрленген саңылаулар арқылы байланыстырылады.
Шарт. № 254 кранының тұтқасының алты жұмыс қалыпы бар: 1 –
босату (босату буферінің жылжымалы төлкесі жоғары бөлігінің
артуына батырылған); 2 – пойыздық; 3 – 6 – тежеуіштік.
Егер қосымша тежеуіштің кранын пайдаланбаған жағдайда, оның
тұтқасы, босату буферінің төлкесіне 21 әсер ететін серіппенің күшімен
пойыздық қалыпта болады.
Шарт. № 254 краны екі қосу сызбасымен жұмыс істей алады:
тәуелсіз (кран Вр ажыратылған) және қайталаушы ретінде. Тәуелсіз
сызба бойынша кранды арту тақтайына қосқан кезде тек екі құбыржол
ғана қосылған – ГР-денжәне ТЦ-ден.
Қосудың тәуелсіз сызбасы кезіндегі кранның әрекеті. КВТ
тұтқасының пойыздық жағдайда болған кезінде реттеуіш серіппенің 6
күші (4.12-суретті қара)стақанда 1 тоқтатқыш сақинамен бекітілген
тіреуіш тығырыққа 8 беріледі.
Локомотивті тежеу үшін кранның тұтқасын тежеу қалыптарының
біріне орнатады. Сонымен бірге, орталықтандырушы тығырық 7 пен
жоғарғы поршеннің артқыілмегінің арасындағы саңылауды таңдай
95
отырып, реттеуіш стақан 1 корпусқа бұралады және реттеуіш
серіппесін қысады, жоғарғы поршеньге берілетін күш 11. Соңғысы
төмен түсіріледі және төменгі қосарлы поршень 12 төменге
жылжытылады,ол өзнің артқы ілмегімен ершіктен қосершікті
клапанның 15 конус тәріздес енгізу бетін сығады. Сонымен бірге,
сығылған ауа ГР-дан ТЦ-ға және бір мезгілде төменгі поршеннің
астына аға бастайды. Төменгі поршенге түсірілетін қысым реттеуіш
серіппенің 6 күшінен өте салысымен, 11 және 12 поршендер шамалы
қашықтыққа жоғары жылжиды, және қосершікті клапан 15 өз
серіппеісінң әсерімен жабылады. ТЦ орнатылған қысым автоматтты
түрде қолданылатын болады.
ТЦ толтыру уақыты (ондағы қысымның жоғарылауы 0-ден 3,5
кгс/см2 дейін)КВТ тұтқасын пойыздық қалыптан VI-қалыпқа
ауыстырған кезде 4 с артық болмауы тиіс.
КВТ тұтұқасының әрбір тежеу қалпына реттеуіш серіппенің арнайы
бір күші сәйкес келеді және, сәйкесінше, ТЦ арнайы бір қысым.
Босату сатысына қол жеткізу үшін, кранның тұтқасын сағыт тілі
бойынша ауыстырады. Сонымен бірге, реттеуіш стақан1 корпустан
бұралынады және реттеуіш серіппенің сығылуы азаяды. ТЦ-дан
сығылған ауаның артық күшімен поршендер көтеріледі, және төменгі
поршеннің артқы ілмегі 12 қоссатылы клапанның 15 шығару бетінен
шығып кетеді. Ауа ТЦ-дан төменгі поршеннің қуыс сояуышының
өмтік каналы арқылы және оның дискілерінің арасындағы
атмосфералық саңылаулар атмосфераға шығады.
ТЦ-ғы қысымның төмендеуі, реттеуіш серіппенің 6 күші төменгі
поршенге 12 сығылған ауаның әсерінен күшті жеңбейінше орын алатын
болады. Осы орын ала салысымен, поршендер рететуіш серіппенің
әсерінен мардымсыз қашықтыққа төмен жылжиды, және ТЦ-ні
атмосфердан ажырата отырып, төменгі поршеннің артқы ілмегі 12
қосершікті клапанның 15 қапталына отырады. КВТ тұтқасын пойыздық
қалыпқа ауыстырған кезде реттеуіш серіппенің 6 жоғарғы поршенге 11
әсері тоқтатылады, және тежеуішті толық босату орын алады.
ТЦ-ғы қысымның төмендеу уақыты 3,5-тен 0,5 кгс/см2дейін КВТ
тұтқасын шеткі тежеу қалпынан пойыздық қалыпқа ауыстырған кезде
13 с артық болмауы тиіс.
Кранның оны қайталауыш ретінде қосқан кездегі жұмысы.
Машинисттің пойыздық кранымен тежеген кезде, ауа Вр-ден шарт. №
254 кранына ажыратып-қосқыш поршенінінң 20 астындағы қуысқа
келіп түседі (4.12-суретті қара), ортаңғы бөліктің корпусындағы
шолушы канал бойынша поршенді айналып өтеді және диаметрі 0,8 мм
калибрленген саңылау арқылы 11 және 12 поршендерінің арасындағы
қуысқа және көлемі 0,3 л камераға өтеді. Сонымен бірге төменгі
поршень 12 төмен түсіріледі, қосершікті клапанды 15 төмен сығады,
және ауа ГР-дан ТЦ-ға аға бастайды.
ТЦ толтырылуы поршень арасындағы қуыстың және ТЦ-ғы
қысымды теңестірген кезде тоқтатылады.
Машинистің пойыздық кранының тежеуішін босатқан кезде, ауа
96
поршень арасындағы қуыстан және көлемі 0,3 л камерадан тежеу
кезіндегі дәл сол каналдар бойынша, Вр арқылы атмосфераға шығады.
ТЦ қысымымен төменгі поршень 12 көтеріледі, және ауа ТЦ-дан
атмосфераға, поршеннің қуыс сояуышының 12 өстік каналы арқылы
шығады.
Локомотивтің тежеуіштерін босату үшін тежелген құрамда шарт. №
254 кранының тұтқасын бірінші қалыпқа (босату) орнатады. Сонымен
бірге босату буферінің төлкесі 21 корпусқа батырылады және босату
клапаны 22 ершіктен сығылады. Ажыратып-қосқыш поршенінің 20
үстінен ауа атмосфераға ашық босату клапаны арқылы шығады.
Ажыратып-қосқыш поршенінің үстіндегі шағын көлем қуысындағы
қысым дәлсол сәтте атмосфералық қысымға дейін төмендейді. Артық
қысымның әсерінен Вр тарапынан ажыратып-қосқыш поршені 20
көтеріледі және өзінің манжетімен ортаңғы бөліктің корпусындағы
шолушы каналын жабады. Ашық босату клапаны арқылы ауа сондай-ақ
11 және 12 поршендерінің арасындағы қуыстан және көлемі 0,3 л
камерадан атмосфераға шығады. Поршень аралық қуыстағы қысымның
төмендеуінің салдарынан төменгі поршень 12 көтеріледі, және ауа ТЦдан поршеннің қуыс сояуышының 12 өстік каналы арқылы атмосфераға
шығады. ТЦ-ғы қысымның төмендеу мәні КВТ тұтқасының босату
қалыпындағы ұстап тұру уақытына байланысты болады, яғни поршень
арасындағы қуыстағы қысымның төмендеуінен. Босату қалпынан
пойыздыққа қалыпқа кранның тұтқасы автоматты түрде босату
буферінің төлкесінің 21 серіппесінің әсерімен жылжытылады.
Ажыратып-қосқыш поршені 20, Вр тарапынан сығылған ауа күшімен
жоғарғы қалыпта қала береді.
Жабылған шолушы канал кезінде кранның сол жақ бөлігі жұмыстан
ажыратылған болып табылады (ауа Вр-дан поргшень арасындағы
қуысқа түсе алмайды), яғни, аталмыш жағдайда оны қосудың
рәуелсізсызбасы орын алады. Локомотивтің тежеу тиімділігін арттыру
КВТ тұтқасын тежеу қалыптарының біріне қою арқылы ғана
қолжеткізуге болады. Сонымен бірге, реттеуші серіппенің 6 әсерінен 11
және 12 поршендері төмен жылжиды, осының нәтижесінде ТЦ
жоғарыда сипатталып өткендей қысымның артуы орын алады, егер
реттеуші серіппенің күші Вр әсер етуі кезінде орнатылғанға қарағанда,
ТЦ үлкен қысымына сәйкес келетін болса, мысалы, егер тежелген
құрамда локомотив тежеуіштерінің босату сатысы орындалған болса.
Поршень аралық көлемнің жасанды артуы (көлемі 0,3 л қосымша
камераның болуы) және КВТ тұтқасының I-қалыпында поршеньдер
арасындағы қуыстан ауаның атмосфераға шығуының бәсеңдеуі
(диаметрі 0,8 мм калибрленген саңылаудың болуы) тежелген құрамда
локомотив тежеуішінің сатылы босатылуын алуға мүмкіндік береді.
Қайталанушы сызбаны қалпына келтіру үшін тежеуіштерді
машинисттің пойыздық кранымен босату қажет. Сонымен бірге
ажыратып-қосқыш поршенінің 20 астындағы қуыстағы қысым
төмендейді, және ол өзінің серіппесінің әсерімен шолушы каналды аша
отырып, төмен түсед

Кранның оны қайталауыш ретінде қосқан кездегі жұмысы.
Машинисттің пойыздық кранымен тежеген кезде, ауа Вр-ден шарт. №
254 кранына ажыратып-қосқыш поршенінінң 20 астындағы қуысқа
келіп түседі (4.12-суретті қара), ортаңғы бөліктің корпусындағы
шолушы канал бойынша поршенді айналып өтеді және диаметрі 0,8 мм
калибрленген саңылау арқылы 11 және 12 поршендерінің арасындағы
қуысқа және көлемі 0,3 л камераға өтеді. Сонымен бірге төменгі
поршень 12 төмен түсіріледі, қосершікті клапанды 15 төмен сығады,
және ауа ГР-дан ТЦ-ға аға бастайды.
ТЦ толтырылуы поршень арасындағы қуыстың және ТЦ-ғы
қысымды теңестірген кезде тоқтатылады.
Машинистің пойыздық кранының тежеуішін босатқан кезде, ауа
96
поршень арасындағы қуыстан және көлемі 0,3 л камерадан тежеу
кезіндегі дәл сол каналдар бойынша, Вр арқылы атмосфераға шығады.
ТЦ қысымымен төменгі поршень 12 көтеріледі, және ауа ТЦ-дан
атмосфераға, поршеннің қуыс сояуышының 12 өстік каналы арқылы
шығады.
Локомотивтің тежеуіштерін босату үшін тежелген құрамда шарт. №
254 кранының тұтқасын бірінші қалыпқа (босату) орнатады. Сонымен
бірге босату буферінің төлкесі 21 корпусқа батырылады және босату
клапаны 22 ершіктен сығылады. Ажыратып-қосқыш поршенінің 20
үстінен ауа атмосфераға ашық босату клапаны арқылы шығады.
Ажыратып-қосқыш поршенінің үстіндегі шағын көлем қуысындағы
қысым дәлсол сәтте атмосфералық қысымға дейін төмендейді. Артық
қысымның әсерінен Вр тарапынан ажыратып-қосқыш поршені 20
көтеріледі және өзінің манжетімен ортаңғы бөліктің корпусындағы
шолушы каналын жабады. Ашық босату клапаны арқылы ауа сондай-ақ
11 және 12 поршендерінің арасындағы қуыстан және көлемі 0,3 л
камерадан атмосфераға шығады. Поршень аралық қуыстағы қысымның
төмендеуінің салдарынан төменгі поршень 12 көтеріледі, және ауа ТЦдан поршеннің қуыс сояуышының 12 өстік каналы арқылы атмосфераға
шығады. ТЦ-ғы қысымның төмендеу мәні КВТ тұтқасының босату
қалыпындағы ұстап тұру уақытына байланысты болады, яғни поршень
арасындағы қуыстағы қысымның төмендеуінен. Босату қалпынан
пойыздыққа қалыпқа кранның тұтқасы автоматты түрде босату
буферінің төлкесінің 21 серіппесінің әсерімен жылжытылады.
Ажыратып-қосқыш поршені 20, Вр тарапынан сығылған ауа күшімен
жоғарғы қалыпта қала береді.
Жабылған шолушы канал кезінде кранның сол жақ бөлігі жұмыстан
ажыратылған болып табылады (ауа Вр-дан поргшень арасындағы
қуысқа түсе алмайды), яғни, аталмыш жағдайда оны қосудың
рәуелсізсызбасы орын алады. Локомотивтің тежеу тиімділігін арттыру
КВТ тұтқасын тежеу қалыптарының біріне қою арқылы ғана
қолжеткізуге болады. Сонымен бірге, реттеуші серіппенің 6 әсерінен 11
және 12 поршендері төмен жылжиды, осының нәтижесінде ТЦ
жоғарыда сипатталып өткендей қысымның артуы орын алады, егер
реттеуші серіппенің күші Вр әсер етуі кезінде орнатылғанға қарағанда,
ТЦ үлкен қысымына сәйкес келетін болса, мысалы, егер тежелген
құрамда локомотив тежеуіштерінің босату сатысы орындалған болса.
Поршень аралық көлемнің жасанды артуы (көлемі 0,3 л қосымша
камераның болуы) және КВТ тұтқасының I-қалыпында поршеньдер
арасындағы қуыстан ауаның атмосфераға шығуының бәсеңдеуі
(диаметрі 0,8 мм калибрленген саңылаудың болуы) тежелген құрамда
локомотив тежеуішінің сатылы босатылуын алуға мүмкіндік береді.
Қайталанушы сызбаны қалпына келтіру үшін тежеуіштерді
машинисттің пойыздық кранымен босату қажет. Сонымен бірге
ажыратып-қосқыш поршенінің 20 астындағы қуыстағы қысым
төмендейді, және ол өзінің серіппесінің әсерімен шолушы каналды аша
отырып, төмен түседі.
97
Кранды реттеу. Әрбір тежеуіш қалыпында шарт. № 254 краны ТЦғы белгілі бір қысымды қамтамасыз етуі және автоматты түрде сақтап
тұруы тиіс:
Қалып Қысым, кгс/см2
III .................................................................... 1,0...1,3
IV .................................................................... 1,7...2,0
V .................................................................... 2,7...3,0
VI .................................................................... 3,8...4,0
Кранды реттеу үшін реттеу бұрандасын және стақандағы тұтқаны
бекіту бұрандасын босаңсыту қажет. Кранның тұтқасын III-қалыпқа
орнату.Стақанның айналуымен ТЦ-ге 1,0.1,3 кгс/см2 қысымын орнату.
Кранның тұтқасын стақанға бекіту. Тұтқаны VI-қалыпқа ауыстыру
және реттеу бұрандасымен ТЦ қысымды 3,8.4,0 кгс/см2 мәніне дейін
жеткізу. Содан кейін кранның тұтқасын пойызық жағдайға ауыстыру
және тежеуіштің толық жоқтығына көз жеткізу.
4.5. Шарт. № 377 қостартым краны
және шарт. № 114 құрастырылған краны
Шарт. № 377 қостартым краны басты сұйыққойма мен машинист
кранының арасындағы қоректендіру магистралінің құбырында
орнатылған. Ол корпустан 2 (4.13-сурет), конус тәріздес тығыннан 3
және қақпақтан 5 тұрады. Тығын 3 серіппемен 4 қысылған. Тығынның
3 шаршысына тұтқа 1 кигізілген, оның екі қалыпы бар: құбырдың
көлденеңінен – жабық (ГР-ден машинист кранынан ауа өткізуге
арналған канал жабық); құбырдың бойымен – пойыздық қалып
(сығылған ауа ГР-ден машинист кранына өтеді). Саңылау 6манометрді
қосуға арналған.
4.13-сурет. Шарт. №
377 қостартпа краны:
1 – тұтқа; 2 – корпусы; 3 –
конус тәрізді тығын; 4 –
серіппе; 5 – қақпақ; 6 –
манометрді қосуға
арналған саңылау
98
4.14-сурет. Шарт. № 114 құрастырылған краны:
1 – тұтқа; 2 – корпус; 3 – конус тәріздес үшжүрісті тығын; 4 – серіппе; 5 – қақпақ; 6 –
манометрді қосуға арналған саңылау; Ат – атмосфера; ЭТ – шұғыл тежеу
Шарт. № 114 құрастырылған краны локомотивтердің құбыр
жолдарында монтаждалған, ол машинист кранын тежеу магистралімен
байланыстырады (тежеуіштерді тұйықтау құрылғылары болмаған
жағдайда). Кран копустан 2 (4.14-сурет), атмосфералық каналы бар
конус тәрізді үшжүрісті тығыннан 3 және қақапақтан 5 тұрады. Тығын
3 серппемен 4 қысылған. Тығынның 3 шршысына тұтқа 1 кигізілген,
оның үш қалыпы бар: сағат тіліне қарсы құбырға көлденеңнен –
қостартыс (машинист кранының ТМ-мен байланысту каналы ашық);
құбырдың бойымен – пойыздық қалып (машинист кранының ТМ-мен
байланысту каналы ашық); құбырға көлденеңнен сағат тілібойынша –
шұғыл тежеу (ТМ машинист кранынан ажыратылған және тығындағы
канал арқылы атмосферамен байланысқан). Манометрді қосу үшін 6
саңылауы