Материалдар / §25.Табиғи және жасанды материалдар.

§25.Табиғи және жасанды материалдар.

Материал туралы қысқаша түсінік

6.3.3.1 жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау;

Тезекбаева Карлыгаш Толешовна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

23 Қараша 2024

250

0 рет жүктелген

Жаратылыстану Сабақ жоспары 6 сынып

450 ₸

Бүгін алсаңыз
+23 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +23 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

6 сынып №23

ДӘІЖО___________

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Заттардың пайда болуы мен оларға қол жеткізу

§25. Табиғи және жасанды материалдар.

(Сабақ тақырыбы)

Бөлім:	Заттар және материалдар
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы: 6 «А»	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Заттардың пайда болуы мен оларға қол жеткізу §25. Табиғи және жасанды материалдар.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.3.1 жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау;
Сабақтың мақсаты:	жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

«Бір қадам алға..» әдісі арқылы өткен материалды және үй жұмысын пысықтау мақсатында тапсырма беру.

Бұрыңғы кілт сөздер:

Бейтараптандыру реакциясы

Сүзу

Тазарту құрылғылары

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дескриптор:

-әр кілт сөздің дұрыс мазмұны үшін - 1 балл;

Интерактивті панель

Презентация

Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. Авторлары: Әбдіманапов Б., Нүркенова С., Әбілғазиев А., Әуезова Г.

Оқушылардың назарын аудару

Дәйек сөз немесе цитата:

"Материалдар – бұл табиғаттың сыйы, ал олардың қалай қолданылатыны – біздің шығармашылығымыздың көрсеткіші."

— Бакминстер Фуллер

«Ой қозғау сұрағы»

Табиғи және жасанды

материалдарды қалай

ажыратасыңдар?

Адам үшін табиғи және

жасанды материалдардың

қажеттілігі бар ма?

Киімдерді қалай таңбалайды?

«Қызықты деректер»

- Тақырыпқа байланысты қызықты фактілер, оқиғалар немесе нақты өмірден алынған мысалдар оқушылардың назарын аударуға көмектеседі және олардың материалды жақсырақ есте сақтауына ықпал етеді.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді.

Дескриптор:

-әр оқушы өз ойын сипаттағаны үшін – 1 балл;

-әр сұраққа дұрыс жауап бергені үшін – 1 балл;

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың мақсатын таныстыру

6.3.3.1 жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау;

Дәйек сөз немесе цитата:

"Жасанды материалдар – адамзаттың жетістігі, бірақ олардың табиғатқа әсері мен ұзақ мерзімді салдарын ешқашан ескермей болмайды."

— Рэй Курцвейл

"Жасанды материалдар әлемді өзгертуге қабілетті, бірақ оларды қолданудың артықшылықтары мен кемшіліктері арасындағы теңгерімді табу маңызды."

— Чак Палагутик

Жаңа кілт сөздер:

Материал

Табиғи материал

Жасанды материал

Тауарларды таңбалау

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Дескриптор:

-әр кілт сөздің дұрыс мазмұны үшін - 1 балл;

Интерактивті панель, презентация

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін сипаттайды;

Практикалық дағдылар: жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін салыстырады;

Функционалдық сауаттылық: жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіндіреді;

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Жаңа тақырыпты таныстыру

«Бейнетүсіндіру» әдісі. мұғалім жаңа сабақты бейне сурет, кесте арқылы түсіндіру.

«Ойнайық та, түсінейік!»

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дескриптор:

-тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

Интерактивті панель, презентация

https://wordwall.net/resource/82533661

Сабақтың ортасы

Оқушыларға бағыт бағдар беру

Теориялық тапсырмалар

1.Сұрақ:

Табиғи материалдарға мысал келтіріңіз.

2. Сұрақ:

Жасанды материалдардың артықшылықтарын атаңыз.

3. Сұрақ:

Табиғи материалдардың кемшіліктерін атаңыз.

4. Сұрақ:

Жасанды материалдардың экологиялық кемшіліктерін түсіндіріңіз.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Табиғи материалдарға мысалдар келтіреді.

Жасанды материалдардың артықшылықтарын атайды.

Табиғи материалдардың кемшіліктерін атайды.

Жасанды материалдардың экологиялық кемшіліктерін түсіндіреді.

Дескриптор:

- Табиғи материалдарға мысалдар келтіреді – 1 балл;

- Жасанды материалдардың артықшылықтарын атайды – 1 балл;

- Табиғи материалдардың кемшіліктерін атайды – 1 балл;

- Жасанды материалдардың экологиялық кемшіліктерін түсіндіреді – 1 балл;

Интерактивті панель, презентация

Практикалық тапсырмалар беру

Практикалық тапсырмалар

1.Тапсырма:

Кестені толтырыңыз. Табиғи және жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін жазыңыз.

2.Тапсырма:

Берілген материалдарды "табиғи" немесе "жасанды" деп бөліңіз:

3.Тапсырма:

Зерттеу жұмысы жасаңыз: Қандай жасанды материалдар табиғи материалдарды алмастырады? Олардың қолданылу саласын жазыңыз.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Табиғи және жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін жазады.

Берілген материалдарды "табиғи" немесе "жасанды" деп ажыратады.

Жасанды материалдар табиғи материалдарды алмастыратыны туралы зерттейді.

Дескриптор:

- Табиғи және жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін жазады – 2 балл;

- Берілген материалдарды "табиғи" немесе "жасанды" деп ажыратады – 2 балл;

- Жасанды материалдар табиғи материалдарды алмастыратыны туралы зерттейді – 2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Бағалау

Шығармашылық тапсырма

4.Тапсырма:

"Жасанды материалдарды қолданудың болашағы" тақырыбында шағын эссе жазыңыз.

5. Тапсырма:

Инженер ретінде ойлаңыз. Жасанды материалдан жасалатын экологиялық таза өнім ойлап тауып, оның артықшылықтарын сипаттаңыз.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Жасанды материалдарды қолданудың болашағы туралы эссе жазады.

Жасанды материалдан жасалатын экологиялық таза өнім ойлап тауып, оның артықшылықтарын сипаттайды.

Дескриптор:

- Жасанды материалдарды қолданудың болашағы туралы эссе жазады – 3 балл;

- Жасанды материалдан жасалатын экологиялық таза өнім ойлап тауып, оның артықшылықтарын сипаттайды – 2 балл;

Интерактивті панель, презентация

Жұмыс дәптері

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

"Кері байланыс парағы" әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.

Оқушыларға дайын сұрақтары бар парақ таратылады.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

"Не ұнады?"

"Не қиын болды?"

"Қандай қосымша ақпарат қажет?"

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

Тірек сызба

§26. Тұрмыстағы химия.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРҒА ҚОСЫМША

«Қызықты деректер»

Пластиктің дамуы: 1869 жылы Джон Хайят алғаш синтетикалық пластикті ойлап тапты. Бұл табиғи материалдарға деген сұранысты азайтып, слон сүйегі, тасбақа қабығы сияқты сирек кездесетін ресурстарды сақтауға мүмкіндік берді.
Болат көпірлер: Ең мықты жасанды материалдардың бірі – болат. Оның беріктігі арқасында 1937 жылы салынған Сан-Франциско қаласындағы Алтын қақпа көпірі бүгінгі күнге дейін әлемдегі ең танымал инженерлік жетістіктердің бірі болып отыр.
Қайта өңделген материалдар: Кейбір жасанды материалдар қайта өңдеудің арқасында қоршаған ортаға зиянын азайтуда. Мысалы, пластик бөтелкелер полиэстер мата өндірісіне пайдаланылады.
Жүн мен синтетика: Киім өндірісінде табиғи жүн жылуды жақсы сақтаса, синтетикалық материалдар жеңіл әрі тез құрғайды. Сондықтан заманауи киімдер көбінесе табиғи және жасанды материалдардың комбинациясынан жасалады.

«Бейнетүсіндіру» әдісі. мұғалім жаңа сабақты бейне сурет, кесте арқылы түсіндіру.

Материал түрі	Мысалдар	Табиғи немесе Жасанды	Пайдаланулар
Ағаш	Дуб, қарағай, кипарис	Табиғи	Мебель, құрылыс, қағаз
Мақта	Мақта өсімдігі талшықтары	Табиғи	Киім, текстиль, оқшаулау
Пластик	Полиэтилен, ПВХ	Жасанды	Орау, контейнерлер, ойыншықтар
Шыны	Терезе шынысы, бөтелкелер	Табиғи	Терезелер, бөтелкелер, линзалар
Резина	Табиғи резина, синтетикалық резина	Табиғи/Жасанды	Дөңгелектер, тығыздағыштар, аяқ киім
Металл	Аллюминий, болат	Табиғи	Құрылыс, көліктер, тұрмыстық техника
Жібек	Жібек құртынан алынған жібек	Табиғи	Киім, жұмсақ тауарлар
Нейлон	Нейлон талшықтары	Жасанды	Киім, арқан, балық аулау жіптері

Ескерту: Бұл кесте табиғи материалдарды, яғни табиғаттан алынған, және жасанды материалдарды, яғни адамдар жасаған, салыстырады. Әр материалдың өзіне тән қасиеттері мен біздің күнделікті өмірімізде қолдану жолдары бар.

Табиғи материалдар	Жасанды материалдар
Жібек – ең берік табиғи талшықтардың бірі. Бірдей қалыңдықтағы болатпен салыстырғанда жібектің беріктігі әлдеқайда жоғары.	Нейлон – алғашқы синтетикалық талшық. Ол 1935 жылы ойлап табылды және басында парашюттар мен әйелдер шұлықтарын жасау үшін қолданылған.
Алмас – табиғатта кездесетін ең қатты материал. Ол тек басқа алмастың көмегімен ғана кесіледі.	Пластик – 20-шы ғасырдың ең маңызды өнертабыстарының бірі. Бірақ оның ыдырауына мыңдаған жыл кететіндіктен, қазір экологияға үлкен қауіп төндіріп отыр.
Бал – әлемдегі ешқашан бұзылмайтын табиғи өнім. Археологтар Египеттегі пирамида қазбаларында 3000 жыл сақталған балды тапқан және ол жеуге жарамды болған.	Кевлар – өте мықты жасанды материал. Ол оқ өтпейтін жилеттер мен ғарыш аппараттарының бөлшектерін жасау үшін қолданылады.
Мұнай – пластмассаның негізгі шикізаты болып табылады. Мұнайды өңдеу арқылы полиэтилен, полипропилен және басқа да жасанды материалдар жасалады.	Графен – қазіргі кездегі ең жұқа және мықты материалдардың бірі. Ол көміртектен жасалады және болашақ технологиялар үшін үлкен мүмкіндіктер ашады.
Бамбук – әлемдегі ең жылдам өсетін табиғи материал. Ол күніне 91 см-ге дейін өсе алады және құрылыс материалы ретінде өте кеңінен қолданылады.	Полистирол көбік – бірегей жасанды материал, ол негізінен құрылыс пен қаптамада пайдаланылады. Құрамының 95%-ы ауа болғандықтан, өте жеңіл және жылу изоляциясы қасиеті жоғары.

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАР

Оқушының аты-жөні: _____________________________________________сыныбы___________

Теориялық тапсырмалар

Сұрақ:
Табиғи материалдарға мысал келтіріңіз.
Жауап:
Табиғи материалдарға ағаш, тас, мақта, жүн, табиғи резеңке жатады.
Сұрақ:
Жасанды материалдардың артықшылықтарын атаңыз.
Жауап:
- Арзан және қолжетімді болуы.
- Ұзақ уақытқа төзімділігі.
- Ерекше қасиеттерге ие болуы (су өткізбейтін, жылу сақтайтын және т.б.).
- Өндіру процесінде ресурстарды үнемдеу мүмкіндігі.
Сұрақ:
Табиғи материалдардың кемшіліктерін атаңыз.
Жауап:
- Табиғи ресурстардың шектеулігі.
- Қоршаған ортаға әсер етуі.
- Кейбіреулері ұзақ уақытқа төзімді болмауы.
Сұрақ:
Жасанды материалдардың экологиялық кемшіліктерін түсіндіріңіз.
Жауап:
- Қалдықтардың ұзақ уақыт ыдырауы (пластиктер).
- Қоршаған ортаға зиянды заттардың бөлінуі.
- Өндіріс процесінде табиғи ресурстардың пайдаланылуы.

Практикалық тапсырмалар

Тапсырма:
Кестені толтырыңыз. Табиғи және жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін жазыңыз.

Материал түрі	Артықшылықтары	Кемшіліктері
Табиғи материалдар
Жасанды материалдар

Жауабы

Материал түрі	Артықшылықтары	Кемшіліктері
Табиғи материалдар	Экологиялық таза, табиғи ресурстардан алынған	Шектеулі ресурстар, кейде жоғары бағамен өндіріледі
Жасанды материалдар	Төзімді, қолжетімді, ерекше қасиеттерге ие	Экологияға зиян, қалдықтардың ыдырауы ұзақ

Тапсырма:
Берілген материалдарды "табиғи" немесе "жасанды" деп бөліңіз:
- Әйнек, мақта, жібек, пластик, болат, ағаш, полиэтилен.
  Жауап:
- Табиғи: мақта, жібек, ағаш.
- Жасанды: әйнек, пластик, болат, полиэтилен.
Тапсырма:
Зерттеу жұмысы жасаңыз: Қандай жасанды материалдар табиғи материалдарды алмастырады? Олардың қолданылу саласын жазыңыз.
Мысал жауабы:
- Пластик ағаш пен металлды ығыстырып, жиһаз, ыдыс-аяқ, ойыншықтар өндірісінде қолданылады.
- Нейлон мен полиэстер мақта мен жүннің орнына киім өндірісінде кең таралған.

Шығармашылық тапсырма

Тапсырма:
"Жасанды материалдарды қолданудың болашағы" тақырыбында шағын эссе жазыңыз.
Мазмұн идеясы:
- Жасанды материалдардың инновациялық қасиеттері.
- Экологияға әсері мен оны шешу жолдары.
- Қайта өңдеу технологияларының дамуы.
Тапсырма:
Инженер ретінде ойлаңыз. Жасанды материалдан жасалатын экологиялық таза өнім ойлап тауып, оның артықшылықтарын сипаттаңыз.
Жауап үлгісі:
- Өнім: Қайта өңделген пластиктен жасалған құрылыс панельдері.
- Артықшылықтары: Қоршаған ортаны ластамайды, ұзаққа төзімді, қайтадан өңдеуге жарамды.

Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы

Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!