5 сынып өзін-өзі тану Халықтың рухани мұрасы

Мақсаты: оқушыларға халықтың рухани мұрасындағы даналықтың маңызын түсіндіру арқылы ақиқат құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері: - оқушыларға «руханилық», «даналық» ұғымдарының мәнін ұғындыра отырып, қарапайымдылық қасиетіне түсінік беру. - оқушыларды халық даналығымен сусындауға ізденімпаздық қасиеті арқылы баулу. - оқушыларды халық даналығының негізінде қарапайымдылыққа, ізденімпаздыққа, бірлікке тәрбиелеу.

Ресурстар:

Үнтаспа,бейне

баян,оқулық,

жұмыс дәптері,түрлі түсті кеспе сұрақтар.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңi. Амандасу. 5Т ережесін еске түсіру.

Талап

Тыныштық

Тәртіп

Татулық

Тазалық

Тыныштық сәтi: «Нұрға бөлену». Әуен қойылады.

Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар. Аяқ-қолыңызды айқастырмаңыз. Қолыңызды тізеңізге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін.

Елестетіп көріңіз: Жаздың жайма шуақ күні.Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Күн нұры сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоцияңыз бен тілек-қалауыңызды шайып, жүрегіңіздің қауызын ашты.

Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. Олар нұр мен махаббат құралына айналды.

Одан әрі нұр сіздің аузыңызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көздерімізге де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді.Нұр сіздің жүйке жүйеңіздінұрландыруда. Сіздің басыңыз түгелдей нұрға бөленіп, басыңызға тек ізгі, сәулелі ой келеді.

Нұр бірте-бірте қарқын алып, шұғылана бастайды.Ол сіздің денеңізден шығып, жан-жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз. Нұрды уақытша түсініспей, ренжісіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз, олардың да жүрегі нұрға толсын.

Осы нұр бүкіл әлемге: барлық адамдарға, жан-жануарларға, өсімдіктерге, барлық тірі жанға таралсын... Ғаламның барлық түпкір-түпкіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: «Мен нұрлымын... Нұр менің ішімде... Мен Нұрмын».

Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз. Осындай Нұр, Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз...

Жаймен көзіңізді ашуға болады.

Рахмет.

2. Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықтың 127 беттегі «Талаптың тұлпарын ерттеген шақ» әңгімесін оқып, өз ойларымен бөлісу.

Әңгіме мазмұнын 2-3 оқушыдан сұрау.

Әңгімеге байланысты сұрақтар :

1. Шоқанның бойынан қандай жақсы қасиеттерді байқадыңдар?

2. «Оқымаған бір бала, оқыған екі бала» деген мақалды қалай түсінесіңдер?

3. Білім адамды қандай мақсат-мұраттарға жеткізеді?

4. Өздеріңіз қандай кітаптарды оқып жүрсіңдер?

Сабақ барысын талқылау:

3. Жағымды ой-пікір. Дәйек сөз.

«Дүниенің көзі, тұтқасы, түп негізі – заттық нәрсе емес, рухани дүние»

халық даналығы

Дәйексөз бойынша сұрақтар:

1.Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер?

2.Дүниенің көзі, тұтқасы, түп негізі деген сөзді қалай түсінесіңдер?

3. Рухани бай адам дегенді қалай түсінесіңдер?

Рухани байлық – адамның өмірін қоршаған орта , тіршілік аясымен тұтастыратын және оның мақсат-мүддесін игі істермен ұштастыратын асыл арна. Рухани байлық адамның белгілі бір қажеттіліктерін қанағаттандыратындықтан ол үнемі игілікке бағытталады. Халық игілігі ретінде рухани асыл қазыналар ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, сабақтасып жатады. Халқы үшін еңбек еткен адамдардың өмірі де рухани байлық болып табылады. Сонымен , ұлттық құндылықтар адам өміріне қажетті рухани байлық болып табылады.

4. Мұғалім сыйы «Наурыз» шағын әңгіме

Сұрақтар:

1. Наурыз мерекесі адамдарды қандай жақсы қасиеттерге тәрбиелейді?

2. Наурызда қандай адамгершілік салт- дәстүрлер орындалады?

3. Бүкіл халықтардың бірлікте өмір сүруінің мәні неде?

4. Өзің Наурыз мерекесіне қалай дайындаласың?

IV. Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс.

1-топ . «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар» тақырыбына эссе жазу.

2-топ. Рухани байлыққа байланысты мақал-мәтелдер айту

3-топ. Наурыз мерекесі туралы дәптерлеріне сурет салу

V. Топпен ән айту.

«Наурыз-думан»

Өлеңі: Мұқағали Мақатаев

Әні: Талғат Сарыбаев

Наурыз, наурыз күні игі,

Күні игі жердің түрі игі!

Бауыры жылып науат қар,

Бабымен ғана жібиді.

Наурыз, наурыз күні игі,

Күні игі жердің түрі игі!

Шашылып ырыс шанақтан.

Шақырып бір үй бір үйді,

Шаттанушы еді бір игі!

Қайырмасы:

Наурыз айы туғанда,

Той болушы еді бұл маңда,

Сақталушы еді сыбаға,

Сапарға кеткен ұлдарға,

Наурыз айы туғанда.

Осынау игі кең жерге,

Наурыз айы келгенде,

Наурыз тойын бергенде,.

Келіп ем өмір-орманға

Осынау игі кең жерге,

Наурыз айы келгенде

Көрмегендер дер арманда,

Арманда оны көрген де.

Наурыз тойы келгенде.

VI. Үй тапсырма

Оқулықтың 133 бетіндегі Әдібай Табылдының «Наурыз көже» өлеңін жаттап келу

7. Соңғы тыныштық сәтi.

Жай әуен қойылады. Жақсы оқушылар.Бүгінгі үйренген жақсы қасиеттеріміз бен құндылықтарымызды жүрегімізде сақтайық.Осы қасиеттерді іс әрекетімізбен көрсете білейік.

Тыныштық,тыныштық,тыныштық бар жерде,

Тыныштық,тыныштық,тыныштық бүкіл әлемде.