7-СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНА АРНАЛҒАН
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ОЛИМПИАДА
Пән/Предмет: Қазақ тілі мен әдебиеті
1-15 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 1 ұпай
беріледі]
1. Бірыңғай ашық буынды сөзді көрсетіңіз.
А) бұлбұлдай, таулы
В) жолдастар, қосымша
С) ескерткіш, әлем
D ) талапты, аңшылар
Е) баласы, әкеге
2.Буын үндестігіне бағынбайтын сөзді табыңыз.
А) Құнанбай, Жамбыл
В) дауысты, жаңбырлы
С) таулы, таңбалау
D) айлакер, баламен
Е) ғалым, достық
3. Орфографиялық нормаға сай жазылған сөзді
табыңыз.
А) ашша
В) қыйын
С) қыстыгүні
D) құлұн
Е) ырас
4. Орфоэпиялық нормаға сай жазылған сөзді табыңыз.
А) әлдеқашан
В) қыйындық
С) өнеркәсіп
D) баспасөз
Е) көкқұтан
5. Барыс септікті сөзді табыңыз.
А) қалаға
В) қаладан
С) қаланың
D) қаласы
Е) қалам
6. Көптік жалғау жалғанбайтын сөзді табыңыз.
А) оқушы
В) күріш
С) қарыз
D) кітап
Е) автор
7. «Момын» сөзінің синонимін табыңыз.
А) ақылды, білімді
В) көнбіс, жуас
С) көрікті, бәденді
D) қылықты, әсем
Е) тәкаппар, бетті
8. Мен балаң, жарық күнде сәуле қуған,
Алуға күнді барып белді буған.
Жұлдыз болып көрмеймін елдің бетін,
Болмасам толған айдай балқып туған. Үзінді
Сұлтанмахмұттың қай өлеңінен?
А) «Шығамын тірі болсам адам болып»
В) «Шәкірт ойы»
С) «Досыма хат»
D) «Оқып жүрген жастарға
Е) «Бір адамға»
9. Сөз екпіні дегеніміз не?
А) сөз ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы
В) сөздің бастапқы мағынасы
С) сөз жасаушы бірлік
D) сөзді түрлендіретін бірлік
Е) мағынасы жақын сөздер
10. «Аяз би» ертегінің қай түріне жатады?
А) аңыз ертегі
В) қиял-ғажайып ертегі
С) салт ертегі
D) шыншыл ертегі
Е) күлдіргі ертегі
11. Қашықтасың туған жер – қалың елім,
Небір жүйрік болдырып жарау деген.
Шаршадым мен, жанарым талды менің,
Шаңыт жолға сарылып қарауменен. Үзінді кімнің
шығармасы?
А) Әл-Фараби
В) А.Ясауи
С) Ж.Баласағұн
D) М.Қашқари
Е) А.Иүгінеки
12. Жайнап тұрған көзді алдың.
Сайрап тұрған тілді алдың.
Алпауыттай күшті алдың,
Ақ меруерттей тісті алдың. Үзіндіде қайталаудың
қай түрі кездеседі?
А) анафора
В) эпифора
С) аллитерация
D) ассонанс
Е) антитеза
13. Еңсегей бойлы ер Есім, - деп басталатын толғау
кімдікі?
А) Қазтуған
В) Бұқар
С) Жиембет
D) Доспамбет
Е) Абыл
14. «... Ел бағу? Жоқ елге бағым жоқ. Бағусыз дертке
ұшырайын деген кісі бақпаса, не албыртқан көңілі
басылмаған жастар бағамын демесе, бізді құдай
сақтасын». Үзінді Абайдың нешінші сөзінен алынған
А) бірінші
В) екінші
С) үшінші
D) төртінші
Е) бесінші
15. Өлеңі бар өнерлі інім, сізге
Жалынамын, мұндай сөз айтпа бізге.
Өзге түгіл өзіңе пайдасы жоқ,
Есіл өнер қор болып кетер түзге. Үзінді Абайдың
қай өлеңінен алынған
А) «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін»
В) «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы»
С) «Жасымда ғылым бар деп ескермедім»
D) «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым»
Е) «Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат»
16-25 тапсырмалар [Әр дұрыс жауап үшін 2 ұпай
беріледі.]
16. Жұрнақ арқылы жасалған неологизмді табыңыз
А) зияткерлік
В) сыйақы
С) айла-шарғы
D) үнтаста
Е) ноутбук
17. Берілген сөздердің ішінен мөлшерлі үстеуді
табыңыз
А) биыл
В) жол-жөнекей
С) бірталай
D) бекерге
Е) әбден
18. Етістіктің жедел өткен шақ түрін көрсетіңіз.
А) Мен жазғанмын
В) Мен жазыппын
С) Мен барғанмын
D) Мен келдім
Е) Мен отырмын
19. Реттік сан есімді табыңыз
А) бес-бестен
В) үштен бірі
С) бесеу
D) жиырмадай
Е) бесінші
20. Аян, Садық, Есікбай қай шығарманың кейіпкерлері
А) «Тәмпіш қара»
В) «Менің атым Қожа»
С) «Жусан иісі»
D) «Жабайы алма»
Е) «Көкорай»
21. «Алыста қалған балалық шағым ... Ойымнан
жарғақ сары тоны қаудырлаған, тобығы тайған сол
аяғын сүйрете жүгіретін қара бала бір кетпейді» деп
басталатын шығарманың авторы кім?
А) С.Сарғасқаев
В) С.Мұратбеков
С) О.Бөкей
D) Д.Исабеков
Е) А.Кемелбаева
22. О.Бөкейдің шығармасын көрсетіңіз.
А) «Жусан иісі»
В) «Тортай мінер ақбоз ат»
С) «Жетім»
D) «Көркемтай»
Е) «Қорғансыздың күні»
23. Өлең тармақтарының басында дауыссыз
дыбыстардың қайталанып келуі қалай аталады?
А) ассонанс
В) антитеза
С) аллитерация
D) литота
Е) градация
24. Арайна, билер, арайна,
Арайна десем, болғай ма?
Арайнасыз әр қайда
Ердің ісі оңғай ма? Қай жыраудан алынған үзінді?
А) Қазтуған
В) Марғасқа
С)Бұқар
D) Ақтамберді
Е) Доспамбет
25. «Жиделі-Байсын» қандай ұғымды береді?
А) жорық орны
В) аңыз
С) жайлы қоныс
D) ертегі
Е) дастан
26-30 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 3 ұпай
беріледі]
26. Тәуелдеулі формадағы жатыс септікті сөзді
табыңыз.
А) барғанда
В) ауылында
С) ауылдан
D) баласын
Е) балада
27. Етістіктің есімше тұлғалы формасын табыңыз.
А) жазыппын, барғалы
В) келе жатыр, жазып отыр
С) баратын, жазар
D) алу үшін, келгелі
Е) санап, жұлқып
28. Уақыт, мерзім өлшемді тұрақты тіркесті көрсетіңіз.
А) мидай дала
В) қой аузынан шөп алмас
С) құлқын сәріде
D) жауыр болды
Е) шашбауын көтерді
29. «Сөз – жібек жіп, жыр – кесте» дегендегі
көркемдеу түрін атаңыз.
A) метафора
B) метонимия
C) антитеза
D) литота
E) градация
30. Қ.Әбдіқадыровтың шығармасын көрсетіңіз.
А) «Балуан Шолақ»
В) «Бала Шоқан»
С) «Қажымұқан»
D) «Жас Қаныш»
Е) «Өскен өркен»