№ 9 С.Елубай және «Жалған дүние» романы.docx11-сынып.ҚГБ

Бөлім: Пайым мен парасат

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 11

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

С.Елубай және «Жалған дүние» романы

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

11.1.1.1 - әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы көтерілген ғаламдық мәселелерді терең түсіну.

11.2.1.1 - әдеби шығарманың композициясын жанрлық ерекшеліктерін айқындап, уақыт пен кеңістік тұрғысынан талдау.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: шығарма мазмұнын түсіну, құрылысына талдау;

Көпшілігі: әдеби шығарманы сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы көтерілген мәселені уақыт пен кеңістік тұрғысынан талдау;

Кейбір оқушылар: әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы көтерілген ғаламдық мәселелерді терең түсіну, әдеби шығарманың композициясын жанрлық ерекшеліктерін айқындап, уақыт пен кеңістік тұрғысынан талдау.

Сабақ барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Түгендеу. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру:

Оқушылар шеңберге тұрып, бір-біріне қол беру арқылы жақсы тілек айтады.

Қызығушылықты ояту. Смағұл Елубай туралы сіз не білесіз? (оқушылар жауабы тыңдалады)

С.Елубайдың шығармашылығын талдап, «FILA» кестесін толтырыңдар

F / Дерек/ – тақырыптан қаламгердің шебер жазушы екенін көрсететін деректер;

I / Пікір/ – шығармалары туралы өздеріңнің ой-пікірлерің;

L / Сұрақ/ – автордың шебер жазушы екенін ашатын сұрақтар;

A / Іс-әрекет/ – жазушының қолданған стилі.

• Балалар, ЖАЛҒАН деген сөздің мағынасын қалай түсінесіңдер?

• «Жалған» сөзінің синонимдерін тап, олармен сөйлемдер құра. Осы синоним сөздерді «дүние» сөзімен тіркестіріп көріңдер.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаты, сабақ мақсаты, бағалау критерийлері таныстырылады.

Оқушылар шеңберге тұрып, бір-біріне қол беру арқылы жақсы тілек айтады.

Оқушылар автор туралы мәліметтерді ізденіп, топтық тапсырмалар орындайды.

«FILA» әдісімен автор шығармашылығына байланысты іздену жұмысын жүргізеді.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаты, сабақ мақсаты, бағалау критерийлері таныстырылады.

Өзара бағалау. «Комментарий жасау» әдісі

11-сынып «Қазақ әдебиеті» оқулығы

Сабақтың

ортасы

Мағынаны тану. Жазушы Смағұл Елубай 1917–1990 жылдар аралығындағы тарихи кезеңнің шындығын баяндайтын трилогия –«Ақ боз үй», «Мінәжат», «Жалған дүние» деп аталатын романдарын жазды. Трилогия қазақ қоғамының жиырмасыншы жылдардағы аумалы-төкпелі дәуір шындығын: жаппай ашаршылық, елге төнген нәубет, асыра сілтеуден бастап, халықтың қалыптасқан салт-дәстүрін, ұлттық құндылықтарын жойып жіберуді көздеген саясатты әшкерлеуді мақсат еткен. Бұл саяси стратегияның аяғы «тоқырау заманына» алып келді. «Жалған дүние» романы осы соңғы кезеңге арналған.

ЭКЗИСТЕНЦИАЛИЗМ (лат. eksіstentіa – өмір сүру) – ХХ ғасырдың бас кезінде пайда болған және болмысты субъект пен объектінің тікелей бөлінбес тұтастығы ретінде түсіндіруге тырысқан қазіргі заманғы философиядағы бағыт. Адам өмірінің мәні, оның тұлғалық болмысы жайлы.

Әдебиетте экзистенциализм кейіпкердің өзіндік «менін» тануы, өмір мен өлімнің мәні, адамгершілік, еркіндік, сұлулық, әділдік, ақиқат, асқақтық, адамның дүниеге келудегі мақсаты сияқты мәселелерді қарастырады. Кейіпкерлер арасындағы негізгі тартыс өзге біреудің басты кейіпкердің бостандығына қол сұққанынан болады. Автор бейнесі экзистенциалистік суреттеуде үнемі кейіпкерімен біртұтас болып көрінеді. Негізгі мәселе өз жан дүниесіндегі қорқынышты жеңуімен байланысты қарастырылады.

Роман мазмұны. «Джигсо» әдісімен оқушылар роман мазмұнымен танысады.

1-тапсырма. Оқушылар романның негізгі идеясын, мақсатын анықтап, сюжеттік-композициялық құрылысын талдайды. (1-бөлім бойынша).

Дескрипторлар:

• романның негізгі идеясын анықтайды;

• Мақсатын анықтайды;

• Құрылысына талдау жасайды;

• Сөздердің мағынасын ашады.

ҚБ

2-тапсырма. Роман мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.

Дескриптор:

• Роман мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;

• Романда көтерілген мәселелерді ұлттық мүдде тұрғысынан қарастырады;

• Өзіндік пікірін білдіреді.

ҚБ

3-тапсырма. Хансұлудың жанына тыныштық бермеген ойларды жазыңыз. Оларды ғаламдық мәселелерге жатқыза аламыз ба?

Дескриптор:

• Хансұлудың жанына тыныштық бермеген ойларды анықтайды;

• Оларды ғаламдық мәселелермен байланыстырады;

• Өзіндік пікірін білдіреді.

ҚБ

Бағалау

Әр тапсырманы орындағаннан кейін оқушылар бір-бірін дескрипторлар бойынша бағалайды.

Оқушыларға романның шығу тарихы түсіндіріледі.

Теориялық білімін дамытады.

«Джигсо» әдісімен оқушылар роман мазмұнымен танысады.

Оқушылар романның негізгі идеясын, мақсатын анықтап, сюжеттік-композициялық құрылысын талдайды

Роман мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.

Роман мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;

Романда көтерілген мәселелерді ұлттық мүдде тұрғысынан қарастырады;

Өзіндік пікірін білдіреді.

Ғаламдық мәселелерді анықтайды.

Әр тапсырманы орындағаннан кейін оқушылар бір-бірін дескрипторлар бойынша бағалайды.

ҚБ

ҚБ

ҚБ

Смағұл Елубай «Жалған дүние» романы

Сабақтың соңы

Кері байланыс. «3-2-1» әдісі. Оқушылар бүгінгі сабақтағы 3-маңызды ақпаратты айтады, 2-ұсыныс білдіреді, 1-сұрақ қояды.