| Қазақ әдебиеті | Мұғалім | Уақыты: | Кабинет |
| Сабақтың атауы | Абай қарасөздерінің көтерген мәселелері |
| Мақсаты | Білімділік: Абай қара сөздерінің тәрбиелік мәнін түсіну, адамгершілік тәрбие берудегі ақынның философиялық шолуларының маңызын түсінуге үйрету, жиырма тоғызыншы қара сөзінің мазмұнын меңгерту.Тәрбиелік: Оқушы дүниетанымын қалыптастыру, адамгершілік қасиеттерді оқушы бойына сіңіру, ойшыл көтерген проблемалар тағылымынан үлгі алып, оқушының азаматтық бейнесін қалыптастыру.Дамытушылық: Оқушыларды өзінше ой қорытуға, ой түюге баулу, шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным-түсініктерін дамыту.Сабақтың типі:Жаңа білімді игерту сабағыСабақтың түрі:Дәстүрліемес сабақСабақтың әдіс-тәсілдері:Сұрақ-жауап, электрондық оқулықпен жұмыс, мәтінмен жұмыс,ауызша тіл дамыту, шығармашылық жұмыс, талдау, бейнесюжет. |
| Топқа бөлу | Пазл арқылы топтарға бөлу |
| Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру | « Сиқырлы сөздер » ойыны Мұғалім кез-келген өтінішті айтады , ал оқушы оны әдепті түрде айтуы керек . Мысалы : Айнаш , дәптерді бер . «Айнаш , өтінемін дәптерді берші » Ізеттілік туралы ертегі тыңдау |
| Сабақтың барысы | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті |
| Үй тапсырмасын сұрауҚызығушылықты ояту | - Балалар, біз сендермен өткен сабағымызда қазақтың бас ақыны атанған ұлы ақынымыз Абай Құнанбайұлының өмірі мен шығармашылығына шолу жасап, «Қансонарда бүркітші шығады аңға» өлеңінің мазмұнымен танысқан болатынбыз. Бүгінгі сабағымызда Абай атамыздың шығармашылығымен таныстығымызды ары қарай жалғастырамыз.Бүгінгі сабағымызды:Қара сөзі, қара өлеңі қарымды,Толғайды Абай мұңым менен зарымды.Абай сынды дана туған халықтың,Ұл-қызы да болу керек дарынды, - деген өлең жолдары арқылы бастағым келіп отыр.Жаңа сабағымызды бастамас бұрын, бүгінгі сабақтың жоспары:Үй тапсырмасын тексеру «Сиқырлы киіз үй» ойыны «Сандар сөйлейді» стратегиясыЖаңа сабақ Тақырыппен танысу «Оза оқу» стратегиясы «Жаңаша көзқарас» «Проблемалық полемика» «Кубизм» стратегиясы Тест «жұлдызды сәт»Қорытынды Венн диаграммасыБағалау.Қане, балалар,«Сиқырлы киіз үй» ойынын ойнап,үй тапсырмасын тексерейік«Сандар сөйлейді» тапсырмасы. Әр түрлі сандардың Абай өмірімен байланысын атуып, дәлелдеу. |
| Мағынаны тану | - Абайдың неше қара сөздері бар?- 45.Қара сөз – еркін ой білдіру формасы.Абайдың қара сөзі – адамгершілік, мораль мәселелеріне арналған өсиет, толғау. Қара сөздің көркем әңгімеден айырмасы:Кейіпкердің болмауыОқиғаның болмауыКөбінесе өсиет түрінде келеді.Абай бірінші қара сөзінде мақсатын атап көрсетеді: «Ақыры ойладым: осы ойыма келген нәрселерді қағазға жаза берейін, ақ қағаз бен қара сияны ермек қылайын, кімде-кім ішінен керекті сөз тапса, жазып алсын, я оқысын, керегі жоқ десе, өз сөзім өзімдікі дедім де, ақыры осыған байладым, енді мұнан басқа ешбір жұмысым жоқ». байдың қара сөздерінің саны 46. Бірақ біз 46-ншы қазақтардың шығу тарихы жайлы жазылған «Біраз сөз қазақтардың түбі қайдан шыққандығы туралы» деген қара сөзін өз алдына жеке тарихи шығарма, очерк ретінде қарастырып жүрміз. Абай қара сөздері - өмір тәжірибесінен туған ой толғамының қорытындысыҚара сөздерінде Абай әңгіме-сұхбат жанрының өзіндік ерекшелігін пайдаланады.Абай қарасөздері туралы мүмкіндігіне орай батыл, ірі негізді пікірлер айтқан М.Әуезов еді. «...Абайдың осы қарасөз дейтін мұралары көркем прозаның өзіне бөлек, бір алуаны болып қалыптанады. Бұлар сюжетті шығармалар емес. Бұрынғы жазушылар қолданған естегі, мемуар да емес. Стиль мазмұн жағынан алғанда, осы шығармалар Абайдың өзі тапқан, бір алуан көркем сөздің түрі. Кейде бұлар сыншылдық, ойшылдық және көбінше адамгершілік, мораль мәселелеріне арналған өсиет, толғау тәрізді». (М.Әуезов. 20-том).Қара сөздері тақырып жағынан алғанда ақынның өлеңдерімен астасып жатады. Абай адал еңбек ету, егін салу, саудамен айналысу, өнер үйрену, білім-ғылымды игеру, қоғамдағы әр түрлі топтардың қылып жүрген харекеті, мінез-құлқы, адамгершілік, имандылық секілді, бірталай мәселелерді қара сөздерінде кеңінен толғайды, үлкен көрегендікпен көптеген құнды пікірлер түйеді.Абай қара сөздері тақырып жағынан бірнеше топқа бөлуге болады: |
| Ой толғаныс | Ол не? Кім жазды? Неше қарасөзбар? Қайқарасөздермен таныстық? Қарасөз не үшінкерек? Мен өмірдеқарасөзді пайдаланамын ба?Қарасөзі “Жұлдызды сағат” ойыны1. Абай қанша қара сөз жазды?55, 63, 45;2. Нешінші қара сөзі очерк ретінде қарастырылған?33, 38, 463. Естіген нәрсені ұмытпастыққа неше себеп бар?4, 5, 6;4. Абай адамзаттың неше қасын атаған? 2, 10, 3;5.Абай неше жасында қара сөз жаза бастаған?13, 27, 45; |
| Бағалау | Бағалау парақшаларын толтыру |
| Үйге тапсырма | 1) Отыз сегізінші қара сөзді толығымен оқу2) «Абай атаға хат» атты ой- толғау жазу
| Оқушылар күнделіктеріне жазады |
18 Қараша 2018
366
0 рет жүктелген
Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған