Тео ретико -пра во во е по нятие пра в и сво бо д чело века и гра жда нина
*
А да м мен а за ма ттың құқықта ры мен бо ста ндықта рының тео риялық және құқықтық түсінігі
*
Theo retica l a nd lega l co ncept o f the rights a nd freedo ms o f ma n a nd citizen
А нно та ция
Ра ссма трива ются
тео ретико -пра во вые
а спекты
фено мена
пра в и
сво бо д
чело века
и гра жда нина .
Ра ссма трива ются
естественно -пра во ва я
и по зитивистские
до ктрины пра ва ,
их мно го веко ва я
по лемика ,
в на сто ящее
время приведша я их к
ко нструктивно му
вза имо действию
в ра мка х
ко нцепции
пра во во го го суда рства .
О свеща ется
про цесс
институциа лиза ции
пра в и
сво бо д
чело века
и их системный ха ра ктер,
выра жа ющийся
в универса льно сти,
неделимо сти,
вза имо за висимо сти
и вза имо связа нно сти.
Ключевые
сло ва :
пра во
со бственно сти,
пра ва
и сво бо ды
чело века
и гра жда нина ,
по требно сти,
то та лита рно е
го суда рство ,
субъективный фа кто р,
индивид, лично сть,
по требно сти.
А нно та ция
А да м
мен а за ма ттың
құқықта ры мен
бо ста ндықта ры
фено менінің
тео риялық және құқықтық
а спектілері
қа ра стырыла ды.
Ма қа ла да
за ңның
та биғи-құқықтық және
по зитивистік
до ктрина ла ры,
о ла рдың
ға сырла р
бо йғы
по лемика сы
қа ра стырылға н,
о ла р
қа зір
за ңдылық
тұжырымда ма сы
шеңберіндегі сында рлы
өза ра
әрекеттесуге а лып келді.
Ма қа ла да
а да м
құқықта ры мен
бо ста ндықта рын
институцио на лиза цияла у
про цесі және
о ла рдың
әмбеба птықта ,
бөлінбейтіндікте, өза ра
тәуелділікте және өза ра
ба йла ныста
көрініс та ба тын
жүйелік сипа ты
ба янда ла ды.
Түйінді
сөздер: меншік құқығы, а да м
мен а за ма ттың
құқықта ры мен
бо ста ндықта ры,
қа жеттіліктер,
то та лита рлық
мемлекет, субъективті фа кто р,
жеке тұлға ,
тұлға ,
қа жеттіліктер.
A nno ta tio n
The
theo retica l
a nd
lega l
a spects
o f the
pheno meno n
o f
huma n
a nd civil rights
a nd
freedo ms
a re
co nsidered. The
a rticle
co nsiders the
na tura l-lega l
a nd
po sitivist
do ctrines
o f
la w, their
centuries-o ld
po lemic, which
ha s
no w led them
to
co nstructive
intera ctio n
within the fra mewo rk
o f the
co ncept
o f the rule
o f
la w. The
a rticle highlights the
pro cess
o f
institutio na liza tio n
o f
huma n rights
a nd
freedo ms
a nd their systemic
na ture, expressed in
universa lity, indivisibility,
interdependence a nd
interco nnectedness.
Key
wo rds:
pro perty right, rights
a nd
freedo ms
o f
ma n
a nd citizen, needs,
to ta lita ria n
sta te, subjective
fa cto r,
individua l,
perso na lity,
needs.
Пра ва и
сво бо ды
чело века –
о дна из
фунда мента льных
ка тего рий
тео ретическо го пра во ведения. Пра ва чело века нео бхо димо ра ссма трива ть ка к мно го гра нно е и мно го а спектно е по нятие, приспо са блива емо е пра ктически к любо му по литическо му режиму. Все за висит о т по дхо до в и ра сста но вки прио ритето в при испо льзо ва нии тео рии пра в чело века . Мо жно выделить о сно вные черты по нятия, ко то рые присущи любо й по литико -пра во во й системе. Это фа ктические со циа льные во змо жно сти, мо ра льные или юридические, а та кже ка тего рии «до лжно го » и «фа ктическо го ». О дна ко о сно вно й на пра вленно стью ра ссмо трения это й ка тего рии за нима ется фило со фия пра ва , ко то ра я о пределяет о сно вы по нятий и про блемы их исследо ва ния. Русский фило со ф Н.М. Ко ркуно в о тмеча л: «Нельзя по нять и по ло жительно го пра ва , не имея по нятия о то м, ка кими тео ретическими во ззрениями руко во дство ва лись люди, со зида вшие о быча и, за ко но да тельную, судебную пра ктику». По нятие пра в чело века тесно связа но с по нятием пра ва во о бще, о дна ко это т во про с и по сей день является
дискуссио нным. «Юристы и до сих по р ищут дефиницию для сво его по нятия пра ва », - гла сит зна менитый приго во р Ка нта . Гегель в «Фило со фии пра ва » о тмеча л, что по зна ние предмета не да ется на м о т приро ды. У ка ждо го чело века