Ахмет Байтұрсынұлы «Егіннің бастары» мысалы

Іс-әрекет сатылары

Тәриешінің басқару әрекеті

Балалардың іс-әрекеті

Мотивация-

лық оятушылық

Шаттық шеңбер

Арайланып таң атты,

Алтын сәуле таратты,

Жарқырайды күніміз,

Жарқырайды даламыз.

Біз ерекше баламыз

Айтқан тілді аламыз.

Достарымды көргенде,

Қуана қарсы аламыз.

Сәлемсіздер ме, апайлар.

(Баяу музыка ойнайды.)

-Балалар ненің дыбысын естідіңдер,көздеріңнің алдына нені елестеттіңдер?

Бүгін сәтті күн.

Балалар жақсы тілектер айтайық.

Ия, балалар, біздің табиғат тамаша.

-Балалар, онда біз табиғатқа саяхатқа шығайық.

Саяхатқа шығу үшін бізге не қажет?

(Баяу музыка ойнайды)

-Балалар,табиғат аялдамасына келдік.

-Біз аялдамаға күндіз келдік, бірақ күнді көрмей тұрмыз.

-Балалар күннің көзін қалай ашамыз?

Көбелек ұшып келеді.

-Балалар, көбелек бізге мына хатты беріп кетті.

Хатта не жазылған екен ашып оқиық.

-Балалар, хатты Табиғат-ана беріп жіберіпті, онда тапсырмалар бар екен, егер тапсырмаларды орындасақ күннің көзі ашылады.

1-тапсырма.

Табиғат дегеніміз не?

2-тапсырма.

Тірі табиғат дегеніміз не?

3-тапсырма.

Өлі табиғат дегеніміз не?

Балалар,қазір мен сендермен ойын ойнаймын.

Дидактикалық ойын: «Тірі және өлі табиғат».

Ойынның мақсаты: Балалардың тірі және өлі табиғат туралы білімдерін анықтау, аралас суреттерден тірі және өлі табиғатты топтау.

4-тапсырма.

Күн,табиғат,ағаш,тау деген сөздерді қазақша ,орысша, ағылшынша айту керек.

Балалар, біз барлық тапсырмаларды орындадық.

Күннің көзі ашылып, шуағын төгіп тұр.

Күн көзінің ашылғанына қуанып, бәріміз бойымызды сергітіп алайық.

Тосын сәт: (көрініс)

Музыка ойнап, ортаға күн ,су, ауа, адам,гүл, ағаш кіріп дауласады.

Табиғат - ана келеді.

Ей, адамдар, күн мен гүлден жаралған,

От сезім мен мейірім содан таралған.

Табиғат пен тіршілікті қорғаңдар,

Бар жақсылық, табиғаттан жаралған!

Табиғат - ана: Бұл не деген дау,мен сендердің дауыстарыңды есітіп, таң қалып келемін.Сен күн,су, ауа,ағаш, адам,гүл сендердің барлықтарың да маған қажетсіңдер.

Тәрбиеші:

Балалар,күн бізге не үшін қажет?

-Ал, гүлдер бізге не береді?

Гүлдерден біз нені үйренеміз?

-Ал, құстар туралы не білесіңдер?

-Құстарға қандай қамқорлық жасауға болады?

-Ал,су бізге не үшін керек?

Тәрбиеші: Табиғат -ана біздің балалар табиғат туралы көп біледі.Ендеше, балалардың табиғат жайлы тақпақтарын тыңдаңыз.

Табиғат-ана:

-Рахмет балалар, сендердің менің көп сырларымды білетіндерің көрініп тұр. Ризамын сендерге.

Тәрбиеші: Балалар,енді Табиғат-анаға табиғат көрінісін жапсырып, сыйға тартайық.

Табиғат-ана:

-Ой,балалар, қандай тамаша сыйлық, көп рахмет сендерге.

-Балалар егер сендер ағаштарды аяусыз сындырып,гүлдерді жұлып, құстардың ұясын бұзып, жазықсыз жәндіктерді өлтіріп, ағып жатқан суға қоқыс, қалдық тастайтын болсаңдар, онда табиғат жоғалады.Мұндай жағымсыз қылықтардан аулақ болайық.

Тәрбиеші: Олай болса, бүгінгі оқу іс-әрекетіміздің қорытындысы болсын деп «Егер...... болмаса не болар еді?!» деген ойын ойнайық.

Тәрбиеші: Табиғат-ана,біздің сізге айтарымыз

Табиғат-ана балаларға жұлдызша ұсынады.

Табиғат-ана:

-Рахмет,балалар, сендерді көлікке отырғызып шығарып салайын.

Балалар шеңберге тұрып,өлең жолдарын айтады, әуенді тыңдайды.

-Судың сылдырын,құстардың сайраған дауыстарын, жайқалып өсіп тұрған гүлдерді елестеттік.

-Күндей күлімде,оттай лаула, гүлдей жайна, бұлақтай сыңғырла, ағаштай мықты, таудай биік бол!

-Көлік қажет.

-Бәріміз көлікке мінейік.

-Күнді бұлт жауып қалыпты.

-Қалай ашамыз,қалай ашамыз?

- Бізде күннің көзін аша алмадық.

Күннің көзін тек адамзат қана ашады екен.

-Табиғат дегеніміз- бізді қоршаған орта.

Оған ауа, су,күн, тау,тас,өсімдіктер,жануарлар, құстар, жәндіктер,т.б. жатады.

-Тірі табиғат өседі,көбейеді,көктейді. Оған өсімдіктер,жануарлар, ағаштар жатады.

-Өлі табиғатқа: су,құм,тас,күн,жаңбыр, ай,күн,жұлдыз,т.б. жатады. Өлі табиғат өспейді, көбеймейді, көктемейді.

Балалар жасыл түстің астына тірі табиғат,қоңыр түстңғ астына өлі табиғат суреттерін орналастырады.

-Күн-солнце-seen

-Табиғат- природа-nature

-Ағаш- дерево-tree

-Тау-гора-mauntain

Сергіту сәті.

Табиғат,табиғат

Тамаша ғой табиғат

Табиғатта ойнаймыз,

Гүлдей өсіп жайнаймыз.

Күн. Мен шуақты күнмін!

-Мен бәріне жылуымды, нұрымды беремін.Егер мен болмасам, табиғатта болмас еді.Сондықтан табиғатқа көрік беріп тұрған менмін.

Су.Мен мөп-мөлдір, тап-таза сыңғырлаған сумын. Мен болмасам,осындай сұлу табиғат болар ма еді?Сондықтан табиғатқа көрік беріп тұрған менмін.

Ағаш. Мен жайнаған жасыл ағашпын,табиғатқа көрік беріп тұрған менмін.Мен болмасам, осындай әсем табиғат болмас еді.

Гүл. Мен әсем гүлмін.Егер мен болмасам,жер үсті жайнайтын ба еді? Менің арқмда табиғат әсем болып тұр,табиғатқа көрік беріп тұрған мен ғана.

Адам.Мен дүниедегі ең күшті,ақылды адаммын! Менен асқан ешкім жоқ бұл жалғанда.Сондықтан бұл өмірдің иесі де, киесі де менмін.

Ауа. Мен таза ауамын! Табиғаттағының барлығы мен арқылы дем алады.Егер мен болмасам, ешкім тіршілік ете алмас еді. Табиғатқа ең керекті менмін.

-Күн бізге жарық ,жылу, мейірім береді.

-Гүлдер қуаныш,әдемілігін сыйлайды.

-Гүлден біз нәзіктік, сұлулықты үйренеміз.

-Құстар біздің досымыз,құстардың ұясын бұзуға болмайды.

-Біз құстарға қамқор болуымыз керек.Ұя жасап, қоректендіреміз.

-Біз туған жерімізге , табиғатымызды осылай қорғаймыз.

-Сусыз жерде тіршілік болмайды.Ол тіршілік көзі.

Балалардың тақпақтары.

Балалар плакатқа қиылған күн, бұлттар, таулар, ағаштар, гүлдер,шөптер,көбелектердің бейнесін жапсырып, Табиғат-анаға сыйға тартады.

Балалар, егер күн болмаса, су болмаса, бұлт болмаса, ағаштар болмаса не болатынын айтады.

Балалар бәрі бірге:

-Біз адамдар табиғатты сүйеміз,

Табиғатпен ажырамас іргеміз.

Қоштаспаймыз табиғатпен біз бүгін,

Өйткені біз мәңгі бақи біргеміз.