Қазіргі қоғамда әлеуметтік желілер ересектер, жасөспірімдер мен кішкентай балалардың
күнделікті өмірінің ажырамас бөлігіне айналды.
Адамдардың бір-бірімен қарым-қатынасын қамтамасыз етіп, достар, туысқандар тіпті ата-ана
мен бала арасындағы байланысты үзбеуге үлесін қосатын интернет сайт-осы әлеуметтік желі.
Әлеуметтік желілер біздің өмірімізді қалай өзгертуде? Оң және теріс жақтарын қарастырайық.
Әлеуметтік желі бізге ақпарат алу үшін бірыңғай мүмкіндіктер ұсынады. Біз интернет арқылы
көптеген жаңалықтардан құр қалмай, үнемі естіп, біліп жүреміз. Өзіміздің сүйікті кино,
сериалдарымызды кез келген, ыңғайлы уақытта қарап, жақсы көретін музыкаларымызды
тыңдай аламыз.
Әлеуметтік желі дегенде ең бірінші ойымызға адамдардың бір-бірімен байланысып, ақпарат
алмасып, өзара қарым-қатынас орнататын онлайн платформалар келеді. Мысал ретінде
Facebook, YouTube, Instagram, TikTok-ты жатқызсақ болады. Олар жаңалықтармен,
идеялармен, пікірлермен алмасуға мүмкіндік береді. Осы платформалардың арқасында
пайдаланушылар өз шығармашылықтарын, яғни қызықты контентпен (мәтін, сурет, видео)
бөлісіп, белсенділігін көрсету арқылы өз аудиториясын жинап, танымал бола алады. Қоғамдық
белсенділік ретінде: әлеуметтік мәселелерді көтеру, қайырымдылық бастамаларды қолдау
үшін де интернет платформалар көмектеседі, және ақпаратқа қолжетімділік: әлеуметтік
желілер әлемнің кез келген нүктесінен ақпарат, білім алуға мүмкіндік береді, адамдар өзара
тәжірибе алмасып, жаңа нәрселерді үйренеді.

Әлеуметтік желінің пайдасымен қатар, психикалық денсаулыққа да елеулі қауіп төндіретін
тұсында ескеру қажет. Сіз өзіңіз әлеуметтік желіде қаншалықты уақыт құртатыныңызды және
осы желінің сізге, сіздің болашағыңызға қандай зияны келіп жатқанын ойланып көрдіңіз бе?
2020 жылғы статистика бойынша елімізде орта есеппен 255 минут, яғни күніне әр адам 4
сағат, 15 минут уақытын осы әлеуметтік желіде өткізеді екен. Қазір 2024 жыл, бұл статистика
көтерілмесе де түспеді деп нық сеніммен айта аламын. Енді, әлеуметтік желінің теріс
жақтарын түсіндірейін.
Біріншіден, заманауи мәселенің бет- бейнесі ретінде тәуелділікті айтар едім. Барлығымыз,
әсіресе жас буын ұйқымыздан тұра сала ұялы телефонды қарап, әлеуметтік желілерді ақтара
бастаймыз. Сабаққа, жұмысқа барарда, жолда, ұйқыға жатарда, белгілі бір жағдайда
қолымыздан ұялы телефонымыз түспейді. Бұл дегеніміз шынайы өмірден алшақтап, виртуалды
өмірге тәуелді болып бара жатқанымызды білдіреді. Ал әлеуметтік желіге тәуелділік адамның
өмір сапасына, соның ішінде денсаулығына, психологиясына теріс әсерін тигізетіні сөзсіз.
Екіншіден, ұйқының бұзылуы, мазасыздық. Ұйқы- адам денсаулығының маңызды бөлігі болып
табылады. Әлеуметтік желіні шамадан тыс пайдалану- ұйқы жасушасының бұзылуына алып
келеді. Бұл қазіргі таңда жасөспірімдер мен студенттерде көп кездеседі. Дұрыс тынығудың
орнына түнімен ұялы телефонда отыратындар қаншама. Денсаулығы мен әл-ауқатын сақтау
үшін ересектер мен жасөспірімдерге түнде 7-9 сағат ұйықтау ұсынылады. Сондықтан, дұрыс
тынығу- денсаулық кепілі екенін естен шығармағанымыз абзал.
Үшінші мәселе: өмір сапасының төмендеуі. Әлеуметтік желілерге көп уақыт бөлудің әсерінен
жеке өмір мен сабақтағы немесе жұмыстағы міндеттерді орындаудағы қиындықтар туындауы
мүмкін. Еш нәрсеге үлгермей, уақыт жетпейтіндей көрінеді. Шын мәнінде сіздің бір күніңіздің
жарты бөлігі әлеуметтік желіде отырумен өтуде. Уақытты тиімді пайдалануға тырысыңыз.
Қажетсіз істерден бас тартыңыз. Дисциплина болуы қажет, әлеуметтік желілерге уақытты
шектеу қоя біліңіз. Уақытты тиімді пайдалану- әр адамның қолында, бастысы- дұрыс
жоспарлау мен өзіндік тәртіп.
Әлеуметтік желілердің біздің өмірімізге әсері зор. Жаңа технологиялар, әлеуметтік желілер
қоғамдық өміріді айтарлықтай жеңілдеткен болатын. Бірақ сол жеңілдіктерді оңтайлы

пайдаланып, әлеуметтік желінің барынша тиімді жақтарымен ғана қолдану керек. Смартфонда
сағаттап отырып, неше түрлі желілер ішінен ақпарат арасында бос уақытты жоғалтып алу
қоғам арасында үлкен проблемаға айналды. Қазіргі таңда көптеген жасөспірімдер алға қарай
жылжып, дамудың орнына құнды уақыттарын смартфонда өткізіп, денсаулықтарына да зиян
келіп жатқанын ұғына бермейді. Әлеуметтік желінің пайдалы жақтарымен қоса, зиянды,
тиімсіз жақтарын да ескеріп, саралап, ойдан өткізіңіз. “Пайдасы қандай?” деген сұрақты
өзіңізге қойыңыз. Желілік байланыс құралды дұрыс мақсатта қолданғаныңыз жөн.