Алматыдағы жер сілкінісі және оның қоғамға
әкелген өзгерісі
Алматыда магнитудасы беске дейінгі соңғы жер
сілкіністері тек табиғи апаттардың ғана емес, қаланың әлеуметтік
құрылымын сынаудың катализаторы болды. Бұл оқиғалар қоғамның
мінез-құлқының және табиғи апаттарға әрекет етуінің әртүрлі
аспектілеріне жарық түсірді.
Жер сілкінісі әсерінің алғашқы көріністерінің
бірі такси бағасының шарықтап, 10-15 мың теңгеге дейін көтерілуі
болды. Бұл құбылыс дағдарыс кезіндегі нарықтық экономиканың
кемшіліктерін көрсетіп қана қоймай, сыни жағдайларда баға белгілеу
мәселелеріне де назар аудартты.
Бұл ретте такси жүргізушілерінің жол жүру үшін
символикалық бағаны 1 теңге етіп белгілеген оқиғасы да көзге
түседі. Бұл тек адамдық мейірімділіктің ғана емес, қиналған
сәттерде ынтымақ рухының енуінің үлгісі.
Жер сілкінісі қала тұрғындарының психологиясында
өшпес із қалдырды.
Қайталанатын апаттан қорыққаннан адамдар
қауіпсіздікті қалап, өздерінің жаңа шындықтарын көрсететін шешімдер
қабылдайды. Дабыл шабадандары орау және басқа аймақтарға көшу
әдеттегі сақтық шараларына айналды.
Қайталанатын жер сілкіністері қала тұрғындарын өз
жоспарлары мен стратегияларын қайта қарауға мәжбүр етті. Адамның
басым көпшілігі жеке секторлар мен қауіпсіз өмір сүру орындарын
таңдайтын болған. Бұл қала құрылымы мен халықтың орналасуына
өзгерістер әкелді.
Алматыдағы жер сілкіністері инфрақұрылым үшін
ғана емес, жалпы қоғам үшін де сынақ болды. Олар ынтымақтың әлсіз
және күшті жақтарын ашты. Адам қауымының шынайы болмысы мен
өзгерістерге бейімделу қабілеті дағдарыс кезінде пайда болатынын
есте ұстаған жөн.
Бұл іс-шаралар болашақта апаттардың алдын алу
және әрекет ету стратегиясын әзірлеуге, сондай-ақ қоғамдағы
әлеуметтік ынтымақтастықты нығайтуға кілт болады.
Мақала авторы: 11 сынып оқушысы Әшімжан
Нұрайым