Ақдауыл хан

(ашық сабақ, 3 а сынып)

Сабақтың мақсаты:

1.Автормен танысу арқылы, мәтіннің мазмұны мен идеясын ашу. Оқушылардың таным мүмкіндіктерін анықтау.

2.Оқушылардың сөздік қорын байыту, ойын көз алдына елестету, есте сақтау, зейіндік қабілеттерін дамыту.

3.Баланың табиғаттың тылсым, түсініксіз жақтарына қызығушылығын арттыру.

Көрнекіліктер: хандардың суреттері.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу үш тілде.

а) Шаттық шеңберіне шақыру:

Жоғары қарап, күн көрдім,

Төмен қарап, жер көрдім.

Оңға, солға бұрылып,

Егеменді ел көрдім.

Сабақ өте қызықты, тиімді өту үшін мына

бес ережені сақтау керек:

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

Л е з д е м е

1.“Үш бақытым” өлеңінің авторы кім?

2.“Туған жер” сөзіне мәндес сөздер табу.

3.Аса көрнекті геолог, ірі ғалым кім?

4.“Ән сап, өлең айтайық, ауылға сөйтіп қайтайық”. Өлең қалай аталады?

5.Мұнайлы өлке қай жер?

Л е з д е м е

1.Оразақын Асқардың “Туған жер” атты өлеңінен үзінді айту.

2.Біздің облыс қалай аталады? Орталығы қай қала?

3. “Өзі құм дала, өзі жазық ....” Шығарма қалай аталады?

4.Данышпан, ғұлама ғалым үшін салынған кесене қай жерде?

5.Аппақ Байжанов қандай пайдалы қазбаның көзін тапты?

Әдебиеттік диктант

1.........Алпамыс жеті жасқа келгенде , оған арналған тұлпар құлыны да .........................

шығып еді. Ешбір кезде мінген емес еді. Оның атын ......................деуші еді. Бұл Байшұбар : “Мені бір ер мінер, қандай ................мінсе де, құйрығымнан тартып тұрғызған ..............мінер”,- деп серт беріп жүруші еді.

2.....................бабасына келіп, ат сұрайды. Сонда бабасы: “Жақсы, саған еншіге арнап жүрген .............................бар еді. Көп жылқыны тоғытып үстіннен ............ . Сен бір тастың ................. жат. .................ер жігіт екеніңді білейін, өзіне арнаған атты ұстап ал. Егер еншінді танып ұстасан, қолыңнан ..................... ерттеп берейін”,- дейді.

3.Өзінің атасы ...................... байдың көп жылқысының ішінен біреуін де көңілі жаратпады. Жылқының соңында бір ................ ат көрінді. ...................құлағынан асқан, .................... аяғын тең басқан, құйрығы бір қолтық ..................шырпысындай, жалы, кекілі ................. .

4.Алпамыс жатқан ақ тастың үстінен ...................... өте берді. Алпамыс .................... нақ он төрт жасында аттың құйрығына ....................... қол салды. Алпамыс деген .......................... еді.

5.Жануар ................... нар сияқты тізесін бүкті, қайшылап ................. тікті. “Мені құйрығымнан тартып тұрғызған ..............” деген уәдесі есіне келді. “Маған ие болуға жарайтын ............... екен”, - деп тұрып қалды.

6. -................. болсың мінген атың,

Сенсің менің ............................ .

Құтты болсын ...........................

Мойнына таққан .......................

7.Болаттан ........................төңкеріп,

Артына ................. бөктеріп.,

Қарағай .................... өңгеріп.

Астындағы ...............

Өз басыңмен тең көріп

..................атты бабандап,

Игі тілек ................ алып.

Сапар қылды майданға ....

ІІІ. Жаңа тақырып: Қазақ хандары

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Ақдауыл хан.

Шығарманың авторымен танысу.

- Бұл мәтінді жазған Бердалы Рысбеков 1940 жылы мамыр айының 17 - сі күні Оңтүстік Қазақстан облысы,Келес ауданы, Мақтабек Рахымов атындағы совхоз, Құрылыс елді мекенінде дүниеге келген. 1957 жылы «Ленин жолы»(қазіргі О. Есимов) мектебін бітірген соң, екі - үш жыл совхвозда жұмысшы болып істеп, одан Ташкенттің ауа - райын зерттеу техникумына түседі. Шығармашылықпен 1960 жылдан бастап айналысады. Бүгінгі таңда «Жалын», «Парасат» баспаларынан төрт жеке кітабы «Аппақ қар туралы ертегі», «Құмырсқаның баласы, құмыршақтың басынан кешкендері», «Тасқа айналған қыз», «Сиқырлы жүзік»атты кітаптары жарық көрді. Сондай - ақ Бердалы Рысбеков өлең, ән жазумен де шұғылданып келеді.

Дәптермен жұмыс. Жаңа сөздерді дәптерге жазу.
Хан көтеру - Хан сайлау
Ат ізін үзу - Бармай, көрмей кету.

Сергіту сәті

1, 2, 3 – қарлығаш болып ұш!

4,5,6 – қарлығаш болып қалқы!

7,8,9,10 – өз орныңа қон!

Оқулықпен жұмыс.

Оқушыларды тізбектей оқыту.

Шығармашылық тапсырма

1 тапсырма “Отан” сөзіне бес жолдық өлең құрастыру.

1. Зат есім, 1 сөз

2. Сын есім, 2 сөз

3. Етістік, 3 сөз

4. Сөйлем 4 сөз

5. Синоним

2 тапсырма “Менің ауылым” шағын эссе жазу.

Құса болу – адам жанының рухани шөлдеуі, рухани жалғыздыққа ұшырауы. Рухани жалғыздық туралы қазақта “құса, мұң, шер, сарыуайым” деген тіркестер қолданылады.

Қорытынды:
Кері байланыс:

Бағалау.

Үйге тапсырма: “Ақ дауыл хан” аңызын оқып, мазмұнын айту. “Отан,

Туған жер” тақырыбындағы 5 мақал –мәтел жаттап келу.

Батыс Қазақстан облысы, Теректі ауданы,

Шағатай ауылы, Ы.Алтынсарин атындағы

ЖОББМ, бастауыш сынып мұғалімі –

Ахметкалиева Айгул Уразаевна