Арифметикалық түбір

№11 ЖББОМ

"Арифметикалық квадрат түбір"

ашық сабақ

Өткізген: Есболова Ш.Ш.

2016-2017 оқу жылы

Сабақ типі: қорытындылау сабағы

Түрі: практикалық,ашық сабақ

 1.     Ұйымдастыру кезеңі. Сәлеметсіздер ме, балалар! Отырыңыздар. Балалардың сабаққа даярлығын тексеру. Бүгінгі біздің тақырыбымыз: «Арифметикалық квадрат түбірді қорытыңдылау сабағы» . Бүгін біз сабақта Арифметикалық квадрат түбірді түрлендірудің қасиеттерін қайталап, тақырыпты бекітеміз.

2. Сабақтың мақсаты:

А)білімділік:

Квадрат түбірлер тарауынан алған білімдерін

жалпылап тиянақтау, квадрат түбірлер туралы

қосымша ғылыми мағлұматтар беру,

оқушылардың білімдерін байқау;

Б)тәрбиелік:

Оқушылардың пәнге деген

қызығушылықтарын, белсенділіктерін

арттыру, өзара жолдастық көмек көрсете

білуге, ойын тиянақты дәл айта білуге

үйрету, шапшандыққа тәрбиелеу;

В)дамытушылық:

ой-өрісін дамыту, білуге тиісті міндетті деңгейдегі

есептерді шығару, іскерліктерін дамыту,

теориялық білімін практикада қолдана білу

дағдысын қалыптастыру.

Сабақ көрнекілігі: мультимедилық тақта.

Сабақ әдістері: ауызша, көрнекілік, өздік жұмыс.

3. Оқушыларды топқа бөлу

√16 √25 √625

√64 √49 √81

√36 √121 √225

√144 √169 √324

√256 √289

Мұғалім кестедегі сандарды бөліп оқушыларға үлестіреді, олар таңдап алып, түбірлерін тауып, «Жай» сандар, «Жұп» сандар болып топқа бөлінді. Топқа бөлініп болған соң топ ішінен өздері топ басшысын сайлайды. Топ басшысына бағалау парағы берілді.

4.Сабақтың эфиграфы

Балалар, бүгінгі біздің сабағымызда, елбасының өскелең жас ұрпаққа айтылған өсиетіне назар аударайық: «Еліміздің ертеңі мен бүгіні – жас ұрпақтың қолында…», – Н.Ә.Назарбаев айтқандай яғни, шарықтап шыңға ұмтылған Қазақстан, білімді де еңбекқор жастар, мына отырған сіздердің қолдарыңызда.

5.Үй жұмысын тексеру.

Балалар бір-бірімен дәптерлерін ауыстырып үй жұмысын тақта бойынша тексереді.

6. Математикалық шолу

1.Теріс емес а санының квадрат түбірі дегеніміз не?

Ж: Квадраты а-ға тең в санын айтады.

2. Арифметикалық квадрат түбір дегеніміз не?

Ж: Квадраты а-ға тең кез-келген теріс емес в саны теріс емес а санының арифметикалық квадрат түбірі деп аталады.

3.Арифметикалық квадрат түбірдің 1 –ші қасиеті қандай? 1-теореманы айтып бер.

Ж: Көбейтіндіден арифметикалық квадрат түбір табу үшін әрбір көбейткіштен жеке түбір тауып,нәтижелерін көбейту керек.

4. Арифметикалық квадрат түбірдің 2-ші қасиеті қандай? 2-теореманы айтып бер.

Ж: Бөліндіден арифметикалық квадрат түбір табу үшін бөлінгіш пен бөлгіштен жеке түбір тауып,нәтижелерін бөлу керек.

5. Квадрат түбірлері бар өрнектерге қандай түрлендірулер бар?.

Ж: 1)Көбейткішті түбір белгісінің алдына шығару;

2)Көбейткішті түбір белгісінің ішіне еңгізу;

3)Бөлшектің бөлімін иррационалдықтан босату.

7. Математика тарихынан.

Мұғалім: Әрқашан жаңа ұғымды, анықтаманы енгізген, теореманы дәлелдеген математик-ғалымның атын білу бізге қызық. Ал балалар, қай ғалым ғылымға бірінші болып арифметикалық квадрат түбір ұғымын енгізді? Осы адамның фамилиясының жанында ең үлкен сан мәні болады.

Тақтада ғалымдардың тегі және математикалық өрнек жазылып тұрады.

Тапсырма:Кему ретімен орналастыр

Рене Декарт (1596-1650) француз математигі, әрі философы.  1637жылы

арифметикалық  квадрат түбір ұғымын ғылымға енгізген. 

8. ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС

Өрнекті ықшамда: Екі оқушыдан топпен жұмыс істейді.

9.СЕРГІТУ СӘТІ Қазақтың ұлттық ойыны орамал тастамақ квадраттар таблицасы бойынша.

10. ОЙ ҚОЗҒАУ

Топ басшысы төмендегі сандардың біреуін таңдайды да, топ мүшелерімен бірге түбірден шыққан санға байланысты мақал- мәтел, нақыл сөздер, тыйым сөздер айту керек.

√49 √9 √1 6

√9 = 3

Үш би: Төле би, Қазыбек би, Айтеке би

Үш байлық: денсаулық, ақ жаулық, он саулық

Жігіттің үш жұрты бар: өз жұрты, нағашы жұрты, қайн жұрты

Үш арсыз: ұйқы, тамақ, күлкі

√49=7

Жеті жоқ: жерде өлшеуіш жоқ, аспанда тіреуіш жоқ, таста тамыр жоқ, Аллада бауыр жоқ, тасбақада талақ жоқ, аққуда сүт жоқ, жылқыда өт жоқ

Жеті күн: дүйсенбі.....

Жеті қазына: жүйрік ат, құмай тазы, алғыр қыран, түзу мылтық, қара қазан, алмас кездік, шаңырақ

Жеті мүше: бас, екі қол, екі аяқ, кейде, іш

Жеті жұт: құрғақшылық, жұт, өрт, оба, соғыс, топан су, зілзала

Мақал: 1.Жеті жұрттың тілін біл,

Жеті түрлі білім біл.

2.Жеті атасын білмеген,

Жетімдіктің белгісі.

√16=4

Төрт мезгіл: күз, қыс,көктем, жаз

Бір айда төрт апта бар.

Мақал: Алтау ала болса, ауыздағы кетеді,

Төртеу түгел болса, төбедегі келеді.

Төрт қойдың неше аяғы бар: 16

Жұмбақ: Төрт түліктің рэкеті,

Түзде жүрер көк сері (қасқыр)

Төртбұрыштардың төрт төбесі, төрт бұрышы, төрт қабырғасы болады.

Оқушылар біраз сергіп қалды.

11. Сабақты бекіту: «Тест». Өзіндік жұмыс.

Тест.1-нұсқа

1.   өрнегінің мәнін есепте

а) 0,72;    в)0,1     с)0,2     d)-0,2

2.   өрнегінің мәнін тап.

а) 27;    в)11     с)-11     d)12

3. Амалдарды орында: 

а) -7,7;    в)-11,9     с)4,1     d)47

4.   бөлшегін иррационалдықтан босат.

а)  ;    в)      с)      d)

5.   бөлшегін иррационалдықтан босат.

а)  ;    в)      с)      d)

  Жауаптары: 1.С 2.А 3.А 4.С 5.А

Тест.2-нұсқа

1.Өрнектің мәнін тап: .

А. 12,32 В. 152 Б. 15,2 Г. 23104

2.Есепте: .

А.  27 Б. 27 В. 729 Г. 729

3.Өрнектің мәнін тап: .

А. 0,35 В. 0,53 Б. 0,16 Г. 0,032

4. Өрнекті ықшамда: .

_А. В. –1 Б. Г.

5.Өрнекті ықшамда , егер а 0.

А.а⁴в ³ В. –ав Б.-а³в ⁶ С.а⁶в¹²

Дұрыс жауап:

1. В 2) Б 3)Б 4)А 5)Б

Қате жіберген есептерді талқылау. Жаман парақ беру +, - қойып отырады.

12. Қорытынды:  Біз не білдік, не үйрендік.

13. Үй жұмысы.