Әртүрлі ағзалар түрлерінің хромосомалар саны. Соматикалық және жыныс жасушалары.

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Мектеп:

Күні: 12.04.2018 ж

Мұғалімнің есімі:

СЫНЫП: 7 «А», «Б», «В».

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Әртүрлі ағзалар түрлерінің хромосомалар саны.

Соматикалық және жыныс жасушалары. Гаплоидті және диплоидты хромосомалар жиыны.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

7.2.2.1 - әртүрлі ағзалардағы хромосомалардың санын салыстыру;

7.2.2.2 - соматикалық және жыныс хромосомаларындағы хромосомалар санының әртүрлілігін түсіндіру.

Ойлау дағдыларының деңгейі

қолдану

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

• Соматикалық және жыныс жасушаларындағы хромосомаларды түсіндіру

Оқушылардың басым бөлігі:

Гаплоидті және диплоидты жынысжасушаларын жіктеу

Кейбір оқушылар:

• жыныс жасушаларындағы хромосомаларды сипаттау

Бағалау критерийі

• Соматикалық және жыныс жасушаларындағы хромосомаларды түсіндіре алады .

• Гаплоидті және диплоидты жынысжасушаларын жіктей алады

• Соматикалық және жыныс жасушаларындағы хромосомаларсанын салыстырады

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

Соматикалық және жыныс жасушаларындағы хромосомалар санының әртүрлілігін түсіндіру

Сен неліктен екенін айта аласын ба?(айтылым)

Адамның диплоидті хромосомасы 46

44 аутосома+ ХУ әйелдерде 44 аутосома +44

Гаметаларда: 22 аутосома +Х: 22 аутосома +У(ерлерде)

Аутосома+Х әйелдерде

Сыныптағы диалог/жазылым : диплоидті, гаплоидті ,гомологиті, кариотит, аутосомалар, жыныс хромосомалар

Талқылауға арналған тармақтар:

Гаплоидті және диплоидты хромосомалар

Құндылықтарға баулу

Мемлекеттік экономикалық өрлеудің білім беру,денсаулық сақтау және мәдениеттің ұлтық жүйесін дамыту білім мен ғылымды игеруге баулу. Топтық ,жұптық, жұмыс кезінде бір бірін құрметтеу, пікірлерін тыңдау, сыйлау, бір бірін бағалағанда шынайы болу.

Пәнаралық байланыс

Математика (хромосома саны генетикалық есеп)

Алдыңғы білім

Соматикалық және жыныс хромосомасы туралы біледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Басталуы (Кіріспе)

0-2 мин

2-5 мин

5-12 мин

ІІ.Ұйымдастыру кезеңі

а) Оқушылармен сәлемдесу;

ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

«Шаттық шеңбер» әдісі арқылы бір біріне тілек айту

(С)

«Санамақ» әдісі арқылы 3 топқа бөлемін

1 топ диплоидті

2 топ гаплоидті

3 топ аутосома

ІІ. Алдыңғы білімді пысықтау: (Ж)

«Кім жылдам» әдісі арқылы алдыңғы білімді сұраймын.

1. Ядро дегеніміз не?

2 .Саңылау арқылы нені тасымалдайды?

3. Хромосома дегеніміз не?

4. Хромосома қандай мағына береді?

5. Хромосоманың құрлысы қандай?

6. Хромосомалар жиынтығы деген не?

7. Қандай хромосомалар гомологті деп аталады?

8. Хромосома саны қандай болады?

А4 парағы, қайшы

Бағалау парағы

стикер

Ортасы

12-15мин

15-25 мин

25-29 мин

29-38 мин

38мин

V.Жаңа сабақ

1-тапсырма «Ой қозғау». әдісі

Суретке қараңдар? Ненің суреті бейнеленгені бейнеленгені туралы айтып көру.

Дескриптор

Білім алушы

- соматикалық жыныс жасушаларға түсініктеме бере алады.

- Гаплоидті және диплоидті ажырата алады.

- Аутосоманы сипаттай алады

"Екі жұлдыз бір тілек" арқылы бағалайды

2-тапсырма (жұппен жұмыс)

"Биологиялық диктант" әдісі

Егер орамжапырақтың............жиынтығы.........болса, онда...........жиынтығы...............

....... мен .......бірдей.........хромосомалар..........зромосомалар......аталады

........шыбынының .......... жасушасында........жұп......болады.

Дескриптор

Білім алушы

-диплоидті және гаплоидті жиынтығын біледі

- гомологті хромосомаларды біледі.

- Хромосомалар жұп болатынын біледі

"смайлик" әдісі арқылы мұғалім бағалайды.

3-тапсырма

"Кесте толтыру" әдісі арқылы бір бірін тыңдап шығады (ЖЖ)

Дескриптор

Білім алушы

- соматикалық жыныс жасушасындағы хромосомалар санының әр түрлі болуының биологиялық маңызын түсіндіреді.

_соматикалық және жыныс жасушаларын салыстырады

ҚБ «Басбармақ» арқылы бағалайды.

Сын тұрғысынан ойлау

Оқулық

Е.А Очкур

Ж.Ж.Құрманғалиева

Плакат маркер, стикер

сурет

Оқулық

Презентация

Дәптер

Сабақтың соңы

40 мин

Кері байланыс (Тж)

ББҮ кестесі арқылы кері байланс аламын:

ҚБ «Бағалау парақшасы» арқылы топ басшысы бағалайды.

Үйге тапсырма беру: Соматикалық және жыныс жасушасындағы хромосомалар жиынтығы

АКТ ны қолданып қосымша мәлімет жинап келу

Қосымша ақпарат :

Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау – оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері. АКТ-мен байланыс. Құндылықтардағы байланыс

Биологиялық диктант

Кесте толтыру

«Басбармақ» әдісі арқылы, «мадақтау, смайлик қалауынша жабыстыру», "" әдісі, "Екі жұлдыз бір тілек", арқылы топбасшы бағалауы

Рефлексия.

"ББҮ" кестесі арқылы кері байланс аламын:

Денсаулық сақтау технологиялары.

қауіпсіздік техникасы ережелерінің

интербелсенді тақта

Рефлексия. Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен ж Әртүрлі ағзалар түрлерінің хромосомалар саны.

оспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:7-сынып

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Әртүрлі ағзалар түрлерінің хромосомалар саны.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.2.2.1. Әртүрлі ағзалардағы хромосомалардың санын салыстыру.

Сабақтыңмақсаты

Барлық оқушылар: Сомалық және жыныс жасушаларын ажырату.

Оқушылардың басым бөлігі: Сомалық және жыныс жасушаларын анықтау.

Кейбір оқушылар: Әртүрлі ағзалардағы хромосомалар санын салыстыру.

Ойлау дағдыларының

деңгейі

Жоғары

Бағалаукритерийі

• Сомалықжәнежынысжасушаларынажыратады.

• Сомалықжәнежынысжасушаларынанықтайды.

• Әртүрліағзалардағыхромосомаларсанынсалыстырады.

Тілдік мақсаттар

Оқылым:Әртүрліағзалардағыхромосомаларсанынсипаттайды.

Негізгісөздер мен тіркестер:Соматикалық және жыныс жасушалар. Гаплоидты және диплоидты хромосомалар жиыны.

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:Хромосома (гр. хромо-түс және сома-дене)

Пәнге қатысты терминдер:

1.Ядро-клеточное ядро-nucleus

2.Хромосома-хромосома-chromosome

3.Ақуыз-белок-protein

Талқылауға арналған тармақтар:

1. Хромосомалар құрылысы қандай?

2. Соматикалық және жыныс жасушалары деген не?

3.Гендер қандай қызмет атқарады?

Құндылықтарға баулу

Құрмет. Негізгі ұғымдарды талдау кезінде оқушылардың бір-бірінің пікірімен санасып құрмет көрсетуі.

Ынтымақтастық. Жұпқа және топқа берілген тапсырманы бірлесіп орындау, оқушылар арасындағы ынтымақтастықты қамтамасыз етеді.

Енбек және шығармашылық. Оқушылардың білімге қызығушылығы, өзін-өзі дамытуы.

Пәнаралық байланыс

Химия- ДНҚ ның химилық құрамы.

Генетика –тұқымқуалау барысы.

Экология-тұқымқуалау барысында әсер ететін факторлар.

Математика-хромосомалардың жалпы жиынтығы.

Алдыңғы білім

Биология 6-сынып. Аталықжәнеаналықжынысжасушаларынажыратады.

Сабақбарысы

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері

Сабақтағыжоспарланғанжаттығутүрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

1-5 минут

5-15минут

І Ұйымдастырукезеңі

а) Сәлемдесу, оқушылардытүгелдеу.

б) Оқушылардың көңілін сабаққа аудару

«Өрмекші торы»-әдісі арқылы. Оқушылар шеңбер бойында тұрып,қолдарына жіп алып,бір-бірлеріне жақсы тілектер айтады.Нәтижесінде өрмекші торы шығады,бұл- топпен жұмыс барысында ұйымшыл болуды білдіреді. «Санамақ» әдісі арқылы оқушыларды 3-топқа бөлеміз. Топтарға «Сомалық жасуша, жыныс жасуша, хромосома» -деген атау береміз.

ІІ Алдыңғы білімді пысықтау: 1 -тапсырма.

«Сен білесің бе?» әдісі арқылы алдыңғы білімді сұраймын. Ол үшін оқушылар шеңберге тұрған күйінде бір-біріне сұрақ қояды. Келесі оқушы жауап береді.

1.ДНҚ –ның құрылысы қандай?

2. ДНҚ мономерін атаңыз?

3. Хромосома дегеніз не?

4. Ген дегеніміз не?

5.Сомалық және жыныс жасушаларының айырмашылығы?

Дескриптор

1. ДНҚ құрылысын біледі.

2. ДНҚ мономерін ажыртады.

3. Хромосома ұғымына мағлұмат бере алады.

4. Ген туралы жалпы түсінік береді.

5. Сомалық және жыныс жасушаларын ажыратады.

(ҚБ) Смайликтер арқылы бағалау.

Жіп, қайшы,плакаттар.

АКТ

Сабақтың ортасы

15-25 минут

25-28мин

28-38мин

Жаңа сабақ.

«Ассоциация»- әдісі. 2-тапсырма.

Бұл кезде тақтаға шеңбер сызылып, ортасына тақырыптың атын жазып, осыған байланысты оқушылыр оқулықтан ізденіп. Жаңа ақпараттарды жазады.

Дескриптор.

1. Ядрода орналасқан хромосомалар жиынтығын біледі.

2. Диплоидті хромосомаларды ажыратады.

3. Гаплоидті хромосомаларды ажыратады.

4. Сомалық және жыныс жасушаларын анықтайды.

(ҚБ) Басбармақ арқылы бағалау.

«Сергіту сәті»

Аустралия жаңбыры.

«Венн диаграммасы» арқылы жаңа тақырыптықорытындылау.3- тапсырма.

Оқушылар әртүрлі ағзалардағы хромосомалардың санын салыстырады.

Сома-

лық жа-

суша-

лар.

Жыныс

жасушала-

ры.

Дескриптор.

1.Сомалық асушаларға анықтама береді.

2.Сомалық және жыныс жасушасындағы бір-бірінен айырмашылығын анықтайды.

3.Сомалық және жыныс жасушасындағы хромосомалар санының әр түрлі болуының биологиялық маңызын түсіндіреді.

(ҚБ) Бағдаршам арқылы бағалау.

.

Әр түрлі ағзалар-дағы хромосома

Плакат,маркер,стикерлер

Плакаттар,маркер, қайшы,стикер.

Сабақтың соңы

38-45мин

«Екі жұлдыз бір тілек» арқылы кері байланыс жүргізу.

Оқушыларды «Мадақтау» әдісі арқылы (ЖБ) жүреді.

Плакаттар, маркерлер.

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сізбасқаларға қарағанда қабілетті оқушыларғақандайтапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сізоқушылардыңматериалдыигерудеңгейінқалайтексерудіжоспарлапотырсыз?

Денсаулықжәнеқауіпсіздіктертехникасынсақтау

Қабілеті жоғары оқушыларға «Ассоцияция» әдісі кезінде деңгейлік тапсырмалар беремін. Түрлі ойын элементтерін пайдаланып,интеллектуалды ойлауын,шығармашылық қабілеттерін дамытамын.

Бағдаршам әдісі, смайликтер әдіс, басбармақ әдісі арқылы қалыптастырушы бағалау жүреді.Топтық жұмыста мұғалімнің «Мадақтау» әдісі арқылы жиытық бағалау жүреді.

Оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, АКТ құралы интербелсенді тақтаны денсаулыққа зияндылығын және нормативке сай 10мин қолдану.

Сабақбойыншарефлексия

Сабақмақсаттарынемесеоқумақсаттарышынайы, қолжетімдіболдыма?

Барлықоқушылароқумақсатынақолжеткіздіме?Егероқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?