Тілдік
мақсаттар
|
Терминдерді түсіну үшін
сөздермен жұмыс істеу (оқылым): Андронов, археология, қоныс,
жекеменшік, абыз, кремация, мәдениет, жертөле, мыс, қола,
кәсіп.
Плакат толтыру барысында
жазылым мақсаты орындалады. Модельдеу кезінде
айтылым-тыңдалым мақсаты
орындалады.
|
Пәнаралық
байланыс
|
География: оқушылар картамен жұмыс
істейді
Технология: шаруашылық, экономикалық
дағдылар қалыптасады, үйлердің салынуын
зерттейді. Бейнелеу
өнері: сызуға, сурет салуға,
жобалауға үйренеді.
|
Сабақтың
басы
(5
мин)
|
Ұйымдастыру
кезеңі.
Ынтымақтастық атмосферасын «
Менің саған тілегім ....» тренинг арқылы қалыптастырады, оқушыларды
белсенді тыңдауға ескерту, қатысушыларды өзара
байланыстыру.
Топқа
бөлу: Карточка таңдау
арқылы
Психологиялық ахуалды реттеу
мақсатында , топқа бөлемін. Тарихи дәуірлер
бойынша сөздерді таңдауды ұсынамын;
карточкалардың кері жағында «АНДРОНОВ МӘДЕНИЕТІ»,
«ҚОЛА ДӘУІРІ», БЕҒАЗЫ – ДӘНДІБАЙ»
атты тіркестер
шығады. Оқушылар үш топқа
бөлінеді.
Карточка
сұрақтары:
-
топ Қазақстандағы ежелгі
кең өндіру орталықтары және қола дәуіріндегі адамдардың
кәсіптері
-
топ Қола дәуірінің
археологиялық ескерткіштері, шаруашылықтағы және қоғамдағы
өзгерістері
-
топ Тас дәуірі
және қола дәуіріне Венн диаграмма
сызу.
|
Карточкалар
|
Сабақтың
ортасы
(6
мин)
(7 мин)
|
Жаңа тақырыпқа қысқаша
шолу.
Қола дәуірінде Қазақстан,
Батыс Сібір, Оңтүстік Орал өңірлері мен Орта Азияның бір бөлігін
өзара туыстас тайпалар мекендеген. Археологтар қола дәуірінің осы
мәдениетін ең алғаш 1914 ж Онтүстік Сібірдегі Ачинск қаласы
маңындағы Андронов қонысына байланысты Андронов мәдениеті деп
атайды. Археологтар қола дәуірінің соңғы кезеңіне жататын Орталық
Қазақстан аумағын қамтыған Беғазы және Дәндібай қоныстарындағы
алғашқы зерттелген обаларға байланысты қойылған. Беғазы-Дәндібай
мәдениетінің ескерткіштері 1946 ж бастап зерттелді. Осы
зерттеулердің басында атақты ғалым академик, археолог Ә Марғұлан
тұрды. Андронов тайпаларының негізгі кәсібі мал бағу мен егіншілік
болған. Олар төрт түлік малдың барлығын өсірді. Негізгі тағамдары
ет пен сүт болды. Қабірден табылған олжалар сол адамның қаншалықты
дәулетті екенін көрсетеді. Діни жоралғыларды сақтаушы және
қадағалаушы жоғары дінбасылар абыздар қоғамда ерекше орын
алды.
Т.
1
тапсырма Түсіну ойлау
дағдысы
О қушылар мәтінмен
танысып, Андрон мәдениетінің территориясы, ашылуы, кәсібі, не
өсіргенің, тағамдарын анықтау үшін «Өрмекші» кластер толтыру
ұсынамын.
Андрон мәдениеті
Дескрипторлар:
О:
терминдерді, түйінді
мағлұматтарды постерге толтырады.
Кері байланыс: Мадақтаймын.
«Шапалақ» арқылы бағалауды
ұсынамын
1 шапалақ
нашар
2 шапалақ
жақсы
3 шапалақ өте
жақсы
Т.
2
тапсырма. Картамен
жұмыс. Қолдану ойлау
дағдысы
Картадан Андронов мәдениеті
қоныстары териториясын көрсету.
Қазақстанның ірі қалалары мен
ірі өзендерін кем дегенде үшеуін картадан
көрсетеді.
М:
Мадақтаймын.
«Бағдаршам» арқылы бағалауды
ұсынамын
Қызыл түс:
түсінбедім
Сары түс: Сұрақтар
бар
Жасыл түс: бәрі
түсінікті
Кері байланыс: Басбармақ әдісі
арқылы бағалау
Сергіту сәті: Қыдырып
қайтайық
|
Плакат
Оқулық
жобасы,
5
сынып.
Оқулық
жобасы,
5
сынып.
Үлестермелі түрлі түсті
қағаздар, қайшы, скотч, желім, маркер.
Түрлі түсті
қағаздар
Оқулық
жобасы,
5
сынып.
Атлас, түрлі түсті
қарандаш.
|
Сабақтың
соңы
(5 мин)
3
мин
3 мин
|
Сабақты қорытыңдылау үшін
сұрақтар тізбесі
Жинақтау ойлау
дағдысы.
-
Андрон мәдениетінің ең алғашқы
ескерткіші қашан және қай жерде табылды?
-
Андрон мәдениетінің
территориясы.
-
Андрондықтардың негізгі кәсібі
қандай?
-
Андроновтқтардың негізгі
тағамдары?
-
Андрон тайпаларының
баспаналары қандай түрде болды?
-
Андрондықтардың жерлеу дәстүрі
қалай болды?
-
Кремация, абыз, меншік
дегеніміз не?
Кері
байланыс. «Бағдаршам» әдісі арқылы
жүргізіледі.
Оқушыларды
бағалау:
Үйге
тапсырма: Андронов және Беғазы-Дәндібай
мәдениеттері.
Андроновтықтардың өмірі жайлы
қысқаша эссе жазып келу.
|
Нысананың
суреті
Қызыл
қарандаш
|