Ашық сабақ Атомдарда электрондардың таралуы. 8 сынып

Химия Сынып 8

Мұғалім:Адиханбаева Муаттар

Сабақтың тақырыбы

Атомдарда электрондардың таралуы.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

8.1.3.1 бірінші 20 элементтің электрондар санын анықтау

8.1.3.2 электрондардың қабаттарда орналасуының схемасын салу

8.1.3.3 электрондар атомда ядродан арақашықтықтары артып келе жатқан орбитальдарда біртіндеп орналасатындығын түсіну

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

негізгі топшадағы химиялық элементтердің атом құрылысы мен оның қасиеттерінің өзгеру заңдылығын түсінеді

Оқушылардың басым бөлігі:

Период бойынша элемент атомындағы электронның орналасу тәртібі мен заңдылығын түсіндіру, білімдерін дамытады

Кейбір оқушылар:

атомда электрондардың орналасу тәртібі мен заңдылығын және элемент қасиетінің өзгеру себебін түсіне отырып, атом құрылысы туралы білімдерін жетілдіреді

Жетістік критерийлері

Оқушылар:

Ұсынылған атомдар үлгілерінің сызбаларын дұрыс салады және дұрыс көрсетеді;
- Бейнеленген әр деңгейдегі толық (максимальды) орналасқан электрон сандарын кесте арқылы толтырады;
- 16-дан астам элемент атомының электрондық конфигурациясын құрастыра алады.

Тілдік мақсаты:

Пәнге қатысты лексика мен терминология: атом (электрондық), қабат, энергетикалық деңгей, ядро, жүйелік, топ, қашықтық, жуық, барынша алшақ, ішкі, сыртқы / atom (electron), shell, energy level, nucleus, series of shells, group, distance, nearest, furthest, inner, outer.
Диалог пен жазуға арналған сөздердің пайдалы жинағы:
Бұл атом ядросы, ал мыналар электрондар. Электрондар қабығы атом ядросынан жақын/алыс орналасқан. Қай электронда энергия көп/аз?
This is the nucleus and these/here are the electrons. Electrons have different energies and are grouped by energy in a series of shells. This shell of electrons is the nearest to/furthest from the nucleus of the atom. Which electrons have more/less energy?

Құндылықтарды дарыту

Жұптық жұмыс жасау барысында айтылған болжам бойынша бір-бірінің пікірлерін тыңдауға жағдай жасау. Функционалдық сауаттылықты дамытуға жағдай жасау.

Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыс

Негізгі бөлшектер – протон, нейтрон, электрон (6.4C).
Бірінші 20 элемент құрылысы (7.1A).

АКТ қолдану дағдылары

Аудиожазба , таныстырылым.

Тілдік құзыреттілік

Табиғат

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі.

Амандасу. Психологиялық ахуал туғызу.

Мұғалім оқушылардан, олардың көңіл күйдеріне сәйкес келетін смайликті таңдауды ұсынады

Миға шабуыл әдісі арқылы сұрақтар қою

Қайталауға арналған сұрақтар

Атом құрылысының моделін қай ғалым ұсынды?

Атом қандай бөлшектерден тұрады?

Химиялық элементтің қасиеті немен анықталады?

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі мен заңды кім құрастырды?

Периодтық заң қалай оқылады?

Период деген не? Саны қанша? Қалай жіктеледі?

Период бойымен элементтердің қасиетттері қалай өзгереді?

Топ деген не? Саны қанша? Топ ішінде элементтердің қасиетттері қалай өзгереді?

Қызығушылықты ояту–10 мин.

1. Карточкамен жұмыс

2. Сұрақ-жауап:

• Реттік нөмір нені білдіреді? Белгіленуі

• Атомдар қандай бөлшектерден тұрады? Заряды?

• Изотоп деген не?

• Химиялық элемент деген не?

• Периодтық система неше период, неше топтан тұрады?

3. Венн диаграммасы: Электрон мен протонды салыстыру

Электрон Протон

4. Атом құрылысы тақырыбы бойынша тест: «Сандар сөйлейді»

1. Оттектің неше изотобы бар?

Ф) 1 Х) 2 Ц) 3

2. Литийдегі нейтрон саны?

И) 4 Й) 3 К) 7

3. Алюминийдегі протон саны?
   Л) 27 М) 13 Н) 14

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Бор нешінші периодта орналасқан?

Ж) 5 З) 3 И)2

Шаттық шебері

Сабақтың ортасы

8 минут

Тақырыпты өз бетімен оқып постер қорғау

Атомдағы электрондар ядродан әр түрлі қашықтықта орналаса отырып, электрон қабаттарын түзеді. Электрон қабаттары энергетикалық деңгейлер деп те аталады.

Атомдағы энергетикалық деңгейдің саны, осы элемент тұрған периодтың нөміріне сәйкес келеді:

                                   1-период элементтеріне бір энергиялық деңгей немесе бір қабат

                                   2-периодта – екі,

                                   3-периодта – үш т.с.с.

Период = деңгей = қабат

 Энергетикалық деңгейдегі болатын электрондардың максимал саны мына формуламен өрнектеледі: N = 2n²

 N-электронның максимал саны

п-деңгей саны

Осы формулаға сәйкес бірінші энергетикалық деңгей де

п=1;  N = 2n²= 2∙1²=2        электрон,

п=2;      N = 2n²=2∙2²=8        электрон,

п=3;      N = 2n²=2∙3²=18      электрон,

п=4;      N = 2n²=2∙4²=32      электрон.

Мысал:

) ) ) )

1. ₊₁H 1 2. ₊₂H 2 3.₊₃Li 2 1

) ) ) ) )

4. ₊₄Be 2 2 5. ₊₁₁Na 2 8 1

Электрон бұлты болатын кеңістікті орбиталь деп атаймыз. Орбиталь деп нені атаймыз?

Электрондық қауыз:

Атомның барлық электрондары жиналып электрондық қауызын құрайды.

Электрондық қауызды не құрайды?

Өзара энергиясы жуық электрондар атомның электрондық қабатын түзеді.

Электрондық қабатты қандай электрондар түзеді?

Электрон қабаттар рет нөміріне қарай 1,2,3,4… деп белгіленеді.

Әр қабаттағы орбитальдардың өзіндік энергиясы мен пішіндері болады.

Электрондарды пішініне қарай жіктеңдер, кестені толтырыңдар.

Шар тәрізді электрон бұлтын s-электрондар деп, ал орбитальдарды s-орбиталь д.а.

Кейбір электрондар ядро маңында гантель тәрізді бұлт түзіп қозғалады, ондай электрондар p – орбитальдарын береді. Кеңістікте координаттардың 3 осі (x,y,z) бойынша орналасатындықтан рx,рy,рz орбитальдары деп бөлінеді

Электрондық бұлттарды толтыру ережесі келесі:

1. Ең алдымен элемент атомында қанша электрон бар екендігін анықтап алу. Ол үшін сол элементтің ядро зарядын білсек болғаны, ол Д.И. Менделеевтің периодтық жүйедегі элементтің реттік нөміріне тең. Реттік нөмірі (ядродағы протон саны) барлық атомдағы электрон санына тең.

2. Бар электронмен 1s – орбитальдан бастап ұяшықтарды толтырамыз. Әрбір ұяшықта 1 не 2 электрон бола алады. Бір ұяшықта орналасқан екі электронды қарама – қарсы бағдаршамен белгілейді ( Паули принципі)

3. Әрбір квант деңгейінде аттас орбитальдарда бір электроннан орналасады, қалғандары кейін қосылып жұп түзеді (Хунд ережесі)

Бір деңгейде бола алатын электрон саны	Осы деңгейде электронның сыйымдылығы
1	2
2	8
3	18
4	32

Түсіндірме видео: https://twig-bilim.kz/film/atom-structure-electron-shells-5627/
Атомның құрылысы, Электрондық қабаттар. 
Видео Power Point "атом құрылысы" жөнінде презентация жасайды.
(I) (f) Оқушылар алғашқы 20 элемент үшін электрондар таралуын көрсететін диаграмма құрайды және электрондар таралуының стандартты реттілігін пайдаланады (мысалы, 2:8:1).

(I) (f) Оқушылар атомдарды электрондық қабаттар диаграммалары түрінде таныстырады / Learners represent atoms by shell diagrams.
ЖҰМЫСТАРЫН СЫНЫП АЛДЫНДА ҚОРҒАУ, СҰРАҚТАРҒА ЖАУАП БЕРУ (пресс-конференция). 

(W) Аяқталған сыртқы қабат атомды белсенді етпейтінін түсіндіріңіз. Сондықтан атомдар электрондарды қосып немесе беріп өзінің сыртқы қабатын толтырады, нәтижесінде қосылыстар түзіледі.

1.«Протон» тобына тапсырмa.( мұғалім әрбір оқушыны жеке бағалайды.)

1.Кальций элементін периодтық жүйедегі орны бойынша сипаттаңдар( ауызша) «Химиктер» тапсырмасы

2.Электрондық, графиктік формулаларын құрастырыңдар.(жазбаша) «Химиктер» тапсырмасы

3.Кальцийдің адам ағзасындағы ролі (ауызша) «Биологтар» тапсырмасы

770 ₸ - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы

Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

Жариялау

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

Жариялау

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

• Жүктелуде...

Бағыт

• Жүктелуде...

Сынып

• Жүктелуде...

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған.

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Химия пәні бойынша барлық материалдарды көру

Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз

Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз

Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады

Толығырақ