Пән: Дүниетану

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Тағам және сусын

Күні: 06.04.2018ж

Сынып: 1 «А»

Мектеп: «Бөлек батыр атындағы орта мектеп» КММ

Мұғалімнің аты-жөні:

Касымбекова Айжан Биримтаевна

Қатысқандар саны.26

Қатыспағандар саны

Сабақ тақырыбы

Біз қалай тамақтанамыз?

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу

мақсаттары (оқу бағдарламасына

сілтеме)

1.1.4.2. тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру.

1.1.4.1 Түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және зиянды

тағамдардың арасындағы айырмашылықтарды анықтау.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: ежелгі және қазіргі заманғы адамдардың тамақтану ерекшелігі туралы білу.

Көптеген оқушылар: тағам және сусын түрлерін ажыратып үйрену.

Кейбір оқушылар: бұрынғы мен қазіргі кезеңді елестету тәсілдерімен танысу.

Бағалау критерийі

Ежелгі және қазіргі замандағы адамдардың тамақтану айырмашылығын біледі.

Пайдалы және зиянды тағамдардың адам өміріне тигізетін пайдасынмен зияндылығын түсінеді.

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Тілдік мақсат

Дұрыс тамақтану және салауатты өмірдің маңызды екенін талқылай алады пайдалы және зиянды тағамдар арасындағы айырмашылықтарды анықтайды. Күнделікті жағдаяттардағы қауіпсіздік ережелерін түсіндіре алады.

Құндылықты дарыту

Ынтымақтастыққа, ашықтыққа, сыныптастарына құрмет көрсетуге тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыс

Қазақ тілі: Сөздерден мен сөздерді, сөйлемдер мен сөйлемді байланыстырып әңгімелейді

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта арқылы қосымша түсінік беру.

Бастапқы білім

«Мектептегі өмір» тақырыбы

Сабақтың жоспары

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Басталуы

Ынтымақтастық атмосферасын құру.
Сыныбымыз тап-таза,
Бор да дайын тақтада.
Ойымызды жинақтап,
Отырайық партаға.

Қызығушылықтарын ояту:

Оқушыларды қызықтыру үшін сабақты қалыпсыз нысанда бастау. Үстелдің үстіне тағам түрлері салынған дорбаны қою. Оқушылар сіздің сабаққа не әкелгеніңізді табуы тиіс. Егер оқушылар дорбада не бар екенін айта алмаса, бір оқушыны тақтаға шығару. Ол дорбадағы заттарды қарап, тағам түрл ерінің біреуін (мысалы, ақ, дәмді, қою) сипаттайды. Оқушылар сипаттама арқылы қандай тағам екенін табады. Бұл тәсіл «Тағам және сусын» сабағының тақырыбын анықтауға көмектеседі.

А4 қағазы

Сабақтың ортасы

«Суреттерді салыстыр» әдісі

Оқушылар бұл тапсырмада оқулықта берілген 1-суреттегі көріністерді салыстырады. Бір оқушы ежелгі және қазіргі адамдардың тамақтануындағы ұқсастықты, ал екінші оқушы айырмашылықты табады. Бұл тапсырма оқушыларға алғашқы адамдардың тамақтану ерекшеліктері туралы білуіне көмектеседі. Оқушылардың білімін деректі материалдан алынған ақпаратпен толықтыру. Оларға адам өмірінде отты игерудің мағынасы қандай екені туралы бірлесе тұжырым жасауды ұсыну.

Мұғалім түсіндірмесі:

Ең алғашқы адамдар жылы жерлерде өмір сүрген. Сондықтан олар жылы киім туралы қамданбады. Үйлерді қолайсыз ауа райынан және жыртқыш аңдардан қорғану үшін салды. Олар көп уақытын тағам іздеуге жіберетін. Әйелдер мен балалар жемістерді, өсімдік тамырларын, құстар мен тасбақалардың жұмыртқаларын терді. Ер адамдар аң аулаумен айналысты. Сол уақытта жер бетінде мамонттар болған еді. Ежелгі адамдар мамонттарды алдын ала жасаған шұңқырларға қуып, кіргізетін. Олар ұзақ уақыт бойы тағамды шикілей қолданды. Тіпті адамдар от тұтатуды үйренгенде аулаған аңның тұтастай еті жанып тұрған отқа сыйып кететін.

• Мұғалім оқушыларға парта үстіндегі тағам түрлерін көрсете отырып олардың тағам және сусын болып бөлінетіндігі туралы түсінік беру.

«Тағам және сусын» әдісі

Оқушыларға жекелей тапсырмалар беріледі (таңғы астарына тағам немесе сусын таңдайды)

Мәтінмен жұмыс

Тапсырманы орындау үшін оқушыларға жұмбақтың шешуін тапқызу

Алға жайып тұз-дәмiн,
Келтiредi үй сәнiн.
Ол халқымның ақ жаны,
Жақсы дәстүр маржаны,
Кеңпейiл де арайлы,
Осы жерден тарайды. (дастархан)

«Орындап көр» әдісі

Бұл тапсырманы рөлдік ойын түрінде өткіземін. Сынып оқушыларын алты топқа бөлемін. Оқушылардың міндеті – дастархан жайып, қонақ шақыру. Оқушыларға «Отбасылық дәстүр» тақырыбында танысқан ұлттық қонақжайлық дәстүрі мен үлкендерге құрмет туралы естеріне саламын. Қонақ келгенде қандай сыпайы сөздер айту қажет екенін сұраймын.

Жауабы: «Сәлеметсіздер ме, қош келдіңіздер, төрге шығыңыздар, астарыңыз дәмді болсын және т.б.»

Әр топтан бір оқушы қонақтар үшін дайындалған тағамдар мен сусындар туралы түсіндіреді. Бұл тағамдарды қима суреттерді жабыстыра отырып орындайды. Тапсырма аяқталғаннан кейін оқушылардың жұмыстары тақтаға ілінеді.

Қосымша дерек:

ҚБ: «От шашу» арқылы ынтылындыру

«Сөйлемді толықтыр» тапсырмасы

–– Ежелгі адамдар ....................(жемістермен, тамырлармен, шикі етпен) тамақтанды.

–– .......................... (қымыз) бие сүтінен жасалған емдік сусын.

–– Тағам алуан түрлі және .......................... (пайдалы) болуы тиіс.

ҚБ: Орындаған тапсырмасына қарай күлегештер жабыстыру

«Керек дерек» әдісі (тыңдалым)

Қымыздың пайдасы

Қымыз – емдіксусын, оны бие сүтінен жасайды. Қымыздың шипалық және емдік қасиеттері ерте заманнан белгілі. Ол ел арасына ғажайып қасиеттерімен танымал. Қымызды алғаш рет түркі тайпалары жасап үйренді. Олар бұл сусынды әзірлеу құпиясын сақтады. Қымызды «батырлардың сусыны» деп атаған. Қымызды қолдану арқылы асқазан, өкпе, бауыр т.б. ауруларды да емдеуге болады. Сонымен қатар қымызда дәрумендер көп және керемет салқындататын дәмі бар.

Қойылатын сұрақтар:

1. Төрт түлікті атап бер.

2. Жылқы малының төлі қалай аталады?

3. Жылқыны қалай шақырамыз?

4. Жылқының адамға қандай пайдалары бар?

5. Қандай сусынмен таныс болдыңдар?

6. Ол неден жасалады екен?

7. Қымызды тағы қалай атауға болады екен?

8. Қымыздың қандай пайдасы бар екен?

(Оқушылардың сұраққа толық жауап беруін қадағалап отырамын)

ҚБ: Әр сұраққа жауап берген оқушыға жылы сөздер айтып отыру

Оқулық

Суреттер

Сабақтың аяқталуы

Оқушылармен бірлесе отырып «Тазалық» тақырыбында ой қозғау. Тақырыптың мағынасын ашу. Тамақтану барысында тазалық сақтау мен дұрыс тамақтану туралы түсініктерін қалыптастыру.

Кері байланыс:

Тағамдарын дастарханға орналастыру:

Жасыл дастархан: сабақ мен үшін түсінікті болды.

Сары дастархан: түсіндім, біразын тағы қайталап қарап шығамын.

Қызыл дастархан: маған апайдың көмегі қажет.

Суретпен жұмыс жүргізеді.

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен өз жоспарыма

қандай түзетулер енгіздім жəне

неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?