Материалдар / Ашық сабақ "Ғарыш" 4 сынып

Ашық сабақ "Ғарыш" 4 сынып

Материал туралы қысқаша түсінік

Әріптестеріммен іс тәжірибе алмасуға. Жаңартылған білім бойынша бір көмегім тиіп қалатын шығар.

Байсугурова Алия Кабаевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

22 Желтоқсан 2017

1045

1 рет жүктелген

Бастауыш сынып Ашық сабақ 4 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

29.01.2016ж.		Ғарышқа жол ашу
Жалпы мақсаты		Ғарышты игеру деген ұғым, қазақ ғарышкерлерімен танысу.
Күтілетін нәтижелер		Ғарышты игеру деген ұғым, қазақ ғарышкерлерімен танысады
Сабақ түрі		Топтық жұмыс, жеке жұмыс.
Керекті жабдықтар		Дүниетану оқулығы, суреттер, үнтаспа
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері	Мұғалім әрекеті		Оқушы әрекеті
Кіріспе Топтарға бөліну	Қайырлы күн, күнім, далам, орманым, Қайырлы күн, гүлім, құсым, көлдерім, Қайырлы күн, өсімдіктер, жәндіктер, Қайырлы күн, барша тіршілік иесі. 4 топқа бөлу Меркурий, Шолпан, Жер, Марс,		Тренингке белсене қатысады, Атау арқылы топтарға бөлінеді.
Тұсаукесер	1.Тест жұмысы. 1.Күн жүйесінің ғаламшарларынан кімдер зерттейді? а) Географтар ә) Астрономдар б) Экологтар 2.Күнді неше ғаламшар айналып жүр? а) 7 ә) 8 б) 11 3.Юпитер – бұл ... а) Күн жүйесіндегі ең үлкен ғаламшар. ә) Күн жүйесіндегі ең кішкентай ғаламшар. 4.Күн жүйесіндегі ғаламшарлар қандай ретпен орналасқан? а) Шолпан, Жер, Марс, Меркурий, Нептун, Сатурн, Уран, Нептун. ә) Меркурий, Шолпан, Жер, Марс, Нептун, Сатурн, Юпитер, Уран. б) Меркурий, Шолпан, Жер, Марс, Юпитер, Сатурн,Уран, Нептун. 5.Жердің серігі бар ма? а) Бар, біреу. ә) Жоқ. б) Бар, екеу. Жауаптары: 1 – ә, 2 – ә, 3 – а, 4 – б, 5 – а. 2.Үй тапсырмасын сұрау.		Жеке жұмыс
Негізгі бөлім	III.Жаңа тақырыпты меңгерту. - Жұлдыз деген не? (Аспан денелері) - Жұлдыздар неге жарқырайды? (Олар – аспан денелері. Күн де – жұлдыз). Оқулықпен жұмыс. ББҮ кестесінің 1,2 бөлімдерін толтырады. 1.Мәтіннің бірінші бөлімі оқылады. - Ғалымдар жұлдызды аспанды не үшін зерттейді? 2.Мәтіннің екінші бөлімі оқылады. Сұрақ-жауап арқылы мазмұны ашылады. 3.Мәтіннің үшінші бөлімі оқылып, мазмұны ашылады. 4.Пікіріңді білдір. - Ғарышты игеруді дұрыс деп ойлайсыңдар ма? - Ғарышкерлер ғарышқа қай жерден ұшады? - Тұңғыш ғарышқа ұшқан кім? - Қазақ ғарышкерлері туралы не білесіңдер? Қосымша мәлімет. Байқоңырдан 1961 ж. 12 сәуірде адамзат тарихында тұңғыш рет Гагарин Юрий Алексеевич "Восток" ғарыш кемесімен ғарышқа аттанды. Байқоңыр одан кейін де ғарыш кеңістігін игеруде көптеген жаңашыл бастамалардың старттық орнына айналды. Байқоңырдан Күннің, Айдың, Шолпанның алғашқы жасанды серіктері, "Восток", "Восход", "Союз", "Прогресс" ғарыш кемелері, "Салют", "Мир" орбиталық станциялары, жұмыстар жүргізуге арналған "Протон", "Зонд", "Прогноз", байланыс мақсаты үшін пайдаланылатын және метеорологиялық бақылаулар жүргізуге арналған "Молния", "Экран", "Горизонт", "Радуга", "Метеор", т.б. ЖЖС-тері ұшырылды. Айды, Марсты және Шолпанды зерттеуге арналған ғарыш аппараттары бар РТ-лар да Байқоңырдан аттандырылды. 1991 ж. 2 қазанда тұңғыш қазақ ғарышкері Т. Әубәкіров "Союз Т-13" ғарыш кемесімен Байқоңырдан ғарышқа көтерілді. Ресеймен бірлескен бағдарлама бойынша қазақ ғарышкері Т.А. Мұсабаев ғарышта 2 рет (1994, 1998) болды. Байқоңыр ғарыш алаңын салуға әр жылдары түрлі мамандықтағы көптеген қазақстандықтар қатысты. Олардың арасыңда Байқоңыр ғарыш алаңының қызметкерлері Қ. Тоқмұхамедов, Б. Межіғұлов, Т. Уәшев, К.Әбілғазин, полковник Ә. Исмаилов, М. Құлымгереев, Қ. Нұрмағамбетов, С. Мұхаметқалиев, Б. Ешімов, Қ. Нұрмұқанов, Р. Құлмырзаев, М. Мұқанов, т.б. болды. Қазақстан азаматы, ұшқыш-сынақшы, майор М.З. Рафиков алғашқы ғарышкерлер тобында Ю.А. Гагаринмен бірге дайындықтан өтті. Байқоңыр ғарыш алаңы 1991 ж. Қазақстан Республикасының иелігіне өтіп, 1993 ж. Ресей Федерациясына 20 жылға берілді. Байқоңыр кешенін пайдаланудың экологиялық зардаптары байқалды. Байқоңыр кешенінен Қазақстан Республикасы аумағына жылына 30 — 35 мың т. улы заттар таралады. Ракеталардан түскен қалдықтар Қарағанды, Павлодар және Шығыс Қазақстан облыстарына зиян келтірді. Топтық тапсырмалар 4 энциклопедия беріледі 1 топ- Астрономдар туралы әңгімелеу 2 топ –ең алғашқы ғарышкерлер туралы айту 3 топ –Т.Әубакиров туралы айту 4 топ – Т.Мұсабаев туралы айту		Топпен жұмыстанады Балалар өз ойларын ашып айтып, ойларын дәлелдейді. Әр топ постер қорғайды. Жұмыстың соңында топтар бірін – бірін бағалайды. 2 жұлдыз, 1 ұсыныс
Қорытынды	ББҮ кестесін аяқтайды.		Ойланады, ойын қорытады
Бағалау	Бағдаршам әдісі арқылы бағалау		Балалар бағдаршам арқылы бағалайды.
Үйге тапсырма	Мазмұнын айту		Күнделіктерін ашып үй тапсырмаларын жазып алды.
Рефлексия	Сэндвич		Ойларын жазады.

1. Егер Сатурн ғаламшарын өте үлкен бір суға салса, ол жүзіп жүрер еді. Себебі, оның тығыздығы судың тығыздығынан аз.
2. Нейтронды жұлдыз материалынан жасалған шәй қасықтың салмағы жер бетінде 112 миллион тоннаны құрайды екен.
3. Егер сіз жарықтың жылдамдығымен ұша алсаңыз (секундына 300 000 шақырым), онда біздің галактиканы айналып шығу үшін сізге 100 000 жыл қажет болар еді.
4. Орион шоқжұлдызының сол жағында орналасқан Бетельгейзе атты жарық жұлдызды Күннің орнына қойса, ол Жерді, Марсты және Юпитерді жұтып кетер еді. Оның диаметрі Күннен 1000 есе үлкен. Ғалымдардың болжамынша, ол 2-3 мың жылдан кейін жарылуы тиіс. Екі айға созылатын қуатты жарылыс кезінде Бетельгейзенің жарықтығы Күндікінен 1 050 есе асып түсіп, Жер бетінен оны ешбір құралсыз-ақ көруге болады екен.
5. Сіз Андромеда галактикасына көз салғанда (бізден ара-қашықтығы – 2,3 миллион жарық жылына тең), оның бізге 2,3 миллион жыл бойы жүріп келген жарығын көресіз. Яғни, сіздің көріп тұрғаныңыз, ол галактиканың 2,3 миллион жыл бұрынғы көрінісі.
6. Жарық Күннен бізге дейін 8 минут жүріп келеді, яғни біздің дәл қазір көріп тұрған Күніміз – осыдан 8 минут бұрынғы Күн. Егер ол 4 минут бұрын жарылып кеткен болса, біз оны білмес едік.
7. Юпитердің салмағы Күн жүйесіндегі барлық ғаламшарлардың салмағын қосқандағыдан көп.
8. Егер Күнді бір нүктенің көлеміндей етіп кішірейтсе, ең жақын жердегі жұлдыз одан 16 шақырым қашықтықта болар еді.
9. Жердің тартылыс күші адамның омыртқасын басып, сығып тұрады, сондықтан ғарышқа ұшқан ғарышкердің бойы шамамен 5,08 см-ге ұзарады.
10. Экваторда сіздің салмағыңыз полюстерге қарағанда 3 пайызға ауыр болады.
11. Жер орбитасында ғарыш саласының дамуына байланысты түрлі қалдық темірлер ұшып жүрген көрінеді. Мамандардың есептеуінше, салмағы бірнеше граммнан 15 тоннаға дейінгі 370 000-нан астам заттар сағатына 9,8 мың шақырым жылдамдықпен Жерді айналып ұшуда. Сонымен бірге, олар кейде бір-бірімен соқтығысып, кішкене бөлшектерге шашырап кетіп жатыр.
12. Күннің салмағы бүкіл Күн жүйесі денелерінің салмағының 99,86 пайызын құрайды. Қалған 0,14 пайызы ғаламшарлар мен астероидтарға тиесілі.
13. Ғарыш кеңістігінде жаңа жұлдыздың жарылуы (тұтануы) кезінде ол өте ғаламат көлемде энергия бөледі екен. Оның алғашқы 10 секунд ішінде бөлген энергиясы Күннің 10 миллиард жыл ішінде бөлген энергиясынан көп болады.
14. Шолпан – Күнді сағат жүрісіне қарама-қарсы бағытта айналатын жалғыз ғаламшар. Бұған бірнеше жорамал бар. Соның бірі, ғалымдардың пікірінше, бұрын Шолпанның бетіне ірі астероидтар соқтығысып, оны кейін қарай айналдырып жіберген.
15. 1957 жылдан бері («Спутник-1» жасанды жер серігі ұшырылғаннан кейін) адамзат баласы жер орбитасына қаншама жасанды жер серіктерін ұшырды. Тек соның біреуі ғана Титаниктің тағдырын қайталады. 1993 жылы Еуропа Ғарыш Агенттігіне тесілі «Олимп» жер серігі астероидпен соқтығысып, жойылды.
16. Жоғарыда айтылған Андромеда галактикасы – бізге ең жақын галактика. Осы екі галактика бір-біріне қарсы өте қатты жылдамдықпен жылжып келеді екен. Андромеданың жылдамдығы – секундына 300 шақырым, біздің Құс жолы галактикамыздың жылдамдығы – секундына 552 шақырым. Ғалымдардың пікірінше, екі галактика 2,5-3 миллиард жылдан кейін бір-бірімен соқтығысуы мүмкін.
17. Адам баласы ашық ғарыш кеңістігінде скафандрсыз 90 секунд қана шыдай алады, егер тек өкпесіндегі барлық ауаны шығарса ғана. Ал егер өкпеде кішкене ғана ауа қалса, ол бірден көпіршіп үлкейе бастайды екен. Егер ол қанға өтіп кетсе, адам бірден өледі. Ал адам ғарыш кеңістігіне шыққанда, өкпесі ауаға толы болса, онда өкпесін жарып жібереді.
18. Жердің салмағы тұрақты емес. Ғалымдардың анықтауынша, жыл сайын Жер өзіне 40 160 тонна салмақ қосып, 96 600 тоннасынан айырылады. Яғни, сонда Жер жылына шамамен 56,5 тоннаға жеңілдеп келеді.

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!