Ұзақ мерзімді жоспардың
тарауы:
Күні:
Сынып: 7
|
Мектеп: Ақтөбе облысы, Әйтеке би
ауданы,
Талдысай ауылы, Талдысай жалпы
орта білім беретін мектебі
Мұғалімнің
аты-жөні: Шукимбаева Бактылы
Абдисадыковна
Қатысқандар:
Қатыспағандар:
|
Сабақтың
тақырыбы
|
География ғылымының
дамуы
|
Осы сабақта қол
жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына
сәйкес)
|
7.1.1.2 Саяхатшылар мен
зерттеушулердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттап,
баға береді.
|
Сабақтың
мақсаты
|
Барлық
оқушылар: саяхатшылар мен
зерттеушілердің аттарын біледі, география ғылымының дамуына қосқан
үлесін сипаттайды.
Оқушылардың басым
бөлігі: зерттеушілер мен
саяхатшылардың маршрутың кескін картаға
түсіреді.
Кейбір
оқушылар: саяхатшылар мен
зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлестеріне баға
береді.
|
Бағалау
критерийі
|
- География ғылымының дамуына
үлес қосқан саяхатшылар мен зерттеушулердің есімдерін
біледі.
- Ғалымдардың есімдерін
кестеге жазып, бейнелерін еңбектерімен
сәйкестендіреді.
- Зерттеушілер мен
саяхатшылардың маршрутын кескін картаға
түсіреді.
-
Саяхатшылар мен
зерттеушілердің ғылым жолындағы еңбектерін
салыстырады.
-
Саяхатшылар мен
зерттеушулердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттап,
баға береді.
|
Тілдік
мақсаттар
|
Тындалым,
айтылым. Сұрақтарға жауап береді,
бейнероликті, бір-бірінің пікірлерін тыңдайды, өз ойларын
айтады.
Оқылым. Кестені толтыру үшін
оқулықтағы мәтінді қолданады.
Жазылым. Кестені толтырады, кескін
картаға маршрутты түсіреді.
|
Пәндік лексика мен
терминология. Зерттеушілер, саяхатшылар,
географиялық қоғам, Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым
Академиясы, География Институты, сел.
|
Диалог пен жазылымға
қажетті пайдалы сөздер тізімі.
Ұзақ уақыт бойы география
................................... ғылым деп есептелініп
келді.
Қазіргі география ғылымы
...................................................................
ғылымнан,
......................................................................
ғылымға айналды.
Ұлы географиялық ашылулар
кезеңіндегі саяхатшылар: ...........................
...........................................................................................................................
Қазақстан аумағын зерттеген
саяхатшылар мен зерттеушілер: .................
...........................................................................................................................
Сел -
..........................................................................................
қуатты
ағын.
|
Құндылықтарға
баулу
|
Құрмет. Оқушы сыныптастарының
пікірлерін сыйлайды және пікірталасқа ат
салысады.
Жауапкершілік. Берілген тапсырмаларды нақты
жазады, уақытында
орындайды.
Ынтымақтастық. Топтық жұмысты орындау
барысында барлық ұжыммен бірігіп, ортақ шешімге келе
алады.
Ашықтық. Топтық жұмысты орындау кезінде
оқушылар өзара байланысқа түсу арқылы берілген тапсырмадағы
мәселені бірігіп шешуге ат салысады.
|
Пәнаралық
байланыс
|
Тарих. Зерттеушілердің мен
саяхатшылардың еңбектерінің маңызы.
|
Алдыңғы
білім
|
Оқушылар география ғылымының
салаларын, адам тіршілігі үшін маңызын,
қазіргі заманда география ғылымының алдына қойылған міндеттерін
біледі.
|
Сабақ
барысы
|
Сабақтың
жоспарланған
кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған
жаттығу түрлері
|
Дереккөздер,
ресурстар
|
Сабақтың
басы
3
мин.
1
мин.
4
мин.
|
Ұйымдастыру
кезеңі.
(С) Психологиялық ахуал
қалыптастыру үшін оқушыларға «Шаттық
шеңбер» аясында бір-біріне тілек айтып
шығу ұсынылады.
Күліп шықты Күн бүгін!
Дөңгеленіп тұрайық, Шеңберді біз құрайық. Қол ұстасып бәріміз Ақ
тілекті жолдайық!
Топтарға
бөлу. Оқушылар үш түрлі кемелердің
суреттері бойынша үш топқа бөлінеді.
1 топ 2 топ 3
топ
(М) Оқушыларды сабақтың тақырыбы,
оқу мақсаты, сабақ мақсатымен таныстыру.
«Ассоциация»
әдісі.
География ғылымы
|
Интербелсенді тақта,
слайд
Сілтеме:
http://gompix.ru/oboi/16/vstante_v_krug_1280x800.jpg
Кеспе
қағаздар
Слайд
Слайд
|
Сабақтың
ортасы
10
мин.
|
1
тапсырма.
(Ж) Оқулықтағы 9-11 беттегі
мәтінді оқыңыз.
(Т) Кестемен
жұмыс. Ғалымдардың есімдері мен өмір
сүрген жылдарын анықтап, сипаттамаларымен
сәйкестендіріңіз.
|
Оқулық. А. Егорина, С.
Нүркенова, Е. Шимина. География. Алматы «Атамұра»
2017.
9-11
бет.
|
9
мин.
3
мин.
3
мин.
5
мин.
|
Ғалымның
бейнесі
|
Есімі, өмір сүрген
жылдары
|
Сипаттамалары
|
1.
|
|
А) Он жылдам астам Орта Азия
мен Қазақстанды, оның ішінде Іле Ала-тауын, ішкі Тянь-Шаньды, Арал
теңі-зін зерттеді. Зерт-теген елдерінің орографиясын зоологиялық
сипа-тымен байланыс-тыра отырып, Орта Азияның жануар-лары мекен
ететін жерінің биіктігіне тәуелді екендігін
анықтады.
|
2.
|
|
В) Алтайға, Жетісу Алатауына
және Тянь-Шаньға сапар шеккен саяхаттары, Қазақстанның көп-теген
аймақтарына, соның ішінде, Ал-тайға жасаған сая-хатының орны
ерек-ше. Алтайдың бір-неше жаңа мұздық-тарын ашып, ең биік
нүктесінің шамасын тапты.
|
3.
|
|
С) И. Мушкетовтан Орта Азияға
ұйым-дастырылып жатқан экспедицияға ша-қырту алады. Зерт-теушілер
Тянь-Шань тауында бір-неше жоталырды ашып, Дауыр және Борщов
жотасын, Бэйшань таулы үстіртін зерттеді.
|
4.
|
|
D)
1856-1857 жж. Іле өлкесін
зерттей бастады. Орталық Тянь-Шаньды зерт-теген алғашқы еуро-палық
ғалым болды. Тянь-Шаньға екі рет саяхат жасады. Ұзақ жылдар бойы
Тянь-Шаньның биік нүк-тесі деп есептелініп келген Хантәңірі шыңын
ашты.
|
5.
|
|
Е) Топырақтану ғылымының
негізін қалаушы. Қазіргі заманғы физикалық географияның негізін
қалады. Топырақтың қалыптасуын, дамуын және шығу тегін зерттей
оты-рып, табиғат зона-лары туралы ілімді
құрды.
|
6.
|
|
F) 1856-1858 жж. Жоңғария жіне
Іле Алатауына көп сая-хаттаған. Ол жергі-лікті тілдерді жақсы білді
және де таби-ғат, шаруа-шылық, халықтың тұрмыс-тіршілігі туралы
көптеген мағлұмат-тар жинақтады. Еу-ропаға таныла қой-маған,
Түркістанға аттану география ғылымында, орыс және әлем
шығыс-тануында өте ма-ңызды оқиға ретінде
қарастырылды.
|
Дескриптор Білім
алушы
- ғалымдардың есімдерін
жазады;
- ғалымдардың өмір сүрген
жылдарын анықтайды;
- ғалымдардың бейнелерін
сипаттамаларымен сәйкестендіреді.
Қалыптастырушы
бағалау.
Топтар
бірін-бірі «Күншуақ»
әдісімен бағалайды.
«Күн» - «күн мен бұлт» - «бұлт»
-
бәрі дұрыс; 1-2 қате; 3-6
қате.
(Т) 2
тапсырма.
1
топ. П.П. Семенов-Тян-Шанский мен
Ш. Уалихановтың, Н.А. Северцев пен В.В. Сапожниковтың ғылым
жолындағы еңбектерін «Венн
диаграммасы» арқылы
салыстырыңдар.
Дескриптор Білім
алушы
- ғалымдардың зерттеулерінің
айырмашылығын жазады;
-
ғалымдардың зерттеулерінің
ортақ ерекшіліктерін жазады.
2
топ. Н.А. Северцев, В.В.
Сапожников, В.В. Докучаев пен В.А. Обручевтің зерттеу
экспедицияларының маңыздылығын жазыңыз.
Дескриптор Білім
алушы
- саяхатшы мен зерттеушілердің
зерттеу экспедицияларының маңыздылығын
жазады.
3
топ. XIX-XX ғғ. зерттеушілердің
жүріп өткен бағытын картадан анықтай отырып, кескін картаға
түсіріңіз.
Дескриптор Білім
алушы
- зерттеушілердің жүріп өткен
бағытын картадан анықтайды;
- кескін картаға
зерттеушілердің жүріп өткен бағытын географиялық нысандармен
сәйкестендіріп, белгілейді.
Қалыптастырушы
бағалау.
Оқушылар
«Бағдаршам»
әдісімен өзін-өзі
бағалайды.
«Қызыл
түс» түсінген
жоқпын.
«Сары
түс» сұрақтар
бар.
«Жасыл
түс» барылығы
түсінікті.
(М) Соғыс және соғыстан кейінгі
кезеңдерде қазақстандық ғалымдардың
ғылыми-зерттеулері.
1921 ж. Алматы қаласы күтпеген
апат салдарынан зардап шекті.
Қазақстан географтары 1922
жылдан бастап мұздықтарды зерттеумен
келеді.
1952 жылы Қазақстанда
География қоғамы пайда болды.
Қазіргі Қазақстанның
географиялық ғылымы климат және су ресурстарына ерекше назар
аударды.
«Сел» терминінің анықтамасын
дәптерге жазғызу.
3
тапсырма.
Қ.И. Сәтбаев туралы бейнеролик
көрсетіледі.
«ПОПС»
әдісі.
П – менің ойымша,
...
О – себебі,
....
П – мысалы,
...
С – қорыта айтқанда,
...
Қалыптастырушы
бағалау.
Оқушыларды «зымыран», «ұшақ»,
«машина» бейнелері арқылы
бағалаймын.
«Зымыран» -
«ұшақ» -
«машина» -
ерекше пікір; толық ақпарат;
толықтыру
қажет.
|
Слайд, кесте,
үлестірмелі
қағаздар
Кеспе
қағаздар
Слайд
«Венн
диаграммасы»
Жұмыс
дәптері
Физикалық карта, атлас, кескін
карта
Кеспе
қағаздар
Жұмыс
дәптері
Интербелсенді тақта,
бейнеролик
Сілтеме:
https://www.youtube.com/watch?v=LBjixQVcF6E
Слайд
Кеспе
қағаздар
|
Сабақтың
соңы
4
мин.
2
мин.
1
мин.
|
«Еркін
микрофон» әдісі.
Саяхатшылар мен
зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлестеріне баға
беріңіз.
Кері
байланыс.
«Көңіл-күй» аралы.
Картада «Қуаныш», «Қайғы», «Үміт»,
«Шабыт», «Тамсану», «Ойлау»
аралдары бейнеленген. Әр оқушы өзінің сабақтан алған
сезіміне байланысты аралға кемесін
жапсырады.
Үйге тапсырма.
«География ғылымының болашағы»
тақырыбына эссе жазыңыз.
|
Физикалық
карта, «аралдар», кеме-лердің
суреттері.
Слайд
|
Саралау – Сіз оқушыларға
қандай тәсілмен көмектесесіз?
Сіз басқаларға қарағанда
қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар
бересіз?
|
Бағалау – Сіз оқушылардың
материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап
отырсыз?
|
Пәнаралық байланыстар.
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
қолдану
|
Сабақта жағымды психологиялық
ахуал қалыптастыру үшін «Шаттық
шеңбер» ұйымдасты-рылады.
Уәж туындату. Оқушылардың
зейінін сабаққа шоғырландыру, қызықтыру және сабақта үйренетін
білімнің қажетті болатының көрсету. Сабақтың оқу мақсатын
оқушылардың түсінуіне жағдай жасалады.
Тақырыпқа кіріспе
ретінде «Ассоциация»
әдісі қолданылады.
Баяу оқушыларға мұғалім
тарапынан нұсқаулар беріліп, түрткі сұрақтар
қойылады.
Қабілеті жоғары оқушыларға
тапсырмалар арнайы күрделеніп беріледі.
Бейнеролик көрсетілген соң
оқушылар «ПОПС»
әдісің қолданып өз ойларын,
пікірлерін жеткізу, ұсыныс жасау қабілетін дамытуға ынталандыратын
жағдайлар жасау.
Игерген білімді оқушылардың
әрі қарай өз бетінше тереңдетуіне
бағыттаймын.
|
1
тапсырма. Кестемен
жұмыс.
Топтар
бірін-бірі «Күншуақ»
әдісімен бағалайды.
Оқушылар
«күн», «күн мен бұлт»,
«бұлт» бейнелерін тандап өзін-өзі
бағалайды.
«Күн»
- бәрі
дұрыс, «күн мен бұлт»
- 1-2 қате,
«бұлт»
- 3-6
қате.
2
тапсырма. Оқушылар
«Бағдаршам»
әдісімен өзін-өзі
бағалайды.
«Қызыл
түс» түсінген
жоқпын.
«Сары
түс» сұрақтар
бар.
«Жасыл
түс» барылығы
түсінікті.
3
тапсырма. Оқушыларды «зымыран», «ұшақ»,
«машина» бейнелері арқылы
бағалаймын.
«Зымыран» - ерекше
пікір, «ұшақ» - толық
ақпарат, «машина» - толықтыруды қажет
етеді.
|
Сабақ жоспарын әзірлеуде басқа
пән мұғалімінің кеңесі қажет болмады.
Сыныптың санитарлық нормаға
сай болуы (кабинеттің жарық болуы, бөлмені желдету) тоқ көздерімен
жұмыс жасағанда сақтық ережелерін сақтау.
Сабақта презентация,
бейнеролик қолданылады.
|
Сабақ бойынша
рефлексия
Сабақ мақсаттары немесе оқу
мақсаттары шынайы жіне қолжетімді болды
ма?
Барлық оқушылар оқу
мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген
болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді
ме?
Сабақ кезендеріңде уақытты
тиімді пайдаландыңыз ба?
Сабақ жоспарынан ауытқулар
болды ма және неліктен?
|
Бұл тарауды сабақ туралы
рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп
санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.
|
|
Жалпы
бағалау
Сабақта ең жақсы өткен екі
нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?
1.
2.
Сабақтың бұдан да жақсы
өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға
қатысты)?
1.
2.
Осы сабақтың барысында мен
сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/
қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге
назар аудару қажет?
|