Сабақтың тақырыбы: Ою өрнектер және олардан
композиция құру
Сабақтың мақсаты: Ою-өрнектердің түрлерімен
таныстырып, оның қию әдісін үйрету. Оқушылардың сын тұрғысынан
ойлауын, қолөнер туындысын көру арқылы оқушылардың өнерге деген
құштарлығын, шығармашылық қабілетін, дүиетанымын дамыту.
Ұқыптылыққа, өз орнының тазалығын сақтауға, өз бетінше еңбек етуге,
алған білімдерін дұрыс пайдалана білуге
тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: дамытушылық
сабақ
Сабақтың әдісі: сын тұрғысынан
ойлау
Пәнаралық байланыс: бейнелеу өнері,
геометрия, тарих, әдебиет
Сабақтың көрнекілігі: тұрмыстық бұймдар,
қоржын, үлгі
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылардың назарын сабаққа аудару, топқа бөлу Қоржыннан өз
топтарына есім алады.
І топ
«Өнерлілер» ІІ топ «Шеберлер» ІІІ топ «Ісмерлер»
Жаңа
сабақ
Ою-өрнек
ежелден келе жатқан өнер болып саналады. Әрбір халықтың өзіне тән
ою-өрнектері баршылық, қай халықтың да мәдениетіне көз салсақ,
халықтың эстетикалық талғамы, дамуы ою-өрнекпен
байланысты.
Ою-өрнек
өнерінің белгілі бір халыққа тән негізгі стильдік ерекшеліктері сол
халықтың қолтаңбасымен сабақтасып жатады.
Кезінде
өнертанушы В.Чепелев «Қазақтар тек ою өрнек әлемінде өмір сүретін
сияқты» деп атап көрсеткен, қазақтың ою-өрнектері аталуына
байланысты бірнеше топқа бөлінген:
-
Ай, күн,
жұлдыздар, көк әлеміне байланысты
-
Малдың
дене мүшесіне байланысты
-
Аңға
байланысты ою-өрнек
-
Жәндіктерге байланысты өрнектер
-
Құстарға
байланысты
-
Жер, су,
өсімдіктерге байланысты
-
Қару
құралдарға байланысты
-
Геометриялық фигура тектес
І.Қызығушылақты ояту
ІІ.Ой
қозғау (Сөздік жұмыс)
|
№
|
Сұрақтар
|
Жауабы
|
|
1
|
Ою-өрнек дегеніміз латынның
қай сөзіне келеді?
|
Латынның орнамент деген
сөзінен алынған. Орнамент әшекейлеу, әсемдеу деген мағынасына
келеді.
|
|
2
|
Композиция дегеніміз
не?
|
Ою - өрнекті бір заттың бетіне
реттеп орналастыру
|
|
3
|
Симметрия дегеніміз
не?
|
Ою- өрнектің екі жағының
бірдей болуы – симметрия заңы
|
|
4
|
Колорит деген
не?
|
Ою- өрнектердегі бояу
түрлерінің бір-бірімен үндесіп, жарасым табуы
|
|
5
|
Ритм дегеніміз
не?
|
Ою - өрнекте бір элементтің
қайталанып отыруы
|
|
6
|
Оюдың пайдасы бар
ма?
|
Жүйке қызметін жақсартып, ойды
бір жүйеге келтіреді. Математикалық білімді жетілдіреді, түстерді
таңдауға үйретеді.
|
Қолөнер –
халықтың өз қолымен жасайтын ұлттық мәдениеті мен өнер
туындысы
Оюшы - әр
түрлі өрнек үлгілерін жасаушы, қазақ ою-өрнегінің
шебері.
Оюлау -
әсем өрнек, әшекей салу, көрнектеу, ою жасау,
кесу.
Ою – бір
нәрсенің бетіне түсірілген түрлі нақыш, бедер, өрнек,
әшекей.
Ою, салу
- өрнек түсіру, әшекей жүргізу.
Оймала –
бір нәрсені ойып. Кесу.
Әшекей -
өрнек салу әдісінің бір түрі.
Үлгі –
ою- өрнек қиылған қағаз, өрнектің қалыбы.
Топпен
жұмыс
І топ
«Өнерлілір» тобы. Мақал-мәтелдерді толықтыр.
1.Оюды оя
алмаған......................
2.
Ойсыздан ....................шықпайды
3. Үлгі
көптің ...................көп
Өрнегі
көптің....................көп
ІІ топ.
«Шеберлер» тобы. Мақал-мәтелдердің мағынасын
түсіндір.
-
Еңбек
етпесең, не қорлықта қаласың, не ұрлыққа барасың.
-
Адамның
ісі қандай болса, өзі сондай
ІІІ топ.
«Ісмерлер» тобы
Оюдың
аталуы, қолданылатын орны, мағынасы туралы мәлімет
бер.
-Балалар,
әжелеріміз ою үлгісін жасауды, оюды кімдерден үйренген? Оларды да
өз әжелерінен, аналарынан, әпкелерінен үйренген. Осылай ұрпақтан
ұрпаққа ауысып бүгінге жеткен . Біз де ою ойып
көрейікші.
Ойма
ою. Тұтас заттың бетіне қайшымен
ойып ою-өрнек жасауды ойма деп атайды. Ойма оюлар сырмақ сыру
өнерінде ғана пайдаланылады.
Сызба ою.
Сызба ою-өрнегі атынан – ақ көрініп тұрғандай, тұтас қағаз бетіне
қаламмен сызылып түсіріледі. Сызылып жасалған ою-өрнек үлгілерін
сызба ою деп атайды.
Қима ою.
Тұтас қағаздан немесе былғарыдан, матадан, картоннан қиып алынған
ою-өрнек қима ою деп аталады.
І. Топ
«Өнерлілер» тобы қағазды бір бүктеп ою
ІІ,топ
«Шеберлер» тобы қағазды екі бүктеп ою
ІІІ. Топ
«Ісмерлер» тобы қағазды үш бүктеп ою
Сабақты
қорыту
Сематикалық карта
|
№
|
Ою аттары
|
Ай,
күн, жұлдыздар көк әлеміне байланысты
|
Малдың дене мүшелеріне байланысты
|
Аңға
байланысты
|
Жәндіктерге байланысты
|
Жер,
су, өсімдіктерге байланысты
|
Қару
құралдарға байланысты
|
Геометриялық фигура тектес
|
|
1
|
Табан
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
Тырна
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
Ирек
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
Жұлдыз
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
өркеш
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
Итқұйрық
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
Құсмойын
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
өткізбе
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9
|
Балдақ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10
|
Тарақ
|
|
|
|
|
|
|
|
Рефлексия
-
Сабақ
ұнады ма?
-
Қандай
сұрақтарың бар?
-
Сабаққа
қатысты пікірлерің?
17 Желтоқсан 2017
2168
2 рет жүктелген
