Ашық сабақ. Қазақ хандығы: мемлекеттің саяси институттары. 10 сынып.

Бөлім: Қазақ хандығы - Орталық Азиядағы алғашқы ұлттық мемлекет

Күні:10.02.2022

10 сынып

Қатысқандар: Қатыспағандар:

Мектеп:№5 мектеп-лицей

Мұғалімнің аты-жөні:

Тажибаева С.М

Сабақ

тақырыбы

Қазақ хандығы: мемлекеттің саяси институттары

Зерттеу сұрағы: Қазақ хандары қазақ жерлерін біріктіру мақсатында қандай саясат ұстанды?

Оқу мақсаты

10.3.1.2 Қазақстанда мемлекеттіліктің қалыптасуының тарихи кезеңдерін түсіндіру;

10.3.3.2 Қазақ хандығының құрылуын Қазақстан аумағындағы тарихи процестердің заңды нәтижесі ретінде тұжырымдау;

10.3.3.3 Қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтау

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар орындай алады:

Хандардың қазақ хандығын нығайтудағы рөлін сипаттайды.

Басым көпшілігі орындай алады:

Қазақ хандарының сыртқы саясаттағы ұстанған бағыттарын анықтайды.

Кейбір оқушылар орындай алады:

Бағалау

критерийлері

• Қазақстан жеріндегі саяси оқиғаларды біледі және түсінеді

• Қазақ хандығының құрылу алғышарттарын біледі және талдайды

• Қазақ хандығында болған маңызды оқиғаларды суреттер топтамасынан анықтап, маңызын талдайды.

• Қазақ хандығының саяси институттарының қалыптасуы мен дамуын салыстырады

• Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Тілдік

мақсаттар

Оқушылар:

• «Ойлан. Талқыла. Ойыңмен бөліс» тапсырмасы (айтылым, тыңдалым дағдылары)

• Оқулықтағы мәтіндермен жұмыс жүргізу.(оқылым )

• ХVІ -ХҮІІ ғасырлар дағы Қазақ хандарының жасаған жорықтары туралы негізгі ой түйінді шығарады.

Пәнге тән лексикамен терминология

Сабақта қолданылатын терминдер

• Мемлекет

• Саяси институттар

• Билік

• Хан

• Би

Құндылықтарды

дарыту

Отан тарихын ардақтау, патриотизм, рухани тәрбиелеу, отансүйгіш, намысшыл сезімін тәрбиелеу, шындыққа ұмтылу, талапты қалыптастыру.

Ресурстар

Оқулық, суреттер, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер

Пәнаралық

байланыстар

Қазақ әдебиеті, құқық негіздері

АКТ қолдану

дағдылары

Интернет ресурстарынан қажетті ақпаратты ала білу, арнайы сайттармен қолдана алу

Бастапқы білім

Ақ Орда хандығы, Алтын Орда, Монғол империясыӘбілқайыр хандығы

Қазақ хандығы құрылуының негізгі алғышарттарын біледі, Керей мен Жәнібектің Қазақ хандығы тарихындағы рөлі мен орнын анықтай алады,

Сабақбарысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ұйымдастыру кезеңі

2 минут

Сәлемдесу, Оқушыларды түгендеу.Оқушылардың көңіл-күйлерін сұрау, жағымды ахуал қалыптастыру

«Амансыңба досым?» тренингі

Бүгінгі сабақ тақырыбы немен байланысты болуы туралы пікірлерін білу.

Сабақтың басы

3 минут

3минут

2 минут

Үй тапсырмасын сұрау:

«Ұлы дала тарихына саяхат»

1. Моғолстан кімнің ұлысының бөлігінде құрылды?

2. Қазақстан аумағында моңғол шапқыншылығынан кейінгі құрылған алғашқы мемлекет

3. ХҮғ.20 жылдарында Жошы ұрпақтары мен арасындағы қырқыс пен Ақ Орданың құлауы нәтижесінде құрылған мемлекет

4. 1365 жылы 22 маусымда “ Батпақ шайқасы ”туралы не білесің

5. Тарихшы Рузбихан қай хандық туралы деректер келтіреді

6. Орда Еженнің ұрпағы Ұрыс хан билеген мемлекет

7. Қазақ хандығының 550 жылдығы мемлекеттік тұрғыда аталып өткен жыл?

Тақтадан берілген сұрақтарға жауап береді

«Байланысқан сұрақтар »

1.Қазақтың халық болып қалыптасу үрдісін 150-200

жылға кешеуілдетті?

2. Моңғол шапқыншылығы қай ғасырда болды?

3. ХІІІ ғасырға дейін бостандық сүйгіш “ еркін адамдар”

деген мағынада қолданылып келген сөз?

4. Қазақ атауының орнына кейбір шежірелерде

қолданылған атау?

5. Алаш сөзін жиі кездестіретін аңыз қалай аталады?

6. Алаша хан аңызындағы Қотанбайдың үш ұлы Алашаны хан көтеріп, өздеріне алған енші ?

7. Үш жүзден құралған хандық қалай аталады?

Дескриптор:

1. Өткен тақырыптарды анықтайды

2. Сұрақтардың дұрыс жауаптарын шешеді

Қалыптастыру бағалау: «Қол шапалақтау»

«Байланысқан сұрақтар »әдісін алған себебім, бұл әдісте оқушылар өткен тақырыпты қайтадан еске түсіре отырып,бүгінгі сабақ тақырыбын ашады. Бұл сабақтастықты дамытуға үлкен көмек деп түсінемін

Бастапқы білімді естеріңізге түсіріңіздер және төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер

Сұрақ қою арқылы тақтаға көрнекіліктерді ілу және топ аттарын белгілеу
Қазақ хандығының негізі болып табылатын мемлекет?

Қазақ хандығының қалыптасуы қай мемлекеттердегі тарихи оқиғаларға байланысты болды?

Жәнібек ханның баласы?

Қазақ хандығында ұзақ билікте отырған хан?

Хақназардың кегін қайтарған Шығай ханның баласы?

Бұқар хандығымен күрес жүргізген хан?

1 қосымша

Слайд

Презентация

№ 5

Суреттер

Сабақтың ортасы

7 минут

5 минут

3минут

6минут

6минут

Сыныптағы топ аттарын белгілеу

1 топ Қасым хан

2 топ Хақназар хан

3 топ Тәуекел хан

4 топ Есім хан

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Дескриптор

1. Хандар хронологиясын жасайды

2.Қазақ хандарының ішкі саясатының ерекшеліктерін түсінеді.

3.Қазақ хандарының сыртқы саясатының басты бағыттарын біледі.

4. Хандардың негізгі мақсатын анықтайды

5.Хандардың қазақ тарихындағы роліне баға беріп, ой түйін жасайды

Қалыптастырушы бағалау: Қай топтың түсіндірмесі ұнады? Неліктен?

М.кері байланыс

Топтық жұмыс: learningapps.org сайты «Ұшқыр жауап »

Дескриптор:

Оқиғаның қай тұлғаға сәйкестігін анықтайды

ҚБ. Алақан арқылы бағалау

Картамен жұмыс

1. Төрт мемлекеттің астанасы болған қала?

2. Сығанақ қай елдердің астанасы?

3. Ұлы дала Жеті қырларының бірімен аталатын Моғолстанның орталығы

4.Керей мен Жәнібек қайда көшті?

5.Ұлы дала жеті қырына жататын Ұлы Жібек Жолы бойында орналасқан Оғыз мемлекетінің астанасы?

6. Әбілқайыр хан Сырдария бойындағы қандай

қалаларды басып алады?

Дескриптор: 1.Сұраққа жауап береді

2. Қалаларды картадан көрсетеді.

Жұптық жұмыс: «Сіз кімсіз?»

Дескриптор: білімдерін пайдалана отырып, тұлғалар туралы тың деректер, болжамдарын ұсынады.

Оқушылар сол тұлға кім екенін айтады

Қалыптастырушы бағалау

Қай жұптың түсіндірмесі ұнады?

Жеке жұмыс: zipgrade Тест жұмысы

Тест сұрақтары 1.ХҮІ ғ. Қазақ хандығында ең ұзақ уақыт билікте отырған хан: А)Бұйдаш в) Қасым С) Бұрындық д) Хақназар е) Шығай 2. Керей мен Жәнібек хандардың қазақ тарихындағы орны: А) Қазақ хандығының негізін салушы в) қазақ жерін ойраттардан қорғаушы с) Алғашқы қазақ заңдар жинағын жасаушы д) өзбек хандығын күйретті е) Ақ Орданың негізін салушы 3. Баба сұлтанның астыртын жіберген адамдары Хақназар ханды, оның туыстарын өлтірген жыл:
A) 1578 B) 1579 C) 1580 D) 1582 E) 1589 4. Хақназар хан өлгеннен кейін хан тағына отырған Жәнібек ханның немере інісі сексенге келген:
A) Шығай хан B) Тәуекел хан C) Есім хан D) Тұрсын хан E) Тәуке хан 5.Бабырдың еңбегінен үзінді: «Жұрттың айтуына қарағанда , қазақ сұлтандары мен хандарының бірде біреуі бұл халықты бұл халықты дәл осы хан сияқты бағындыра алмаған. Атты әскер саны 300 мыңға жуық. Мәтінде берілген ханды анықтаңыз. А) Жәнібек в) Хақназар с) Тәуке д) Қасым е) Тәуекел 6.1583 жылы Тәуекел ханның өзбек ханымен шартты бұзғаннан кейінгі қауіп төндірген қаласы: А) Ташкент в) самарқан с) Үргеніш д) Ферғана е) Бұхара 7.ХҮІ ғ. Ортасында Хақназар хан жасасқан « ант беріскен шарттың» мақсаты А) Қытаймен сауда байланысын дамыту в) Мәскеу мемлекетімен қатынастарды дамыту с) Қазақ хандығының солтүстік шекараларын нығайту Д) Ташкент билеушісі Баба сұлтанға қарсы күрес е) Моғол ханы Саид сұлтанға қарсы күрес 8.Моғолстанда алғашында саяси билікті ұстаған дулат әмірі: А)Поладшы в)Нұраддин с) Едіге д) Уақас е) Тоқтамыс Дескриптор:

Постер

Қима қағаздар

Карта, қима қағаздар

тапсырмалар

Қалыптастырушы бағалау парағы

Сабақтың соңы

3 минут

Үйге тапсырма:

Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:

« Мұғалімге жедел хат»

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

«Тарихи тұлғаға хат жазу». Тақырыпқа сай оқушылар бір тарихи кейіпкерді таңдап, оған хат жазады. Хаттың мазмұны әр түрлі болуы мүмкін. Ханға арналған сұрақтар, алғыс білдіру, кеңес беру, бүгінгі өмірді сипаттау.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу, топқа бөлу

Топта жұмыс жасағаны мен пікір таласта өз ойын тұжырымдағаны бағаланады

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтарын ескеріліп отырылады