Ашық сабақ. "Ұшқан ұя" 6 сынып

САБАҚ: Қазақ тілі

Мектеп: Лисаков қаласы «№3 орта мектебі» КММ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Тулебаева Д.Ж.

Сынып: 6Т1

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлім атауы

Ұлттық және отбасылық құндылықтар

Сабақтың тақырыбы

Ұшқан ұя

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

6.2.2.1 – ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану;

6.3.2.1 - жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып мінездеме, құттықтау құрастырып жазу;

6.4.2.1 - екпіннің түрлерін (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану.

Бағалау критерийлері

Тілдік құралдар мен екпіннің түрлерін ажырату арқылы мәтіннің жанрлық және стильдік ерекшеліктерін анықтап, құрылымын сақтай отыра құттықтау құрастыра алады.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар: тілдік құралдардың мағыналарын ажырату арқылы мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшеліктерін анықтай отыра, әжеге 8 наурыз мерекесімен құттықтау құрастырып жаза алады.

Көптеген оқушылар: құттықтау жазуда көркем сөйлеу стилінің ерекшеліктерін сақтай алады.

Кейбір оқушылар: құттықтау хат құрылымын сақтай отырып, көркем стильде құттықтау құрастырып жаза алады.

Ойлау деңгейі

Білу, түсіну, қолдану, шығару

Тілдік мақсаттар

Лексикалық минимум

Отбасы, әже, немере, әпке, жиен, жүн сабау, тулақ, ұршық, бейнет, жаны ашу, үлде мен бүлдеге орау, емірену.

Жиен— баланың нағашы жұртымен туыстық қарым-қатынасын білдіретін ұғым, қыздан туған баланы қыздың төркіні және рулас адамдары, яғни нағашылары “жиен” деп атайды.

Сабау — жүн сабайтын құрал.

Тулақ – төсеніш ретінде қолданылатын, жүні алынбаған мал терісі, кептірілген көн тері. Көбіне ірі қараның, құлынның терісінен жасалады. Тулақтың түкті жағын төсенішке, тықыр жағын жүн сабауға пайдаланады.

Ұршық -  жүннен шүйкелеп жіп иіруге арналған жеңіл аспап; жіп иіретін құрал. 

Сөйлеу мәдениетін жетілдіру үшін қолдануға ұсынылған тілдік оралымдар

біріншіден, шын жүректен тілектеспін, игі тілекпен т.б.

Құндылықтар

Үлкенге құрмет, әжеге деген сүйіспеншілік

Отбасы тәрбиесінің маңыздылығы.

Алдыңғы білім

Отбасы, әже, немере тәрбиесіндегі әженің рөлі

Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Дереккөздер

Сабақтың басы

5 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

1.Амандасу

2. Қызығушылықты ояту

Тапсырма. «Ребус»

Шарты: ребусты шеш.

Жауабы: «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің»

Сабақтың тақырыбы - «Ұшқан ұя». Бұл ұғым нені білдіреді? Синонимі қандай?

Ребустағы суреттер бойынша топқа бөліну. Топтық жұмыс ережесі.

Оқылым алды.

Тапсырма. «Ән тыңда»

Шарты: «Асыл әжем» әнін бейнебаян арқылы тыңда, сұрақтарға жауап бер.

Ән кім жайында? Әже деген кім? Қазір біз оқығалы отырған мәтіндерге «әже» сөзінің қатысы қаншалықты деп ойлайсыңдар?

Ән тыңдалған соң, оқушылар сұрақтарға жауап береді, оқу мақсаттарымен және бағалау критерийімен танысады.

Таныстырылым

Кеспе қағаздар

АКТ

Qaraqat - "Asil ajem" (Каракат - Асыл ажем) - YouTube

Сабақтың ортасы

(Білу, түсіну)

5+3 мин

(Қолдану)

9+5 мин

(Шығару)

2+5+3 мин

Оқылым ортасы.

ЖЕ.

Тапсырма. «Мәтінмен жұмыс»

Шарты: Асты сызылған сөздер мен мағынасы таныс емес сөздердің мағыналарын ажырату арқылы мәтіндерді түсініп оқы.

А мәтіні.

Үй іші қоңыр салқындау екен. Әжем қос сабаумен тулақты кезек-кезек тарсылдатып жүн сабап отыр. Сабау дыбысына құлақ тоссаң, әлдебір әуен сазы сезіледі. Екі әпкем мен жиен қызымыз біреуі жүн тасып, екіншісі тулаққа төсеп, үшіншісі ұршық иіріп, көмектесіп жүр...

Мен дүниені көшіріп жіберердей ентелей келіп, әжемнің иығынан сілкілей беріппін.

- Әже, әже-е-е, не үйренгенімді айтып берейінші-і-і.

- Әу, құлыным –ау-у, сабыр етші. Мен жүнімді сабап болайын. Сонан соң асықпай тыңдаймын ғой,- деді әжем еркелетіп.

Енді менің екпінім бәсеңдеп, әжемнің қасына отыра кеттім де, жүн шашып ойнай бастадым.

(Бауыржан Момышұлы)

Ә мәтіні.

Әжем менімен кішкене күнімнен сырлас. Екеуміз оңаша қалғанымызда өткен-кеткенімізді айтып, үш ұл, бір қызды қалай адам ғып өсіргенін әңгімелейтін. Мен әжемнің көрген бейнетіне, кереметтей төзімділігіне жаным аши отырып сүйсінемін. Сондайда қолымна келсе, әжемді үлде мен бүлдеге орап, тырп еткізбестен төрге төрт қабат көрпенің үстіне отырғызып қойсам деп арман етуші едім. Менің осы ойымды жақсы ұғатын әжем:

-Қозым, қозы-ы-ым... Сенің осы айтқаныңның өзі –ақ маған үлде мен бүлде емес пе?! Айналды-ы-ым сенен! Басқасы тегіс жиналып бір төбе болғанда, сен өзің бір төбе емессің бе маған?!- деп еміренетін.

(Сайын Мұратбеков)

ЖЖ.

«Ойлан-Жұптас-Бөліс»

Шарты: Жұбыңмен сұрақтарға жауап бер.

• Мәтіндер кім туралы?

• Неліктен олай ойлайсың?

• Мәтін авторларының кейіпкерлерге қандай қатысы бар?

• Мәтін авторларының әже жайында жазуының себебі неде деп ойлайсыңдар?

• Мәтіндердің стильдік ерекшеліктерін анықта.

Дескриптор:

-Сұрақтарға жауап береді;

-Мәтіндердегі тілдік құралдардың мағыналарын ажыратып, стилі мен жанрын анықтайды;

Саралау. Дереккөздер:

Сұрақтарды жұпта талқылап, мұғалім сұрауымен жауап береді, қажет жағдайда бір-бірін толықтырып отырады.

Мәтіндердің мазмұны түсінікті ме?

ҚБ «Бағдаршам»

Оқылымнан кейін.

ТЖ.

2-Тапсырма. «Мәтіндерді салыстыр»

Шарты: Кестеге сүйене отырып, мәтіндерді салыстыр.

Дескриптор:

-Мәтіндерді салыстырады;

-Мәтіндердегі негізгі ақпаратты анықтап, нешінші жақта баяндалғанын табады;

-Екпіннің әр түріне мысал келтіреді(барлығы 4+4 мысал)

-Кейіпкерге тілектер жазады.

Саралау. Дереккөздер:

Қабілеті жоғары оқушыларға арналған саралау. Тапсырма:

Постерлер толтырылғаннан кейін, сағат тілі бойынша топтарға беріліп отырады, әр топ түрлі –түсті стикерге кері байланыс жазады.

ҚБ «Екі жұлдыз, бір ұсыныс»

Топтар берілген кері байланыстарға тоқталып өтеді, қорытынды шығарады.

Жазылым.

ЖЕ. Тапсырма. «Құттықтау хат жаз»

1. Шарты: Құттықтау хат құрылымын сақтай отырып, көркем сөйлеу стилінде 8 Наурыз мерекесіне орай әжеңе құттықтау хат жаз.

Дескриптор:

1.Мәтіндердегі тілдік құралдарды және постердегі сөздерді қолданады.

2.Құрылымын сақтап, көркем стильде құттықтау хат жазады.

Саралау. Нәтиже немесе жауап:

Қабілеті жоғары оқушыларға арналған саралау. Тапсырма:

«Автор орындығы»

Қалаулары бойынша 1-2 оқушы жазғандарын ортаға шығып оқиды, қалғандары бағалайды.

ҚБ «Сэндвич» (не ұнады, сын-пікір, ұсыныс)

Кеспе қағаздар

Түсіндірме сөздік

armanpv.kz

Қазақ тілі.

6-сынып

31-32-беттер.

Уикипедия.

Ережелер парағы

Постер

armanpv.kz

Қазақ тілі.

6-сынып

21-27-беттер

Стикерлер

Таныстырылым және кеспе қағаздар

Сабақтың соңы

3 мин

Кері байланыс «Табыс сатысы»

Оқушылар мұғалімге кері байланыс береді. (Жазбаша/ауызша)

• Мен ............. БІЛЕМІН,

• Мен ............ ТҮСІНЕМІН,

• Мен ...............  ЖАСАЙ АЛАМЫН.

Үйге тапсырма: А4 парағына құттықтауды жазып, ашық хат жасап кел немесе әжеңнің суретін салып кел.

Таныстырылым

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-мен байланыс
Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Оқушылар жеке, жұппен. топпен жұмыстар жасайды деп жоспарлануда. Жұмыс барысында мұғалім сыныпты аралап, оқушыларға көмек көрсетеді.Оқушыларды қолдап, мадақтап отыру ескеріледі. 1-2-тапсырмалар бойынша дереккөздер ұсынылады. 3-тапсырма бойынша қолдануға нәтиже немесе жауап беріледі. Қабілеті жоғары оқушыларға тапсырмалар, оның ішінде құттықтау сөз мәтініне қосымша синквейн құрастыру немесе 4 жолдық өлең шығарып жазу ұсынылады.

Мұғалім оқушылардың іс-әрекетін бақылап, топтарды аралап жүреді және әр тапсырмадан соң кері байланыс алуды жоспарлайды: 1-тапсырма- «Бағдаршам», 2-тапсырма – «Екі жұлдыз, бір тілек» , 3-тапсырма – «Сэндвич». Сабақ соңында «Табыс сатысы».

Тақырып ұлттық құндылық, оның ішінде отбасы құндылығына , әже тәрбиесіне деген құрметпен байланысты. Оқушыларға белгілі жазушылардың балалық шағынан естеліктер ұсынылады.

Кабинетте оқушылардың сынып ішінде еркін қозғалуына және бір-бірімен жақын қарым-қатынас жасауына жағдай жасаады.

Интерактивті тақта қолданылады.

Мұғалім сабақта оқушылардың бір-бірінің пікіріне сыйластықпен қарауын қадағалайды, уақытты тиімді қолдануға үйретеді.

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.

Тақырып бойынша берілген оқу мақсаттары және сабақ мақсаттары нақты қойылған, ұсынылған тапсырмаларды оқушларға орындату арқылы қол жетімді деген пікірдемін. Оқушылар сабақ басында ой қозғау арқылы сабақ тақырыбына шығады. Оқу мақсаты мен сабақ мақсаттарын жүзеге асыру үшін мәтін ұсынылмақ. Оқушылар мәтіндермен жеке танысу барысында зейінді дұрыс шоғырландыруға, жұппен сұрақтарды талқылау арқылы өзара қарым-қатынас барысында сыйластыққа, бір-бірін тыңдай білуге үйренетін болады. Мәтіндерді салыстыра отырып талдау жұмысы барлық топ мүшелерінің белсене атсалысуын жүзеге асыруда қолайлы болмақ деп жоспарға қойылған. Оқушылардың белгілі бір нәтижеге жетуі үшін жұмыс алгоритмдері ұйымдастырылады. Жұппен жұмыс кезінде оқушылар бір-бірімен кеңесе алады. Дифференциация дереккөздер мен қолдану тапсырмалары арқылы жүзеге асырылады. Қабілеті жоғары оқушылар қосымша тапсырмалар орындайды. Сабақ құрылымы сақталынады және ұсынылған тапсырмаларга бөлінген уақыт мөлшері нақты және оларды орындау мүмкіндігі қолжетімді.

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:Топтық жұмыс

2:Бағалау

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1: Белгіленген уақыт бойынша жұмыс жасау

2: Белсенді әдістерді көбірек қолдану

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?

Дифференциациялық тапсырмалар дайындау