Материалдар / Ашық сабақ ыбырай алтынсарин
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Ашық сабақ ыбырай алтынсарин

Материал туралы қысқаша түсінік
Ғабиден Мұстафин (1902–1985) 29 қарашада қазіргі Қарағанды облысы, Тельман ауданында дүниеге келген. 14 жасында Спасск зауытының табельшісінен бір жыл орысша оқып, сондағы бес жылдық орыс-қазақ мектебінің 4-сыныбына түседі. Бұдан әрі оқуға мүмкіндігі болмай, туған ауылына қайтып оралады. Ауылда әр түрлі қызметте болып, 1925 жылы білімін көтеру мақсатымен Қызылордаға келеді. Мұнда оқуға түсе алмай, өлкелік сотқа іс қағаздарын тіркеуші қызметіне орналасады. Жазушылық өнерге құмарлығы осы кезден басталады
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
14 Маусым 2022
290
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

1. «Биология» терминін алғаш ғылымға енгізген ғалым?
Том Руз
Фридрих Энгельс
Ван Гельмонт
Роберт Гук
Мечников
2. Жасушаны зерттейтін ғылым?
Цитология
Микробиология
Микология
Гистоология
Ферментология
3. Денатурация дегеніміз не?
Нәруыз табиғи құрылымының бұзылуы
Ақуыз құрылымының қайта қалпына келу процесі.
Католизаторлық процесс.
Ақуыздарды ыдырататын процесс.
Редупликация
4. Тірі организмдер жасушалары ядросының жетілуіне байланысты екі
топқа бөлінеді:
прокариоттар және эукариоттар
органикалық және бейорганикалық
қарапайым және күрделі
қаныққан және қанықпаған
органикалық заттар
5. ДНК молекуласының құрамына 4 нуклеотид кіртіндігін тапқан
ғалым?
Э. Чаргафф
Даун
Т.Морган
Г.И. Мендель
И.И. Ивановский
6. Көмірсулардың мономері не?
Моносахаридтер
Дисахаридтер
Полисахаридтер
Олигосахаридтер
барлығы дұрыс
7. РНҚ-ға тән нуклеотидті табыңыз.
Урацил
Аденин
Гуанин
Цитозин
Тимин
8. Бірінші ұрпақтың біркелкі болуы Мендельдің қаншасыншы заңы?

Бірінші заңы
Екінші заңы
Үшінші заңы
төртінші заңы
барлығы дұрыс
9. РНҚ-ның құрамына қандай көмірсу кіреді?
рибоза
сахароза
пентоза
полисахарид
Цитозин
10. Фотосинтез қызметін атқаратын органоид?
Хлоропласт
Лизосома
Вакуоль
Цитоплазма
Дұрыс жауап жоқ.
11. Матрица дегеніміз?
белгілі бір заттың нақты көшірмесі
ата-анадан берілетін гендер тобы
гиалоплазмазаттарын біріктіріп тұратын тор
нәруыз синтезін жүзеге асыратын жасуша органоиды
Дұрыс жауап жоқ.
12. АА белгісі не білдіреді?
Доминантты белгі
Рессисивті белгі
Ата-Ана
Ұрпақ
Барлық тіршілік иесіне
13. Организмдердің көбею жолдары?
жынысты және жыныссыз
қарапайым және күрделі
плазмолиз және деплазмолиз
катаболизм және аноболизм
Паразиттер арқылы
14. «Мутация» теориясын ұсынған ғалым:
Хуго Де Фриз
Луи Пастер
Дж. Уотсон
И.И.Мечников
Т.Морган
15. Организмге тән ішкі белгілердің жиынтығы:
генотип
клон

фенотип
матрица
Тұқымқуалау
16. Дисахаридтерге нелер жатады?
сахароза,мальтоза,лактоза
мальтоза,гликоген,лактоза
рибоза,глюкоза,гликоген
сахароза,целлюлоза,мальтоза
сахароза,целлюлоза,глюкоза
17. Митоз қанша фазадан тұрады?
профаза, анафаза, метафаза, телофаза
метафаза, анафаза, телефаза, субметафаза
профаза, анафаза, акрофаза, метафаза
телофаза, анафаза, акрофаза, субфаза
телофаза, анафаза, акрофаза, лептотена
18. Қанықпаған май қышқылдарына не жатады?
стеарин,пальмитин
карбон, пальмитин
стеарин,глицерин
карбон,глицерин
карбон,глюкоза
19. Антигендермен әрекеттесіп оларды жоятын не?
Антиденелер
Гемотология
Акуыздар
Нәруыздар
карбон
20. Ферменттер дегеніміз не?
биологиялық катализатор
фотатрофты топ
күрделі эфирлі липид
қан сарысуы
барлығы дұрыс
21. Тотығу, тотықсыздану процесс жүруін бағыттап жылдамдататын
табиғаты нәруыз емес биолгоиялык католизатор ол ?
Кофермент
ксантофилл
Фикобилиндер
Фотофосфорлау
қан сарысуы
22. Жарық кезеңі барысында алынған энергия мен синтез қашан
жұмсалынады?
фотосинтез қараңғы кезеңі
фотосинтез жарық кезеңі
циклді Фотофосфорлау

Тотықсыздану рекциясы
пигмент
23. Жасы ұлғайған адамдар арасындағы өлімнің негізгі себептерінің
бірі?

қатерлі ісіктер
вирустар
қаназаюы
вирус онкогендері
ерікті
24. Ересек адамның 100 мл қанында неше г гемоглобин бар?
13-16г
20-25г
10-11г
20-30г
40-45г
25. Бос көміртекті ацетилдік фрагменттің толық тотығуына әкелетін
реакциялар жүйесі?
Кребс циклі
Гемоглобин
Кельвин циклі
көбейетін
эукариот
26. Бүйрек өзекшелерінен заттардың капиллярларға ,өзекшелерді
қоршап тұрған перитубулярлы капилярларға кері қозғалысты не деп атайды?
Реабсорбция
Абсорбция
Цитология
Секреция
Нефрон

27.

Қандай органикалық зат жасушадағы негізгі энергия көзі болып

табылады:

АТФ
май
көмірсулар
нәруыз
Цитология
28. Гемоглобин дегеніміз не?
қан ұлпалары арқылы оттек тасымалдайтын пигмент
жасушаларды энергиямен камтамасыз етеді
ыдырау реакцияларынын жиынтығы
қан кысымынан зардап шегетін дене мүшелері
қан кысымынан зардап шегетін дене мүшелері
29. Эдвардс синдромының тұрақты белгісі
астыңғы жақтың жетілмеуі
бас сүйегінің пішіні ерекшелігі

таңдайдың ажырап кетуі
ақыл-ой кемістігі
алақандағы көлденең қатпар
30. Глюкоза көмірсулардың қай тобына жатады:
Моносахарид
Полисахаридтер
гликоген
дисахарид
Олигосахарид
31. Миоглобин дегеніміз не?
қаңқалы бұлшық етпен жүрек бұлшық етін байланыстыратын нәруыз
қан ұлпалары арқылы оттек тасымалдайтын пигмент
ыдырау реакцияларынын жиынтығы
қан кысымынан зардап шегетін дене мүшелері
вегатативті жүйке жүйесі
32. Эпистаз дегеніміз не?
бір гендердің қызметін оған аллельді емес басқа гендердің тежеуі
аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуі
аллельді емес гендердің бірігіп қызмет атқаруы
бір геннің организмдегі бірнеше белгілері мен қасиеттері
белгінің дамуын анықтайды
33. Плейотропия грек тілінен аударғанда қандай мағына береді?
сансыз көп, бағыт
Трансмиссивті ,арнайы
өзара бағыт
аллельді гендер
полимерлі ген
34. Өсімдіктердің жасушаларының қабығының негізгі құрамды бөлігі:
целлюлоза
крахмал
сахароза
галактоза
Барлығы дұрыс
35. Реакция мөлшері дегеніміз?
организмнің белгілері мен қасиеттерінің сыртқы орта жағдайларына
байланысты белгілі бір шамада өзгере алу қабілеті
организмдерде белгілердің дамуын анықтайтын басты фактор
өзгергіштік
гендердің, хромосомалардың генотиптің өзгеруіне қатысынсыз жүреді
вариация қатары немесе түрлену қатары
36. Өзгергіштіктің екі түрі?
генотип,фенотип
генотип,аллель
аллель, мутация
парентал , глюкоза

Дұрыс жауап жоқ.
37. Фотосинтездің жарық фазасында түзіледі ?
Оттегі, АТФ және НАДФН
Оттегі, көмірсу
Су, АТФ және НАДФН
Оттегі және су
Цитоплазма су
38. «Ішкі тор тәрізді аппарат» деп қай органоидты айтады?
Гольджи жиынтығы
Вакуоль
Цитоплазма
Ядро
Митохондрия
39. Рак қандай ауру?
полиэтиологиялық немесе көп факторлық
монокональды және поликлональды
әрқашан тұқымқуалайтын
еңкең тараған
моноклональды,
40. Эритроциттер Қанның қызыл жасушалары
Қанның ақ жасушалары
Қан табақшасы
Қанның сыртқы бөлігі
эритроциттер
41. Абсорбция –
қаннан зәрдін шығарып бөлінуі
бүйректің негізгі құрылымдық бөлігі
озекшелерді коршап тұратын перипулярлы кері козғалыс
Оттегі және су
Барлыгы дурыс
42. Митоз арқылы бөлінеді?
Тек диплоидты жасушалар
Тек гапплоидты жасушалар
Хромосома саны әртүрлі жасушалар
Тек тетроплоидты жасушалар
Барлығы дұрыс
43. Қартаюды зертейтін ғылым?
геронтология
палеанталогия
эмбриология
АТФ,РНҚ
Барлығы дұрыс
44. Бір- бірін толықтыратын ДНҚ тізбектері қалай аталады?
комплементарлы

тізбек
қосарланған
кайтымды
кайтымсыз
45. Қалыпты жағдайда адамда қанша хромосома болады?
46
47
45
48
36
46. Хромосомалық ауруды ата?
Даун
Муковицидоз
Мукаполисахаридоз
Тея-Сакс
Қант диабеті
47. 1960 жылы қандай синдром анықталды?
Эдвардс синдромы
Даун
Патау
Тея -Сакс
Клайнфельтер
48. Патау синдромының туылу жиілігі?
1:7000-10000
1:2000-5000
1:2000-10000
2:7000-10000
1:4000-10000
49. Даун синдромын қай жылы қай ғалым ашқан?
1855ж Л.Даун
1955ж Л.Даун
1855ж Патау
1955ж Тернер
1845ж Эдвардс
50. Екі глюкоза молекулаларынан тұратын дисахарид қайсысы?
Мальтоза
Лактоза

Целлюлоза
Галолактоза
Дұрыс жауап жоқ.
51. «Жасуша» деген терминді алғаш қолданған:
Р. Гук
Дж.Уотсон мен Ф.Крик
Д.И.Ивановский
Жак Люсьен Моно

1845ж Эдвардс
52. Овогенез дегеніміз:
аналық гаметалардың даму циклі
бірнеше ұрықтану
жыныс бездерінің дамып жетілуі (аталықжәнеаналық)
бір жұмыртқаның ұрықтануы
Дұрыс жауап жоқ.
53. Қарттық туралы ғылым:
геронтология
эмбриология
цитология
вирусология
Галолактоза
54. Аналық жыныс жасушаларының түзілуін?
овогенез
сперматогенез
гаметогенез
гамета
популяция
55. Сперматогенез дегеніміз?
аталық жыныс жасушаларының түзілуі
аналық жыныс жасушаларының түзілуі
мутациялық жасушалардың түзілуі
жыныс жасушаларының түзілу процесі
Дұрыс жауап жоқ.
56. Гаметогенез деп?
жыныс жасушаларының түзілу процесі
дене жасушаларының түзілу процесі
өсу кезеңі
мутациялық жасушалардың түзілуі
Дұрыс жауап жоқ.
57. Митоз қандай жасушаның бөлінуі?
дене
жыныс
бөліну
азаю
көбею
58. Интерфазаның өзі бірнеше кезеңдерден тұрады?
3
5
6
4
2
59. Модификациялық өзгергіштік дегеніміз не?
организм белгілерінің сыртқы орта жағдайына байланысты өзгеруі

организмнің мутагендік факторлары
Физикалық мутагендердің радиоактивті сәулелері
жыныс жасушаларында болатын мутация
гендік немесе нүктелік мутациялық организмі
60. Мутация латын тілінен аударғанда?
өзгеру
бөліну
дене
жасуша
физика
61.Адам ағзасында 12% су азайса не болады?
дәрігердің көмегінсіз аман алып қалу мүмкін емес
шөлдейді
өледі
денесі құрғайды
қатты шөлдейді
62. Көмірсулардың формуласы?
CnH2On
CoHnO
NaHOM2
AHonN1
CONH2
63. Адам өмірі үшін маңызды липидтердің саны?
20
40
15
25
30
64. Нәруыздың кеңістік конфигурациясының өзгеруі?
денетурация
популяция
дивергенция
делекция
ренатурация
65. Адамда иммуноглобулиндер кластарының әр қайсысында неше негізгі
кластар бар?
5
3
4
7
6
66. Нуклеин қышқылының құрылысына байланысты қаншаға бөлінеді?
2
4
5
бөлінбейді
3
67. ДНҚ ның екі еселенуі не деп аталады?
репликация
денетурация
Биополимер

Нуклеотидтер
Бактерия
68. Генетикалық код кімге тән?
барлық тірі организмдерге
Жануарларға
Өсімдіктерге
Адамдарға
Бактерияларға
69. Ядрошық деген не?
ядроның ұсақ және дөңгелек денешіктер
пирамида тектес жасуша
жуан және дөңгелек денешіктер
Төртбұрыш денешік
Дұрыс жауап жоқ
70. Қос мембраналы органоидтерге не жатады?
митохондрия және пластидтер
Эндоплазмалық тор
Гольджи жиынтығы
Эндоплазмалық тор
Рибосомалар
71. Мембрананың құрылымы өзінің несімен ерекшеленді?
биқабатымен
қабатымен
қаттылығымен
иілгіштігімен
мөлшерімен
72. Құрамында азот болатын күшті сілтіде ерімейтін заттар?
хитин
пластид
нуклеотидтер
хлоропластар
нәруыздар
73. Ферменттер белсенділігіне әсер етуші заттарды не деп атайды?
эффекторлар
рецепторлпр
қоршаған орта
ферментация
химиялық реакциялар
74. Хлоропластың қабырғасы неще мембранадан тұрады?
2
3
5
4
мембранадан тұрмайды
75.Адам миоглобині организмдегі оттектің неше пайызын құрайды?

14%
25%
5%
10%
4%
76. Бір зат молекулаларының басқа бір зат молекулаларының
аралығына ену құбылысы?
Диффузия
концентрация
Молекулада
Температура
Газдар
77. Жасушаның негізгі атқаратын қызметі?
Зат және энергия алмасу
зат алмасу
жасуша түзілу
қажетті заттарды шығару
дұрыс жауап жоқ
78. АТФ қайда түзіледі?
Митохондрия
Жасуша орталығында
ядрода
Мембрана
цитоплазмада
79. Кребс циклі не үшін қажет?
Энергия алу үшін
Зат алмасу үшін
Қажетсіз затттарды шығару үшін
Жасуша түзілу үшін
Энергия алмасу үшін
80. Кребс циклін кім ашты?
Кребс
Лоренц
Ньютон
Келген
Уотсон
81. Зәрде құрамындағы заттардың кері қайтуы қалай аталады?
Реабсорбция
Абсорбция
Диализ
Проксималды өзекше
Нефрон

82. Өткізгіштігі жоғары мембрана арқылы қанды сүзу қалай аталады?
Гемофильтрация
Диализ

Гемосорбция
Плазмаферез
Перитонеалдық
83. Бүйрек жетіспеушілігінің себебі?
Бүйректің шумақтық зақымдануы,1/2 тоты қант диабеті
Суық тию
Темекі шегу
Энергия көп бөліну
мөлшерден көп тамақтану
84. Митоздың қанша фазасы бар?
4
6
8
2
9
85. Гаметогенез қанша кезеңнен тұрады?
4
5
7
3
2
86.Қарапайым жасушадан онкологиялық аурумен

ауыратын

жасушаның айырмашылығы
Ауру жасуша шексіз бөлінеді және басқа да ағзалардың жұмысын бұзады
Ауру жасуша 2-3 рет қана бөлінеді

Ауру жасуша тек үлкейіп өседі
Қарапайым жасуша шексіз болдырады
Қарапайым жасуша пассивті
87. Физиологиялық қартаю дегеніміз не?
Қарт болса да сергек жүреді
Ерте қартаяды
Қалыпты қартаю
Мүлде қартаймайды
Баяу қартаю
88. Бағаналы жасушалардың қызметі?
Өзіне ұқсас жасушалар тобына және басқа жасушаларға айнала алады
Энергия түзеді
Зат алмасады
Энергия және зат алмасады
Көбеюге қатысады
89. Бағаналы жасушалар плацентаны айтпағанда денедегі кез келген
жасушаға айналады ол қандай жасуша?
Бағаналы жасуша диаграммасы
Морула
Мутация

Пуриминдер
Рибоза
90. Организм бойындағы түрлі белгілердің сыртқы қасиеттерінің
тұқым қуалай отырып өзгеруі қалай аталады?
Мутация
Өзгерген
Модификация
Генотип
фенотип
91. Көп аллелдылыкке мысал келтір?
Қан
Лимфа сұйықтығы
Лимфа түйіндері
Қан тамырлары
Жасуша аралық сұйықтық
92. Адамның ақыл есі туа бітті кем болады; оларды жазуға санауға
үйретуге болады; бірақ оқи алмайды бұл қандай синдром?
Даун синдромы
Патау синдромы
Шерешевский тернер синдромы
Эдвардс синдромы
Анеуплоидия
93. Геномдық мутацияны оқып білу үшін және диагноз қоюға қажет ол
жерде хромосома саны пішіні ұзындығы және қалыңдығы көрсетіледі бұл не?
Картограмма
Диагностика
Рентген
УЗИ
МРТ
94. Мутация тудырушы факторлар?
Физикалық; химиялық; биологиялық әсерлері
Спонтанды гендік мутация
Индукцияланған мутация
Экзогендік процестер
эндогендік процестер
95. ДНҚ ны кім ашты?
Уатсон мен Крик
Мендель
Томсон
Т Морган
Г Меллер
96. Ерте кезде Эволюцияға байланысты екі тұжырым қалыптасты және
олар қандай тұжырымдар?
Креционистік және трансформизмдік
Дарвинизм мен Менделизм

Эволюция факторы
Биологиялық және химиялық прогресс
Эволюция факторы мен бағыты
97. Табиғи сұрыпталудың негізін қалаушы кім?
Ч Дарвин
К Линней
Жан Батист Ламарк
Ч Лайлель
Т Морган
98. Нәруыздардың химиялық және физикалық қасиеттері?
еритін гидрофильді және ерімейтін гидрофобты
корпусқылдық және ерігіштік
аллельді және аллелді емес
ерігіштік және ыдырағыштық
Биологиялық және химиялық прогресс
99. Хлоропласт құрамына кіретін негізгі 3 компонент?
Хлорофильдер,коротиноидтер және фикобилиндер
нәруыздар,көмірсу,гликоген
ядро,капсулалар,споралалар
талшықтар,хлорофильдер,майлар
еритін гидрофильді және ерімейтін гидрофобты
100. Г.Мендельдің екінші заңы?
ажырау заңы
тәуелсіз тұқым қуалау заңы
біркелкілік заңы
талшықтар заңы
бұршақтар заңы
101. Э. Геккельдің қандай әдістерін белгілі бір жақын түрлердің
тарихи дамуын анықтауда қолданады?
Салыстырмалы-анатомиялық, палеонтологиялық, эмбриологиялық
Салыстырмалы-анатомиялық, географиялық, арханологиялық
Палеонтологиялық, оқшаулаушы фактор, эмбриологиялық
Араморфоз, идиоадаптация, дегенерация
Антропогенез, оқшоулану, араморфоз
102.Бір түр популяциясын белгілі бір аумаққа бөлетін мекен
ету жағдайларының кешені?
географиялық оқшаулану
биологиялық оқшаулану
экологиялық оқшаулану
эволюциялық оқшаулану
табиғи сұрыпталу
103. Адамның шыққан тегін және оның барлық даму
кезеңдерін зерттейді

Антропогенез

Идиоадаптация
Араморфоз
Түр түзілу
Биологиялық прогресс
104. Адам типтері нешеге бөлінеді?
4
5
3
6
2
105.
Ежелгі адамдардың миының көлемі қанша болған?
(Архантроптар)
900см 3
1500 см3
750 см3
1800см3
530 см3
106. Бір популяция аумағындағы жақын туысты түрлерді
будандастыру қалай аталады?
Инбридинг
Аутбридинг
Сұрыптау
Әріден будандастыру
Гетерозис
107. Селекция сұрыптаудың екі формасын қолданады:
жаппай, жеке
инбридинг, аутбридинг
жеке, ортақ
генезис, инженерия
туыстық, туыстық емес
108. Американдық ғалым В.Шелл гетерозис құбылысын 1914
жылы ............. тәжірибе барысында байқады?
жүгері өнімдігі
орамжапырақ
картоп
асқабақ
тұрып
109. Оқшаулаушы факторларға не жатады?
географиялық, экологиялық, биологиялық
генетикалық, физиологиялық
физиологиялық, биологиялық
географиялық, биологиялық, эволюциялық

физиологиялық, биологиялық
110. Популяция дегеніміз не?

Белгілі бір кеңістікте генетикалық жүйе түзетін, бір түрге
жататын және көбею арқылы өзін-өзі жаңғыртып отыратын ағзалар тобы

Атқаратын қызметі мен құрылысы ұқсас, шығу тегі бір, өзара
шағылыса алатын , өздеріне тән таралу аймағы бар даралар жиынтығы.
Аз оқшауланған популяциядағы аллельдер жиілігінің кездейсоқ
бағытсыз өзгеруі.
. Жүйелік топтардағы даралар санының көбеюі
организм белгілерінің сыртқы орта жағдайына байланысты өзгеруі
екі не одан да көп құбылыстардың бір біренен ажырауы.

111. Мутация дегеніміз не?
табиғи жағдайда кенеттен болатын немесе қолдан жасалатын
генетикалық материалдың өзгеруі.
организмнің тұрақты және қалыпты жағдайларға бнйімделуінің
нәтижесінде құрылысының қарапайымдалуы.
екі не одан да көп құбылыстардың бір біренен ажырауы.

организм мен сыртқы ортаның қарым-қатынасын көрсететін
күрделі процесс
ағзалардың нақтылы орта жағдайларында тіршілік етіп ұрпақ
қалдыруын қамтамасыз ететін арнайы қасиеттердің пайда болуы.

112. Селекцияның негізгі әдістері неше?
5
4
3
2
6
113. "Өрлеу", "Өркендеу" деген мағына беретін, биологияда
тірі табиғаттың қайта айналып келмейтін және тура бағытталған
тарихи дамуы қалай аталады?
Эволюция
Революция
Сұрыпталу
Биологиялық регрессия
биологиялық прогресс
114.Тұқымқуалаушылық екі түрге бөлінеді:
комбинациялық, мутациялық
прогресс, регресс
жеке, жаппай
инбридинг, аутбридинг

дұрыс жауабы жоқ
115. Филогенетикалық ағаш - ....................
ататектері ортақ түрлердің ортасындағы өзара эволюциялық
байланысты көрсететін ағаш.
ерекшеленген шыңы, тамыры бар ағаш
бұтақ ұзындықтары эволюциялық уақытты көрсететін филограмм

бұтақтардың

ұзындығын

көрсететін

мағлұматсыз

құралған

филогенетикалық қатар.
ұрпақтар арасындағы материалдық және функционалдық
сабақтастықты қамтамасыз ететін тірі организмдерге тән қасиет.

116. Дивергенция деп өз тұжырымдамасын ұсынған ғалым
кім?

Ч.Дарвин
х.Де Фриз
С.С. Четвериков
И.И. Шмальгаузен
Д.К. Бедяев
117. Жүйке жүйесінің құрылымдық және қызмет атқару бірлігі
- жүйке жасушасы басқаша қалай аталады
Нейрон
Аксон
Дендрит
мидың сұр заты
Нейротүтікшелер
118 Анатомиялық дәлелдемелер нешеге бөлінеді:
2
3
4
5
6
119. Нейронның мөлшері нешеге дейін ауытқиды?
6-120 мкм
1000 мкм
.285 мкм
10-12 мкм
60 мкм
120. Ең алғашқы эволюциялық ғылыми көзқарасты
қалыптастыруға зор еңбек сіңірген ғалым?
Жан Батист Ломарк
Чарльз Дарвин
Эразм Дарвин
Демокрит Роберт Гук
Роберт Гук

121. Жасанды мутагенез дегеніміз не?
Физикалық және химиялық мутагендердің көмегімен мутацияларды
жасанды жолмен алу әдісі
Гаплоидтық жиынтыққа қатысты хромосомдар санының өсуі

Бактерияларға, қарапайым типіндегі инфузориялар класының
өкілдеріне тән ерекше көбею формасы
тірі организмдерді және биологиялық процестерді адамның өз
пайдасына өндірісте қолдануы.
алынған популяция дараларынан қолтұқым немесе сорт шығатын
қасиеттерге ие болатын ұрпақ алу
122. Будандастырудың түрлерін көрсетіңіз:
аутбридинг, инбридинг
полиплоидия, мутагенез
гомологиялық, аналогиялық
физиологиялық, биологиялық
табиғи және жасанды
123. Атавизм белгісін тап:
құйрықтың болуы
адамның соқырішегі
адамның көзіндегі үшінші қабықшаның болуы
адамның құлақ қалқаны
құлақтың жоғары жағындағы бұлшық еттің болуы
124. Нейронның типтерін ата
униполярлық, биполярлық, мультиполрлық
миланин, липофусцин
аксон, дендрит
лизосома, митахондрия
ацетилхолин, катехоламин
125.Рефрактерлік кезең - ........................
жүйке жасушасы немесе бұлшық ет талшықтарының әрекет
потенциалының әрекет потенциалының туындауынан кейін мүлдем қозу
болмаған жағдайы, қандай тітіркендіргіш әсер етсе де қозудың туындамауы.
бұлшық еттердің жекелеген жиырылуының жиынтығы нәтижесінде
сіреспенің туындауы
иондар мен молекулалардың жасушадағы концентрация градиентіне
қарсы қозғалысын қамтамасыз етуі
. миелинденбеген талшықтардың бойымен әрекет потенциялы
үздіксіз таларуы
Миелиденген жүйке талшықтарында қозудың бір бунақтан келесі
бунаққа "сальтаторлық" таралуы
126. Бұлшық ет жиырылуының латентті кезеңі дегеніміз не?

тітіркендіргіш әсер еткеннен бұлшық ет реакциясы басталған
мезетке дейінгі кезең.

бұлшық еттердің жекелеген жиырылуының жиынтығы нәтижесінде
туындауы

бұлшық еттердің босаңсуы
тітіркендіргіш әсер еткеннен қозудың пайда болуы
бұлшық еттің бір мезетте жиырылып босаңсу
127. Жүйке жүйесінінің миелиндік қабықшасы неден түзілген?
Шванн жасушаларынан
Көпіршіктерден
Аксон мен дендриттен
Кальций және калий карбонаттарынан
Синапстардан
128. Орталық жүйке жүйесіне не жатады?
ми мен жұлын
жұлын мен қан тамырлар
омыртқа мен бас
организмдегі барлық органдар
ми, жұлын, қан тамырлары, жүрек
129. Ми неше бөлімнен тұрады?
5
4
2
3
6
130. Мидың маңдай бөлімі қандай қызметке жауап береді?
сөйлеуге
визуалды қабылдауға
дыбыс естуге
Көруге
. тепе-теңдік ұстауға
131. Ми қабықшаларының қабынуы қандау ауру?
Менингит
лейкемия
Нейробластома
саркома
ми ісігі
132. Мидың қай бөлімін алып тастаса, бұлшықет тонусы
төмендейді, қозғалыс кезінде тез қажиды, қимыл-қозғалыс бұзылып, тепетеңдікті сақтау мүмкін болмайды, аяқ-қолдың және бастың қалтырауы
байқалады?
мишық
сопақша ми
ортаңғы ми
Үлкен ми сыңырлары
Кіші ми сыңарлары

133. түшкіру, жөтелу, көзді жыпылықтату, қарашықтың
ұлғайтып, кішірейту, көз жастың бөлінуі, денені бұруды реттейтін ми
бөлімі?
сопақша ми
мишық
ортаңғы ми
Үлкен ми сыңырлары
Кіші ми сыңарлары
134. Басты тез бұру, дыбыстарға әсер ету, жарқ еткен
жарыққа, кенеттен қатты шыққан дыбысқа сақтықпен қарау
рефлекстеріне жауап береді?
ортаңғы ми
Үлкен ми сыңырлары
Кіші ми сыңарлары
сопақша ми
мишық
135. Қанша жұп жұлын жүйкесі болады?
31
51
17
12
23
136. Сезімтал
жүйке
талшықтарының
ұштарындағы
рецепторлар , әртүрлі механикалық тітіркендіргіштерге: жанасу, қысым,
созылу, тербелістер т.б. Сырттан немесе организмнің ішкі мүшелерінде
пайда болған әсерлерге жауап қайтаратын ________
механорецепторлар
пачини денешігі
жұлын

өкпе
омыртқа
137. Биохимиктер М-холинорецепторларды орналасқан жеріне
қарай неше түрге жіктеді?
5
6
4
3
7
138. Бұлшықет ұлпасы құрылысына
қарай қандай түрге
бөлінеді?
көлденең жолақты, бірыңғай салалы, жүрек бұлшықеттері
сарколема, миофибрила, көлденең жолақты
саркоплазма, сарколема
көлденең жолақты, бірыңғай салалы, қаңқа бұлшықеттері
миобрилла, созылмалы бұлшыет, көлденең жолақты

139. Бұлшықет жиырылуын ................. көмегімен зерттейді
кимограф
термометр
электрокардиограмма
барометр
. кварц
140. Қаңқа бұлшық ет талшықтары неге байланысты
баяу(тонустық) және жылдам(физикалық) талшықтар деп 2 типке
бөлінеді
жиырылу жылдамдығына қарай
ұзаруына қарай
қысқаруына қарай
серпімділігіне қарай
төзімділігіне қарай
141. Қызыл түсті, митохондриялары көп, гликогені аз
бұлшықет талшығын тап
Баяу талшықтар
Жылдам талшықтар
көлденең жолақты талшықтар
миозин жіпшесі
актин жіпшесі
142. Тез шаршайтын, митоходриясы аз, тіпті кейде
болмайтын, көзді және аяқты қозғаушы бұлшықеттерге жататын
талшықтар
Жылдам талшықтар
көлденең жолақты талшықтар
миозин жіпшесі
актин жіпшесі
Баяу талшықтар
143. Бұл тірі организмдердің қозғалыс мүмкіндіктерін және
қозғалу әрекетін зерттейтін ғылым саласы
Биомеханика
Робототехника
Эпигенетика
Биоинформатика
Биотехнология
144. Жүректің өзінде пайда болатын импульстердің әсерінен
жиырылу қабілеті
Автоматия
Биохимия
Электрокардиодинамика
жүрек соғысы
Рефлекс
145 Электрокардиограмма дегеніміз не?
бұл жүректің электрлік белсенділігін жазып алу

Жүректің өзінде пайда болатын импульстердің әсерінен жиырылу
қабілеті

бір уақытта түрлі шамадағы потенциалдарды тіркеу және жүрекке
тән электр осі
жүректің қалыпты соғып тұруы
сәулелік жарылыс кезіндегі сәулелену шамасын өлшеуге арналған
арнаулы өлең бірлігі
146. Өсімдіктердің өніп, өсіп жетілуіне әсер ететін
факторлар
жарық, жылу, су, ауа және қоректік заттар
тыңайтқыш, жылу, температура, күн
жарық, су, жанбырлы ауа райы, өсіргіш заттар
биологиялық тыңайтқыш, су, топырақтың тығыздығы
Топырақтың тығыздығы, жылу, оттегі, транспирация
147. Биология ғылымының салыстырмалы түрде жаңа
қалыптасқан бағыты, генетиканың организмнің дамуы немесе жасушаның
бөлінуі кезінде гендердің белсенділігінің тұқым қуалау өзгерістерін
зерттейтін сала
Эпигенетика
Биомеханика
Биотехнология
Биоинформатика
Электродинамика
148. ЭКҰ және ЭК (эмбрионды көшіру) әдістемесінің техникасы
айтарлықтай күрделі. Ол қанша сатыдан тұрады?
4
3
2
5
149. ЭКО арқылы алғаш Қазақстанға қай жылы сәби дүниеге
келді?
1996
1896
1956
1976
2004
150. «Биология» терминін алғаш ғылымға енгізген ғалым?
Том Руз
Фридрих Энгельс
Ван Гельмонт
Роберт Гук
Мечников

151. Денатурация дегеніміз не?
Нәруыз табиғи құрылымының бұзылуы

Ақуыз құрылымының қайта қалпына келу процесі.
Католизаторлық процесс.
Ақуыздарды ыдырататын процесс.
Редупликация
152 Тірі организмдер жасушалары ядросының жетілуіне
байланысты екі топқа бөлінеді:
прокариоттар және эукариоттар
органикалық және бейорганикалық
қарапайым және күрделі
қаныққан және қанықпаған
органикалық заттар
153. ДНК молекуласының құрамына 4 нуклеотид кіртіндігін
тапқан ғалым?
Э. Чаргафф
Даун
Т.Морган
Г.И. Мендель
И.И. Ивановский
154. Көмірсулардың мономері не?
Моносахаридтер
Дисахаридтер
Полисахаридтер
Олигосахаридтер
барлығы дұрыс
155. РНҚ-ға тән нуклеотидті табыңыз.
Урацил
Аденин
Гуанин
Цитозин
Тимин
156 Бірінші ұрпақтың біркелкі болуы Мендельдің қаншасыншы
заңы?
Бірінші заңы
Екінші заңы
Үшінші заңы
төртінші заңы
барлығы дұрыс
157 РНҚ-ның құрамына қандай көмірсу кіреді?
рибоза
сахароза
пентоза
полисахарид
Цитозин
158. Фотосинтез қызметін атқаратын органоид?
Хлоропласт
Лизосома
Вакуоль
Цитоплазма
Дұрыс жауап жоқ.
159. Матрица дегеніміз?
белгілі бір заттың нақты көшірмесі

ата-анадан берілетін гендер тобы
гиалоплазмазаттарын біріктіріп тұратын тор
нәруыз синтезін жүзеге асыратын жасуша органоиды
Дұрыс жауап жоқ.
160. АА белгісі не білдіреді?
Доминантты белгі
Рессисивті белгі
Ата-Ана
Ұрпақ
Барлық тіршілік иесіне
161. Организмдердің көбею жолдары?
жынысты және жыныссыз
қарапайым және күрделі
плазмолиз және деплазмолиз
катаболизм және аноболизм
Паразиттер арқылы
162. «Мутация» теориясын ұсынған ғалым:
Хуго Де Фриз
Луи Пастер
Дж. Уотсон
И.И.Мечников
Т.Морган
163. Организмге тән ішкі белгілердің жиынтығы:
генотип
клон
фенотип
матрица
Тұқымқуалау
164. Дисахаридтерге нелер жатады?
сахароза,мальтоза,лактоза
мальтоза,гликоген,лактоза
рибоза,глюкоза,гликоген
сахароза,целлюлоза,мальтоза
сахароза,целлюлоза,глюкоза
165. Митоз қанша фазадан тұрады?
профаза, анафаза, метафаза, телофаза
метафаза, анафаза, телефаза, субметафаза
профаза, анафаза, акрофаза, метафаза
телофаза, анафаза, акрофаза, субфаза
телофаза, анафаза, акрофаза, лептотена
166 Қанықпаған май қышқылдарына не жатады?
стеарин,пальмитин
карбон, пальмитин
стеарин,глицерин
карбон,глицерин
карбон,глюкоза
167 Антигендермен әрекеттесіп оларды жоятын не?
Антиденелер
Гемотология
Акуыздар
Нәруыздар
карбон

168. Ферменттер дегеніміз не?
биологиялық катализатор
фотатрофты топ
күрделі эфирлі липид
қан сарысуы
барлығы дұрыс
169 Тотығу, тотықсыздану процесс жүруін бағыттап
жылдамдататын табиғаты нәруыз емес биолгоиялык католизатор ол ?
Кофермент
ксантофилл
Фикобилиндер
Фотофосфорлау
қан сарысуы
170. Жарық кезеңі барысында алынған энергия мен синтез
қашан жұмсалынады?
фотосинтез қараңғы кезеңі
фотосинтез жарық кезеңі
циклді Фотофосфорлау
Тотықсыздану рекциясы
пигмент
171
Жасы ұлғайған адамдар арасындағы өлімнің
негізгі
себептерінің бірі?
қатерлі ісіктер
вирустар
қаназаюы
вирус онкогендері
ерікті
172. Ересек адамның 100 мл қанында неше г гемоглобин бар?
13-16г
20-25г
10-11г
20-30г
40-45г
173. Бос көміртекті ацетилдік фрагменттің толық тотығуына
әкелетін реакциялар жүйесі?
Кребс циклі
Гемоглобин
Кельвин циклі
көбейетін
эукариот
174.
Бүйрек
өзекшелерінен
заттардың
капиллярларға
,өзекшелерді
қоршап
тұрған
перитубулярлы
капилярларға
кері
қозғалысты не деп атайды?
Реабсорбция
Абсорбция
Цитология
Секреция
Нефрон
175. Қандай органикалық
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!