«Молодежный к. №23 орта
мектебінің базасындағы тірек
мектебі
(ресурстық орталығы)»
КММ.
ҚАРАСТЫРЫЛДЫ
Әдестемелік кенестің
отырысы
хаттама
№ 1 « 28» 08.2017ж
ӘК жетекшісі
Д.М Бекова
__________
|
КЕЛЕСІЛДІ
АББД және
С
ӘК
менгерушісі
Ж.Н.Шайкин
______________
|
БЕКІТЕМІН
«Молодежный
кенті №23ОМ» КММ директоры
М.Б._Мусипова________
Бұйрық №____
«31»
08.2017ж
|
«Биологиядағы
тәжірибе»
факультативтік курсының
БАҒДАРЛАМАСЫ
(6 - сынып, 34 сағат саны)
Құрастырған
Биология пәнінің мұғалімі
К.О. Жаныспаева
2017- 2018 жыл
Молодежный кенті
Автор:
Учитель_биологии
Жаныспаева К.О
(предмет)
СШ №
23п.Молодежный Осакаровского района
город/район
ФИОБековаД.М._
_______
подпись
Рецензенты:
ФИО
Шабанбаева Н.А Л.С. учитель географии
высшей категории__ КГУ «
СШ 23» п. Молодежный
)
ФИО
Сарсембаева Б.М. учитель
биологии высшей категории___КГУ « СШ 23» п.
Молодежный
Рекомендовано Методическим объединением
(кафедрой) организации образования
Протокол № 1 от «26»августа2017
г
Секретарь:ФИО
.
Рекомендовано Методическим Советом организации
образования
Протокол № 1 от «28» августа 2017
г
Секретарь:Жаныспаева К.О.______________
Т ҮСІНІК
ХАТ
6 сыныптарда биологиядан
таңдау курсын оқытудың негізгі мақсаты мен міндеттері оқушыларды
қазіргі биология ғылымының даму тенденциялары мен жетістіктерімен
таныстыру, болашақ кәсіби іс-әрекеттері үшін оқушылардың
биологиялық білім мен биологиялық талдау әдістерін меңгеруді
негіздеудің маңыздылығы болып табылады. Осы мақсатқа жету үшін
білім беру бағдарламасындағы оқу материалдарының орналасуы
орталықтандырылған тәсіл бойынша құрылуы тиіс. Мұнда бір объектіні
оқу жай қайталана бермейді, оның мазмұнында берілетін білім
оқушылардың алғашқы қабылдауынан толық меңгеруіне дейін кеңейтіліп,
тереңдетіледі.
Таңдау курсның бағдарламасы
оқу материалдарының мазмұнына болашақ ұрпақтың биологиялық
сауаттылығын, биологиялық мәдениетін көтеруге ықпал ететін маңызды
білім мен біліктіліктер енгізілген. Бағдарлы деңгейде оқушылардың
биологиялық мәдениетін қалыптастырушы білім, біліктіліктер мен
қатар, олардың білімін ары қарай жалғастыруға, қажетті білім мен
оқушылардың жеке тұлғалық іс-әрекетіне көп көңіл
бөлінген.
Таңдау курсы бағдарламасы
оқушылардың бойында біртұтас дүниетанымдық ұстанымды дамытуға
бағытталған, сондай-ақ оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға, сөз
байлығын кеңейтуге, жан-жақты ізденуіне, шығармашылық жұмыспен
айналасуға, табиғат сырына көз жеткізуге, өз бетінше білім алуға
дағдылануға және кәсіби бағытын анықтайтын білім, дағды жүйелерін
меңгеруге талпыныс жасауын қолдайды.
Таңдау курсы бағдарламасы
мазмұны биологиялық ғылымның негізгі категорияларын қарастыруға,
мектептің бастауыш сатысында алған алғашқы биологиялық мәліметтерді
теориялар шеңберінде жүйелеуге бағытталған және де оқушыларды
биологиялық білімнің дамуымен, оның қазіргі ғылымдағы орнымен және
рөлімен таныстырады.
1. Оқу пәнінің нысаны
– Күн сәулесінің өсімдіктер,
жануарлар және адам өмірі үшін маңызы, табиғат құбылыстары,
табиғаттағы су, ауа, топырақ маңызы оларды қорғау. Өсімдіктер
маңызы, мәдени өсімдіктер, жануарлардың маңызы үй жануарлары оның
түрлері, пайдасы. Табиғатты қорғау, қорықтар, қызыл кітаптар, оған
енген жануарлар, өсімдіктер туралы білім
мазмұны.
2. Оқу
пәні – биологиялық білімдерді
жаратылыстану-ғылыми және әлеуметтік тұрғыдан танып
білу.
3. Оқу
пәнінің мақсаты – тіршіліктің мәнін ең жоғарғы
құндылық деп түсінетін биологиялық және экологиялық тұрғыдан
сауатты тұлға дайындау; биологияны оқыту процесінде оқушылардың
танымдық қызығушылықтарын және интелектуалды қабілеттерін дамыту
және әлемдік көзқарастардың ғылыми негіздерін қалыптастыру, тірі
табиғат нысандары туралы білімді өздігінен меңгеруді және оны тірі
табиғат процестерін, құбылыстарын, заңдылықтарын түсіндіру және
практикада қолдану үшін біліктіліктерін қалыптастыру; өздігінен
білім алу мотивациясын жоғарылату болып
табылады.
4. Оқу пәнінің
міндеттері:
– экологиялық және жалпы
мәдениетке, өзінің және өзгелердің денсаулығына жауапкершілікпен
қарауға, адам өмірі ең жоғарғы құндылық екендігін жетік түсінуге
тәрбиелеу.
– биологияны оқыту барысында
оқушылардың проблемаларды шешу, ақпараттық және коммуникативтік
құзыреттіліктерін қалыптастыруға жағдай
жасау.
– тірі табиғаттың заңдылықтарын
оқып білу үрдісінде, тірі нысандарды бақылау және биологиялық
тәжіибелер жүргізуде танымдық қызығушылықтарын, интеллектуалдық
және шығармашылық қабілеттерін дамыту.
– оқушылардың
ғылыми-жаратылыстанымдық білімін және өздігінен білім алуды
жалғастыру мүмкіндіктерін қамтамасыз ету.
Өзектілігі:
Қоршаған ортаны қорғауын және
салауытты өмір сүруін қалыптастыру. Оқушылардың пәнге қызығушылығын
арттыру.
Болжамы:
-
Оқушылардың білімін одан әрі
кеңейту
-
Жаттығу жұмыстар арқылы білім дағдыларын өз
бетінше еркін қолдануын қалыптастыру
-
Алған білім, білік дағдыларын шығармашылыққа
пайдалану
-
Өз
идеяларын іске асыруға, уақытын тиімді пайдалануға
үйрету
-
Өзіне деген сенімділігін арттырып, ойын еркін
жеткізе білуге дағдыландыру
-
Қосымша материал, реферат, баяндама,
президентация, жоба жазуға бағыттау
Күтілетін
нәтиже:
Қазіргі заман талабына сай
білімді, ұлттық сана-сезім, қоғамдық саяси ой-өрісі дамыған, ойлау,
сөйлеу қабілеті шыңдалған, туған жеріне, еліне деген сүйіспеншілігі
жоғары, жан-жақты дамыған кәсіптік бағытқа дайын тұлға
қалыптастыру.
Зерттеу
объектісі:
Табиғатты зерттеу объектісі –
адам мен қоршаған орта арасындағы қарым-қатынастарды, пайдасын,
көптүрлілігін, табиғи тепе-теңдіктің бұзылуын, табиғи қорлардың
сақталуын, олардың себеп-салдарын анықтау.
Оқыту әдістері,
формалары:
1. Жергілікті экологиялық
проблемаларды шешуде оқушының практикалық іс-әрекетін қалыптастыру
(туған өлкенің қызыл кітабын, табиғат бұрышын ұйымдастыру,
презентация жасау, ақпарат құралдарды
пайдалану)
2. Оқушының шығармашылық ойлау
қабілетін дамыту, адамның іс-әрекетінің табиғатқа әсерін, оның
болашақтағы зардаптары туралы алдын-ала білуге, оны болжауға
тәрбиелеу (табиғатқа саяхат, бақылау, салыстыру, себеп-салдарын
анықтау, бағалау, болжау)
3. Оқушының қоршаған орта
туралы білімдерін ұдайы жетілдіріп отыру (семинар, конференция,
әңгімелеу, ойындар)
Жобаны ұйымдастыру
формалары:
Жеке
жұптық
топтық
Жобалау, зерттеу
әдістері:
ақпарат
жинау
мәселені
шешу
сұхбат
сауалнама
ойын
пікірталас
Өлшеуіштер:
Өнімді
рефераттар
Зерттеу
жұмыстары
Шығармашылық
тапсырмалар
В.Т. Беспалько бойынша меңгеру
деңгейлері.
Б. Блум таксономиясы бойынша
шығармашылық қабілет деңгейлерін анықтау
әдісі.
Сауалнама
Тестер
Тақырыптық жоспар 6 –
сыныптар үшін
№
|
Тақырыбы
|
|
Сағат
саны
|
Формасы,
әдісі
|
Білім
өнімділігі
|
Теория
|
Практика
|
1
|
Кіріспе (Табиғатқа саяхат, тірі
организм оның қоршаған ортасы)
|
1
|
|
|
Әңгіме
|
Дайындық
|
|
Тірі организмдер
|
5
сағ.
|
|
|
|
|
2
|
Биология - тіршілік
туралы ғылым.
|
1
|
|
|
Тірек
сызба
|
Конспект
|
3
|
Тірі организмдер:
өсімдіктер, жануарлар олардың табиғаттағы және адам өміріндегі
маңызы.
|
|
1
|
|
Дәріс
|
Бақылау
|
4
|
Тірі организмдерге тән
ортақ қасиеттер мен ерекшеліктер.
|
1
|
|
|
Пікір
талас
|
Слайд
|
5
|
Тірі организмдердің
құрылым деңгейлері.
|
|
1
|
|
Дәріс
|
Талдау
|
6
|
Тірі организмдерді
зерттеу әдістері, маңызы.
|
|
1
|
|
Топтық
жұмыс
|
Бақылау
|
|
Өсімдіктер мен
жануарлардың қоршаған ортасы
|
7
сағ.
|
|
|
|
|
7
|
Күн сәулесінің
өсімдіктер, жануарлар және адам өмірі үшін
маңызы.
|
|
1
|
|
Топтық
жұмыс
|
Зерттеу
|
8
|
Табиғат
құбылыстары
|
1
|
|
|
Дәріс
|
Слайд
|
9
|
Өсімдік өсуіне қажетті
жағдайлар (су, ауа, топырақ, жылу)
|
|
1
|
|
Дәріс,
әңгіме
|
Практик.
жұмыс
|
10
|
Табиғаттағы су, суды
пайдалану, оны қорғау.
|
|
1
|
|
Бақылау
|
Жинақтар
|
11
|
Ауаның маңызы, ауа
ластану, одан сақтау.
|
1
|
|
|
Тірек
сызба
|
Слайд
|
12
|
Жылу оның
маңызы.
|
1
|
|
|
Ой
бөлісу
|
Қосымша
|
13
|
Топырақ түрлері,
маңызы, оны қорғау
|
1
|
|
|
Топырақ түрлерін
зерттеу
|
Білу
|
|
Мәдени
өсімдіктер
|
9
сағ.
|
|
|
|
|
14
|
Өсімдіктердің табиғатта
және адам өміріндегі маңызы.
|
1
|
|
|
Дәріс
|
Білу
|
15
|
Мәдени өсімдіктер оның
түрлері
|
|
1
|
|
Анықтау
|
Кептіру
тігу
|
16
|
Жемістер, оның түрлері,
маңызы.
|
1
|
|
|
Дәріс
|
Дайындау
|
17
|
Көкеністер, оның
түрлері, маңызы
|
|
1
|
|
бақылау
|
Кеппе
жасау
|
18
|
Астық өсімдіктер, оның
түрлері, маңызы
|
|
1
|
|
Анықтау
|
Кеппе
жасау
|
19
|
Дәрілік өсімдіктер,
оның түрлері, маңызы
|
|
1
|
|
Анықтау
|
Қағазға
тігу
|
20
|
Бөлме өсімдіктері, оның
түрлері, маңызы
|
|
1
|
|
Анықтау
|
Моделін
жасау
|
21
|
Бау-бақшаға гүл егу,
оларды күту
|
|
1
|
|
Анықтау
|
Кеппе
жасау
|
22
|
Тұқым жинау, сақтау
әдістері.
|
1
|
|
|
Анықтау
|
Қағазға
сызу
|
23
|
Көгалдандыру. Ағаштар
мен бұталарды отырғызу мерзімі, әдістері.
|
1
|
|
|
Анықтау
|
Жинақ
жасау
|
|
Үй
жануарлары
|
7
сағ.
|
|
|
|
|
24
|
Жануарлардың
табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы
|
1
|
|
|
Тәжірибе
|
Білу
|
25
|
Үй жануарларының
түрлері
|
1
|
|
|
Бақылау
|
Баяндау
|
26
|
Құстар түрлері, ұя
салу
|
1
|
|
|
Бақылау
|
Баяндау
|
27
|
Қой шаруашылығы оның өнімдері және
қолтұқымдары
|
1
|
|
|
Бақылау
|
Білу
|
28
|
Жылқы шаруашылығы оның өнімдері және
қолтұқымдары
|
1
|
|
|
Анықтау
|
Слайд
|
29
|
Түйе шаруашылығы оның өнімдері және
қолтұқымдары
|
1
|
|
|
Кіші
конф.
|
Жинақтау
|
30
|
Басқа шаруашылықтар
|
1
|
|
|
Ақпарат
жинау
|
Түсіну
|
|
Табиғатты
қорғау
|
3
сағ.
|
|
|
|
|
31
|
Қазақстан табиғатын
қорғау
|
1
|
|
|
Бақылау
|
Білу
|
32
|
Өсімдіктер мен
жануарларды қорғау
|
1
|
|
|
Анықтау
|
Слайд
|
33
|
Кызыл кітап, қорықтар
мен қорықшалар
|
1
|
|
|
Анықтау
|
Баяндау
|
34
|
Қорытынды
|
1
|
|
|
Кіші
конф.
|
Жинақтау
|
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ДАЙЫНДЫҚ
ДЕҢГЕЙІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
6 сынып
оқушылары:
- өсімдік және жануарлар
организмінің жалпы маңызын түсіндіруі
керек.
- табиғатта және табиғи
сипаттағы төтенше жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін сақтай
алуы;
- жеке бас гигиенасы, жұқпалы
және паразитті аурулардан сақтану ережелерін
біледі;
- бөлме және мәдени
өсімдіктерді өсіру технологияларын, жануарларға күтім жасай алу
дағдыларын меңгереді;
-
лабораториялық экспериментті
жеке практикалық жұмыстарды жеке дара немесе топ
ішінде орындай
алады;
Көгалдандыру, бөлме
өсімдіктерін күту, гүл отырғызу, ұя салуды
оқып-үйренеді;
Қолданылған
әдебиеттер.
1.Смағұлова
М.Қ.Оқушы анықтамасы: «Арман»
баспасы,2003ж.
2.Алтынов
П.И.,Алтынов П.А.,Балжи А.Б.Оқушының қысқаша анықтамасы 5-11сынып
“Алматыкітап”ОАО,2004
3.ОспановаА.,Ахметжанова Г.,КульбаеваҚ.Биология:Жоғарғы оқу
орындарына түсішілерге арналған оқулық
Алматы:Шың—Кітап,2008
4.Ардашникова
Е.И.,Тамм М.Е.,Большая энциклопедия школьника-М:ООО”Издательство
АСТ”.