Әуезов әлемі

Педагогтың аты-жөні:

Еленова Дана Атабекқызы

Күні:

6.02.23

Сынып: 11

Қатысушылар саны: 10

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

«М.Әуезов әлемі»

Сабақтың мақсаты

Әлем таныған Әуезовтың ұлылығын дәріптеу. Қазақ елінің мақтанышына айналған заңғар жазушыны құрметтеуге, оқушыларды елін сүюге, әдебиетті білуге тәрбиелеу.

Сынып сағатының міндеті:

Оқушылардың өзіндік ізденіс жұмыстарына баулу,ой-өрісін, рухани жан дүиесін байыту. Ойын ашық білдіру, еркін сөйлеу дағдыларын жетілдіру.

Игерілетін дағды:

Айтылым, тыңдалым

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

10 мин

Абай - қазақ халқының ұлы ақыны, Шәкәрім - оның бауыры және ізбасары, ал Мұхтар – абайтанудың негізін қалаушы. Осы үш алып қазақ халқының мақтанышы мен абыройы.

«Әуезов әлемі» атты викториналық сайыс.

Сайыстың шарты:
Сайыс үш кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңде жазушының өмірі мен алған біліміне байланысты сұрақтар қойылса, екінші кезеңде жазушының шығармашылығы қамтылады, ал үшінші кезеңде шығармадағы кейіпкерлер мен шығармадан үзінділер келтіріледі. Әрбір кезең ұпаймен бағаланып отырады: 1-кезең – 10 ұпай, 2-кезең – 20 ұпай, 3-кезең – 30 ұпай.
Әрбір топқа сұрақ беріледі, топ берілген сұрақтың жауабын дұрыс тапса ұпай еншілеріне бұйырады, ал таппаса сұрақтың жауабын айту кезегі келесі топқа бұйырады, олар тауып жатса ұпай соларға беріледі. Егер берілген сұрақтың жауабын екі топ та білмей жатса көрермендер ішінен жауап беруге рұқсат етіледі және дұрыс тауып жатса, сол ұпайды өзіне ұнаған топқа сыйлай алады. Ең көп ұпай жинаған топ жеңімпаз атанады.

Амандасады

. Әртүрлі сөз тіркестерімен, кесте түрінде, суреттер арқылы бейнелеу т.б мазмұнда отбасы сөзінің мағынасын ашады.

ҚБ: Бас бармақ арқылы бір-бірін бағалау

Слайд

Сабақтың ортасы

30 мин

1-кезең 10 ұпай
Өмірбаяны
1. Мұхтар Әуезовтің дүниеге келген күні. (28 қыркүйек)
2. Мұхтар Әуезовтің туған жері. (Бөрілі)
1. 1908 жылы қайда сабақ алды? (Семей медресесінде)
2. Ташкент мемлекеттік университетіне өз бетімен тыңдаушы болып қай жылы түседі? (1922ж.)
1. Мұхтардың анасының есімі. (Нұржамал)
2. Мұхтар Абайды көрген бе? (Иә, 6 жасынан атасының үйретуімен Абайдың өлеңдерін жаттап, оны ұлы ақынның өзіне айтып берген)

1. 1908 жылы қайда оқиды? (Семейдегі Камалиддин хазірет медресесінде оқиды, одан орыс мектебінің дайындық курсына ауысады)
2. 1910 жылы қайда оқуға түседі?(Семей қаласының бес кластық орыс қазына училишесіне оқуға түседі)
1. Қай жылы тұтқындалады? (1930 ж. 16 қыркүйекте)
2. Қай жылы босатылады? (1932 жылы)
1. Қай жылы Семей губерниялық атқару комитетінде ұлттар бөлімінің меңгерушісі, онан соң төрағасы болды (1919 жылы)
2. Мұхтар 1924 жылы еліне оралып, қайда сабақ берді? (Қазақ педагогикалық техникумында)

2-кезең 20 ұпай
Шығармашылығы
1. «Абай жолы» романы қай жылы аяқталды? (1956жылы)
2. «Абай жолы» романының екінші кітабы қай жылы жарық көрді? (1947 жылы)
1. «Еңлік-Кебек» драмасы қашан және қай кезде жазылды? (1917 жылы, семинарияда оқып жүрген кезінде)
2. Алғашқы көркем әңгімесі қалай аталады және қашан жарияланды? («Қорғансыздың күні» 1921 жылы)
1. «Қарагөз» трагедиясында нені суреттеді? (Бұрынғы қазақ қоғамындағы жастар басындағы еріксіздікті)
2. «Қараш-қараш оқиғасы», «Қилы заман» повестерінде нені баяндайды?(Ел өміріндегі күрделі мәселелерді)
1. Қырғыз халқының қандай шығармасына монография жазды? («Манас» жыры)
2. «Абай жолы» романы неше тілге аударылды? (30 тілге)
1. «Өскен өркен» қандай жанр? (роман)
2. «Қараш-қараш» қандай туынды? (повесть)

3-кезең 30 ұпай
Шығармадағы кейіпкерлер мен шығармадан үзінділер
1. Қай шығармадан, қонақтар кімдер?
«Бұл екеуінің осы жолғы қонағы да өзгеше. Ол – өңшең қыз-келіншек пен бозбала. Жиын қазіргі сәтте мына ауылдың өзге тірлігінен оқшау бөлінген бір топ тәрізді. Осындай ойын-сауық жиынның ортасында ең қадірлі бір топ қонақ бар. Солардың ішіндегі ең қадірлісі, сүйіктісі кім?» ( «Абай жолы», Біржан сал)

2. Қай шығармадан, қонақтар кімдер?
Сондай шеше әңгімелеріне бар пейілін беріп жүрген күндердің бірінде бұл үйге екі бөгде қонақ кеп қонды: бірі – қартаң, бірі – жас қонақ. Жасын Абай біледі. Таныған жерде қуанып кетті. Ол былтыр жайлауға келіп, осы үйге үш күндей жатып, «Қозы Көрпеш - Баянды» жырлап берген. Қонақтарды ата? («Абай жолы», Байкөкше мен Барлас.)

1. Қай шығармадан, кейіпкерді тап?
«Үш күндік жолдың бүгінгі соңғы күніне бала шәкірт барын салды...күнұзын аттан да түспей, өзге жүргіншілерден оқ бойы алда отырған. ...Қауіпті деген Есембайға жеткенше, артына бірде –бір қараған жоқ.» («Абай жолы», Абай)
2. Қай шығармадан, кейіпкерді тап?
Жетімдік тауқыметін тартқан 13 жасар бала өгейлік тепкісінен қашып, әке-шешесінің зиратына келіп қаза табады. («Жетім» әңгімесі, Қасым)

Оқушылар бірлесе отырып әрқайсысы өздерінің отбасыларындағы жақсы дәстүрлерді естеріне түсіріп, постерге жазады.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Оқушылар ситуациялық сұрақтарға жауап береді.

ҚБ: Бас бармақ арқылы бір-бірін бағалау.

Мадақтама өздер арқылы бағалу.

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау

«Халық пен халықты, адам мен адамды теңестіретін нәрсе – білім», - деді.
«Өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адамды сауатты, мәденитті адам деуге болмайды», - деді М. Әуезов.

Әуезов әлемi дейтiн кең дүниенің жаратылысы мен табиғатын екі сөзбен қайырып айту мүмкін емес. Оны терең танып, жан-жақты талдау – әр дәуір, әр ұрпақтың киелі мiндетi. Француздар – Бальзакты, орыстар – Толстойды, американдықтар – Драйзердi, немістер – Гетені қалай зерттеп, зейiндесе, қазақтар Әуезовті дәл солай тануға ұмтылғанда ғана ұлттың өзiн-өзi тануы, өзiн-өзi бағалауы, өзiн-өзi қадiрлеуi қалыптаспақ, күшеймек, жалғаспақ. Әуезов әлемi көзге көрiнбейтiн ғажайып ұлы сиқырымен, құдiретiмен ұлттық рух тәуелсiздiгiн қорғауға, сақтауға үйретедi!

Келер ғасырда да кемелдене беретiн кемеңгер М.Әуезов – тек сiз бен бiздiң ғана емес, әлi дүниеге келмеген жаңа ұрпақтардың да сарқылмас игiлiгi, өлшеусiз бақыты. Өйткенi, М.Әуезов құдiретi оның елге деген шексiз махаббаты мен сенiмiнде жатыр

Оқушылар қорытындылап өз ойларын айтады.