Материалдар / «Басса-Дарки»әдістемесі.Оқушылардың агрессиясын Басса-Дарки әдістемесімен зерттеу.

«Басса-Дарки»әдістемесі.Оқушылардың агрессиясын Басса-Дарки әдістемесімен зерттеу.

Материал туралы қысқаша түсінік

Бала агрессиясының түрін және оның көрініс беру ерекшелігін анықтау. Бала агрессиясына зерттеушілер әр түрлі анықтама береді. Біреулері ол адамның қоршағаң орта құбылыстарынан өзін қорғауға арналған тұқым куалаушылыққа негізделген қасиет деп көрсетсе (Лорнед, Анри), екіншілері жетекші роль атқаруға бағытталған әрекет (Моррисон) деп түсіндіреді. Агрессияны фрустрациямен байланыстыратын теориялар да бар (Маллер, Дуб,Доллард).

Калиева Айнур Хайсаевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

28 Қараша 2018

21974

37 рет жүктелген

Психология Тест 11 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Атырау сервис колледж психологі Калиева Айнур Хайсаевна

Оқушылардың агрессиясын Басса-Дарки әдістемесімен зерттеу.«Басса-Дарки»әдістемесі.Мақсаты: Бала агрессиясының түрін және оның көрініс беру ерекшелігін анықтау.Бала агрессиясына зерттеушілер әр түрлі анықтама береді. Біреулері ол адамның қоршағаң орта құбылыстарынан өзін қорғауға арналған тұқым куалаушылыққа негізделген қасиет деп көрсетсе (Лорнед, Анри), екіншілері жетекші роль атқаруға бағытталған әрекет (Моррисон) деп түсіндіреді. Агрессияны фрустрациямен байланыстыратын теориялар да бар (Маллер, Дуб,Доллард).Деструктивтік әрекет дегеніміз – адамның алдында тұрған бөгетке кедергі жасап, қиындықты жеңуге деген белсенділігі. Сондықтан агрессияның оң және теріс көріністері бар екендігін жақсы түсіну қажет. Мысалы, адам өз өмірін немесе басқа адамдардың өмірін сақтауға,төнген қауіпті жоюға бағытталған агрессияны ақтауға болады. Сонымен қатар, ешқандай ақтауға болмайтын агрессия да байқалуы мүмкін. Жеткіншек жас кезінде себепсіз агрессия немесе жалған қауіпке бағытталған шабуылшылық орын алуы мүмкін керек.А.Басс және А.Дарки агрессияны сипаттағанда оны негізгі еқі топқа бөледі. Біріншісі – мотивациялық агрессия. Осы құбылысты туғызған себеп сылтаулар. Психолог ең алдымен агрессияның осы түрін анықтап алуға тиіс. Екіншісі - инструменталдық агрессия немесе өзін-өзі қорғау үшін, басқаларды жәбірлеуге қолданатын әрекеттері. Бұл қасиеттің көрініс беруі сегіз формада болуы мүмкін. Бұл әдістеме көмегімен агрессияның формасын диагностикалауға болады. Орындау ережесі: тест сауалнамасында 75 тұжырымдама берілген. Оларға «ия» немесе «жоқ» деп жауап беріңіз.Авторлар сауалнаманы келесі ұстанымдарға сүйене отырып жасаған:1. Әр сұрақ агрессиясының бір түрін анықтауға арналған.2. Сұрақтарға берілген жауаптарға басқалардың пікірі әсерін тигізуін төмендету жолдары ойластырылған.Бағалау шкаласы:1.Физикалық агрессия-басқа біреуге бағытталған физикалық күшті пайдалану2.Жанама агрессия-бұрмаланған жолмен басқаға бағытталған немесе ешкімге де бағытталмаған агрессия түрі3.Тітіркенушілік- (дөрекілік,шамданғыштық) кішігірім тітіркенушілікке жауап қайтаруға дайын тұрған негативті сезімдер4. .Негативизм-тоқтатылған дәстүрлер мен заңдарға қарсы ,пассивті қарсылықтан белсенді күреске дейінгі тәртібіндегі оппозициялық әдеті(өз көзқарасын басқа көзқарасқа қарсы қою)5. Өкпелегіштік-жанындағыларының нақты және ойластырылған әрекеттерін қызғану және жеккөру6. Күдіктенушілік- адамдарға қатысты басқалар жоспар жасап және зиян келтіреді деген тұжырымдарымен сенбеушілік пен сақтықтың өріс алуы7.Жауаптар сегіз шкала бойынша бағаланады:1. Физикалық агрессия: ия – 1, жоқ – 0.Келесі тұжырымдарға: 1, 25, 31, 41, 48, 55, 62, 68. Жоқ – 1, ия – 0, келесілерге – 9, 7.2. Жанама агрессия: ия – 1, жоқ – 0. 2, 10, 18, 34, 42, 56, 63, 3. Жоқ – 1, ия – 0: 26,49.3. Тітіркенушілік: ия – 1, жоқ – 0: 3, 19, 27, 43, 50, 57, 64, 72. Жоқ – 1, ия – 0: 11, 35, 69.4. Негативизм: ия – 1, жоқ – 0. 4, 12, 20, 28. Жоқ – 1, ия – 0: 36.5. Өкпелегіштік: ия – 1, жоқ – 0. ия – 0: 5, 13, 21, 29, 37, 44, 51, 58.6. Күдіктенушілік: ия – 1, жоқ – 0. 6, 14, 22, 30, 38, 45, 52, 59. Жоқ – 1, ия – 0: 33,66, 74, 75.7. Вербальды: ия – 1, жоқ – 0. 7, 15, 23, 31, 46, 53, 60, 71, 73. Жоқ – 1, ия – 0: 1,33, 66, 74, 75.8. Кінәні сезінуі: ия – 1, жоқ – 0. 8, 16, 24, 32, 40, 47, 54, 61, 67.Көрсетілген шкала бойынша жауаптарды балдарға аударып, барлық жиналған ұпайлардың екі түрлі қосындысы шығарылады. Біріншісі, қастандық индексі деп аталады да, ол 5 және 6 шкалалардың қосындысы арқылы анықталады. Ал екіншісі, агрессия индексі – 1, 3, 7 шкалалар қосындысы бойынша анықталады. 6, 5 плюс-минус 3 – қастандық көрсеткіші нормада екпіннің белгісін көрсетеді. 21 плюс-минус 4 - агрессияның нормадағысын көрсетеді.Зерттеу нәтижесі:Басса-Дарки әдістемесі бойынша зерттеу нәтижесін біз бірнеше көрсеткіштері бойынша талдадық. Олар келесі кестеде көрсетілген.Басса-Дарки әдістемесі бойынша баланың мазасыздану деңгейін бағалау.

Мазасыздану түрлері	Көрсеткіштері	Зерттелінушілер саны
1. Физикалық агрессия	Жоғары, орта, төмен	2, 5, 11.
2. Жанама агрессия	Жоғары, орта, төмен	5, 9, 9.
3. Тітіркенушілік	Жоғары, орта, төмен	7, 8, 1.
4. Негативизм	Жоғары, орта, төмен	11, 6, 8.
5. Өкпелегіштік	Жоғары, орта, төмен	17, 3, 1.
6. Күдіктенушілік	Жоғары, орта, төмен	1, 3, 9.
7. Вербальды агрессия	Жоғары, орта, төмен	12, 11, 3.
8. Кінәлі сезіну	Жоғары, орта, төмен	2, 6, 1.

Зерттеу нәтижесі көрсеткендей мектеп оқушылары арасында жоғары дамыған агрессия түрлі вербалдьдық және физикалық агрессия болып табылады. Ол әсіресе ұл балаларға тән, олар балағат сөздерді өте көп қолданатыны анықталды. Екінші орында күдіктенушілік пен негативизм көрсеткіштері болады. Бұл жас кезеңіндегі балалардың күдіктенушілігінің жоғары болуы заңды нәрсе. Өйткені балалар өз мамандықтарын таңдап алып, болашақта дербес өмір сүру жолын тауып алу қажеттілігі алдында тұрғанымен байланысты. Біз төмендегі кестеде зерттелінген балалардың жетеуінің агрессиясының түрлерін көрсеттік. Бұл тестімен зерттелінген 23 баланың көрсеткіштері бір-біріне өте ұқсас келді. Олардың басым көпшілігінде жанама агрессия мен өкпелегіштік анық байқалды, сонымен қатар ұл балалардың барлығы және кейбір қыз балаларда вербалдық агрессия көрініс берді.

Сауалнама:1. Кейде мен басқаларға зиян келтіргім келетін Временами я не могу справиться с желанием причинить вред другим2. Кейде өзім жақтырмайтын адамдар туралы өсек айтамын.Иногда сплетничаю о людях ,которые не люблю.3. Мен тез ашуланып қаламын, бірақ тез басыламын.Я легко раздражаюсь,но быстро успокаиваюсь4. Егер менен жақсылап өтініш сұрамаса, тапсырманы орындаймын.Если меня не попросят по хорошему,я не выполню 5. Маған берілу керек деген қажетті нәрселерді ,мен толық ала алмаймын.Я не всегда получаю то,что мне положено6. Басқалар менің сыртымнан мен туралы не айтатынын білмеймін.Я не знаю,что люди говорят обо мне за спиной7. Егер мен достарымның қылықтарын ұнатпасам, пікірімді оларға білдіремін.Если я не одобряю поведение друзей,я даю им это почувствовать8. Біреуді алдаған кезімде,мен ар-ожданның алдында қатты қысыламын.Когда мне случалось обмануть кого-нибудь,я испытывал мучительные угрызение совести9. Мен басқа адамға қол көтере алмайтын сияқтымын.Мне кажется,что я не способен ударить человека10. Мен еш уақытта, заттарды лақтыратындай қатты ашуланбаймын.Я никогда не раздражаюсь настолько,чтобы кидаться предметами11. Басқалардың кемістігіне барлық уақытта кешірімдімін.Я всегда снисходителен к чужим недостаткам12. Егер маған орныққан ереже ұнамаса мен оны бұзғым келеді.Если мне не нравится установленное правило, мне хочется нарушит его13. Басқалар қолайлы жағдайды пайдаланып қалады.Другие умеют почти всегда пользоваться благоприятными обстоятельствами14. Басқалар маған күтпеген жерде, сый-сияпат көрсетсе, мен одан сескеніп қаламын.Я держусь настороженно с людьми ,которые относяться ко мне несколько более дружественно,чем я ожидал15. Менің басқалармен келіспейтін кезім жиі болады.Я часто бываю несогласен с людьми16. Кейде менің ойыма,мен ұялатын ойлар келеді.Иногда мне на ум приходят мысли,которых я стыжусь.17. Мені біреу бірінші болып ұрса, мен оған жауап қайтармаймын.Если кто-нибудь первым ударит меня ,я не отвечу ему.18. Мен ашуланғанда есікті тарс еткізіп жабамын.Когда я раздражаюсь,я хлопаю дверями19. Мен сыртқы көрінісімнен әлде-қайда ашушаңмын.Я гораздо более раздражителен,чем кажется20. Егер біреу маған үкімін жүргізгісі келсе, әрқашан мен оған қарсы тұрамын.Если кто-то воображает себя начальником,я всегда поступаю ему наперекор21. Менің тағдырым мені онша қанағаттандырмайды.Меня немного огорчает моя судьба22. Көп адамдар мені ұнатпайды деп ойлаймын.Я думаю ,что многие люди не любят меня

23. Басқалар менімен келіспесе, мен олармен дауласпай тұра алмаймын.Я не могу удержаться от спора,если люди не согласны со мной24. Жұмыстан қашатын адамдар өзін кінәлі сезіну керек.Люди ,увиливающие от работы ,должны испытывать чувство вины25. Менің отбасымды қорлап,тіл тигізгендер - жұдырыққа жығылғысы келгендер.Тот,кто оскорбляет меня и мою семью,напрашивается на драку26. Дөрекі әзілге мен бармаймын деп ойлаймын.Я не способен на грубые шутки27. Мені келемеждесе ,мен қатты ашуланамын.Меня охватывает ярость,когда надо мной насмехаются28. Егер біреулер өздерін бастықсымақ санаса, олар менменсініп кетпеу үшін бар күшімді саламын.Когда люди строят из себя начальников,я делаю все,чтобы они не зазнавались29. Апта сайын мен өзіме ұнамайтын адамдардың біреуін жолықтырамын.Почти каждую неделю я вижу кого-нибудь ,кто мне не нравится30. Адамдардың көбі мені қызғанады,көре алмайдыДовольно многие люди завидуют мне31. Басқалардан өзімді сыйлауды талап етемін.Я требую,чтобы люди уважали меня32. Ата-анам үшін еш нәрсе жасамағаныма қамығамын.Меня угнетает то,что я мало делаю для своих родителей

770 ₸ - Сатып алу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!