Бастауыш сынып оқушыларына арналған тренинг жаттығулар

Жаңа заман талабы жеке тұлғаны дамыту мен танымдық ауқымын кеңейту деңгейінде әр түрлі технологияларды және әдістерді қолдануды қажет етеді. Бастауыш сынып сатысында бала педагогикалық экологияны сақтаған, жағымды микроахуалда, табысқа жетуін қамтамасыз ететін жағдайда тәрбиеленгені жөн.

Оқушының қабілеттілігінің дамуы белсенді еңбек пен оқу үрдісінде игеріледі. Бала- шығармашылықтың қайнар көзі. Табиғаттың берген сыйы. Ендеше, балалардың шығармашылығын дамыту, белсенділігін, іскерлігін арттыру мақсатында жүргізілетін жаттығу-тренингтер.

1. «Бәріміз бірге».

Мақсаты: балалардың бір-бірімен байланыс орнатуға үйрету, серіктесінің қозғалыс темпіне ыңғайлану.

Жаттығудың жүргізілуі: балалар жұппен тұрып допты бірге ұстайды(әр бала допты екі қолымен ұстауы тиіс). Жетекшінің белгісінен кейін балалар бір уақытта отыруға допты қолдарынан түсіріп алмай бөлме ішінде жүруі, секіруі қажет. Ең бастысы, бірге әрекет жасап допты түсіріп алмау.

2.«Керісіншелер елі».

Мақсаты: Ойша әрекет ету қабілетін жаттықтыру.

Жаттығудың жүргізілуі: балалар шеңбер бойына отырады. Жетекші үш әріптен тұратын сөзді айтып, допты лақтырады. Допты ұстаған ойыншы әріптерді кері атайды (күн-нүк, көз-зөк, сан-нас). Аударылған сөздердің мағынасы болмауы мүмкін. Ойынның күрделенуі сөздің ұзақтығына байланысты.

3. «Ормандағы ағаштар» ойыны.

Мақсаты: Балаларға қозғалуға, демалуға мүмкіндік беру. Музыка ойналады.

Мәтін: Сендер ағашқа айналуға дайынсыңдар ма?

Бір-біріңнің артына тұрыңдар. Орманда күн шығып барлық ағаштар оған жапырақтарын жайып қарап тұрды. Күнге әрбір жапырағы жылыну үшін жоғары-жоғары созылды. Саусақ-жапырақтар күннің астында билеп тұрды. Кенеттен қатты жел тұрып, талдарды жан-жаққа шайқай бастады. Бірақ талдың тамырлары тереңге кеткен, олар жәй ғана тербеледі. Желдің артынан жаңбыр жауып, талдар алғашқы жауын тамшыларын сезінді.

Алдыңғы тұрған ттұрған баланың арқасын саусақтарыңмен жауын тамшыларындай тырсылдат. Кәдімгі майда жаңбыр жауып жауып тұрғандай қимыл жеңіл болу қажет.

Жауын одан әрі күшейіп қатты жауа бастады... Талдар бір-біріне жанашырлық білдіріп жаңбырдың қатты соққысынан қорғапр, сипалай бастады. Көп ұзамай көкжиектен күн көрініп, талдар қуанды, олар өздеріндегі артық жауын тамшыларын сілкіп тастады. Өздерін сенімді, сергек, тап-таза сезініп қалады.

4. "Ондай болуы мүмкін емес"

Қазақ халқының салт-дәстүрінде өтірікшілер сайысы кең тараған шығармашылықтың түрі болған. Сол өнердің элементтерін бастауыш сынып оқушыларының қиялын дамытуға кеңінен пайдалануға болады.

Топтағы оқушылардың біреуі ешқандай болуы мүмкін емес өтірік нәрсені айтады: ақиқатта болмайтын заттар, олармен болған оқиғаларды,болуы мүмкін емес табиғат құбылыстары мен ол жағдайдағы өзінің әрекеттері,табиғатта кездеспейтін жануарлар және олардың хикаялары туралы оқиғаларды айтып береді. Бес өтірік сюжетті қатарынан қисынын келтіріп айтып берген кезде ешкім "ондай болуы мүмкін емес" деп айтпаса, сол ұтады. Олардың барлығы мараппатталады.

5. "Егер осылай болса..."

Балалардың біреуі фантастикалық жағдайды ойлап табады, ал басқалары оның шешімін табуы керек. Мысалы:
- егер әр адам труғаннан бастап барлық басқа адамдардың ойлаған ойларын оқуға қабілеті болса, онда Жердегі өмір қалай өзгерер еді?
- егер жер бетіндегі адамдардың әрқайсысы өзіне ғана түсінікті тілде ғанасөйлейтін болса, онда Жердегі өмір қалай өзгерер еді?
- егер жануарлар тілін адамдар түсіне алатын болса, онда Жердегі өмір қалай өзгерер еді?
- егер адамдар құс сияқты ұша алатын болса, онда Жердегі өмір қалай өзгерер еді?
- егер оймен барлық өсімдіктер өмірін басқаруға болатын болса, онда Жердегі өмір қалай өзгерер еді?
- егер адамдар жер астында өмір сүре алатын болса, онда Жердегі өмір қалай өзгерер еді?
- егер адамдар су астында өмір сүре алатын болса, онда Жердегі өмір қалай өзгерер еді?т.с.с.
Фантазиялық әңгімелерге үлесін қосқандардың барлығы марапатталынады.

6. "Сиқырлы қалам"

Жаттығуды жүргізу үшін қалам мен қағаз керек. Жүргізуші барлық қатысушыларға жаттығуды орындау шартын түсіндіреді. Ойынға қатысушы қаламды қолына алмастан, оны төрт түрлі бұйрық беріп ("Жоғары!", "Төмен!", "Оңға!", "Солға!" деген бұйрықтар беріледі.) қашықтықтан басқарып отырады. Бұйрық бойынша қалам қағаз бетімен жоғары, төмен, оңға, солға жылжып, сынық сызықтар ретінде із қалдырады. Қаламның барлық қадымдары бірдей болуы керек.

Жаттығуды орындаудың бастапқы кезеңінде ойынға қатысушылар кезекпен бұйрық береді, ал жүргізуші қаламға ол бұйрықтарды орындауға "көмектеседі". барлық қатысушылар ойын ережесін меңгергеніне жүргізушінің көзі жеткеннен соң балаларға тапсырманы қиялымен орындау тапсырылады. Өздерінің ойындағы қаламдарымен көз алдына елестеткен қағазға жорамалдағы сызықтарды түсіру үшін қатысушылар бірінен кейін бірі қаламға бұйрық беріп отырады. Ең бірінші қарапайым фигуралар (квадрат,үшбұрыш т.с.с.) салынады. Кімнің бұйрық беретіні отырған ретімен шеңбер бойынша анықталады.

Ешкім ешкіммен қандай фигура салатыны туралы алдын ала келіспейтіні туралы жүргізуші ойынға қатысып отырған балаларға түсіндіріп береді. Сондықтан қатысушылардың барлығы өзінен бұрынғылардың бұйрықтарын зейін салып тыңдап отыруы керек. Біртіндеп салған фигуралары күрделі бола бастайды.

Задача №4. Как платить ?

Буратино снял номер в сказочной гостинице.

За проживание в номере Буратино должен платить 1 сольдо в день.

У Буратино есть купюры в 1 сольдо и в 2 сольдо.

Как он сможет расплачиваться за гостиницу на протяжении 3 дней,

если платить надо ежедневно? 

*   *   *

Задача №5. Сколько лет вместе ?

Ване и его отцу вместе 40 лет.

Сколько будет им вместе через три года?

*   *   *

Задача №6. Сколько партий ?

15 человек, отдыхающих в доме отдыха, любят играть в уголки.

Они провели между собой соревнование.

После каждой партии выбывал проигравший.

В первый день состоялось 5 партий, во второй 6, а в третий день соревнование закончилось.

Сколько партий состоялось в третий день?

*   *   *

Задача №7. Математический ребус

Расшифруй ребус: 8 х * = 8.

*   *   *

З адача №8. Сколько вопросов ?

Мы знаем, что Олег родился с 15 по 18 июля.

Сколько вопросов надо задать Олегу, чтобы узнать день его рождения,

если на все вопросы он отвечает "да" или "нет"?

Какой вопрос может быть первым ?

*   *   *

З адача №9. Закончи фразу

Составим перевертыш или фразу,

которая читается одинаково слева направо

и справа налево.

Вот ее первая часть, превышающая половину:

"аргентинам…". Постарайся теперь построить перевертыш.

*   *   *

Задача 10. Считаем цифры

Вася написал все числа от 1 до 1000.

Сколько цифр написал Вася?

*   *   *

З адача №11. И снова ребус

Чему равно А:

* х А = *А?

*   *   *

З адача №12. Подарок брата

Роман и Федор - два брата. У них вместе 100 марок.

В день рождения Федора Роман подарил ему 20 марок,

и у них стало одинаковое количество марок.

Сколько марок было у Романа и Федора до этого?

*   *   *

Контакт

Количество игроков: любое

Дополнительно: нет

Ведущий загадывает слово, называет его первую букву (слово должно быть существительным в ед.ч, именительном падеже, не именем собственным). Например, я загадал слово «автомат» — говорю: «слово на а…». Остальные думают, предполагают, что за слово. Если кто-то придумал вариант, задает наводящий вопрос.

Например, кто-то предположил, что это «абрикос» — тогда он спрашивает: «А это не фрукт?». Я, в свою очередь, думаю, что это за фрукт, и если придумал отвечаю, например: «Нет, это не апельсин». Здесь возникает неоднозначность: считать ли, что вопрос снят или продолжить уточнение наводящего вопроса (фрукты-то разные получились у ведущего и отгадывающего). Предлагаю второе. То есть, участник, загадавший абрикос, говорит: «Нет, мой фрукт с одной косточкой». Если я не могу придумать ничего, что подпадает под наводящий вопрос, ждем контакта. Контакт происходит, если еще кто-то из участников догадался, что за слово загадано человеком, задавшим вопрос про фрукт. Если он догадался, говорит: «контакт». После того, как сказано «контакт», запускается отсчет. По окончании отсчета автор вопроса и «контактер» должны одновременно назвать свои слова.

Если слова совпали (у обоих оказался «абрикос»), ведущий открывает вторую букву загаданного слова. Если слова не совпали, или ведущий успел назвать «абрикос» до окончания отсчета, продолжаем в том же духе, задавать новые вопросы. Если все же слово названо и действительно удовлетворяет условиям, ведущий открывает вторую букву. И дальше все продолжается по той же схеме, только участники уже придумывают слова по первым двум буквам. и т. д.

Ясно, что цель отгадывающих придумывать такие слова, чтобы ведущий не смог догадаться, что это за слово, но смогли догадаться другие участники.

В дорогу

Количество игроков: любое

Дополнительно: нет

В последней игре водящий записывает па листке бумаги правило, которым определяется, какие вещи можно брать с собой в дорогу. После этого он говорит: «Я возьму с собой...» — и называет вещь, которую (согласно правилу) можно взять в дорогу. Остальные участники но очереди спрашивают, нельзя ли им взять с собой тот или иной предмет, а водящий сообщает, разрешает ли правило брать этот предмет или нет.

Победителем считается тот, кто сумеет первым отгадать правило. Правила могут быть и простыми, и сложными.

Приведем пример довольно хитроумного правила: название предмета и фамилия того, кто берет его в дорогу, должны начинаться с одинаковой буквы.

Я знаменит

Количество игроков: любое

Дополнительно: нет

Ведущий говорит: «Я знаменитый человек. Угадай, кто». Другие участники игры задают наводящие вопросы, чтобы определить, кто он, причем ответами могут быть только «да» и «нет».

Например, вы не можете спросить: «В каком кинофильме вас показывали в прошлом году?» По правилам только так: «Вас показывали по телевидению в прошлом году?», «Это было смешно?», «Это было серьезно?» и т. д.

По традиции можно задавать только двадцать вопросов, чтобы угадать, о ком идет речь, но можно продолжить игру. Для этого «известная личность» должна дать вам три подсказки, и вы задаете еще десять вопросов. Можно придумать и любые другие правила. Расшифровки

Количество игроков: любое
Дополнительно: нет

Игрокам предстоит расшифровывать аббревиатуры, но вся соль в том, что в их качестве используются самые обыкновенные слова. Например: газ, вода, тепло, хам, фон, сон, вор, сон, спор, лес, зато, потом, что, как и т. д.
Перед началом выбирают жюри. Победителем считается тот игрок, чью расшифровку судьи единогласно признают самой оригинальной. О времени, отводимом на подготовку, игроки договариваются заранее.