«№15 жалпы орта білім беретін
мектеп» КММ
БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ОҚУ ЖЫЛДАМДЫҒЫН
ДАМЫТУ
ДАЙЫНДАҒАН: Бейсенгалиева
Алина Сериккалиевна
ЛАУАЗЫМЫ: Бастауыш сынып
мұғалімі
2024 жыл
Бастауыш сынып оқушыларының
оқу жылдамдығын дамыту
Көптеген ата-аналар балада баяу
оқу мәселесіне тап болады, оқуды нашар есте сақтайды. Бұл
мектептегі оқу нәтижелеріне әсер етеді, балалардың дамуына кедергі
келтіреді. Жағдайды жылдам оқу дағдылары арқылы түзету оңай.
Баламен арнайы жаттығулар жасай отырып, оның оқу
жылдамдығын кем дегенде 2-3 есе
арттыруға
болады.
Жылдам оқудың мәні және оның пайдасы жылдам оқу
дегеніміз не?
Жылдам оқу-бұл баланың
мәтіннен ақпаратты тез оқып, қабылдайтын дағдысы. Яғни, белгілі бір
уақыт аралығында оқылған сөздердің саны ғана емес, сонымен қатар
оқуды игеру, түсінуі өте маңызды.
Неліктен балаларға жылдам оқуды үйрету
керек?
Оқу
жылдамдығынан басқа, бұл дағды:
-
есте сақтау қабілетін дамытады;
-
зейінді шоғырландыру қабілетін
жақсартады;
-
үй тапсырмасын орындау уақыты
қысқарады;
Қай жаста жылдам оқуды
жақсартуды бастау керек?
Бұл
мәселеде әртүрлі мамандардың пікірлері екіге
бөлінеді:
-
Николай Зайцевтің ізбасарлары
әріптері бар текшелерді пайдаланып жылдам оқуға дайындықты 2 жастан
бастауға болады деп санайды.
-
Монтессоридің ізбасарлары Домана 3-7 жасты жылдам
оқуға ең қолайлы деп атайды.
-
Вальдорф мектебі оқуды 10
жастан бастауға кеңес береді.
Осы
жастан бастап бала сөйлеудің жылдам қарқынын қабылдай
алады.
Оқуға мәжбүрлемеу маңызды.
Бала оған дайын болғанда және оның не үшін қажет екенін түсінген
кезде жылдам оқу сабақтарын бастаңыз. Арнайы жаттығулардың
көмегімен зейінді, есте сақтауды, артикуляцияны 2 жастан бастауға
болады. Бала оқудың минималды жылдамдығына жеткенде, жылдам оқуды
7-9 жастан ерте меңгерген дұрыс. 10-16 жаста жылдам оқуды үйрену ең
өзекті мәселе болып табылады.
"Жетіспейтін әріптер"
жаттығуы
Балаңызға сөздерді жіберіп
алған әріптермен мәтінді оқуға шақырыңыз. Жетіспейтін әріптердің
саны баланың қаншалықты жақсы оқитынына байланысты. Жаттығу еркін
оқу дағдысын дамытады. Сонымен қатар, оқырман көзбен қарауды және
сөзді немесе бүкіл фразаны бірден іштей оқуды
үйренеді.
"Жасыру" жаттығуы
Мәтінге" Өрмекші торы"," тор "
қойылады, олардың элементтері сөздерді жабады. Сондай-ақ, сөздердің
жоғарғы немесе төменгі бөлігі "жасырылған" болуы мүмкін. Бала
сөздердің артында не жасырылғанын болжап, бүкіл сөз тіркестерін,
сөйлемдерді оқуы керек. Бұл мәтін фрагментін қайта оқуға деген
ұмтылысты басады, перифериялық көруді
кеңейтеді.