2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Баяндама " Жастар арасындағы терроризм мен экстремизмнің алдын алу мәселелері "

Материал туралы қысқаша түсінік

Діни тұрғыдан алғанда әркімнің өз халқының дәстүрлерін біліп, сақтап, құрметтегені абзал. Біздің қазақи көшпенді мәдениетіміз басқа мәдениеттерден көп қырлылығымен және біртұтастығымен ерекшеленеді. Бұл дегеніміз, біздің ата-бабаларымыздың дін мәселелерінде ақ-қараны айыра білсе де, дінді арнайы салаға немесе өмірдің міндетті бөлігіне айналдырмағанын аңғартады.

Базарбаев Кенжетай Исатаевич

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

21 Желтоқсан 2017

1421

2 рет жүктелген

Құқық негіздері Баяндамалар, реферат Барлық сыныптар

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

770 тг 578 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Терроризм мен экстремизмнің алдын алудағы атқарылатын шаралар

Бакешова Гүлханат ТалапбекқызыАтырау облысы Құрманғазы ауданы Нұржау ауылы Нұржау жалпы орта мектебі тарих және құқық пәнінің мұғалімі

Заман өзгере айналадағы құбылыстар өз шынымен жылжиды. Адамдар арасында психологиялық тұрғыдан болсын әлде материалдық шығындырға қатысы арқылы да ойға келмейтін жағдайларға тап болып жатады. Көптен бері экстеримистік бағыттағыларды зерттеп жүрген қаншама білімді ғалымдарымыз дерлік жетерлік десек артық кетпеспіз. Алдымен экстремизмнің алдын алудан бастамас бұрын, оның қалай пайда болғанын? Қандай мағына беретінін? Қысқа да нұсқа болса да дәйекті делелдермен анықтап кеткенді жөн деп білдім. Тероршылдықпен күресуші мамандардың пікірінше: «Терорист-жанкештіні психологиялық дайындаудың арнаулы технологиялары тамыры терең тарихта кетеді. Ол өзінің басшысына құдайдың жердегі өкіліндей сенуі, оның айтқаны Алладан шыққан әділет сөзі деп білуі. Теракт алдында жанкешті өзінің жұмаққа баратына кәміл сенеді. Оған қоса жанкешті медико-психологиялық тазалудан өтеді. Наркотиктер, гипноз діни уағыз барлығы біріккенде жанкешті алдыға койған мақсатты өмірінің құнымен болса да іске асырады »[2] Міне, осы сөзінен кейін экстремистердің қандай жанкешті, сонымен қатар олар бастаған ісін соңына дейін жету үшін, өлімге дейін апаратындығын айтылған. Ең жиіркеніштісі наркотикпен де қатысы барлығында ашықтан ашық айтып тұрғанында. Яғни, наркотик, гипноз пайдалану арқылы бөтен адамдардың өміріне қауіп төнуі. Өз өзін өлтіру әлде жеке адамның өзін жаруы арқылы көптеген адамдар қаза табуы солардың себебінен. Осы экстремистік бағытты негізі батыстықтар шығарып қанша жылдап дінің ішіне іріткі салып, небір қайғылы әрекеттерге тап болып жатқан мемлекеттер жетерлік. Өзінің саяси идеологиясын жұмсау арқылы қаншама елдердің алған қорлығы мен қиындықтарға тап болып жатыр десеңші.Экстремистік бағыттар өз мүдесі үшін әсіресе жазықсыз адамдарға істемеген ісі көрсетпеген қорлығы болмаған. Солардың қорлықтарынан халықтардың басынан өткен азаптары жетерлік. Өкінішке орай ақша десе дінін де сататындар кездесіп жатады. Солардың кесірінен болмаған істі болдыға шығарып, инедейді түймейдей етіп жүргендер дерлік дегенмен аз емес. Жүректі ауыртатын жиіркенішті істерінен әр елдін ынтымағымен тыныштығын құртып қана қоймай, өзінің опасыз іс әректерін танытып жүр.Экстремис дегенің өзі «қорқыныш үрей» сипатты терминді білдіреді. Соның өзі қандай ұсқынсыз сөз екендігі көрініп тұр. Қазіргі таңда бір аяныштысы батыстықтардың шығыстықты халықа жаман ретінде көрсетуі. Яғни, бұл дегеніміз ислам дініне халықты қарсы қоюуын айтып тұр. Сонымен қатар экстремистікті көбінесе тек исламнан көріп жатады. Батыстықтардың халыққа әсерін тигізгені соншалық ислам десе кейбіреуі шошитын жағдайға баратында баршылық. Кім басына хиджабын(орамалын) тақса немесе сақалын өсірген адамдарды көрсе жүректеріне бір қорқыныш билейді. Олардан қашқалақтап тым тырақай болып қала беретін жағдайға жетті. Ондай жағдайға жеткізген кімдер болуы мүмкін? Арине дінді өз мүдесіне пайдаланушылардың кесірінен болды. Бұл не деген бассыздық десенізші. Ислам дінін толық білмей кез келген ойды да айта берген де дурыс емес. «Ислам» - дінінің түбірінің мағыналарына тереңінен үңілсек, «тыныштық бейбітшілік» деген мағынаны білдіреді. Өздеріңіз ойлап қараныздаршы бейбітшілік деген қандай татулықты ынтымақтықты және де тату тыныштықта болатынын айтып тұр. Муслимнің хадисінде: «Кімде кім аллаға және ақыретке сенсе, көршісіне жақсылық жасасын. Кімде кім аллаға және ақыретке сенсе қонағына жылы шырай танытып құрмет көрсетсін. Сондай ақ кімде кім аллаға және ақырет күніне иланатын болса, жақсы сөз айтсын немесе үндемесін » [2 ] Осы сөздің өзінде қонақа жылы шырай таныту керектігін айту арқылы қандай таза әрі хикмет сөз екендігі белгілі болып тұр.Ислам дінінің тағы ғажабы ассаламуалейкум уа рахматулахи уа баракатух деп амандасу әдебінің өзі қандай айтылған десенізші. Яғни мұның мағынасы « сізге бейбітщілікпен тыныштық әкелсін »деген мағынаны білдіреді. Ислам дінін қаншама ғалымдар зерттеп оның нағыз илахи дін екендігін мойындап ашық айта кеткен. Есімі тарихта әскери данышпан , сонымен қатар мемлекет қайраткері ретінде танылған Франция императоры бірінші Наполеон (1769-1821) Мысырға кірген жылы (1798ж) Ислам дінінің ұлылығына, дұрыстығына қайран қалған, тіпті бір кездері мұсылмандықты қабылдау туралы да ойлаған. Төменде айтылған сөздер Черфилстің «Bonaparte et islam» атты еңбегінен алынған: «Ол былай дейді: « Алла тағаланың бар және бір екендігін Мұса алейһиссалам өз ұлтына, Иса алейһиссалам өз үмбетіне, ал Мұхаммед алейһиссалам бүкіл әлемге білдірді. Арабстан толығымен пұтқа табынатын еді. Иса алейһиссаламнан алты ғасырдан кейін Мұхаммед алейһиссалам өзінен бұрын келген Ибраһим, Исмаил, Мұса және Иса алейһиссаламдар уағыздаған Алла тағаланы арабтарға танытты. Арабтардың қасындағы ариандар (ариюс мазһабындағы христиандар) және Исаның ақиқат дінін бұзып, оларға үш тәңірі, яғни алла, алланың ұлы, қасиетті рух сияқты сенімдерді таратуға тырысқандар шығыстағы бейбіт өмірдің шырқын бұзған еді. Мұхаммед алейһиссалам оларға тура жолды көрсеткен, Алланың бір екендігін, оның әкесіде, баласыда жоқ екендігін айту арқылы бірнеше құдайға сыйынудың пұтқа табынушылықтан қалған әдет екендігін түсіндірді.»[3]Кітаптың тағы бір жерінде Наполеон: «Жақын арада бүкіл әлемнің зиялы адамдарын жинап, бір үкімет құруға және бұл үкіметті Құранда жазылған негіздер бойынша басқаруға мүмкіндік табамын деп ойлаймын. Тек құранда жазылған негіздердің дұрыстығына сенемін. Бұлар адамды бақытқа жеткізеді » дейді.[3.] Оның үстіне Алла тағала тарапынан түскен қасиетті құран кәрімнің өзінде қандай негізгі экономикалық, адам құқығы, ғылыми, некеге қатысты жалпы моралдық тағы басқаларды қамтылған. Оның үстіне дінге де еркіндік берілген. Оның дәлелі ретінде Құран Кәрімде: «Әй кәпірлер сендердің табынғандарыңа табынбаймын. Әрі сендер де менің құлшылық қылғаныма құлшылық қылмайсындар. Сірә, мен сендердің шоқынғандарыңа шоқынушы емеспін. Сондай –ақ сендерде менің құлшылық қылғаныма құлшылық қылушы емессіңдер» Кафирун сүресі:(1,6 аят ) [1.] Осыған назар салып қарасақ адамдарға қай дінді таңдауы өз еркінде екендігін айта кеткен. Осыны көре тұра исламды қалай ғана жазғыруға болады. Қазіргі кезде исламнан басқа діни ағымдар мен секталар жетерлік десекте болады. Исламның бейнесін жамылған сол ағымдардың біреуі болуы да айдан анық. Ал жастарымыз сондай екені білмей жүруі тағы да белгілі.Неге біз басқа ағымнан шыққан экстремист деп айта алмаймыз. Айтсақта тереңінен емес жүгіртіп қана кетеміз. Мәселен, Токиодағы газ шашып адам өліміне себепкер болған Аум синрике сектасын алсақ соларды Буддизм терорисі деп айты ма? Жоқ, арине айтпады.Сонымен қатар Ирландияның республикалық армиясы (ИРА) өзінің бастауын «Ирландия Азаматтық армиясынан» және «Ұлттық валонтерлардан» алған еді. 1917 жылы ИРА ағылшындарға қарсы партизандық әрекет етіп келеді. Қару- жарақ қоймалары кедендер, полиция мекемелері және т.б. шабуылдың нысанасына айналды. Осы сияқты топтарға не дей аламыз? Ол ненің салдары болуы мүмкін? Әрине діннен хабары жоқтықтан болып жатады. Қазіргі кезде өкінішке орай жастар арасынан осы секілді ағымға санасыз түрде кейіптар болып елдің тыныштығын құрту үстінде. Жоғарыда айтып кеткендей Ислам кейіпін жамылып елдің тыныштығын құрту жөнінде анығырақ айта кетсек артық кетпеспіз деп ойлаймын. Мәселен кімдерді ислам жолымен жүрміз деп істеген ісі ислам дініне қайшы әрекеттер жасап халықтың ынтымағын құртып елдің шырқын бұзып жатыр дей аламыз. Оларға жеке тоқтала кетіп қысқаша айтып кетсек. 1987 жылы құрылған ислам қарсылық көрсету қозғалысы ұйымын алсақ.Ол қозғалыстың негізін қалаған Ахмет Ясин Хамас атты адамнан бастау алады. Олардың басты мақсаты бүкіл полестинаны азат ету болып табылады. Хамас өзіне жауынгерлерді университеттерден, мектептер және де мешіттерден

578тг - Сатып алу

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!