Материалдар / Баяндама. Темекі тартудың зияны.

Баяндама. Темекі тартудың зияны.

Материал туралы қысқаша түсінік

жас мамандарға салауатты өмір салтын насихаттауға көмегі зор

Вахитова Розагүл

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

12 Қараша 2018

2815

0 рет жүктелген

Əлеуметтік педагог Барлық материалдар Барлық сыныптар

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Баяндама: «Темекі тарту-зиянды әдет»Темекі тарту – дүниеде ең көп тараған әдет болып табылады. Темекінің зияндары кеш анықталып, оған қарсы күрес кеш басталды. Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымы темекі тартуды эпидемия ретінде бағалауда. Ұйымның бұл бағалауы 30 жылдық уақыттың ішінде жасалған 8 үлкен зерттеулердің нәтижелеріне сүйенеді. Темекі шегу денсаулықтың қатерлі бұзылыстарына әкеліп соқтырады. Темекі шегу ықпалынан ең көп тараған созылмалы жұқпалы емес аурулардың көбі қозады.Оларға бірінші кезекте жататын ауру түрлері: онкологиялық (90 % өкпе ісігі), тыныс органдары (өкпенің созылмалы аурулары 75 %), жүрек - қан тамыр аурулары (жүрек ишемиялық аурулары). Статистика деректері бойынша, темекі шегу себептерінен Қазақстан Республикасында жылда орта есеппен 20 – 25 мың адам қайтыс болады. Елімізде халықтың үштен бір бөлігі темекі шегеді (ерлер 62 % және әйелдер 18 %). Шылымның түтінінің өзінде ғана 4 мыңнан астам химиялық қосындылардың жиынтығы бар (формальдегид, мышьяк, цианид және т. б.). Никотин – темекі шегушінің тәуелділігін тез қалыптастыратын есірткілік зат. Темекі түтінінен никотин қанға өтеді, соның салдарынан жүрек жиі соғады және қан қысымы жоғарылайды. Жүйке жүйесін темекіге дағдыландырып, адамды естен тандыратындай әсер береді. Көміртек тотығы–иіссіз және дәмсіз улы газ. Оның барын адам сезбейді. Ол қандағы гемоглобинмен араласып, оттегін ығыстырып шығарады. Ішкі мүшелер мен ұлпалар оттегіне тапшы болу себебінен, жүрек-қан тамыр аурулары және қан айналымындағы өзгерістер пайда болады. Бензипрен – бұл темекі түтініндегі химиялық заттарға жатады, сондықтан обыр ауруларына әкеліп соқтырады. Мышьяк – өлімге апаратын у, инсектицид ретінде қолданылады (түрлі жәндіктерді жою үшін). Қоздыратын заттар – тыныс алу жолдарының тарылуына әкеліп соқтырады. Тыныс жолдарының басқа заттардан, кірден, микробтардан тазаруында маңызды рөл ойнайтын эпител қабатының бұзылуына және мукустың өте көп бөлінуіне себеп болады. Көпшілік темекі шегуді жасөспірім кезінде қызығушылықпен достары арасында бастайды.Темекі шекпейтіндермен салыстырғанда, темекі шегетіндер өкпе ісігінен 3-9 есе жиірек қайтыс болады. 25 жыл ішінде 40 дана шылым шегетін адамдардың өкпе ісігіне шалдығу қатері 52 есе жоғары. Жүрек ишемиялық ауруына шалдығу, миға қан құйылу қатері темекі шегетіндерде 2-3 есе жоғары. Шылым шегетін және ұрықтануға қарсы таблеткалар қолданатын әйелдерде, сол таблетканы қолданып, бірақ шылым шекпейтіндермен салыстырғанда, жүрек-қан тамыр аурулары даму қатері 10 есе жоғары. Темекі шегушілерде дәм және иіс сезімталдылығы нашарлайды. Адам ең алдымен тұтатылған шылымның түтінін қабылдайды. «Еріксіз» темекі шегуші, негізгі шегушімен бірдей азап шегеді. Жасөспірімдер зиянды әдеттерге тез үйір болады. Неге жастар темекі шегуге құмар болады? Басты себептердің бірі - балалардың бір-біріне еліктеуі, араласқан ортаның әсері зор болады. Кейбіреулері өзін үлкен көрсеткісі келеді. Жастайынан темекі тартқан баланың басы ауырады, ойлау қабілеті төмендейді, көздің көру қабілеті бұзылып, ұйқысы бұзылады, ашушаң, жүйке жүйесіне зақым келеді. Жастарға алдымен темекі тартпастан бұрын денінің саулығы жөнінде ойлануы қажет, бастау оңай, тастау өте қиын екенін естен шығармау керек.Мақсаты: 1) Оқушыларға шылым шегудің қауіптілігін түсіндіре отырып, одан аулақ болуға шақыру;2) Темекінің зиянды тұстарын өздеріне ашып айтқызып, өлеңдер, сөздер, мақалмәтелдер арқылы өз көзқарастарын қалыптастыру;3) Топпен жұмыс істеу арқылы ұйымшылдыққа, бірбірін сыйлай білуге, адамгершілікке, тез шешім қабылдай білуге тәрбиелеу.Көрнекілігі: «Темекі – денсаулықтың жауы», «Темекі шеккенің, сорлағаны өкпенің» сөздері жазылған плакаттар, шарлар ілінеді, интерактивті тақтаБарысы:Мұғалім: Салауатты өмір салтына қиғаш келудің бір себебі – темекі тарту. Ол адамдардың дене мүшелерін күйретеді және рухани күйі мен психологиясына да кері ықпалын тигізеді. Сондықтан бұл, әсіресе, жастардың денсаулықтарының тым қысқа уақытта шегуіне себеп болуда. Болашағымыз бұлыңғыр болмас үшін, жаппай уланудың алдын алу әрекетіне жұмыла кірісу – өмір қажеттігі, заман талабы.Оқушыларды топқа бөлу.«Бірлік» тобы: Темекі өкпені улайды, насыбай ауызды былғайды,«Бірлік» бұларды қолдамайды.«Болашақ» тобы: Темекіден безгенің, саулықтың мәнін сезгенің,Шеккен адам шылымды, көбейтеді шығынды.«Достық» тобы: Темекі деген шөп, арақ ішетіндер көп,«Достықтың» жауы, солардың бәрі.Сұрақжауап.Сұрақ: Темекі қалай пайда болды? Жауап: Америкадан келген Х.Колумбтың екінші экспаедициясынан кейін ΧV ғасырдың соңында (1496 ж.) Еуропа елдерінде адамдар темекі шегуді бастаған. Бұл өсімдіктің ұрығын испан монахы Ромак Пано деген алып келген. Үндістер оны «Кохоба» деп атаған. Испан саяхатшысы Гонзало Эрнандес де Овьедо, өзінің жазған кітабына «Гиспаньола аралығындағы үндістердің өте жаман әдетғұрпы бар екен. Олар шөпті тартып, оның түтінін мұрны арқылы жібереді екен. Олар бұл шөпті өте құрмет тұтып, оны биік жерлерде, бақтарда өсіреді екен». Темекі әуелгі кезде Еуропа

770 ₸ - Сатып алу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!