Білге қаған мен Күлтегінің мемлекетті нығайтудағы саясаты бізге қандай деректерден белгілі?

Сабақтың тақырыбы

Білге қаған мен Күлтегінің мемлекетті нығайтудағы саясаты бізге қандай деректерден белгілі?

Осы сабақта кол жеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

6.3.1.2. – VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау

6.2.3.1. Көне түркі жазуының тарихи маңызын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: Көне түркі дәуіріндегі рухани мәдениетің ерекшеліктерін біледі (білу, түсіну;

Басым бөлігі: Көне түркі дәіріндегі рухани)

мәдениетті таниды, біледі. Түркілерде жазудың пайда болу ерекшеліктерін анықтайды, әңгімелеп береді (түсіну);

Кейбір оқушылар: Руна, ескерткіш – құлпытас, ксилография ұғымдарын көрсетеді, түсіндіреді. Түркі билеушілері үшін жазудың маңызыды болғандығын дәлелдейді.(қолдану, талдау бағалау);

Бағалау критерийі

• Көне түркі жазуының тарихи маңыздылығын түсінеді (білу, түсіну)

• VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсінеді (білу, түсіну)

• Олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын салыстырып, қорытынды жасайды (талдау, бағалау)

Тілдік мақсаттар

Жаңа ұғымдар: руна жазуы, құлпытас, ксилография

Талқылауға арналған тармақтар:тақырып бойынша мәтінді оқиды және жұппен, топпен талқылайды (тыңдалым, оқылым, айтылым)

Кесте толтырады (жазылым)

Құндылықтарға баулу

• Шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау;

• Қарым – қатынас жасау қабілеті;

• Өзгелердің мәдениетіне және көзқарасына құрметпен қарау;

• Өз Отанының тарихына құрметпен қарау;

Пән аралық байланыс

География, әдебиет

Алдыңғы білім

6.3.1.2. VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктер түсіндіріп, олардың ұқсастықтары айырмашылықтарын анықтау;

Өткен тақырыпты қайталау мақсатта «Қарлы кесек» әдісін қолданамын. Оқушылар сұрақты жазбаша түрінде бір – біріне қойып, жауапты ауызша беру арқылы жүзеге асады.

Сабақтың

жоспарланған

кезеңі

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру: Сәлемдесу, түгелдеу

Оқушылардың назарын шоғырландыру

Топқа бөлу: Түрлі – түсті қағаз кескіндерінің көмегімен топқа бөлінеді.

Сыныптағы оқушылардың санына байланысты 3 топқа бөлдім:

1-топ: Күлтегін

2-топ: Тоныкөк

3-топ: Руна жазуы

• Түрлі – түсті қағаз кескіндері

• Кәртішкелер

• Топ атаулары жазылған қима қағаздар

Сабақтың ортасы

1.«Құпия зат» әдісі: оқушыларға интербелсенді тақтадан сурет көрсетемін және ол суретте не бейнеленгенін және сабақпен қандай байланысы бар екендігін сұраймын.

2. Тапсырма:

«Ойлан – Жұптас - Бөліс»

Бұл әдіс мәтінді толық игеруіне мүмкіндік береді. Оқушылар алдымен мәтінді жұптасып, содан кейін топтасып талқылап, бір – бірін толықтырады. Содан кейін көрші топқа барып алған мәліметімен бөліседі. Картаны қолдану арқылы түркілердің таралу ауданына талдау жасайды

3. «Ақпарат жинау» әдісі

Оқушылардан нені білгендері жайында ақпарат жинау. Ауызша жүргізілді. Оқушылар Білге қаған мен Күлтегінің мемлекетті нығайтудағы саясаты бізге қандай деректерден белгілі болғаны жайында айтады. VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін атайды.

4. Жаңа сабақты бекіту:

1) «Сұрақты ұстап ал!» Бұл әдіс ауызша жүргізіледі. Мұғалім сұрақ қойған кезде бір оқушыға бағыттап, қағып алатындай кішкене доп немесе жұмсақ ойыншық лақтырады. Сұраққа жеке немесе топпен жауап беруге болады.

1. Түркі жазба ескерткіштерінің пайда болу мерзімі қай кезеңге жатады?

2. Түркі жазуы туралы қандай деректер кездеседі?

3. Ол деректерде не айтылған?

4. Түркілердің руна жазуының құпиясы қай ғасырда ашыла бастады?

5. Түркі жазуын ашып, зерттеуді кім бастады?

2) «Сандар сөйлейді» тәсілін қолдану арқылы оқушылар хронологиялық кесте толтырады.

• Интер белсенді тақта

• Қазақстан картасы

• үлестірмелі кәртішкелер

• мәтін жазылған парақтар

• хронологиялық кесте

Сабақтың соңы

Рефлексия: «БББ» кестесін қолдану арқылы жүзеге асады

«Доп лақтыру» әдісі

Бұл әдіс оқушылардың бір – біріне ауызша сұрақ қою арқылы жүзеге асады.

• «БББ» кестесі

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқалаға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалдарды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Барлық оқушылар - «Ақпарат жинау» әдісін

қолдану барысында оқушылар Білге қаған мен Күлтегінің мемлекетті нығайтудағы саясаты бізге қандай деректерден белгілі болғаны жайында білді.

Басым бөлігі - «Сұрақты ұстап ал!» тәсілін қолдану барысында ежелгі түркілерде жазудың пайда болу ерекшеліктерін анықтайды.

Кейбір оқушылар – «Ойлан – Жұптас - Бөліс» әдісі арқылы оқушылар көне түркі жазуының тарихи маңызын, шығу тарихын, ерекшеліктерін толық меңгерді және жинақтады.

1.Критериалды бағалау парақшасы – топ басшысының топ мүшелерін бағалауы (парақшаны мұғалім алдын – ала дайындап келеді, топтарға таратады)

Жапсырма күлекештерді жапсыру аркылы топ басшысы топ мүшелерін бағалайды.

2. «Екі жұлдыз, бір ұсыныс» арқылы топтарды бағалайды

• АКТ техникалық қауіпсіздігін сақтау

• Жеке гигиеналық ережелерін сақтау

• АКТ (интерактивті тақта)жұмыстарының пайдалану ережесі.

• Оқушылардың өзара қатынасын үнемі бақылау.

Рефлексия: «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі қолдану арқылы диалогтық қатынас орната отырып, ашық және жабық сұрақтар қою арқылы сыни тұрғыда ойлау жүргіздім. Оқушылар жұптық, топтық жұмыс жүргізе отырып, бір – біріне көмектесті және тақырыпты ашты. Сабақ барысында қолданылған түрлі әдіс – тәсілдер оқушыларға тиімді әсер етіп, оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын оятты. Оқушылар тапсырмаларды орындау барысында уақытты ескермеуі біршама кедергі келтірді. Келесі жолы мұны ескеріп, уақытты тиімді пайдаланамын.