Биология 7 сынып. Зертханалық жұмыс №5. Тақырыбы: Тамыр аймақтарын зерттеу

Биология 7 сынып

Зертханалық жұмыс №5

Тақырыбы: Тамыр аймақтарын зерттеу

Мақсаты:

Тамырдың аймақтарын зерттеп, олардың құрылысы мен атқаратын қызметтерін анықтау.

Құрал-жабдықтар:

• Микроскоп

• Тамыр үлгілері (пияз немесе басқа өсімдік)

• Препарат әзірлеуге арналған құралдар (пинцет, шыны пластинка, қақпақ)

• Мөлдір бояу ерітіндісі (мысалы, йод ерітіндісі)

Жұмысты орындау тәртібі:

1. Дайындық:

   • Тамыр үлгісін алып, оның тазалығына көз жеткізу.

   • Үлгіні микроскопқа арналған мөлдір ерітіндіге салып, қажетті аймақтарын көруге дайындық жасау.

2. Тамырдың негізгі аймақтарын қарастыру:

   • Тамырдың өсу аймағын, созылу аймағын, сору аймағын және тамыр түкшелерін анықтау.

3. Микроскоппен бақылау:

   • Тамырдың әрбір аймағын микроскоп арқылы қарап, олардың ерекшеліктерін сипаттау.

   • Тамыр түкшелерін қарап, олардың сору қызметін түсіндіру.

4. Құрылысты зерттеу:

   • Тамырдың ұшындағы өсу аймағын және оны қорғап тұратын тамыр оймақшасын байқау.

   • Сору аймағының тамыр түкшелері арқылы суды және минералды заттарды сіңіретінін анықтау.

5. Бақылау нәтижесін жазу:

   • Тамырдың әр аймағының орналасу орнын, қызметін жазып шығу.

Нәтижелер:

1.Тамырдың әр аймағының құрылысы мен қызметін анықтап, кестені толтыру

2.Сәйкестендіру тапсырмасы:

Тамыр аймақтарын олардың қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Жауабы: 1 - ______, 2- ______, 3-_______ , 4- ______ .

3.Сұрақ-жауап тапсырмалары:

1. Сұрақ: Тамырдың өсу аймағының негізгі қызметі қандай?

Жауап:

____________________________________________________________________________________________________________

2. Сұрақ: Тамыр түкшелері қай аймақта орналасады және олардың қызметі қандай?

Жауап:

______________________________________________________________________________________________________________________________

3. Сұрақ: Тамыр оймақшасының рөлі қандай?

Жауап:

______________________________________________________________________________________________________________________________

Қорытынды:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Нәтижелер:

1.Тамырдың әр аймағының құрылысы мен қызметін анықтап, кестені толтыру

2.Сәйкестендіру тапсырмасы:

Тамыр аймақтарын олардың қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Жауабы:

1 – D: Өсу аймағы – Жасушалардың белсенді бөлінуі және тамырдың өсуін қамтамасыз ету
2 – A: Сору аймағы – Су мен минералды заттарды сіңіру
3 – B: Созылу аймағы – Тамырдың ұзындығын ұлғайту
4 – C: Тамыр оймақшасы – Тамырдың ұшын қоршау және қорғау

3.Сұрақ-жауап тапсырмалары:

1. Сұрақ: Тамырдың өсу аймағының негізгі қызметі қандай?

Жауап: Өсу аймағы жасушалардың белсенді бөлінуін қамтамасыз етіп, тамырдың ұзындыққа өсуін қамтамасыз етеді.

2. Сұрақ: Тамыр түкшелері қай аймақта орналасады және олардың қызметі қандай?

Жауап: Тамыр түкшелері сору аймағында орналасқан және олардың негізгі қызметі – топырақтан су мен минералды заттарды сіңіру.

3. Сұрақ: Тамыр оймақшасының рөлі қандай?

Жауап: Тамыр оймақшасы тамырдың ұшын топырақтағы механикалық зақымданулардан қорғауға қызмет етеді.

Қорытынды:

Бұл зертханалық жұмыста біз өсімдік тамырының құрылымын микроскоп арқылы зерттеп, оның әр аймағының ерекшеліктері мен қызметін анықтадық. Тамырдың негізгі аймақтары – өсу аймағы, созылу аймағы, сору аймағы және тамыр оймақшасы – өсімдіктің тіршілік етуі үшін маңызды рөл атқарады. Әсіресе, тамырдың сору аймағындағы түкшелердің өсімдікке су мен минералды заттарды сіңіріп, оны қоректендіруі айқындалды. Тамыр оймақшасы тамырдың ұшын қорғайды, ал өсу және созылу аймақтары тамырдың ұзарып, топырақтың терең қабаттарына енуіне мүмкіндік береді.

Жұмыс барысында тамырдың әр бөлігінің атқаратын қызметін нақтылап, олардың өсімдіктің тіршілік етуінде қандай маңызды рөл атқаратынын түсіндік.